1, 2. Nganong angay nimong susihon kon andam ka bang magpasaylo?

ANG Bibliya motabang kanato sa pagkahibalo sa panglantaw ni Jehova sa sala ug sa iyang reaksiyon dihang kita makasala. Gipadayag usab niini ang iyang pagkaandam nga magpasaylo. Sa miaging artikulo, atong nakat-onan kon sa unsang paagi ang tinamdan ni David ug Manases nag-aghat kang Jehova sa pagpasaylo kanila. Kay nagbasol pag-ayo sa ilang nahimo, sila mitug-an sa ilang sala, nagsalikway sa ilang daotang binuhatan, ug tinuod nga naghinulsol. Tungod niini, sila giuyonan pag-usab ni Jehova.

² Atong hisgotan karon ang atong pagkaandam nga magpasaylo. Unsa kahay imong bation kang Manases kon lakip sa iyang inosenteng mga biktima ang usa sa imong pamilya? Mapasaylo ba nimo siya? Haom kining pangutanaha kay nagkinabuhi kita sa malinapason, bangis, ug mahakogong kalibotan. Busa nganong angayng ugmaron sa usa ka Kristohanon ang pagkamapinasayloon? Ug kon ikaw maagrabyado o mag-antos tungod sa inhustisya, unsay makatabang kanimo nga makontrolar ang imong emosyon, mosanong sa paaging giuyonan ni Jehova, ug andam mopasaylo?

3-5. (a) Unsang ilustrasyon ang gigamit ni Jesus aron ipakita sa iyang mga mamiminaw nga angay silang magmapinasayloon? (b) Unsay atong makat-onan sa ilustrasyon ni Jesus sa Mateo 18:21-35?

³ Kinahanglang andam kitang magpasaylo niadtong nakasala kanato, membro man sila o dili sa Kristohanong kongregasyon. Hinungdanon kini aron mahuptan ang malinawong relasyon uban sa atong pamilya, mga higala, isigkatawo, ug kang Jehova. Gipakita sa Bibliya nga ang atong pagkaandam nga magpasaylo sa uban maoy kinahanglanon alang sa usa ka Kristohanon, bisag  kadaghan pa sila makasala kanato. Aron ipakita kon nganong angay kitang magmapinasayloon, migamit si Jesus ug ilustrasyon bahin sa usa ka ulipon nga dunay utang.

⁴ Ang ulipon nakautang sa iyang agalon ug katumbas sa 60 milyon ka adlaw nga suweldo, apan wala na kini pabayri sa agalon. Dayon migawas ang ulipon ug nakit-an ang isigkaulipon nga nakautang kaniyag katumbas lang sa 100 ka adlaw nga suweldo. Mihangyo kinig dugang panahon, apan gipabilanggo sa ulipon ang iyang isigkaulipon. Pagkahibalo sa agalon niini, siya nasuko pag-ayo. “Dili ba . . . angay unta nga maluoy ka sa imong isigkaulipon, ingon nga ako naluoy usab kanimo?” miingon ang agalon. “Niana ang iyang agalon, kay napungot, mitugyan [sa dili mapinasayloong ulipon] ngadto sa mga magbalantay sa bilanggoan, hangtod nga mabayran niya ang tanang utang.”—Mat. 18:21-34.

⁵ Unsay atong makat-onan sa ilustrasyon ni Jesus? Siya mihinapos: “Sa samang paagi makiglabot usab kaninyo ang akong langitnong Amahan kon ang matag usa kaninyo dili magpasaylo sa iyang igsoon gikan sa inyong mga kasingkasing.” (Mat. 18:35) Tin-aw ang punto ni Jesus. Kay dili hingpit, kita kanunayng makasala ug dili bug-os makatuman sa mga sukdanan ni Jehova. Apan andam siyang magpasaylo kanato ug dili na hinumdoman pa ang atong mga sala. Busa si bisan kinsa nga buot mahigala si Jehova obligadong magpasaylo sa iyang isigkatawo. Si Jesus miingon sa iyang Wali sa Bukid: “Kon kamo magapasaylo sa mga tawo sa ilang kalapasan, pasayloon usab kamo sa inyong langitnong Amahan; apan kon kamo dili magapasaylo sa mga tawo sa ilang kalapasan, dili usab pasayloon sa inyong Amahan ang inyong kalapasan.”—Mat. 6:14, 15.

6. Nganong dili kanunayng sayon ang pagpasaylo?

⁶ Tingali makaingon ka, ‘Dali ra kaayo nang isulti pero lisod buhaton.’ Kana ang atong reaksiyon kay sagad emosyonal kaayo kita dihang masakitan. Kita lagmit masuko o mobating giluiban. O kaha gusto natong manimalos o masilotan ang maong tawo.  Ang uban moingon pa gani nga dili gyod sila makapasaylo. Kon kanay imong gibati, unsaon nimo pag-ugmad ang pagkamapinasayloon, sumala sa gisugo ni Jehova?

7, 8. Unsay makatabang kanimo nga magmapinasayloon kon nasuko ka sa dili maayong gibuhat sa uban?

⁷ Dihang buhatan kitag dili maayo, tinuod man kini o sa atong hunahuna lang, kita basin masuko pag-ayo. Tagda ang nahitabo sa usa ka batan-ong lalaki: “Kas-a . . . dihang nasuko ko pag-ayo, migawas ko sa balay ug mihukom nga dili na gyod mobalik. Ting-init kadto ug nindot ang talan-awon samtang naglakaw ko sa dalan. Anam-anam kong mikalma tungod sa kahilom ug kanindot sa palibot. Paglabayg pipila ka oras, mibalik ko nga nagbasol ug naulaw sa akong gihimo.” Gipakita niini nga kasinatian nga kon hatagan nimog panahon ang imong kaugalingon nga mokalma, mas makahunahuna kag maayo sa imong situwasyon. Makatabang kini nga malikayan ang dili maayong reaksiyon nga lagmit imong basolan sa ulahi.—Sal. 4:4; Prov. 14:29; Sant. 1:19, 20.

⁸ Komosta kon magpadayon ang negatibong pagbati? Susiha kon nganong nasuko ka. Tungod ba kay naagrabyado ka o dili maayo ang tinagdan kanimo sa usa ka tawo? Nagtuo ka ba nga tinuyo ka niyang gipasakitan? Daotan ba gyod kaayo ang iyang gihimo? Kon imong susihon ug sabton kon nganong nasuko ka, imong masayran kon unsa ang labing maayo ug hustong pagsanong nga giuyonan ni Jehova. (Basaha ang Proverbio 15:28; 17:27.) Kini makatabang kanimo nga makahunahunag tarong imbes magpadala sa emosyon, ug mas andam ka nang mopasaylo. Bisan lisod tingali ang paghimo niini, matabangan ka sa Pulong sa Diyos sa pagsusi sa imong “hunahuna ug mga tuyo sa kasingkasing.” Sa ingon, imong masundog ang pagkamapinasayloon ni Jehova.—Heb. 4:12.

9, 10. (a) Unsa kahay imong reaksiyon kon naghunahuna ka nga tinuyo kang gipasakitan? (b) Sa unsang paagi ka makabenepisyo sa pagbatog positibo ug mapinasayloong tinamdan?

⁹ Daghang situwasyon ang makapasuko sa usa ka tawo. Pananglitan, unsay imong reaksiyon kon dunay hapit makabangga sa imong kotse? Ang uban masuko pag-ayo ug dagmalan pa gani ang laing drayber. Apan ingong Kristohanon, dili gayod nato kana buhaton.

¹⁰ Mas maalamong analisahon una ang situwasyon. Tingali may sayop ka usab kay nabalda ka samtang nagdrayb. O kaha ang laing drayber may problema sa iyang sakyanan. Unsay leksiyon niini? Mamenosan nato ang atong kasuko, pagkadismaya, ug ubang negatibong emosyon kon kita magmasinabtanon, bukas ug hunahuna, ug andam nga mopasaylo. “Ayaw pagdalidali sa imong espiritu sa pagkasuko,” nag-ingon ang Ecclesiastes 7:9, “kay ang pagkasuko nagapuyo sa sabakan sa mga hungog.” Ayawg kasuko dayon. Tingali daghang beses na kitang naghunahuna nga tinuyo kitang gipasakitan sa uban; apan diay resulta lang kadto sa pagkadili-hingpit o sa dili pagsinabtanay. Paningkamoting sabton ang dili maayong gibuhat o gisulti sa uban, ug magmaandam sa pagpasaylo tungod sa gugma. Kon imo kining buhaton, mas magmalipayon ka.—Basaha ang 1 Pedro 4:8.

11. Unsay angay natong reaksiyon bisag unsa pay sanong sa mga tawo sa maayong balita?

¹¹ Sa unsang paagi ka padayong makapugong sa kaugalingon kon dunay manginsulto samtang ikaw nagsangyaw? Dihang gipadala ni Jesus ang 70 ka magwawali, iyang gisugo sila nga timbayaon ang matag tagbalay  nga ilang duawon, “Hinaot kining balaya may kalinaw.” Miingon usab si Jesus: “Kon adunay usa ka higala sa kalinaw didto, ang inyong kalinaw mahianha kaniya. Apan kon wala, kini mobalik kaninyo.” (Luc. 10:1, 5, 6) Malipay kita kon dawaton sa mga tawo ang atong mensahe kay makabenepisyo sila niini. Apan usahay dili maayo ang sanong sa uban. Busa unsay angay natong buhaton? Si Jesus miingon nga ang kalinaw nga atong gipanghinaot sa tagbalay angayng magpabilin kanato. Angay kitang mobiya sa balay nga may kalinaw, bisan pag dili maayo ang ilang pagtratar kanato. Kon masuko kita sa tagbalay, dili na kita magmalinawon.

12. Sumala sa giingon ni Pablo sa Efeso 4:31, 32, unsay angay natong buhaton?

¹² Paningkamoti nga magpabilin kang malinawon sa tanang situwasyon, dili lang sa ministeryo. Siyempre ang pagkaandam nga magpasaylo wala magpasabot nga imong gikonsentir ang ilang dili maayong binuhatan o gibalewala ang kadaot nga ipahinabo niini. Hinunoa, imong giwala ang bisan unsang kayugot tungod sa daotang gihimo sa uban ug nagpabiling malinawon. Ang ubang tawo nawad-ag kalipay tungod sa pagsigeg hunahuna sa negatibong mga butang ug sa dili maayong pagtratar kanila. Ayaw pagpadaog sa imong kasuko. Hinumdomi nga dili ka magmalipayon kon maghambin kag kayugot. Busa magmapinasayloon!—Basaha ang Efeso 4:31, 32.

13. (a) Sa unsang paagi ang usa ka Kristohanon “magapundok ug mga baga” ibabaw sa ulo sa iyang kaaway? (b) Unsay mahimong resulta kon malumo kitang motubag sa nasuko kanato?

¹³ Tingali dunay mga higayon nga imong natabangan ang usa ka dili magtutuo nga nakapasakit kanimo sa pag-apresyar sa mga sukdanan sa Bibliya. Si apostol Pablo misulat: “ ‘Kon ang imong kaaway gigutom, pakan-a siya; kon siya giuhaw, hatagi siya ug tubig nga mainom; kay sa pagbuhat niini ikaw magapundok ug mga baga ibabaw sa iyang ulo.’ Ayaw pagpadaog sa daotan, kondili padayong daoga ang daotan pinaagi sa maayo.” (Roma 12:20, 21) Kon kita magmatinahoron bisag suko kanato ang mga tawo, basin mausab ang ilang tinamdan ug molutaw ang ilang maayong hiyas. Pinaagi sa pagpakitag pagsabot, empatiya—kaluoy pa gani—imong matabangan kadtong dili maayo ug pagtratar kanimo nga makakat-on sa kamatuoran sa Bibliya. Bisag unsa pay reaksiyon sa tagbalay, ang imong malumong tubag makapahunahuna kaniya sa imong maayong panggawi.—1 Ped. 2:12; 3:16.

14. Bisag unsa pa ka daotan ang gibuhat kanimo sa usa ka tawo, nganong dili ka angayng maghambin ug kayugot?

¹⁴ Dunay mga situwasyon nga dili kita angayng makig-uban sa pipila ka tawo. Lakip niini kadtong gipalagpot sa kongregasyon kay nakahimog seryosong sala ug wala maghinulsol. Kon nakapasakit kanimo ang maong tawo, tingali malisdan ka sa pagpasaylo kaniya bisag maghinulsol pa siya, kay dili man dayon maalim ang nasakitan nga kasingkasing. Sa maong kahimtang, angay kang magpadayon sa paghangyo kang Jehova nga tabangan kang pasayloon ang usa nga naghinulsol. Importante kini kay wala ka mahibalo kon unsay naa sa iyang kasingkasing. Si Jehova lang ang nasayod niana. Iyang ginasusi ang kinasulorang bahin sa tawo, ug mapailobon siya sa mga nakasala. (Sal. 7:9; Prov. 17:3) Mao nga ang Kasulatan nag-ingon: “Ayaw balosi si bisan kinsa ug daotan tungod sa daotan. Pagtagana ug maayong mga butang sa atubangan sa tanang tawo. Kon mahimo, kutob sa inyong maarangan, makigdinaitay sa tanang tawo. Ayaw kamo pagpanimalos, mga hinigugma, kondili hatagig dapit ang kapungot; kay nahisulat: ‘Akoa ang panimalos; ako magabalos, nag-ingon si Jehova.’ ” (Roma 12:17-19) Husto ba nga imong hukman ang uban? Dili.  (Mat. 7:1, 2) Apan makasalig ka nga ihatag sa Diyos ang hustisya.

15. Unsay angay natong hinumdoman aron mausab ang atong tinamdan niadtong nakasala kanato?

¹⁵ Kon para nimo biktima ka sa inhustisya ug nalisdan ka sa pagpasaylo sa nakasala kanimo bisag naghinulsol kini, maayong hinumdoman nga siya biktima usab. Nasinati usab niya ang epekto sa napanunod nga pagkadili-hingpit. (Roma 3:23) Si Jehova may kaluoy sa tanang dili hingpit nga tawo. Busa haom lang nga atong iampo kadtong nakasala kanato. Imposibleng padayon kitang masuko sa tawo nga atong ginaampo. Giklaro ni Jesus nga dili kita angayng maghambin ug kayugot bisan niadtong dili maayog pagtratar kanato. Siya miingon: “Magpadayon sa paghigugma sa inyong mga kaaway ug sa pag-ampo alang sa mga nagalutos kaninyo.”—Mat. 5:44.

16, 17. Unsay angay nimong buhaton kon modesisyon ang mga ansiyano nga mahinulsolon ang makasasala, ug ngano?

¹⁶ Gihatagan ni Jehova ang mga ansiyano ug responsabilidad nga mogunit ug mga kaso sa mga nakasala sulod sa kongregasyon. Dili sama kang Jehova, ang mga ansiyano wala mahibalo sa tanang detalye. Apan gipaningkamotan nilang mohimog desisyon nga nahiuyon sa Bibliya ug sa tabang sa balaang espiritu. Busa bisag unsa pay ilang makab-ot nga desisyon human mahangyo ang tabang ni Jehova pinaagig pag-ampo, kini nahiuyon sa panglantaw sa Diyos.—Mat. 18:18.

¹⁷ Dinhi masulayan ang atong pagkamaunongon. Kon modesisyon ang mga ansiyano nga mahinulsolon ang makasasala, imo ba siyang pasayloon ug pasaligan sa imong gugma? (2 Cor. 2:5-8) Dili kini sayon ilabina kon ikaw o membro sa imong pamilya ang biktima sa iyang nahimong sala. Apan kon mosalig ka kang Jehova ug sa iyang paagi sa pagdumala sa mga problema sa kongregasyon, molihok ka nga maalamon. Imong mapakita nga andam ka gayong magpasaylo.—Prov. 3:5, 6.

18. Unsa ang mga benepisyo kon andam kitang magpasaylo?

¹⁸ Ang mga doktor nag-ingon nga dunay mga benepisyo ang pagkamapinasayloon. Makawagtang kini sa kayugot ug ubang negatibong pagbati nga makadaot sa lawas. Matabangan usab kita niini nga makabatog mas malipayong relasyon sa uban. Sukwahi kana sa epekto sa dili andam magpasaylo—dili maayong panglawas, bungkag nga mga relasyon, stress, ug dili maayong komunikasyon. Apan ang kinamaayohang panalangin nga atong mabatonan kon andam kitang magpasaylo mao ang maayong relasyon sa atong langitnong Amahan, si Jehova.—Basaha ang Colosas 3:12-14.