Ye ô ne môte wua ya bemillion be bôt beta bibubua bi nga jimbi? Beta bibubua a minju’u mia so été mi ne bo mevale meval. A ne bo beta be ouraguan, betiphon, be wô’ô soo benkulu veñ, ndôn medim, a ngule mfebe; biôm bite bie bi wô’ô telé bôt minjuk été. Veñ é ne ngul abui é ne bo na si é ke ja sulan a be’é; veñ ki ja wulu a felefes é ne bo na duan é kaaban mefan. Beta ésep, angôndô ayôñ a avep e ne ngul abui, bi ne soo fe minjuk abui.

 Abui bevôme ya si, beta bibubua bi ne ngul abui a lôte melu ya mvus bi ne ve jimbi teke awoon. Fédération internationale des Sociétés de la Croix-Rouge et du Croissant-Rouge a jô na, “Abime bôt beta bibubua bia nambe é ne ve nenenen. Ndône mendim, akôs, beta bisep bi ne ve lone lon, nalé a nga bo na bôt be wu, bevo’o be kate toñe bebien, bevo’o ki menda map me maneya tyamban; bemillion be bôt be nga viane tube mesi map mbu ôse.”

 Éyoñ avale bibubua ete da kui, bôt be ne teke fe a ngul ya biban, minleme miap mi ne fo’o ntya’an. Mintaé mi ne be nlem amu be maneya jañele biôm biap, menda map, nge ke môt ba nye’e.

 Nge wo fe ô nga tôbane minju’u mia so beta bibubu’a, Bible a ne volô wo. A ve bia ngule nyul, ndi nlem, a melep me tatéya volô bôt be nga tôban aval bibubua ete. (Beromain 15:4) A ve fe biyalan ya beta nsili nyi: Amu jé Zambe a te kañese na jame di é kui, ye a foñôsô ma?

 Bible a ye’ele bia na sa ke Zambe nnye a bo na bi tôbane minjuk. A kôme ye’ele bia na “Zambe a se ngule ya yene meve’ele ya abé, a émien a ne te ve’ele môt.” (Jacques 1:13) Mejô mete ma tinane na sa ke nye a bo na bôte be tôbane beta bibubua ya melu ma.

 E ne été na Bible a kate bia minlañ mia liti na Zambe a nga belane ngule jé asu na a foñôsô mbia be bôt. Ve mimboone mié mia selan a beta bibubua ya den bia jimbi bôt atemetem, bia nambe fe mbia be bôt a mbamba be bôt. Minlañe ya Bible ki mia kôme liti na Zambe a ba’ale mbamba be bôt, a taté bemene bôt ôsusua na a yaa, a timine fe bôt beamu ba tindi nye na a bo anôsi anôka. Éve’an é ne na ôsusua na Zambe a so Ndône Mendim melu me Noé, a nga taté kate de bôt, a nga ba’ale fe Nôé a nda bôte jé.​—Metata’a 6:13; 2 Pierre 2:5.

 Nge wo kômbô yé’é mam mefe a yem nge beta bibubua ya melu ma bi ne fonos ja so be Zambe, kele’e yen nlô ajô ô ne na “Les catastrophes naturelles : qu’en dit la Bible ?”

 Bible a jô na Yéhôva a a nyoñe ngap a bia a wô’ô fe bia mintaé. Bifuse ya Bible bia tôñe valé bia bo’olô jam été.

•   Ésaïe 63:9: “Nju’u ôse be nga yen, nye’e fe [Zambe] a nga yen nju’u été.”

   Atinan: Yéhôva a wô’ô nlem mbia mintaé éyoñ a yen bôt be tele minjuk été.

•   1 Pierre 5:7: “A ba’ale mia.”

   Atinan: Yéhôva a yi ki na mbia jam éziñ a kui wo.

 Yéhôva a su’u ke ve na a wô’ô bia mintaé, a ve fe bia mvolan wo sili. Melebe ya Bible ma volô bia minlem a ve bia nya ndi nleme a lat a melu ma zu; amu bia yeme na ana’ana, bibubua bite bise bi mbeme man.​—2 Becorinthien 1:3, 4.

 Bible a jô na Yéhôva a kômbô ‘ve wo ndi nlem asu melu ma zu.’ (Jérémie 29:11) Nkômbane wé ô ne na bôte be bu’uban ényiñe paradis e si va, teke fe ko woñ na bibubua bi ne beta soo be minjuk.​—Metata’a 1:28; 2:15; Ésaïe 32:18.

 A zene Yésus, Njôô ya éjôé jé é ne yôp, Zambe a ye bo na mbamba nsôñan ate a tôéban. (Matthieu 6:10) Yésus a bili fek a ngule ya bo na te bibubua bia beta kui. Éyoñ Yésus a mbe si va, a nga liti na a bili ngul ya jôé biyoñ. (Marc 4:37-41) A ye jôé a mbamba nlem a fek, a ye fe ye’ele bôt aval be ne yeme ba’ale étaba’a jap teke bi njuk éziñe yat. (Ésaïe 11:2) Éjôé Yésus si, teke a môt éziñ a ye beta bi nju’u ô tii a beta bibubua.

 Ô ne sili womiene na, ‘Éyoñ évé nje ñhe Yésus a ye belane ngule jé na a jôé biyoñ?’ Asu na ô bi éyalan ya nsili ôte, kele’ lañ nlô ajô “Éjôé Zambe ja ye so éyoñ évé?”

 Melep ya Bible me ne volô wo ôsusua na beta ébubua a kui, éyoñ a ngenan a kele’ ôsu, a éyoñ a maneya lôt.

•   Ôsusua na ébubua ja kui: Kômesa’an aval wé bo mam avôl.

   Jame Bible a ye’ele: “Môt a ne tye a yen mbia jam, ve sobô; ve bedimi mam b’alôt ôsu, a tôban njuk.”​—Minkana 22:3.

   Atinan: Taté fas aval bibubua e ne kui vôm ô too, nalé a ye volô wo na ô yeme’e bo mam avôl a kamane nda bôte jôé.

   Éve’an: “Môs bi nga tup amu beta nduan a nga kaa vôm bi mbe, bi mbe nkômesan. Bi mbe bi bili bikpwaé biangan asu bibubua. A mebiañ a biyé bi mbe été. Bôt be mbe be bômane bia be mbe be koo woñ, teke tu’a yem jam ya bo. Bi’iki teke jam éziñ é mbe é jembane bia, ma ve fo’o Zambe akiba abui!”​—Tamara, ya Californie, si ya Amelka.

•   Éyoñ ébubua é ngenan a kele’ ôsu: Beme’ ôsimesane wôé mam ma dañe mfi.

   Jame Bible a ye’ele: “Amu akum abui môt a bili, e ne te ve nye ényiñ.”​—Luc 12:15.

   Atinan: Ényiñ é ne mfi abui a lôte biôm bi mo bi bili.

   Éve’an: “Éyoñ Typhon Lawin b a nga mane bôé nda jangan, fe’e é nga jañe ma abum, teke fe ngule ya fase mvo’é nge yeme jame ya bo. Ve jam é nga so ma ôsimesan é mbe na me ye’elane Yéhôva Zambe. Nalé a nga volô ma na me su’ulane jô mamiene na bia ke fo’o jañele biôm bi mo biangan, ve sa ke binyiñ biangan.”​—Leslie, ya Philippines.

•   Éyoñ ébubua é maneya lôt: Te fas ajô ya akiti, bo’ok ve mame ya môse wua.

   Jame Bible a ye’ele: “Te tyelane minleme yôp ajô mam ma ye boban akiti, amu mame ya mia tyelé minleme yôp akiti me aye boban akiti.”​—Matthieu 6:34.

   Atinan: Te dañe tyelé nleme yôp a lat a mam ma ye boban éko éziñ melu ma zu ôsu.

   Éve’an: “Beta Ôkôs Irma a nga bo na nda jam é nyoñe mendime si. E mbe e sili na me nyoñ abui mintyi’an, a nalé a nga bo na me tyelé nleme yôp angôndô. Me nga jeñe na me tôñe ñye’elan ya Bible wo jô na bi fas mame ya môse wua. Me nga kôme yene na mvolane Yéhôva ô ne ma ve ngule ya jibi minjuk avale me nji be me ve’ele simesan.”​—Sally, ya Florida, U.S.A.

 Nge wo kômbô yem abui mam afe, kele‘ yene nlô ajô ô ne na: “Catastrophes : des mesures qui sauvent des vies.”