Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

 INTERBIYO | MASSIMO TISTARELLI

Tigdisenyog Robot Nagpatin-aw sa Iyang Pagtuo

Tigdisenyog Robot Nagpatin-aw sa Iyang Pagtuo

Si Propesor Massimo Tistarelli maoy usa ka siyentista sa University of Sassari sa Italy. Siya associate editor sa tulo ka internasyonal nga mga magasin sa siyensiya ug usa sa mga awtor sa daghang artikulo maylabot sa scientific research. Nanukiduki siya kon sa unsang paagi ang tawo makailag nawong sa mga tawo ug makahimog simpleng mga lihok sama sa pagsalog bola. Dayon nagdisenyo siyag visual system para sa mga robot. Kini nga sistema makapaarang sa robot sa pagreaksiyon nga parehas nianang sa tawo. Giinterbiyo siya sa Pagmata! bahin sa iyang pagtuo ug sa iyang pagka-siyentista.

Unsay relihiyon sa inyong pamilya?

Ang akong ginikanan Katoliko pero dili sila manimba. Sa batan-on pa ko, may pagka-ateyista ko. Gitudloan ko nga ang kinabuhi mitungha pinaagig ebolusyon, ug mituo ko niana. Pero bisag dili ko motuo ug Maglalalang, para nako dunay usa nga mas labaw pa kay kanato. Aron mahibalo kon unsa kini, akong gisusi ang Budhismo, Hinduismo, ug Taoismo, pero wala ko matagbaw sa mga pagtulon-an niini.

Nganong nainteres ka man sa siyensiya?

Sa bata pa ko, ganahan kaayo kog mga makina. Ako ganing bungkagon ang akong elektronik nga mga dulaan ug asembolon kini pag-usab. Ug ang akong amahan, nga usa ka telecommunications engineer, bombardiyohan nakog mga pangutana kon sa unsang paagi moobra ang mga radyo ug telepono.

Unsa may nalangkit sa imong trabaho ingong siyentista?

Mikuha kog electronic engineering sa University of Genoa, ug dayon nag-research ko sa pagdisenyog robot aron makakuha kog doctorate degree. Akong giespesyalisar ang pagtuon sa visual system sa tawo ug ang pag-imbentog mga paagi sa pagsundog niini sa pagdisenyog robot.

Nganong nainteres man ka sa visual system sa tawo?

Talagsaon kaayo ang pag-obra niini, nga naglangkit dili lang sa mata kondili sa pagproseso sa makita sa mata. Tagda pananglitan kining proseso sa pagsalog bola. Sa magdagan ka aron sa pagsalog bola, ipokus sa mga lente sa imong mata ang dagway sa bola diha sa retina. Ang dagway sa bola motadlas sa imong retina depende sa paglihok sa bola ug sa imong mata. Siyempre, kay ang imong mata nagtutok sa bola, ang dagway sa bola mapondo diha sa retina, pero ang background morag maoy naglihok.

Sa samang higayon, ang imong visual system nagkalkula pod sa gikusgon ug direksiyon sa bola. Sa katingalahan, ang pagkalkula sa paglihok sa bola base sa background niini magsugod diha mismo sa retina. Dayon ipasa sa optic nerve ang mga signal gikan sa retina paingon sa utok, nga maoy dugang moanalisar sa impormasyon ug mopalihok nimo sa pagsalo sa bola. Katingalahan kaayo ang pagkakomplikado sa tibuok proseso.

Unsay nakapakombinsir nimo sa pagtuo ug Maglalalang?

Niadtong 1990, pipila ka bulan ko nga nag-research didto sa Trinity College sa Dublin, Ireland. Sa dihang ako ug ang akong asawa nga si Barbara nagbiyahe pauli, nag-estorya mi bahin sa kaugmaon sa among mga anak. Midesisyon sab mi sa pagduaw sa akong igsoong babaye nga usa ka Saksi ni Jehova. Iya kong gihatagag libro nga Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? nga giimprenta sa mga Saksi. Nakadayeg ko kay maayo kaayo kining pagka-research. Dayon nakaamgo ko nga midawat lang ko sa ebolusyon nga walay pagsusi-susi. Pananglitan, nagtuo ko nga ang mga fossil maoy ebidensiya nga tinuod ang ebolusyon. Pero dili diay. Gani, sa sige nakog susi sa ebolusyon, mas nakombinsir ko nga ang teoriya sa ebolusyon puro lang pagpagawal, ug dili tinuod.

Namalandong ko sa akong pagdisenyog mga robot. Kang kinsang disenyo ang akong gisundog?

Dayon namalandong ko sa akong pagdisenyog mga robot. Kang kinsang disenyo ang akong gisundog? Dili gyod ko makadisenyog robot nga makasalog bola nga sama sa tawo. Ang robot makahimo sa pagsalog bola, apan sumala lang sa pagkaprograma niini. Ang atong katakos sa pagkat-on mas labaw kay nianang sa mga makina—ug ang makina gani dunay naggama! Kini maoy usa lang sa daghang rason nga nakakombinsir nako nga dunay Maglalalang.

Nganong nahimo kang Saksi ni Jehova?

Ang usa ka rason maoy tungod kay nagustohan namo ni Barbara ang ilang detalyado kaayong paagi sa pagtuon. Nakadayeg kaayo ko kay maayong pagka-research ang ilang mga publikasyon. Kining detalyadong pag-research makapainteres sa mga tawong sama nako nga gustong mahibalo sa mga detalye. Pananglitan, nainteres kaayo ko sa daghang tagna sa Bibliya. Ang akong pagtuon niini nakapakombinsir nako nga ang Bibliya gikan gayod sa Diyos. Niadtong 1992, kami ni Barbara gibawtismohan ingong mga Saksi ni Jehova.

Ang imo bang pagtuon ug siyensiya nakapahuyang sa imong pagtuo?

Wala. Nakapalig-on hinuon kini sa akong pagtuo. Pananglitan, tagda kon sa unsang paagi kita makailag mga nawong. Ang bata makaila dayon pipila lang ka oras human mahimugso. Kita makaila dihadiha sa tawo nga atong kaila, bisan pag anaa siya sa daghang tawo. Makamatikod pa gani ta kon unsay iyang gibati. Pero wala lang kita makamatikod nga kining katakos sa pag-ila naglangkit ug pagprosesog hilabihan ka daghang impormasyon diha sa utok nga grabe kaayo ka paspas nga daw wala ray segundo.

Nakombinsir gyod ko nga ang atong visual system maoy talagsaong gasa gikan kang Jehova nga Diyos. Ang iyang mga gasa, apil ang Bibliya, nakapukaw nako sa pagpasalamat kaniya ug sa pagpadayag bahin kaniya ngadto sa uban. Akong nakita nga takos gayod siyang pasidunggan tungod sa iyang mga buhat.