“Pagmaya Uban sa Asawa sa Imong Pagkabatan-on”
“Pagmaya Uban sa Asawa sa Imong Pagkabatan-on”
“Pagmaya uban sa asawa sa imong pagkabatan-on . . . Nganong ikaw, anak ko, magkalipay man sa hilabihan uban sa usa ka estranyong babaye?”—PROVERBIO 5:18, 20.
1, 2. Nganong ikaingon nga ang romantikong gugma tali sa bana ug asawa gipanalanginan?
ANG Bibliya prangkang nagsulti bahin sa seksuwal nga relasyon. Sa Proverbio 5:18, 19, atong mabasa: “Himoang mapanalanginan ang imong tinubdan sa tubig, ug pagmaya uban sa asawa sa imong pagkabatan-on, usa ka hiligugmaon nga bayeng osa ug usa ka makabibihag nga kanding sa bukid. Tugoting ang iyang mga dughan magtagbaw kanimo sa kalipay sa tanang panahon. Sa iyang gugma maanaa ka unta kanunay sa hilabihang kalipay.”
2 Dinhi ang terminong “tinubdan sa tubig” nagtumong sa tinubdan sa seksuwal nga katagbawan. Kini gipanalanginan tungod kay ang romantikong gugma ug tumang kalipay nga matagamtam sa mga magtiayon maoy gasa gikan sa Diyos. Apan, kining seksuwal nga relasyon tagamtamon lamang gayod sulod sa kahikayan sa kaminyoon. Busa si Haring Solomon sa karaang Israel, nga usa ka magsusulat sa Proverbio, misukna: “Nganong ikaw, anak ko, magkalipay man sa hilabihan uban sa usa ka estranyong babaye o mogakos sa sabakan sa usa ka langyaw nga babaye?”—Proverbio 5:20.
3. (a) Unsa ang makapasubong kahimtang sa daghang kaminyoon? (b) Unsay panglantaw sa Diyos sa pagpanapaw?
3 Sa adlaw sa ilang kasal, ang lalaki ug babaye mohimog seryosong panaad sa paghigugma ug pagpabiling maunongon sa usag usa. Bisan pa niana, daghang kaminyoon ang nabungkag tungod sa pagpanapaw. Sa pagkatinuod, human masusi ang 25 ka pagtuon, ang usa ka tigpanukiduki nakahinapos nga “25 porsiyento sa mga asawa ug 44 porsiyento sa mga bana ang nanapaw.” Si apostol Pablo miingon: “Ayaw pagpahisalaag. Walay mga makihilawason, ni mga tigsimbag idolo, ni mga mananapaw, ni mga lalaking gihuptan alang sa dili-kinaiyanhong mga katuyoan, ni mga lalaking makigdulog sa mga lalaki . . . nga makapanunod sa gingharian sa Diyos.” (1 Corinto 6:9, 10) Klaro kaayo nga ang pagpanapaw maoy bug-at nga sala sa mga mata sa Diyos, ug ang matuod nga mga magsisimba kinahanglang magbantay batok sa pagluib sa kaminyoon. Unsay motabang kanato sa ‘paghimo sa kaminyoon nga dungganon taliwala sa tanan, ug sa higdaanan sa kaminyoon nga dili mahugawan’?—Hebreohanon 13:4.
Pagbantay sa Malimbongong Kasingkasing
4. Unsa ang pipila ka paagi diin ang usa ka minyong Kristohanon dili-tinuyong malangkit sa romantikong relasyon gawas sa kaminyoon?
4 Sa mahilayong palibot karon, daghang tawo ang “may mga mata nga puno sa pagpanapaw ug dili makabiya sa sala.” (2 Pedro 2:14) Sila tinuyong mangitag romantikong relasyon gawas sa kaminyoon. Diha sa pipila ka kayutaan daghang babaye ang nanarbaho, ug tungod sa panagsagol sa lalaki ug babaye diha sa trabahoan, mahimong motubo ang wala-mahiangay nga romantikong gugma tali sa usag usa. Pinaagi usab sa mga chat room sa Internet, bisan ang labing maulawong mga indibiduwal makabatog suod nga mga higala. Daghang minyong mga tawo ang nahulog sa maong mga lit-ag nga wala makaamgo kon unsay nagakahitabo kanila.
5, 6. Sa unsang paagi ang usa ka Kristohanong babaye nalit-agan sa usa ka peligrosong situwasyon, ug unsay atong makat-onan gikan niini?
5 Tagda kon sa unsang paagi ang usa ka Kristohanon nga tawgon natog Mary nalangkit sa usa ka situwasyon diin diriyot siyang makahimog seksuwal nga imoralidad. Ang iyang bana nga dili Saksi ni Jehova kulang ug pagmahal sa pamilya. Si Mary nahinumdom sa dihang iyang nahimamat ang usa ka kauban sa trabaho sa iyang bana pipila na ka tuig ang milabay. Ang lalaki matinahoron kaayo, ug sa ulahi, nagpakita pa ganig interes sa relihiyosong mga pagtuo ni Mary. “Buotan kaayo siya, nga lahi kaayo sa akong bana,” matod niya. Sa wala madugay mitubo ang romantikong gugma tali kang Mary ug sa kauban sa trabaho sa iyang bana. “Wala ko makapanapaw,” nangatarongan si Mary, “ug ang lalaki interesado sa Bibliya. Tingali makatabang ko niya.”
6 Sa wala pa mosangpot sa pagpanapaw ang ilang romantikong relasyon, si Mary nahibalik sa maayong panghunahuna. (Galacia 5:19-21; Efeso 4:19) Ang iyang tanlag milihok, ug iyang gitul-id ang mga butang. Ang eksperyensiya ni Mary nagpakita nga “ang kasingkasing labaw nga malimbongon kay sa bisan unsa pa ug desperado.” (Jeremias 17:9) Ang Bibliya nagtambag kanato: “Labaw sa tanan nga pagabantayan, ampingi ang imong kasingkasing.” (Proverbio 4:23) Sa unsang paagi mahimo nato kana?
‘Ang Maalamon Magtago sa Iyang Kaugalingon’
7. Sa dihang motabang sa usa ka tawo nga dunay problema sa kaminyoon, makapanalipod kaniya ang pagsunod sa unsang tambag sa Kasulatan?
7 “Siya nga naghunahuna nga siya nagabarog magbantay nga siya dili mapukan,” misulat si apostol Pablo. (1 Corinto 10:12) Ug ang Proverbio 22:3 nag-ingon: “Maalamon ang tawo nga nakakita sa katalagman ug nagtago sa iyang kaugalingon.” Imbes masaligon kaayong maghunahuna, ‘Walay mahitabo nako,’ maalamong tagdon nimo kon unsang mga situwasyona ang lagmit nga motultol sa mga problema. Pananglitan, likayi nga mahimong bugtong sumbonganan sa usa ka kaatbang sa sekso nga nakasinati ug bug-at nga mga problema sa kaminyoon. (Proverbio 11:14) Ingna ang maong tawo nga ang mga problema sa kaminyoon mas maayong hisgotan uban sa iyang kapikas, uban sa usa ka hamtong nga Kristohanon nga parehas niya ug sekso kinsa nagtinguha nga molampos ang iyang kaminyoon, o uban sa mga ansiyano. (Tito 2:3, 4) Ang mga ansiyano sa mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova magpakita ug maayong panig-ingnan niining bahina. Sa dihang ang usa ka ansiyano kinahanglang makigsulti nga pribado sa usa ka Kristohanong sister, buhaton niya kana sa usa ka publikong dapit—sama diha sa Kingdom Hall.
8. Unsang pagbantay ang kinahanglang himoon diha sa trabahoan?
8 Diha sa trabahoan ug sa ubang mga dapit, likayi ang mga situwasyon nga makapasuod kanimo sa kaatbang sa sekso. Pananglitan, ang pag-obertaym kauban ang usa ka kaatbang sa sekso mahimong motultol sa tentasyon. Ingong minyong lalaki o babaye, kinahanglang klarohon nimo pinaagi sa imong sinultihan ug panggawi nga ikaw dili makigrelasyon sa dili nimo kapikas. Ingong indibiduwal nga nagtuman sa diyosnong pagkamahinalaron, dili gayod nimo tinguhaon nga makadani ug dili-angayng pagtagad pinaagi sa pagbirigbirig o sa pagkahimong dili makasaranganon sa sinina ug panghindik. (1 Timoteo 4:8; 6:11; 1 Pedro 3:3, 4) Ang pagbutang ug mga letrato sa imong kapikas ug mga anak diha sa trabahoan magpahinumdom kanimo ug sa uban nga gipabilhan nimo ang imong pamilya. Magmadeterminado nga dili gayod modasig—o motugot pa gani—sa romantikong pagpanghaylo sa uban.—Job 31:1.
“Pahimusli ang Kinabuhi Uban sa Asawa nga Imong Gihigugma”
9. Unsang sunodsunod nga mga panghitabo ang makapahimo sa bag-ong relasyon nga makapahaylo kaayo?
9 Ang pag-amping sa kasingkasing nagkinahanglan ug labaw pa kay sa paglikay lamang sa peligrosong mga kahimtang. Ang pagkaibog ngadto sa usa nga dili kapikas mahimong timailhan nga ang bana o asawa wala magtagad sa mga panginahanglan sa usag usa. Basin ang asawa gipasagdan na lang o ang bana kanunayng gisaway. Sa wala damha may laing tawo—nahimamat man diha sa trabahoan o bisan sa Kristohanong kongregasyon—nga morag nakabaton sa mga hiyas nga wala mabatoni sa kapikas. Sa dili madugay magkasuod sila, ug ang bag-ong relasyon mahimong makapahaylo kaayo. Kining sunodsunod nga mga panghitabo nagpamatuod sa giingon sa Bibliya: “Ang matag usa masulayan pinaagi sa pagkaganoy ug pagkahaylo sa iyang kaugalingong tinguha.”—Santiago 1:14.
10. Sa unsang paagi ang mga bana ug asawa makapalig-on sa ilang relasyon?
10 Imbes tagbawon ang ilang mga tinguha gawas sa kaminyoon—sa pagmahal man, panaghigalaay, o pagpaluyo sa dihang nag-atubang sa kalisdanan—ang mga bana ug asawa kinahanglang maningkamot sa pagpalig-on sa mahigugmaong relasyon uban sa ilang kapikas. Nan, mag-uban gayod kamo kanunay, ug makigsuod sa usag usa. Palandonga kon unsay nakapukaw sa inyong gugma sa usag usa. Hinumdomi ang pagmahal nga imong gibati ngadto sa tawo nga nahimong imong kapikas. Hunahunaa ang malipayong mga panahon nga kamo nagkauban. Pag-ampo sa Diyos bahin niana. Ang salmistang si David nangamuyo kang Jehova: “Buhati ako ug putli nga kasingkasing, Oh Diyos, ug ibutang sa akong kahiladman ang usa ka bag-ong espiritu, usa nga malig-on.” (Salmo 51:10) Magmadeterminado nga ‘pahimuslan ang kinabuhi uban sa asawa nga imong gihigugma sa tanang adlaw sa imong kinabuhi nga gihatag sa Diyos kanimo ilalom sa adlaw.’—Ecclesiastes 9:9.
11. Unsay papel sa kahibalo, kaalam, ug katakos sa pag-ila diha sa pagpalig-on sa bugkos sa kaminyoon?
11 Sa pagpalig-on sa bugkos sa kaminyoon, dili angayng isalikway ang kabililhon sa kahibalo, kaalam, ug katakos sa pag-ila. Ang Proverbio 24:3, 4 nag-ingon: “Pinaagi sa kaalam ang usa ka panimalay matukod, ug pinaagi sa katakos sa pag-ila kini lig-ong matukod. Ug pinaagi sa kahibalo ang sulod nga mga lawak mapuno sa tanang bililhon ug maanindot nga mga manggad.” Nalakip sa bililhong mga butang nga anaa sa malipayong panimalay mao ang mga hiyas sama sa gugma, pagkamaunongon, diyosnong kahadlok, ug pagtuo. Aron mabatonan kini, gikinahanglan ang kahibalo sa Diyos. Nan, kinahanglan nga ang mga magtiayon maoy seryosong mga estudyante sa Bibliya. Ug unsa ka hinungdanon ang kaalam ug katakos sa pagsabot? Aron molampos sa pagsagubang sa adlaw-adlaw nga mga problema, gikinahanglan ang kaalam, ang katakos sa pagpadapat sa kahibalo sa Kasulatan. Ang usa ka tawo nga adunay katakos sa pag-ila makasabot sa mga hunahuna ug pagbati sa iyang kapikas. (Proverbio 20:5) “Oh anak ko, hatagig pagtagad ang akong kaalam,” nag-ingon si Jehova, pinaagi kang Solomon. “Ikiling ang imong igdulungog sa akong katakos sa pag-ila.”—Proverbio 5:1.
Sa Dihang May “Kasakitan”
12. Nganong dili ikatingala nga ang mga magtiayon makasinatig mga problema?
12 Walay kaminyoon nga hingpit. Bisan ang Bibliya nag-ingon nga ang mga bana ug asawa makabaton ug “kasakitan sa ilang unod.” (1 Corinto 7:28) Ang mga kabalaka, sakit, paglutos, ug ubang kahimtang makapit-os sa kaminyoon. Apan, sa dihang motungha ang mga problema kinahanglang duyog kamong mangitag kasulbaran ingong maunongong mga kapikas nga nagtinguha sa pagpahimuot kang Jehova.
13. Sa unsang mga bahina nga ang bana ug asawa makaanalisar sa ilang kaugalingon?
13 Komosta kon ang kaminyoon napit-osan tungod sa paagi sa pagtratar sa magtiayon sa usag usa? Ang pagpangitag kasulbaran nagkinahanglag paningkamot. Pananglitan, ang subli-subli nga pagsultig dili-malulotong mga pulong inanay tingaling nahimong bahin sa ilang kaminyoon ug karon bahin na gayod niana. (Proverbio 12:18) Ingon sa gihisgotan sa nag-unang artikulo, hayan nga mosangpot kini sa kadaot. Ang usa ka panultihon sa Bibliya nag-ingon: “Maayo pang mopuyo sa usa ka yuta nga kamingawan kay sa makig-ipon sa usa ka malalison nga asawa nga may kasamok.” (Proverbio 21:19) Kon ikaw usa ka asawa nga sama niana, pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Nalisdan ba ang akong bana sa pagpakig-uban kanako tungod sa akong batasan?’ Giingnan sa Bibliya ang mga bana: “Magpadayon sa paghigugma sa inyong mga asawa ug ayaw pagkasuko nga hilabihan kanila.” (Colosas 3:19) Kon ikaw usa ka bana, pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Ako ba dili mahigugmaon, mao nga ang akong asawa nahaylo sa pagpangitag kahupayan sa lain?’ Siyempre, dili mahimong pakamatarongon ang seksuwal nga imoralidad. Pero tungod kay ang maong trahedya posibleng mahitabo, kinahanglang prangkang hisgotan ang mga problema.
14, 15. Nganong ang paglantaw gawas sa kaminyoon dili mao ang solusyon sa mga problema sa kaminyoon?
14 Ang pagpangitag kahupayan diha sa relasyon gawas sa kaminyoon dili mao ang solusyon sa mga problema sa kaminyoon. Asa man kaha mosangko ang maong relasyon? Sa usa ka bag-o ug mas maayong kaminyoon? Ang uban maghunahuna tingali niana. ‘Kon buot hunahunaon,’ sila mangatarongan, ‘kining tawhana adunay mga hiyas nga akong gikinahanglan sa usa ka kapikas.’ Apan sayop ang maong pangatarongan, kay si bisan kinsa nga mobiya sa iyang kapikas—o modasig kanimo sa pagbiya sa imong kapikas—nagsalikway gayod sa pagkasagrado sa kaminyoon. Dili makataronganon nga dahomon nga ang maong relasyon mosangpot sa mas maayong kaminyoon.
15 Si Mary, nga gihisgotan ganina, namalandong pag-ayo sa mga sangpotanan sa iyang gibuhat, lakip na ang posibilidad nga siya o ang uban mawad-an sa pabor sa Diyos. (Galacia 6:7) “Sa dihang gisugdan nako pagsusi ang akong gibati alang sa kauban sa trabaho sa akong bana,” matod niya, “akong naamgohan nga kon duna may purohan nga kining tawhana makadangat sa kahibalo sa kamatuoran, ako kanang gipugngan. Ang sayop nga buhat makadaot kang bisan kinsa nga nalangkit ug makapandol sa uban!”—2 Corinto 6:3.
Ang Kinalig-onang Panukmod
16. Unsa ang pipila ka sangpotanan sa moral nga kahugawan?
16 Ang Bibliya nagpasidaan: “Ang mga ngabil sa usa ka estranyong babaye nagatulo ingon sa udlan, ug ang iyang alingagngag mas tanglas pa kay sa lana. Apan ang sangpotanan gumikan kaniya ingon ka pait sa ajenjo; ingon ka hait sa espada nga duhay-sulab.” (Proverbio 5:3, 4) Ang mga sangpotanan sa moral nga kahugawan masakit ug mahimong makamatay. Kini naglakip sa nahasol nga tanlag, mga sakit nga mapasa pinaagi sa pagpakigsekso, ug sa pagkahugno sa pagbati sa kapikas nga giluiban. Tino nga kini maoy lig-ong katarongan nga dili mosugod pagsubay sa dalan nga mahimong mosangpot sa pagluib sa kaminyoon.
17. Unsa ang kinalig-onang rason sa pagpabiling maunongon sa kaminyoon?
17 Ang pangunang rason nganong ang pagluib sa kaminyoon daotan mao nga si Jehova, ang Tagmugna sa kaminyoon ug ang Maghahatag sa seksuwal nga katakos, naghukom niana. Pinaagi kang manalagnang Malaquias, Siya miingon: “Ako moanha kaninyo aron sa paghukom, ug ako mahimong matulin nga saksi batok . . . sa mga mananapaw.” (Malaquias 3:5) Mahitungod sa kon unsay makita ni Jehova, ang Proverbio 5:21 nag-ingon: “Ang mga dalan sa usa ka tawo anaa sa atubangan sa mga mata ni Jehova, ug siya nagapamalandong sa tanan niyang mga alagianan.” Oo, “ang tanang butang hubo ug binuksan sa mga mata niya nga kaniya manubag kita.” (Hebreohanon 4:13) Nan, ang kinalig-onang panukmod sa pagpabiling maunongon sa kaminyoon, mao ang pagkaamgo nga bisan unsa ka tago ang pagluib ug bisan unsa tingali ka gamay tan-awon ang epekto niini kaniya o sa uban, ang bisan unsang seksuwal nga kahugawan makadaot sa atong relasyon kang Jehova.
18, 19. Unsay atong makat-onan gikan sa naeksperyensiyahan ni Jose maylabot sa asawa ni Potipar?
18 Ang panig-ingnan ni Jose, nga anak sa patriarkang si Jacob, nagpakita nga ang tinguha nga mabatonan ang makigdaitong relasyon uban sa Diyos maoy kusganong panukmod. Kay nakakaplag ug pabor sa mga mata ni Potipar, nga usa ka opisyal sa palasyo ni Paraon, si Jose maayog posisyon diha sa panimalay ni Potipar. Dugang pa, si Jose “ambongan sa pamarog ug sa panagway,” ug kini namatikdan sa asawa ni Potipar. Kada adlaw, iyang gipaningkamotan sa paghaylo si Jose, apan wala magbunga ang iyang mga paningkamot. Nganong nakasukol man si Jose sa mga pagbirigbirig sa asawa ni Potipar? Ang Bibliya nagtug-an kanato: ‘Siya modumili ug moingon sa asawa sa iyang agalon: “Ania, wala idili kanako sa akong agalon ang bisan unsang butang gawas kanimo, tungod kay ikaw iyang asawa. Busa unsaon ko pagbuhat kining dakong pagkadaotan ug makasala gayod batok sa Diyos?”’—Genesis 39:1-12.
19 Nahuptan sa ulitawong si Jose ang moral nga kahinlo pinaagi sa pagdumili nga makigrelasyon sa asawa sa laing lalaki. “Inom ug tubig gikan sa imong kaugalingong biawan ug sa dinagayday gikan sa imong kaugalingong atabay,” nag-ingon ang Proverbio 5:15 ngadto sa minyong mga lalaki. Pagbantay bisan batok sa dili-tinuyong pag-ugmad ug romantikong relasyon gawas sa kaminyoon. Paningkamoti nga mapalig-on ang bugkos sa gugma diha sa imong kaminyoon, ug paningkamoti sa pagsulbad ang bisan unsang kalisdanan sa kaminyoon nga inyo tingaling maagoman. “Pagmaya uban sa asawa sa imong pagkabatan-on.”—Proverbio 5:18.
Unsay Imong Nakat-onan?
• Sa unsang paagi ang usa ka Kristohanon dili-tinuyong malit-agan sa usa ka romantikong relasyon?
• Unsang mga panagana ang makatabang sa usa sa paglikay nga maugmad ang romantikong relasyon gawas sa kaminyoon?
• Sa dihang nakasinatig mga problema, unsay angayng buhaton sa magtiayon?
• Unsa ang kinalig-onang panukmod sa pagpabiling maunongon sa kaminyoon?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 26]
Ikasubo, diha sa trabahoan mahimong motubo ang wala-mahiangay nga romantikong gugma
[Hulagway sa panid 28]
‘Pinaagi sa kahibalo ang sulod nga mga lawak mapuno sa maanindot nga mga butang’