1, 2. Samuyɛli kumana jama fɛ yɔrɔ juman ani tuma juman na? Mun na a tun b’a fɛ k’u jija u ka nimisa?

SAMUYƐLI y’a ka jamana mɔgɔw ɲɛdaw filɛ. Jama ye ɲɔgɔn lajɛn Giligali dugu kɔnɔ. Ale cɛɛ kantigiman lo ye u weele ka na. A kɛra u ka kira n’u ka kititigɛla ye kabi saan caaman. A ye jama weele ka na wagati min na, o be bɛn mɛkalo wala zuwɛnkalo ma an ka bi kalandiriye kɔnɔ. Sanji tigɛra kabi wagatijan. Alikama suman kɔgɔra forow kɔnɔ, a tigɛwagati sera. Jama jenin lo. Samuyɛli bena se k’u dusu sɔrɔ cogo di?

² Jama m’a faamu k’u ye kojuguba lo kɛ. U y’a ɲini ko adamaden ka kɛ masacɛ ye u kun na. U m’a lɔn ko u ye u ka Ala Jehova n’a ka kira lo mafiɲɛya. Tiɲɛn na, u t’a fɛ tugun Jehova ka kɛ u ka masacɛ ye! U ye min kɛ, Samuyɛli bena se k’u dɛmɛ cogo di u ka nimisa o la?

3, 4. a) Mun na Samuyɛli y’a kanbeleya wagati kofɔ? b) Mun na Samuyɛli ka limaniya ɲɔgɔn be se k’an nafa?

³ Samuyɛli y’a fɔ jama ye ko: “Ne kɔni kɔrɔla fɔɔ n kuun gwɛra.” A kunsigi gwɛya be barika don a ka kumaw la. A y’a fɔ fana ko: “Ne kɛra aw kuntigi ye k’a ta n kanbelen tuma na fɔɔ ka na se bii ma.” (1 Sam. 11:14, 15; 12:2). Samuyɛli kɔrɔla, nka a ma ɲinɛ a kanbeleya wagati kɔ. A hakili bele be o wagati koo la ka ɲɛ. A ye koo minw latigɛ a bonyatɔ, u y’a dɛmɛ ka limaniya ani ka nɔrɔ a ka Ala Jehova la.

⁴ Samuyɛli tun ka ɲi k’a ka limaniya barika bonya tuma bɛɛ sabu a tun be mɔgɔ minw cɛma, olu limaniyanin tun tɛ ani u tun tɛ kantigiya kɛ. Bi fana, a man nɔgɔ fewu ka kɛ ni limaniya  barikaman ye sabu an be duniɲa min kɔnɔ a tolinin lo ani mɔgɔw limaniyanin tɛ (Luka 18:8 kalan). An k’a filɛ an be kalan min sɔrɔ Samuyɛli ka koo la, kabi a denmisɛnman.

5, 6. Mun na Samuyɛli ka denmisɛnya ma kɛ i n’a fɔ tɔɔw ta? Nka, mun na a wolobagaw tun lanin b’a la ko mɔgɔw bena u ka deen minɛ ka ɲɛ?

⁵ Samuyɛli ka denmisɛnya ma kɛ i n’a fɔ tɔɔw ta. Tuma min na a daa bɔra siin na, n’a sɔrɔ a sii tun ye saan naani ɲɔgɔn ye. A ma mɛɛn, a y’a daminɛ ka baara kɛ Jehova ye fanibugu senuman kɔnɔ Silo. Ka bɔ Samuyɛli wolodugu la Rama ka taga Silo, o be kilomɛtɛrɛ 30 ɲɔgɔn bɔ. A wolobagaw Ɛlikana ni Anɛ y’a di Jehova ma walisa a ka kɛ Naziricɛ ye a sii bɛɛ la ka baara kɛrɛnkɛrɛnnin kɛ Jehova ye. * Yala o kɔrɔ ko a wolobagaw banna a la sabu a koo tun man di u ye wa?

⁶ Ayi dɛ! U tun b’a lɔn ko mɔgɔw bena u ka deen minɛ ka ɲɛ Silo. Sarakalasebagaw kuntigi Eli y’a janto o koo la sabu Samuyɛli tun b’a dɛmɛ a ka baara la. Muso dɔw fana tun be baara sifa dɔw kɛ Ala ka fanibugu kɔnɔ, cogo labɛnnin na.—Ɛkis. 38:8; Kirit. 11:34-40.

7, 8. a) Saan o saan, Samuyɛli wolobagaw tun b’a jija ni kanuya ye cogo di? b) Bi, bangebagaw be se ka kalan juman sɔrɔ Samuyɛli wolobagaw fɛ?

⁷ Ka fara o kan, Anɛ ye Ala deli ka deen min sɔrɔ, ale n’a cɛɛ Ɛlikana ma ɲinɛ o dencɛ fɔlɔ kanulen kɔ abada. Anɛ tun ye dajuru ta ko a bena o deen di Ala ma a ka baara kɛ a ye a sii bɛɛ la. Saan o saan, a tun be forokiyadennin dɔ kalan ani a tun be taga o di Samuyɛli ma walisa a k’o don ka baara kɛ Ala ka fanibugu kɔnɔ. Siga t’a la, o vizitiw tun ka di kosɔbɛ cɛdennin Samuyɛli ye. A bangebagaw tun b’a jija ani ka ladiliw di a ma ni kanuya ye. O tun b’a ninsɔndiya kosɔbɛ. U tun b’a hakili jigi ko nɛɛma lo ale fɛ ka baara kɛ Jehova ka fanibugu kɔnɔ o min ɲɔgɔn tɛ yen.

⁸ Bi, bangebagaw be se ka koo caaman lɔn Ɛlikana ni Anɛ fɛ. U deenw lamɔtɔ, bangebagaw ka teli k’u janto u la bololafɛnw ta fan fɛ ani ka ɲinɛ u ka Alakow kɔ. Nka Samuyɛli wolobagaw y’u janto a ka Alakow lo la fɔlɔ. O lo ye Samuyɛli dɛmɛ a kɛra mɔgɔ kantigiman ye Jehova ta fan fɛ.—Talenw 22:6 kalan.

9, 10. a) A’ ye fanibugu cogoya lakali ani kanbele Samuyɛli tun be min miiri o yɔrɔ senuman koo la (Jukɔrɔla kunnafoni fana lajɛ). b) Samuyɛli ka baara tun ye mun ni mun lo ye? E ka miirili la, bi kanbelew ni sunguruw be se k’a ladegi cogo di?

⁹ Miiri k’a filɛ cɛdennin Samuyɛli be bonyana, a be yaalayaala  ka yɔrɔw cogoya filɛ Silo lamini kuluw kan. A mana to kulu kan ka kɛnɛba ni dugu lajɛ duguma, n’a ɲɛɛ lara Jehova ka fanibugu kan, a dusukun be fa ɲagali la. O fanibugu ye yɔrɔ senuman ye min ɲɔgɔn tɛ yen! * Musa yɛrɛ lo tun ye a lɔli baara ɲɛminɛ a saan 400 tun ye nin ye. O yɔrɔ kelenpe lo tun ye Jehova ka batoli saniman kɛyɔrɔ ye duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ.

¹⁰ Kanbele Samuyɛli bonyatɔ, fanibugu koo diyara a ye. A yɛrɛ nana a sɛbɛ kɔfɛ ko: “Samuyɛli kɔni, ale tora ka baara kɛ Masaba ye. Sarakalasefani [efɔd lenfu fani] tun be deen nin kaan na, min dilanna ni jeseɲuman ye.” (1 Sam. 2:18). Efɔd lenfu fani min kofɔra, o b’a yira ka gwɛ ko Samuyɛli tun be sarakalasebagaw dɛmɛ fanibugu kɔnɔ. Samuyɛli tun tɛ sarakalasebaga ye. Nka, a tun be baara dɔw kɛ, i n’a fɔ ka fanibugu lukɛnɛ dayɛlɛ sɔgɔma o sɔgɔma, ani ka cɛkɔrɔba Eli dɛmɛ. A ka nɛɛma baaraw tun ka di a ye. Nka wagati dɔ nana se, koo dɔw y’a daminɛ k’o cɛdennin jalakibali hakili ɲagami. Koo dɔ tun be kɛra Jehova batoso kɔnɔ min daganin tɛ fewu.

11, 12. a) Ofini ni Fineyasi tun be Jehova ka sariya tilenninw jati cogo di? b) Ofini ni Fineyasi tun be juguya ni kakalayako jumanw lo kɛ Ala ka fanibugu kɔnɔ? (Jukɔrɔla kunnafoni fana lajɛ.)

¹¹ Samuyɛli denmisɛn tuma na, a ɲɛɛ lara juguya ni kakalayakow kan. Dencɛ fila tun be Eli fɛ: Ofini ni Fineyasi. Bibulu b’a fɔ u koo la ko: “Eli ka deenw tun ye mɔgɔkolonw ye. U tun te Masaba lɔn.” (1 Sam. 2:12). O vɛrise ka miiriya fila be taga ɲɔgɔn fɛ. Ofini ni Fineyasi tun ye “mɔgɔkolonw” ye, o kɔrɔ, “deen fufafuw” tun lo sabu u tun tɛ Jehova bonya fewu. U tun tɛ Jehova ka sariya tilenninw jati hali dɔɔni. O lo kɛra u ka jurumu tɔɔw bɛɛ sababu ye.

¹² Ala ka sariya tun be sarakalasebagaw ka kunkanbaara ni saraka bɔcogo yira ka gwɛ. Ani kuun b’o la! O sarakaw tun ye Ala ka labɛn ye min b’a to a be sɔn ka Israɛldenw ka jurumuw yafa. O la, u saniyanin tun be to ale ɲɛɛ kɔrɔ walisa a k’u ɲɛminɛ ani k’u  duga. Nka Ofini ni Fineyasi tun y’a to sarakalasebaga tɔɔw tɛ bonya la fewu fɛɛn sarakaninw kan *.

13, 14. a) Juguya min tun be kɛra Ala ka fanibugu kɔnɔ, o tun be mun lo kɛ mɔgɔ kɔnɔgwɛw la? b) Eli tun ye sarakalasebagaw kuntigi ani faa ye. Cogo juman na a m’a ka kunkanbaara dafa o koo fila la?

¹³ Miiri k’a filɛ, kanbele Samuyɛli ɲɛɛ be o kɛwale jugu ɲɔgɔnw na u be kɛra ani mɔgɔ tɛ kuma. A ye mɔgɔ joli lo ye u nana Ala ka fanibugu kɔnɔ? Fantanw, mɔgɔ majigininw ani mɔgɔ tɔɲɔninw, u bɛɛ jigi b’a la ko u bena dususalo ni barika kura sɔrɔ Alako ta fan fɛ. Nka, u jigi tigɛnin, u dusu kasinin ani u mafiɲɛyanin be kɔsegi u ka soo. Ani, muso minw be baara kɛ Ala ka fanibugu kɔnɔ, Ofini ni Fineyasi tun be la n’olu dɔw ye ka Jehova ka sariya mafiɲɛya cɛnimusoko ta fan fɛ. Samuyɛli tun mana o mɛn, o tun be mun lo kɛ a la do? (1 Sam. 2:22). N’a sɔrɔ a jigi tun b’a la ko Eli bena u kolo.

¹⁴ O koo tun be juguyara ka taga. Mɔgɔ si tun tɛ se k’a latilen Eli kɔ. Komi ale lo tun ye sarakalasebagaw kuntigi ye, koo minw tun be kɛ Ala ka fanibugu kɔnɔ, ale lo tun ka ɲi k’u ɲɛnabɔ. Ani komi a tun ye Ofini ni Fineyasi faa ye, ale lo tun ka kan k’u kolo. Tiɲɛn na, u tun b’u yɛrɛ lo mako sara ani u tun be kojugu kɛra mɔgɔ caaman na jamana kɔnɔ. Nka Eli m’a ka sarakalasebagaw kuntigiya dafa. Faa mana a deenw ye kojugukɛ la, a ka kan ka min kɛ, Eli m’o fana kɛ. A m’a deenw kɔrɔfɔ ni kuma gwɛlɛw ye (1 Samuyɛli 2:23-25 kalan). A tun ka kan k’u kolo bɛrɛbɛrɛ. A deenw tun be jurumu minw kɛra, o tun be fagakun bɔ!

15. Jehova ye kuma gwɛlɛ jumanw lase Eli ma? Eli ka somɔgɔw y’o lasɔminikan ta cogo di?

¹⁵ Koow juguyara fɔɔ Jehova ye “Ala ka mɔgɔ dɔ” ci Eli ma walisa ka jalaki kuma gwɛlɛ dɔw fɔ a ye. O kira tɔgɔ ma fɔ. Jehova y’a fɔ Eli ye ko: “E b’i deenw boɲa ka tɛmɛ [ne] kan.” A y’a fɔ ko Eli ka deen juguw bena sa loon kelen na, a ka denbaya bena tɔɔrɔ kosɔbɛ, ani a ka somɔgɔ si tɛna kɛ sarakalasebaga ye tugun. Yala o lasɔminikan gwɛlɛ ye Eli n’a somɔgɔw lasun ka yɛlɛmani don u ka koow la wa? Bibulu t’a yira ko u ye yɛlɛmani kɛ.—1 Sam. 2:27–3:1.

16. a) An be kunnafoni jumanw sɔrɔ kanbele Samuyɛli ka ɲɛtaga koo la Bibulu kɔnɔ? b) Yala o kunnafoniw be e jija wa? A ɲɛfɔ.

¹⁶ O tolininya koow bɛɛ ye mun lo kɛ kanbele Samuyɛli la? O lakalita goman kalantɔ, an b’a kɔrɔsi tuma kelen kelen na ko kibaro  diiman fɔra Samuyɛli koo la ko a be ɲɛtaga kɛra. I hakili to a la ko an y’a kalan 1 Samuyɛli 2:18 kɔnɔ ko kanbele Samuyɛli “tora ka baara kɛ Masaba [Jehova] ye” kantigiya la. Hali k’a to a tun ye denmisɛn ye, Samuyɛli ye Ala ka baara kɛ a ɲɛnako fɔlɔ ye. O sapitiri kelen kelen nin kɔnɔ, vɛrise 21 be kunnafoni diiman wɛrɛ fɔ an ye ko: “Kanbelennin Samuyɛli tun be boɲana ka taga, Masaba [Jehova] ɲakɔrɔ.” A bonyatɔ, jɛnɲɔgɔnya min tun be ale n’a sankolola Faa cɛ, o tora ka barika sɔrɔ ka taga. Koo fisaman min be se k’an tanga tolininya sifaw bɛɛ ma, o ye ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ ni Jehova ye.

17, 18. a) Kerecɛn denmisɛnw be se ka Samuyɛli ladegi cogo di ni tolininyakow be kɛra u gɛrɛfɛ? b) Mun lo b’a yira ko Samuyɛli ka kanminɛli y’a nafa?

¹⁷ Samuyɛli tun be se ka miiri joona ko: ‘Ni sarakalasebagaw kuntigi n’a dencɛw be se k’u yɛrɛ bila jurumukow la, mun na ne fana tɛ n’ diyanyekow kɛ?’ Nka, mɔgɔ wɛrɛ ka tolininya tɛ sira di an ma ka jurumuko kɛ, hali n’o tigi lɔyɔrɔ ka bon. Bi, kerecɛn denmisɛn caaman be Samuyɛli ladegira ani u ‘be bonya ka taga’ Jehova ɲɛɛ kɔrɔ hali n’u gɛrɛfɛ mɔgɔ dɔw tɛ ɲɛyirali ɲuman di.

¹⁸ Samuyɛli ye nafa juman sɔrɔ Jehova kanminɛli la? Bibulu b’a fɔ ko: “Kanbelennin Samuyɛli tun be boɲa ka taga ɲɛ, a koo tun ka di Masaba [Jehova] ni mɔgɔw ye.” (1 Sam. 2:26). Minw tun ye mɔgɔ sɔbɛw ye Samuyɛli ɲɛɛ kɔrɔ, a koo tun ka di olu kɔni ye. Kanbelenin ka kantigiya kosɔn, a koo tun ka gwɛlɛ Jehova kɔni ma. Samuyɛli tun b’a lɔn ko juguya min be kɛra Silo, ale ka Ala tun bena o koo bɛɛ ɲɛnabɔ. Nka, n’a sɔrɔ a tun m’a lɔn a bena o kɛ tuma min na. Loon dɔ sufɛ, Samuyɛli ye jaabili sɔrɔ o ɲiningaliw la.

19, 20. a) A’ y’a lakali koo min ye Samuyɛli sɔrɔ fanibugu kɔnɔ loon dɔ dugutilama. b) Samuyɛli y’a lɔn cogo di mɔgɔ min tun b’a weelela, ani a ye Eli minɛ cogo di?

¹⁹ Dugu tun be ɲini ka gwɛ ani fanibugu ka fitinɛba tun ma faga fɔlɔ. Mankan si tun tɛ yen. Samuyɛli ye kumakan dɔ mɛn min b’a weelela. A y’a miiri ko Eli lo y’ale weele. O y’a sɔrɔ Eli tun kɔrɔla kosɔbɛ ani a tun tɛ yeli kɛ ka ɲɛ tugun. Samuyɛli ‘wulila ka boli ka taga Eli fɛ.’ Miiri k’a filɛ, a sennakolon be bolila ka taga a filɛ Eli mako be fɛɛn min na. Samuyɛli y’o cɛkɔrɔba minɛ ni bonya ni ɲumanya ye cogo min na, o tɛ i dusu minɛ wa? Eli ka jurumukow bɛɛ n’a ta, a bele ye Jehova ka sarakalasebagaw kuntigi ye.—1 Sam. 3:2-5.

²⁰ Samuyɛli ye Eli kunu k’a fɔ a ye ko: “Ne nana, bari e ye ne wele.” Nka, Eli y’a jaabi ko ale m’a weele, ani ko a ka kɔsegi ka taga la. O koo kɛra siɲɛ saba bɛɛ! A laban, Eli y’a faamu koo min lo. Jehova tun man teli ka yelifɛnw yira a ka mɔgɔw la ani ka kuma u fɛ tugun. O tɛ bari an na. Eli y’a faamu ko Jehova b’a fɛ ka kuma u fɛ tugun, nka sisan a be tɛmɛ cɛdennin nin lo fɛ k’o kɛ! Eli y’a fɔ Samuyɛli ye ko a ka kɔsegi ka taga la. A y’a fɔ a ye fana a ka kan k’o welekan jaabi cogo min na. Samuyɛli y’o lo kɛ. A ma mɛɛn, a ye welekan mɛn ko: “Samuyɛli, Samuyɛli!” A y’a jaabi ko: “Naamu, e ka jɔncɛ be mɛnni kɛra.”—1 Sam. 3:1, 5-10.

21. Bi, an be se ka mɛnni kɛ Jehova fɛ cogo di? Mun na a kɔrɔtanin lo an k’o kɛ?

²¹ Sisan kɔni, baaraden be Jehova fɛ Silo min be mɛnni kɛ a fɛ. Samuyɛli tora ka mɛnni kɛ Jehova fɛ a sii bɛɛ la. E do? An mako t’a la ka kumakan kabakoman dɔ mɛn sufɛ min ɲɛsinna an ma. Bi, an be se k’a fɔ ko Jehova be kuma an fɛ tuma bɛɛ. A b’a fɛ ka min bɛɛ fɔ an ye, o be sɔrɔ Bibulu kɔnɔ, o min ye a ka Kuma ye. An ka limaniya barika bena to ka bonya n’an be to ka mɛnni kɛ Ala fɛ ani ka kolo a ye. Samuyɛli y’o lo kɛ.

22, 23. a) Samuyɛli tun be siranna ka kuma min fɔ Eli ye, o nana dafa cogo di? b) Mɔgɔw tora ka mun lo fɔ Samuyɛli koo la?

²² O loon suu kɛra suu kabakoman ye Samuyɛli fɛ Silo sabu a y’a daminɛ ka Jehova lɔn cogo kɛrɛnkɛrɛnnin na. A kɛra Jehova ka kira n’a ka kuma lasebaga ye. A daminɛ na, a siranna ka Jehova ka kuma fɔ Eli ye ko kiraya kuma min tun ɲɛsinna a somɔgɔw ma, o bena dafa yanni dɔɔni. Nka Samuyɛli y’a jaa gwɛlɛya ka kuma Eli fɛ, ani Eli y’a majigi ka sɔn Jehova ka kitiko ma. A ma mɛɛn, Jehova dalakumaw bɛɛ dafara. Israɛl tagara Filisitikaw kɛlɛ yɔrɔ, ani Ofini ni Fineyasi fagara loon kelen na. Eli yɛrɛ sara tuma min na a y’a mɛn ko Filisitikaw ye layidu tagamasiɲɛ kɛsu minɛ.—1 Sam. 3:10-18; 4:1-18.

 ²³ Nka mɔgɔw tora ka Samuyɛli kɔni tɔgɔ ɲuman fɔ ko a ye kira kantigiman ye. Bibulu b’a fɔ ko “Masaba [Jehova] tun be n’a ye” ani ko Jehova tun b’a to Samuyɛli ka kiraya kumaw bɛɛ ka dafa.—1 Samuyɛli 3:19 kalan.

24. Wagati dɔ nana se, Israɛldenw ye koo juman lo latigɛ? Mun na o tun ye jurumuba ye do?

²⁴ Yala Israɛldenw tugura Samuyɛli ka ɲɛyirali ɲuman kɔ k’u magwɛrɛ Jehova la ani ka kantigiya kɛ wa? Ayi. Wagati dɔ nana se, u tun t’a fɛ tugun ko kira gwansan dɔ k’olu ka kitikow ɲɛnabɔ. U tun b’a fɛ ka kɛ i n’a fɔ siya tɔɔw, ka adamaden dɔ sigi masaya la u kun na. Jehova ko Samuyɛli ka sɔn u ka fɔta ma. Nka, a ka kan k’u dɛmɛ u k’a faamu ko u be min ɲinina, o ye jurumuba yɛrɛ lo ye. U banna mɔgɔ min na, o tɛ adamaden gwansan ye dɛ, nka Jehova yɛrɛ lo! O lo kama Samuyɛli ye jama weele ka na Giligali.

25, 26. Cɛkɔrɔba Samuyɛli sera ka jama dɛmɛ cogo di u k’a faamu ko u ye Jehova hakɛ ta kosɔbɛ?

²⁵ An k’a filɛ koo min kɛra o wagati gwɛlɛ na tuma min na Samuyɛli kumana jama fɛ Giligali. Cɛkɔrɔba Samuyɛli ye jama hakili jigi ko ale ye kantigiya kɛ a sii bɛɛ la. O kɔ, Bibulu b’a fɔ ko “Samuyɛli ye Masaba [Jehova] daali” ko a k’a kɛ saan ka pɛrɛn ani sanji ka ben.—1 Sam. 12:17, 18.

²⁶ Sanpɛrɛn ni sanji, tilemana nin na? O ma kɛ ka ye! N’a y’a sɔrɔ ko jama tun be sigasigara, wala n’u tun be yɛlɛla Samuyɛli la, o bɛɛ tun bena ban yanni dɔɔni. Saan barila ka fin. Fɔɲɔ be alikama fifara ni fanga ye forow kɔnɔ. Saan pɛrɛnna ka mankanba bɔ. Sanjiba benna. O ye mun lo kɛ jama na? “Mɔgɔ bɛɛ siranna kosɔbɛ Masaba [Jehova] ni Samuyɛli ɲa.” Sisan kɔni, u y’a faamu k’u ye jurumuba lo kɛ.—1 Sam. 12:18, 19.

27. Minw be Samuyɛli ka limaniya ɲɔgɔn ladegi, Jehova be mun lo kɛ olu ye?

²⁷ Samuyɛli lo ma koo kɛ k’o Israɛlden murutininw dusu sɔrɔ dɛ. Nka, a ka Ala Jehova lo y’o kɛ. K’a ta a denmisɛnya ma fɔɔ ka na a kɔrɔ, Samuyɛli limaniyara a ka Ala la. Jehova y’a sara o la. Jehova ma yɛlɛma. Mɔgɔ minw be Samuyɛli ka limaniya ɲɔgɔn ladegi, a b’olu dɛmɛ fana.