1, 2. Mun na Jehova banna Sayuli la? ( Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

SAYULI tun ye masacɛ ye Israɛl jamana na. Tuma min na a y’a ka masaya daminɛ, a tun majiginin lo ani mɔgɔw tun be bonya la kan (1 Sam. 9:1, 2, 21; 10:20-24). Dɔɔni o kɔ, a ye kuncɛbayakow kɛ ka tugu tugu ɲɔgɔn kɔ. Loon dɔ la, Sayuli kɔrɔtɔra ka saraka dɔ bɔ Giligali sabu kira Samuyɛli ma na joona. Filisitikaw tun b’u yɛrɛ labɛnna kɛlɛ kama ani Israɛldenw tun be bolila ka Sayuli to yen. N’a sɔrɔ Sayuli y’a miiri ko: “Fɔɔ ne ka teliya ka dɔ kɛ dɔ ye.” O lo kama, a ye saraka bɔ Ala ye, k’a sɔrɔ a tun daganin tɛ a k’o kɛ. O ma diya Jehova ye.—1 Sam. 13:5-9.

² Samuyɛli sera Giligali tuma min na, a ye Sayuli kɔrɔfɔ. Sanni Sayuli ka sɔn kololi ma, a ye joo di a yɛrɛ ma ani a ye mɔgɔ wɛrɛw jalaki. Ale fɛ, a ye min kɛ, o tun tɛ koo jugu ye (1 Sam. 13:10-14). Kabi o wagati, Sayuli ye kuncɛbayako wɛrɛw kɛ. O kɛra sababu ye a bɔnɛna a ka masaya la. Min yɛrɛ ka jugu, o ye ko Jehova banna a la (1 Sam. 15:22, 23). Hali k’a sɔrɔ Sayuli ka koow daminɛcogo ɲɛna, a ma laban cogo ɲuman na hali dɔɔni.—1 Sam. 31:1-6.

3. a) Mɔgɔ caaman be mun lo miiri majigilenya koo la? b) An bena ɲiningali jumanw lo jaabi?

 ³ Bi duniɲa nin kɔnɔ, mɔgɔw be sanga ni ɲɔgɔn ye. Mɔgɔ caaman b’a ɲini k’u yɛrɛ fisaya ni tɔɔw ye walisa ka ɲɛmɔgɔya sɔrɔ. O cogo la, u t’u yɛrɛ majigi hali dɔɔni. Ɲɛyirali fɛ, cɛɛ dɔ tɔgɔ bɔra kosɔbɛ ani a be bɔ filimu caaman kɔnɔ. A be politiki kɛra sisan. Ale y’a fɔ loon dɔ ko: “Majigilenya ma ɲɛsin ne ma hali dɔɔni. N’ yɛrɛ t’a fɛ ka kɛ n’o jogo ye fewu!” Nka, mun na a kɔrɔtanin lo an k’an yɛrɛ majigi? Majigilenya kɔrɔ ko di ani a kɔrɔ tɛ mun ye? Barokun nin na, an bena o ɲiningaliw jaabi. Barokun nata la, an bena ɲiningali nin jaabi: Ni gwɛlɛyaw b’an kan wala ni mɔgɔw b’an niin degun, an be se k’an yɛrɛ majigi cogo di?

4. Kuncɛbayako ye mun lo ye?

⁴ Bibulu be faranfasi kɛ majigilenya ni kuncɛbaya cɛ (Talenw 11:2 kalan). Dawuda tun y’a ɲini Jehova fɛ ko a k’ale “mara kuncɛbaya kow fana ma.” A ye min ɲini Jehova fɛ, o tun ye hakilitigiyako lo ye (Zab. 19:14, ABM). “Kuncɛbaya kow” ye mun lo ye? Ni mɔgɔ kɔrɔtɔra ka baara dɔ kɛ wala n’a ye koo dɔ kɛ ni tulogwɛlɛya ye k’a sɔrɔ ale lo tun ma kan k’o kɛ, o ye kuncɛbaya lo ye. Komi an bɛɛ ye mɔgɔ dafabaliw ye, an bɛɛ be kuncɛbayakow kɛ tuma dɔw la. Nka, i ko masacɛ Sayuli ka koo b’a yira cogo min na, n’an be to ka kuncɛbayakow kɛ, loon dɔ, an bena an ka jɛnɲɔgɔnya tiɲɛ ni Jehova ye. Ala ka Kuma kɔnɔ, a fɔra ko Jehova be “kuncɛba . . . kɔrɔfɔ.”(Zab. 119:21, ABM). Nka, mun na Jehova be kuncɛbaw kɔrɔfɔ do?

5. Mun na kuncɛbayakow ye koo jugu ye?

⁵ Kuncɛbayakow ka jugu ka tɛmɛ filiw kan. A fɔlɔ, n’an be kuncɛbaya kɛ, an tɛ bonya la Masaba Jehova kan. A filanan, n’an be baara dɔ kɛ min ma kalifa an ma, an ka teli ka bila ɲɔgɔn na ni tɔɔw ye (Talenw 13:10). A sabanan, n’u bɔra a kala ma ko an ye kuncɛbayako dɔ kɛ, o be se ka maloya bila an na (Luka 14:8, 9). Kuncɛbayakow tɛ ni labanko ɲuman ye. I ko Bibulu b’a fɔ cogo min na, majigilenya ɲɔgɔn tɛ yen!

6, 7. Majigilenya kɔrɔ ko di?

⁶ Bibulu kɔnɔ, majigilenya kɔrɔ ko i tɛ i yɛrɛ bonya wala ka kuncɛbaya kɛ (Filip. 2:3). Mɔgɔ majiginin be se min na tigitigi a b’o lɔn ani a b’a lɔn fana a sera ka min kɛ. A be sɔn a ka filiw ma, a fana tɛ ban ladiliw la ani a be sɔn tɔɔw ta ma. Mɔgɔ majiginin koo ka di Jehova ye kosɔbɛ.

⁷ Bibulu kɔnɔ, majigilenya kɔrɔ ko fana an kana an yɛrɛ jati k’a dama tɛmɛ ani an k’an seko daan lɔn. Gɛrɛkikan na, kumaden min bayɛlɛmana ko majigilenya, o b’a yira ka gwɛ ko n’an b’an seko daan lɔn, an ka ɲi ka tɔɔw minɛ ni ɲumanya ye ani ka bonya la u kan.

8. Mun lo b’a yira ko an be kuncɛbayakow miiri wala ko an be kuncɛbayakow kɛ?

⁸ Tuma juman lo an b’a daminɛ ka kuncɛbayakow miiri wala ka kuncɛbayakow kɛ? An ka koo damanin lajɛ. An be se k’a daminɛ k’an yɛrɛ fisaya ni tɔɔw ye wala k’a miiri ko an ka baara ka fisa n’u ta ye (Ɔrɔm. 12:16). An be se k’a daminɛ k’an yɛrɛ yira (1 Tim. 2:9, 10). N’a sɔrɔ an lɔyɔrɔ ka bon, an be ni lɔnniya ye wala an  lɔnbagaw ka ca. O kosɔn, an be se k’a daminɛ ka basigi an yɛrɛ ka miiriyaw kan k’a fɔ tɔɔw ye, u ka ɲi ka min kɛ wala u man kan ka min kɛ (1 Kor. 4:6). Tuma caaman na, n’a sɔrɔ an yɛrɛ t’a kala ma k’o ye kuncɛbayako lo ye.

9. Mun lo y’a to dɔw kɛra kuncɛbaw ye? Ɲɛyirali dɔ di ka bɔ Bibulu kɔnɔ.

⁹ An kelen kelen bɛɛ be se ka kuncɛbayako kɛ, n’an y’a to farisogo negew ye see sɔrɔ an kan tuma dɔw la. Hasiriya, ɲangoya, dimi kojugu y’a to mɔgɔ caaman ye kuncɛbayakow kɛ. O koow ye farisogo sago ye. Bibulu kɔnɔ, Abisalɔn, Oziyasi ani Nebukadnezar y’o koow kɛ. O kama, Jehova y’u lamaloya u ka kuncɛbayakow kosɔn.—2 Sam. 15:1-6; 18:9-17; 2 Til. Kib. 26:16-21; Dan. 5:18-21.

10. Mun na an man ɲi ka tɔɔw jalaki u ka kɛtaw kosɔn? Ɲɛyirali dɔ di ka bɔ Bibulu kɔnɔ.

¹⁰ Koo wɛrɛw be se k’a to fana mɔgɔ be kuncɛbayako kɛ. Ɲɛyirali fɛ, an ka miiri Abimelɛki ni Piyɛri ka koo la Bibulu kɔnɔ: Zɛnɛzi 20:2-7 ani Matiyo 26:31-35. Mɔgɔ be se k’a jati ko u ye min kɛ, o ye kuncɛbayakow lo ye. Nka, nege juguw lo ye Abimelɛki ni Piyɛri lasun k’o kɛ wa? U tun tɛ koo dɔ kala ma wa, wala a barila u la le? An tɛ se ka mɔgɔ kɔnɔko lɔn. O kama, an kana sin k’an mɔgɔɲɔgɔnw jalaki u ka kɛtaw kosɔn. O cogo la, an b’a yira ko an ye hakilitigi ye ani ko an b’an mɔgɔɲɔgɔnw kanu.—Zaki 4:12 kalan.

11. N’an b’an lɔyɔrɔ lɔn Ala ka jɛnkulu kɔnɔ, o b’a yira cogo di ko an majiginin lo?

¹¹ Mɔgɔ majiginin b’a lɔn a lɔyɔrɔ ye min ye Ala ka jɛnkulu kɔnɔ. Jehova ka koow bɛɛ labɛnnin lo koɲuman. O kama, a ye lɔyɔrɔ dɔ di kafoden kelen kelen bɛɛ ma. Balima kelen kelen bɛɛ ka lɔyɔrɔ kɔrɔtanin lo kafo kɔnɔ ani nafa b’an bɛɛ la. Jehova ka ɲumanya kosɔn, a ye lɔnniya ani setigiya dɔw di an kelen kelen bɛɛ ma. An be se ka baara kɛ n’u ye ka nɔɔrɔ la Jehova kan ani ka mɔgɔ wɛrɛw nafa (Ɔrɔm. 12:4-8). Jehova ye nɛɛma kɛ an ye. O kɔrɔ ko a ye bonya la an kan, a lanin b’an na ani a ye kunkanbaara kalifa an ma.—1 Piyɛri 4:10 kalan.

12, 13. An be ni lɔyɔrɔ min ye Ala ka jɛnkulu kɔnɔ, o be se ka yɛlɛma. Mun na o man ɲi ka bari an na?

¹² Nka, an be ni lɔyɔrɔ min ye, o be se ka yɛlɛma tuma dɔw la. An ka Yezu ka ɲɛyirali lajɛ. A daminɛ na, ale kelen lo tun be ni Jehova ye (Talenw 8:22). O kɔ, a ye Ala dɛmɛ ka mɛlɛkɛw, duniɲa ani adamadenw dan (Kɔlɔs. 1:16). Wagatijan o kɔ, Ala y’a ci ka na dugukolo kan. A denɲɛninman wolola dugukolo kan adamaden cogo la ani a bonyana ka kɛ baliku ye (Filip. 2:7). A y’a niin di k’a kɛ saraka ye. O kɔ, a kɔsegira ka kɛ mɛlɛkɛ ye sankolo la. Saan 1914 la, a kɛra Masacɛ ye Ala ka Masaya kunna (Eburuw 2:9). Nka, Yezu ka lɔyɔrɔ bena yɛlɛma tugun. A ka saan 1 000 mara bannin kɔ, a bena segi ka Masaya di Jehova ma walisa Ala ka “kuntigiya kɛ fɛɛn bɛɛ kunna.”—1 Kor. 15:28.

¹³ An fana ka baaraw be se ka yɛlɛma tuma dɔw la. An be desizɔn minw ta, u be se ka kɛ o yɛlɛmaniw sababu ye. Ɲɛyirali fɛ, n’a sɔrɔ an tun furunin tɛ, nka sisan an furula. A be se ka kɛ ko deenw b’an fɛ sisan. N’a sɔrɔ i y’i ka ɲɛnamaya kɛcogo nɔgɔya sisan  walisa ka kudayi cidenya baara kɛ. O desizɔn kelen kelen bɛɛ be na ni nɛɛma ni kunkanbaara dɔw ye. N’an ka koow cogoya yɛlɛmana, o be se k’a to dɔ be fara an ka baara kan wala dɔ be bɔ a la. N’a sɔrɔ an ye denmisɛn wala mɔgɔkɔrɔba ye. A be se ka kɛ fana ko an ka kɛnɛyakow ka ɲi wala u man ɲi. A mana kɛ min o min ye, Jehova b’a lɔn a be se ka baara ɲuman kɛ n’an kelen kelen bɛɛ ye cogo min na. A tɛ fɛɛn ɲini an fɛ an tɛ se min na. An be jijali minw kɛ, o ka di a ye kosɔbɛ.—Eburuw 6:10.

14. Majigilenya b’an dɛmɛ cogo di ka ninsɔndiya ani ka wasa an ka baara la?

¹⁴ Baara o baara kalifara Yezu ma, a ye ninsɔndiya sɔrɔ o la. An fana be se ka ninsɔndiya sɔrɔ an ka baaraw la (Talenw 8:30, 31). Baara wala kunkanbaara minw kalifara mɔgɔ majiginin ma kafo kɔnɔ, o b’a wasa. Mɔgɔ majiginin tɛ jɔrɔ kunkanbaara nataw koo la. Ka fara o kan, mɔgɔ wɛrɛw be baara minw kɛ, o t’a tɔɔrɔ. Nka, baara min kalifara a ma, a b’a jija k’o kɛ ka ɲɛ ani ka ninsɔndiya sɔrɔ o la sabu a b’a jati ko Jehova lo y’o kalifa a ma. Mɔgɔ majiginin b’a faamu ko Jehova lo ye baara kalifa tɔɔw fana ma. O kama, a be tɔɔw bonya ani a ka di a ye k’u dɛmɛ u ka baara la.—Ɔrɔm. 12:10.

15. An be kalan juman lo sɔrɔ Zedeyɔn fɛ majigilenya koo la?

¹⁵ Zedeyɔn ye ɲɛyirali ɲuman ye majigilenya koo la. Jehova ka mɛlɛkɛ  y’a yɛrɛ yira a la tuma min na, a ko ale fadenyabolo mɔgɔw ka dɔgɔ ani ko ale y’u bɛɛ la fitinin ye (Kirit. 6:15). Jehova ye min ɲini a fɛ, a sɔnna o la. O kɔ, a y’a ɲini k’a faamu ka ɲɛ a ka ɲi ka min kɛ ani a ye dɛmɛ ɲini Jehova fɛ (Kirit. 6:36-40). Fanga tun be Zedeyɔn na ani a jaa tun ka gwɛlɛ. O bɛɛ n’a ta, a ye koow kɛ ni hakilitigiya ye ani a tun b’a yɛrɛ kɔrɔsi (Kirit. 6:11, 27). Kunkanbaara min tun b’a fɛ, a m’o kɛ sababu ye ka tɔgɔba ɲini. Nka, a y’a ka baara dafa ka ban dɔrɔn, a ninsɔndiyanin kɔsegira a ka soo.—Kirit. 8:22, 23, 29.

16, 17. Ni mɔgɔ majiginin b’a fɛ ka ɲɛtaga kɛ Alako ta fan fɛ, a be jatiminɛ kɛ mun lo koo la?

¹⁶ Majigilenya kɔrɔ tɛ ko an man kan ka kunkanbaaraw ɲini wala ko an ka ban nɛɛma baara wɛrɛw la. Bibulu b’an kelen kelen bɛɛ jija ko an ka ɲɛtaga kɛ Alako ta fan fɛ (1 Tim. 4:13-15). Nka, yala o kɔrɔ ko waajibi lo an ka sɔn kunkanbaara kura dɔ la walisa ka ɲɛtaga kɛ wa? Ayi. An ka baara mana kɛ min o min ye, Jehova ka dɛmɛ sababu la, an be se ka ɲɛtaga kɛ. Ala ye setigiya min di an ma, an bele be se ka to k’o fisaya ani ka dɔ fara an ka baara ɲumanw kan.

¹⁷ Sanni mɔgɔ majiginin ka sɔn baara kura dɔ la, a b’a ɲini k’a lɔn fɔlɔ min ɲinina a fɛ o baara la. O kɔ, a be jatiminɛ kɛ koɲuman k’a filɛ n’a be se k’o baara kɛ. Ɲɛyirali fɛ, yala a be se ka sɔn o baara la ani k’a ka kunkanbaara tɔɔw dafa ka ɲɛ wa? Yala a be se k’a ka kunkanbaara dɔw kalifa mɔgɔ wɛrɛ ma wa? N’a y’a ye ko a tɛna se k’a ka kunkanbaara tɔɔw dafa ka ɲɛ wala ko a tɛna se k’u dɔw kalifa mɔgɔ wɛrɛ ma, a tɛ sɔn kunkanbaara wɛrɛ la. N’an be jatiminɛ kɛ sɔbɛ la delili la, o bena an dɛmɛ an kana tɛmɛ an seko daan kan. Majigilenya be se k’a to an be ban kunkanbaara dɔw la.

18. a) Mɔgɔ majiginin be mun lo kɛ ni kunkanbaara kura kalifara a ma? b) Ɔrɔmukaw 12:3 ɲɛsinna mɔgɔ majiginin ma cogo di?

¹⁸ Zedeyɔn ka ɲɛyirali b’an hakili jigi ko n’an sɔnna kunkanbaara kura dɔ ma, an tɛ se k’o dafa ka ɲɛ ni Jehova m’an dɛmɛ. Ka fara o kan, a ɲinina an fɛ ko an ‘ka tugu an ka Ala kɔ ni yɛrɛmajigi ye.’ (Mise 6:8). O kama, tuma o tuma n’an sɔnna kunkanbaara dɔ la, Jehova ka Kuma n’a ka jɛnkulu be min fɔ an ye, an ka miiri o la koɲuman delili la. An ka teli ka fili. O kama, an ka ɲi k’a to Jehova k’an ɲɛminɛ sabu ale tɛ fili abada. An k’a to an hakili la ko Jehova ka majigilenya lo b’an ‘kɛ mɔgɔbaba ye,’ an yɛrɛ ka setigiya tɛ (Zab. 18:36). N’an b’an majigi ka tugu an ka Ala kɔ, o bena an dɛmɛ an kana miiri an yɛrɛ koo la k’a dama tɛmɛ.—Ɔrɔmukaw 12:3 kalan.

19. Mun na an ka ɲi k’an yɛrɛ majigi?

¹⁹ Mɔgɔ majiginin be bonya la Jehova kan kosɔbɛ sabu ale lo ye an Danbaga ye ani ale fana lo ye duniɲa kuru bɛɛ Masaba ye ( Yir. 4:11). An be ni lɔyɔrɔ min ye Jehova ka jɛnkulu kɔnɔ, majigilenya b’a to o b’an wasa ani an b’an ka baara dafa a ɲɛɛ ma. Majigilenya b’an bali ka Jehova tɔgɔ nɔgɔ. A fana be Jehova sagokɛlaw kaan kɛ kelen ye. A b’a to an b’a jati ko tɔɔw ka fisa n’an ye. Mɔgɔ majiginin b’a fɛ ka koo o koo kɛ, a be miiri koɲuman ka sɔrɔ k’o kɛ. O b’a tanga jurumubaw ma. O kama, a ka ɲi Ala sagokɛlaw bɛɛ k’u yɛrɛ majigi. Minw b’o kɛ, olu koo ka di Jehova ye kosɔbɛ. Nka, an be se k’an yɛrɛ majigi cogo di n’an niin degunnin lo? Barokun nata bena o lo yira an na.