Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

ICIPANDE ICIKALAMBA

Ifyo Twingaicingilila ku Malwele

Ifyo Twingaicingilila ku Malwele

Cila bushiku imibili yesu ilalwishanya no tushiishi utushimoneka, lelo utwingatwipaya fye no kutwipaya. Utu utushiishi twaba mu misango iyalekanalekana. * Limo te kuti twishibe no kwishiba ukuti umubili ulelwishanya no tushiishi, pantu ulatucimfya ilyo tushilaleta amalwele. Nomba inshita shimo utushiishi tulatendeka ukucimfya insandesande ishicingilila umubili. Nga caba ifi, ninshi mufwile ukunwa umuti nelyo ukucita ifintu fimbi ifingafwilisha umubili ukulwisha utushiishi.

Utushiishi utwingi utushimoneka tatulwalika. Cino cipande calalanda pa tushiishi e lyo na pa fintu fimbi ifingamulwalika.

Pa myaka iingi, abantu tabaishibe ukuti kwaliba utushiishi utushimoneka, utwingabalwalika. Na lyo line, muli ba 1800, abasambilila sana sayansi balisangile ukuti utushiishi tulaleta amalwele, kabili ici calenga twishibe ifya kuicingilila. Ukutula ilya nshita, abasambilila ifya bumi balicimfya e lyo no kucefyako amalwele ayabipisha ayo utushiishi tumo tuleta, pamo nga kampasa no bulebe. Na lyo line, amalwele yamo pamo nga yellow fever na dengue fever yalibwela na kabili. Cinshi calenga? Natulande pali fimo:

  • Cila mwaka, abantu abengi balatandala mu fyalo fyalekanalekana, kabili ici cilenga baletwala amalwele muli ifyo fyalo. Icipande cali muli lipoti ya Clinical Infectious Diseases calandile ukuti, abantu bamo abaya mu kutandala mu fyalo fimbi balatandanya “amalwele ayambukila.”

  • Utushiishi tumo tatufwa ku muti. Akabungwe ka World Health Organization kalandile ukuti: “Utushiishi utwingi mu calo twalileka ukufwa ku muti, kabili ici kuti calenga na malwele ayalepola ku miti imo yaleipaya abantu.”

  • Inkondo ne fipowe ilingi line filalenga aba mu buteko balefilwa ukucimfya amalwele.

  • Abantu abengi tabaishiba ifyo bengacita pa kuti baicingilile ku malwele.

Nangu caba ifi, kwaliba ifintu ifingi ifyo mwingacita pa kuti muicingilile no lupwa lwenu. Twalalanda pa fyo mwingacita pa kuicingilila nangu ca kuti mwikala mu fyalo ifipiina.

^ para. 3 Utushiishi utwingi utushimoneka tatulwalika. Cino cipande calalanda pa tushiishi e lyo na pa fintu fimbi ifingamulwalika