Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

NÍ KASEMI 11

Yaa Nɔ Nɛ O Wo “Su Ehe ɔ” Ngɛ O Baptisimi Se

Yaa Nɔ Nɛ O Wo “Su Ehe ɔ” Ngɛ O Baptisimi Se

“Nyɛɛ wo su ehe ɔ.”​—KOL. 3:10.

LA 49 Ha Yehowa Bua Nɛ Jɔ

NƆ́ NƐ WA MAA KASE *

1. Mɛni tutuutu nɛ e kudɔɔ wa ní peepee?

 KE A baptisi wɔ kɛ jio, a baptisii we wɔ kɛ we jio, wɔ kulaa wa suɔ nɛ wa ná su nɛ Yehowa Mawu suɔ kaa wa ná a. Bɔ nɛ pee nɛ wa nyɛ nɛ waa pee jã a, e he hia nɛ wa kudɔ wa susumi. Mɛni he je? Ejakaa nɔ́ titli nɛ kudɔɔ wa ní peepee ji wa susumi. Ke wa suɔ nɛ waa pee níhi nɛ maa sa wɔ nitsɛmɛ wa hɛ mi be fɛɛ be ɔ, wa ma de níhi nɛ sɛ, nɛ wa maa pee níhi nɛ dɛ hulɔ. (Efe. 4:17-19) Se ke wa susu ní kpakpahi a he ɔ, atsinyɛ jemi ko be he kaa wa munyu tutui kɛ wa ní peepee maa sa wa Tsɛ Yehowa hɛ mi.​—Gal. 5:16.

2. Mɛni sane bimihi a he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?

2 Kaa bɔ nɛ ní kasemi nɛ sɛ hlami ɔ tsɔɔ ɔ, wa be nyɛe maa tsi susumi yayahi tsuo a nya nɛ a ko ba wa juɛmi mi. Se wa ma nyɛ maa hla kaa wa be wa juɛmi ngɔe kɛ ma susumihi kaa jã nɔ. Loko wa ma ha nɛ a baptisi wɔ ɔ, e he maa hia nɛ wa kpa munyuhi nɛ sɛ tumi kɛ níhi nɛ Yehowa hiɔ ɔ peemi. Enɛ ɔ ji nɔ́ nɛ he hia pe kulaa kɛ kekleekle nɔ́ nɛ wa ma nyɛ maa da nɔ kɛ je su momo ɔ ngɛ wa he. Jehanɛ hu ɔ, bɔ nɛ pee nɛ waa sa Yehowa hɛ mi kɛ pi si ɔ, e he hia nɛ waa bu fami nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ tue: “Nyɛɛ wo su ehe ɔ.” (Kol. 3:10) Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa ma ha sane bimi nɛ ɔmɛ a heto: Mɛni ji “su ehe ɔ”? Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ wo su ehe ɔ nɛ e hi wa he?

MƐNI JI “SU EHE Ɔ”?

3. Ngɛ Galatia Bi 5:22, 23 ɔ nya a, mɛni ji “su ehe ɔ,” nɛ mɛni blɔ nɔ nɔ ko maa gu kɛ wo su ehe ɔ?

3 Nɔ nɛ wo “su ehe ɔ” kaseɔ Yehowa. Ke nɔ ko woɔ Mawu mumi ɔ yiblii ɔ, nɛ e haa nɛ mumi klɔuklɔu ɔ kudɔɔ e susumi, e he numi kɛ e ní peepee ɔ, e tsɔɔ kaa nɔ ɔ wo su ehe ɔ. (Kane Galatia Bi 5:22, 23.) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e suɔ Yehowa kɛ e we bi. (Mat. 22:36-39) Ke e kɛ nyagbahi ngɛ kpee po ɔ, e yaa nɔ nɛ e náa bua jɔmi. (Yak. 1:2-4) E dii tue mi jɔmi se. (Mat. 5:9) E toɔ e tsui si nɛ e kɛ nihi hiɔ si ngɛ mi mi jɔmi mi. (Kol. 3:13) E suɔ nɔ́ nɛ da, nɛ e peeɔ nɔ́ nɛ da hulɔ. (Luka 6:35) E kɛ e ní peepee tsɔɔ kaa e ngɛ hemi kɛ yemi nɛ mi wa ngɛ e hiɔwe Tsɛ ɔ mi. (Yak. 2:18) E yaa nɔ nɛ e peeɔ kpoo ke e mi mi fu, nɛ e yeɔ e he nɔ ke e kɛ kahi kpe.​—1 Kor. 9:25, 27; Tito 3:2.

4. Ke wa suɔ nɛ waa wo su ehe ɔ, mɛni he je nɛ e sa nɛ wa je suhi nɛ a wo ta ngɛ Galatia Bi 5:22, 23 ɔ kɛ su kpahi nɛ a wo ta ngɛ Baiblo womi kpahi a mi ɔ tsuo kpo ɔ? Moo tsɔɔ nya.

4 Loko wa maa wo su ehe ɔ, e sa nɛ wa je suhi nɛ a wo ta ngɛ Galatia Bi 5:22, 23 ɔ kɛ su kpahi nɛ a wo ta ngɛ Baiblo womi kpahi a mi ɔ kpo. * Su nɛ ɔmɛ be kaa tadehi nɛ wa woɔ nɛ wa maa hi tsakee. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, su nɛ ɔmɛ fuu kɛ a sibi ngɛ tsakpa. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke o suɔ o nyɛmi niinɛ ɔ, o maa to o tsui si kɛ ha lɛ nɛ o ma je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ lɛ. Nɛ ke o suɔ nɛ o pee nɔ ko kpakpa a, e sa nɛ o pee o he nɔ nɛ he jɔ nɛ́ e nyɛɔ nɛ e yeɔ e he nɔ.

MƐNI BLƆ NƆ WA MAA GU KƐ WO SU EHE Ɔ?

Ke wa ya nɔ nɛ wa susu níhi a he kaa bɔ nɛ Yesu susu níhi a he ɔ, wa ma nyɛ ma je e su ɔmɛ kpo saminya (Hyɛ kuku 5, 8, 10, 12, 14)

5. Ke a ke wa ná “Kristo juɛmi ɔ,” mɛni e tsɔɔ, nɛ mɛni he je nɛ e sa nɛ waa kase Yesu ɔ? (1 Korinto Bi 2:16)

5 Kane 1 Korinto Bi 2:16. Loko wa maa wo su ehe ɔ, e he hia nɛ wa ná “Kristo juɛmi ɔ.” Ngɛ blɔ kpa ko nɔ ɔ, e sa nɛ waa le bɔ nɛ Yesu susuɔ níhi a he ha nɛ waa kase lɛ. Yesu je Mawu mumi ɔ yiblii ɔ kpo saminya. E je Yehowa su ɔmɛ tsuo kpo saminya. (Heb. 1:3) Ke wa yaa nɔ nɛ wa susuɔ níhi a he kaa Yesu ɔ, wa maa ya nɔ maa pee wa ní kaa lɛ, nɛ lɔ ɔ ma ha nɛ waa wo su ehe ɔ.​—Filip. 2:5.

6. Mɛni e sa nɛ wa kai ke wa ngɛ mɔde bɔe nɛ waa wo su ehe ɔ?

6 Eko ɔ, wa ma susu kaa wa be nyɛe maa kase Yesu nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ. Eko ɔ, wa ma susu kaa ‘Yesu ye mluku, lɔ ɔ he ɔ, wa be nyɛe maa pee kaa lɛ tutuutu!’ Ke o nuɔ he jã a, mo kai níhi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔmɛ: Kekleekle ɔ, a bɔ mo konɛ o pee o ní kaa Yehowa kɛ Yesu. Lɔ ɔ he ɔ, ke o bɔ mɔde kaa o maa kase mɛ ɔ, o be nyɛe maa pee kaa mɛ tutuutu mohu lɛɛ, se kɛ̃ ɔ, o ma nyɛ maa ye manye. (1 Mose 1:26) Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, Mawu mumi klɔuklɔu ɔ ngɛ he wami pe nɔ́ fɛɛ nɔ́ ngɛ je ɔ mi. Mawu mumi ɔ ma nyɛ maa ye bua mo nɛ o maa pee níhi nɛ jinɛ mo nitsɛ o be nyɛe maa pee ngɛ o dɛ he. Nɔ́ nɛ ji etɛ ɔ, Yehowa hyɛ we blɔ kaa amlɔ nɛ ɔ, wa ma je mumi ɔ yiblii ɔ kpo saminya kaa nihi nɛ a ye mluku. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi ɔ ma tsɔse nihi nɛ a ngɛ hɛ nɔ kami kaa a maa hi zugba a nɔ ɔ jeha 1,000 konɛ a ye mluku. (Kpoj. 20:1-3) Amlɔ nɛ ɔ, nɔ́ nɛ Yehowa ngɛ hlae ngɛ wa dɛ ji kaa waa pee wa blɔ fa mi nɔ́ nɛ waa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ e nɔ konɛ e ye bua wɔ.

7. Mɛni he nɛ wa ma susu amlɔ nɛ ɔ?

7 Kɛ wa ma plɛ kɛ kase Yesu ha kɛɛ tutuutu? Wa ma susu Mawu mumi ɔ yiblii ɔ fã eywiɛ he. Ngɛ eko fɛɛ eko mi ɔ, wa maa na nɔ́ nɛ wa maa kase ngɛ blɔ nɔ nɛ Yesu gu kɛ je jamɛ a su ɔ kpo ɔ mi. Wa ma susu sane bimihi nɛ maa ye bua wɔ nɛ waa hyɛ bɔ nɛ wa ma plɛ kɛ wo su ehe ɔ ha a he.

8. Mɛni blɔ nɔ Yesu gu kɛ je suɔmi kpo?

8 Akɛnɛ Yesu suɔ Yehowa wawɛɛ he je ɔ, e ngɔ níhi kɛ sã afɔle kɛ ha e Tsɛ ɔ nɛ e ngɔ e wami kɛ sã afɔle ngɛ wa he. (Yoh. 14:31; 15:13) Benɛ Yesu ngɛ zugba a nɔ ɔ, e tsɔɔ kaa e suɔ nimli kɛ gu bɔ nɛ e ba e je mi ha a nɔ. Daa ligbi ɔ, e mi mi sãa lɛ ngɛ nihi a he nɛ e jeɔ suɔmi kpo kɛ tsɔɔ mɛ, nɛ ke nihi te si kɛ wo lɛ po ɔ, e jeɔ su nɛ ɔmɛ kpo. Blɔ nɛ hi nɛ e gu nɔ kɛ je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ nihi ji kaa e tsɔɔ mɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ he ní. (Luka 4:43, 44) Jehanɛ hu ɔ, Yesu ngɔ níhi kɛ sã afɔle kɛ tsɔɔ kaa e suɔ Mawu kɛ nimli. E pee jã kɛ gu e he nɛ e kɛ ha nɛ e ba gbo ngɛ yayami peeli a dɛ mi ɔ nɔ. Enɛ ɔ bli blɔ kɛ ha wɔ tsuo konɛ wa ná neneene wami.

9. Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ kase Yesu konɛ wɔ hu wa je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ nihi?

9 Wa jɔɔ wa he nɔ kɛ ha Yehowa nɛ wa ha nɛ a baptisi wɔ ejakaa wa suɔ wa hiɔwe Tsɛ ɔ. Lɔ ɔ he ɔ, kaa bɔ nɛ Yesu pee ɔ, e sa nɛ waa tsɔɔ kaa wa suɔ Yehowa kɛ gu bɔ nɛ waa kɛ nihi hiɔ si ha a nɔ. Bɔfo Yohane ngma ke: “Nɔ nɛ e sume e nyɛmi nɛ e naa lɛ ɔ, e be nyɛe maa suɔ Mawu, nɔ nɛ e nɛ lɛ ɔ.” (1 Yoh. 4:20) Wa ma nyɛ ma bi wa he ke: ‘Anɛ i jeɔ suɔmi nɛ mi kuɔ kpo kɛ tsɔɔ nihi lo? Anɛ ye mi mi sãa mi ngɛ nihi a he ke ji kaa a je we bumi kpo kɛ tsɔɔ mi po lo? Anɛ suɔmi haa nɛ i ngɔɔ ye be kɛ níhi nɛ i ngɛ kɛ yeɔ bua nihi konɛ a nyɛ nɛ a kase Yehowa he ní lo? Anɛ i suɔ kaa ma pee jã ke nihi hiɛhiɛɛ je we hɛ sa kpo aloo a teɔ si kɛ woɔ mi po lo? Anɛ ma nyɛ ma hla blɔ nɔ nɛ ma gu kɛ ngɔ be babauu kɛ tsu kaselɔ peemi ní tsumi ɔ lo?’​—Efe. 5:15, 16.

10. Mɛni Yesu pee kɛ tsɔɔ kaa e diɔ tue mi jɔmi se?

10 Yesu ji nɔ ko nɛ e diɔ tue mi jɔmi se. Ke nihi pee lɛ nɔ́ dɔ nɔ́ ko ɔ, e pee we nɔ́ ko kɛ to nane mi. Se Yesu pee babauu pe jã. E sɛɔ hlami nɛ e peeɔ níhi nɛ maa ngɔ tue mi jɔmi kɛ ba, nɛ e woɔ nihi he wami kaa a dla a kɛ nihi a kpɛti. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e tsɔɔ nihi kaa e sa nɛ a ha nɛ tue mi jɔmi nɛ hi a kɛ a nyɛmimɛ a kpɛti ke a suɔ nɛ Yehowa nɛ kplɛɛ a jami ɔ nɔ. (Mat. 5:9, 23, 24) E ye bua e bɔfo ɔmɛ si abɔ konɛ a kpa nya sami ngɛ nɔ nɛ ji nɔmlɔ ngua pe kulaa ngɛ a kpɛti ɔ he.​—Luka 9:46-48; 22:24-27.

11. Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ di tue mi jɔmi se?

11 Ke wa maa di tue mi jɔmi se ɔ, e sɛ nɛ waa pee níhi nɛ maa ngɔ pɛ kɛ ba. Se lɔ ɔ kɛkɛ pi. E sa nɛ waa bɔ mɔde nɛ wa ha nɛ tue mi jɔmi nɛ hi waa kɛ nihi wa kpɛti, nɛ waa wo wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi he wami nɛ a dla nyagbahi nɛ ngɛ a kɛ ni kpahi a kpɛti ɔ. (Filip. 4:2, 3; Yak. 3:17, 18) Wa ma nyɛ ma bi wa he sane nɛ ɔmɛ: ‘Mɛni ma suɔ kaa ma kɛ sã afɔle bɔ nɛ pee nɛ tue mi jɔmi nɛ hi i kɛ ye nyɛmimɛ wa kpɛti? Ke nyɛminyumu loo nyɛmiyo ko pee nɔ́ ko nɛ e gba ye nya a, anɛ i kɛ sane ɔ woɔ ye mi lo? Anɛ i mlɛɔ nɛ nɔ ɔ nɛ e ba ye ngɔ konɛ wa dla wa kpɛti, aloo i yaa nɔ ɔ ngɔ kekle ke i nu he kaa lɛ nɛ e ngɔ nyagba a kɛ ba po lo? Anɛ i woɔ nihi nɛ a kɛ ni kpahi a kpɛti dɛ ɔ he wami ngɛ be nɛ sa mi konɛ a di tue mi jɔmi se lo?’

12. Mɛni blɔ nɔ Yesu gu kɛ je mi mi jɔmi kpo?

12 Yesu mi mi jɔ. (Mat. 11:28-30) E jeɔ mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ nihi, nɛ e pee we kpɛii ngɛ si fɔfɔɛhi nɛ a mi wa po mi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ Foinike yo ɔ ya kpa lɛ pɛɛ konɛ e tsa e bi ɔ, sisije ɔ, e tsa we lɛ. Se benɛ yo ɔ je hemi kɛ yemi nɛ mi wa kpo ɔ, Yesu je mi mi jɔmi mi nɛ e tsa jokuɛ ɔ. (Mat. 15:22-28) Akɛnɛ Yesu mi mi jɔ he je ɔ, e yaa nɔ nɛ e woɔ nihi ga. Be komɛ ɔ, e kɛ e nane maa si nɛ e jeɔ mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ nihi nɛ e suɔ mɛ ɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ Petro ngɛ mɔde bɔe kaa e ma jɔ̃ Yesu kɔni mi konɛ e ko pee Yehowa suɔmi nya ní ɔ, e kã Petro hɛ mi ngɛ kaseli kpa amɛ a hɛ mi. (Maak. 8:32, 33) E pee we jã nɛ e kɛ pue Petro hɛ mi si, se mohu konɛ e kɛ tsɔse lɛ. Jehanɛ hu ɔ, e suɔ nɛ e bɔ bɔfo kpa amɛ kɔkɔ kaa e sa nɛ a fĩ e se ngɛ Mawu suɔmi nya ní peemi mi, se pi kaa a maa tsi e nya. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, zo gbe Petro, se e ná tsɔsemi ɔ he se.

13. Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ je mi mi jɔmi nitsɛnitsɛ kpo?

13 Ngɛ anɔkuale mi ɔ, be komɛ ɔ, blɔ nɔ nɛ o maa gu kɛ je mi mi jɔmi nitsɛ kpo kɛ tsɔɔ nihi nɛ o suɔ mɛ ɔ ji kaa o maa wo mɛ ga. Ke o maa pee jã a, moo kase Yesu nɛ o ngɔ o ga womi ɔ kɛ da Baiblo sisi tomi mlaahi nɛ ngɛ Mawu Munyu ɔ mi ɔ a nɔ. Moo to o tsui si. Mo ná nɔ mi mami kaa nihi nɛ a suɔ Yehowa nɛ a suɔ mo ɔ maa kplɛɛ ga womi nɛ o je suɔmi mi kɛ ha mɛ ɔ nɔ. Bi o he sane nɛ ɔmɛ: ‘Anɛ i ngɛ kã nɛ ma kɛ tu munyu ke i na kaa nɔ ko nɛ i suɔ lɛ ɔ ngɛ nɔ́ yaya ko pee lo? Ke e hia nɛ ma wo nɔ ko ga a, anɛ i kɛ mi mi jɔmi tuɔ munyu aloo i kɛ abofu nɛ peeɔ jã? Mɛni ji yi mi tomi nɛ i kɛ woɔ nɔ ko ga? Anɛ i woɔ nɔ ɔ ga akɛnɛ ye muklii mi fu lɛ ɔ he je, aloo akɛnɛ i suɔ nɛ ma ye bua lɛ ɔ he je?’

14. Mɛni blɔ nɔ Yesu gu kɛ pee nihi kpakpa?

14 Yesu le nɔ́ nɛ da nɛ e peeɔ hulɔ. Yesu suɔ e Tsɛ ɔ, lɔ ɔ e peeɔ nɔ́ nɛ da be fɛɛ be kɛ yi mi tomi kpakpa. Nɔmlɔ kpakpa hlaa blɔ nɔ nɛ e maa gu kɛ ye bua ni kpahi be fɛɛ be, nɛ e peeɔ mɛ kpakpa. Ke wa le kaa e sa nɛ waa pee nɔ́ nɛ da a, lɔ ɔ kɛkɛ pi. E sa nɛ waa pee nɔ́ nɛ da kɛ yi mi tomi kpakpa. Eko ɔ, nɔ ko ma bi ke, ‘Anɛ nɔ ko ma nyɛ maa pee nɔ́ nɛ da kɛ yi mi tomi yaya lo?’ Ee, e ma nyɛ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Yesu tu munyu kɛ si nihi nɛ a keɔ ohiatsɛmɛ ní se a haa nɛ ni kpahi naa konɛ a je a yi ɔ. E ngɛ mi kaa kpakpa peemi nɛ ɔmɛ hi mohu lɛɛ se Yehowa bua jɔɛ he.​—Mat. 6:1-4.

15. Kɛ wa ma plɛ kɛ pee kpakpa nitsɛnitsɛ ha kɛɛ?

15 Wa ma nyɛ maa pee nihi kpakpa ke wa fo we wɔ pɛ wa nɔ́ mi. Lɔ ɔ he ɔ, o ma nyɛ ma bi o he ke: ‘Anɛ i le níhi nɛ da nɛ sa kaa ma pee, nɛ i yaa nɔ nɛ i peeɔ jã lo? Mɛni yi mi tomi he je nɛ i peeɔ ní kpakpahi?’

KƐ WA MA PLƐ KƐ PO SU EHE Ɔ HE PIƐ HA KƐƐ?

16. Mɛni nɛ e sa kaa waa pee daa ligbi, nɛ mɛni he je?

16 Wa ko susu kaa ke wa ha nɛ a baptisi wɔ ɔ kɛkɛ wa wo su ehe ɔ ta, nɛ e he hia we nɛ waa bɔ he mɔde hu. Su ehe ɔ ngɛ kaa “tade ehe” nɛ e sa nɛ waa hyɛ nɔ saminya. Blɔ kake nɛ wa maa gu nɔ kɛ wo su ehe ɔ ji kaa wa maa hyɛ blɔ nɔ nɛ wa maa gu kɛ je Mawu mumi ɔ yiblii ɔ kpo daa ligbi. Mɛni he je? Yehowa ji Mawu nɛ ngɛ he wami nɛ e kɛ peeɔ níhi, nɛ e mumi ɔ hu ji he wami nɛ e kɛ tsuɔ ní. (1 Mose 1:2) Lɔ ɔ mumi ɔ yiblii ɔ eko fɛɛ eko ma nyɛ maa wo wɔ he wami nɛ wa tsu nɔ́ nɛ Yehowa suɔ kaa wa tsu, nɛ e peeɔ jã hulɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, kaselɔ Yakobo ngma ke: ‘Hemi kɛ yemi nɛ ní tsumi piɛɛ we he ɔ gbo.’ (Yak. 2:26) Wa ma nyɛ ma de jã ngɛ Mawu mumi ɔ yiblii ɔ fã amɛ eko fɛɛ eko he. Be fɛɛ be nɛ wa ma je mumi ɔ yiblii ɔ kpo ɔ, e ji odase nɛ tsɔɔ kaa Mawu mumi ɔ ngɛ ní tsue ngɛ wa mi.

17. Kɛ e sa nɛ waa pee wa ní ha kɛɛ ke wa nyɛ we nɛ wa je mumi ɔ yiblii ɔ kpo?

17 Be komɛ ɔ, Kristofohi nɛ a baptisi mɛ jeha babauu po nyɛ we nɛ a jeɔ mumi ɔ yiblii ɔ kpo. E he hia nɛ waa bɔ mɔde nɛ wa je su kpakpa nɛ ɔmɛ kpo. Mo susu nɔ hyɛmi nɔ́ nɛ ɔ he nɛ o hyɛ. Ke o tade ko nɛ o suɔ wawɛɛ gba loo e hia a, anɛ o ma sake kɛ fɔ he amlɔ nɔuu lo? Dɛbi. Behi fuu ɔ, o maa bɔ mɔde kaa o maa kpɛ ke jã maa hi peemi, nɛ kɛ je lɔ ɔ se ɔ, o maa hyɛ nɔ saminya. Jã kɛ̃ nɛ ke o nyɛ we nɛ o je mi mi jɔmi, tsui si tomi kɛ suɔmi kpo kɛ tsɔɔ nɔ ko ngɛ si fɔfɔɛ ko mi ɔ, e sɛ nɛ o kɔni mi nɛ jɔ̃. Jee o tsui mi kɛ kpa pɛɛ konɛ huɛ bɔmi kpakpa nɛ hi o kɛ nɔ ɔ nyɛ kpɛti, nɛ o kɛ pee oti kaa o maa bɔ mɔde wawɛɛ nɛ o pee jã hwɔɔ se.

18. Mɛni nɔ mi mami wa ma nyɛ ma ná?

18 Wa bua jɔ nɔ hyɛmi nɔ́ nɛ Yesu pee kɛ ha wɔ ɔ he. Ke wa ya nɔ nɛ wa kase Yesu su ɔmɛ kɛ bɔ nɛ e susuɔ níhi a he ha a, e he be wae ha wɔ kaa wa maa pee wa ní kaa lɛ. Ke wa ya nɔ nɛ wa pee wa ní kaa Yesu ɔ, wa maa ya nɔ maa wo su ehe ɔ saminya. Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa ba kase Mawu mumi ɔ yiblii ɔ fã eywiɛ pɛ he ní. E maa hi kaa o ma he be kɛ kase su nɛ ɔmɛ nɛ ji mumi ɔ yiblii ɔ, nɛ o susu bɔ nɛ o ngɛ su nɛ ɔmɛ kpo jee ha a he. O maa na munyuhi nɛ kɔɔ su nɛ ɔmɛ a he ngɛ Research Guide for Jehovah’s Witnesses ɔ mi. Yaa munyuyi nɛ ji, “Christian Life” nɛ lɔ ɔ se ɔ, o ya munyuyi nɛ ji, “Fruitage of the Spirit.” O ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa ke o pee o blɔ fa mi nɔ́ ɔ Yehowa maa ye bua mo nɛ o wo su ehe ɔ nɛ e ya nɔ nɛ e hi o he.

LA 127 Bɔ Nɛ E Sa Kaa Ma Ba Ye Je Mi Ha

^ Ngɛ bɔ nɛ a tsɔse wɔ ha tsuo se ɔ, wa ma nyɛ maa wo “su ehe ɔ.” Bɔ nɛ pee nɛ wa nyɛ waa pee jã a, e sa nɛ waa ya nɔ nɛ wa tsake wa susumi nɛ waa bɔ mɔde nɛ waa kase Yesu. Ní kasemi nɛ ɔ maa ye bua wɔ nɛ waa na bɔ nɛ Yesu susuɔ níhi a he kɛ bɔ nɛ e peeɔ e ní ha. Jehanɛ hu ɔ, e maa tsɔɔ wɔ bɔ nɛ wa maa ya nɔ maa kase Yesu ngɛ wa baptisimi se ha.

^ Su kpakpahi nɛ Mawu mumi ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ nɛ wa je kpo ɔ, pi tsuo ta nɛ a wo ngɛ Galatia Bi 5:22, 23 ɔ. Ke o ngɛ hlae nɛ o le enɛ ɔ he níhi fuu ɔ, hyɛ “Sane Bimihi Nɛ Je Ní Kaneli A Ngɔ” nɛ je kpo ngɛ June 2020 Hwɔɔmi Mɔ ɔ mi ɔ.