Ini ekededi emi afo ye n̄wan m̀mê ebe fo ẹnemede ẹban̄a mfịna emi odude, ndi nneme mbufo esisụk etre ke utọk? Edieke edide ntre, enyene se ekemede ndinam. Edi akpa kan̄a, ọfọn ọdiọn̄ọ ke nte n̄wan esinemede nneme okpụhọde ye nte erenowo esinemede. *

Iban ẹsima ebe mmọ ẹkpan̄ utọn̄ ẹkop se ifịnade mmọ mbemiso ebe mmọ ẹtịn̄ se ẹkpenamde. Ndusụk ini, n̄wan ndikam ntetịn̄ se ifịnade enye esinam esịt osụhọde enye.

“Esinem mi ini ekededi oro ntịn̄de se ifịnade mi nnọ ebe mi nnyụn̄ ndiọn̄ọ ke se ntịn̄de an̄wan̄a enye. Mma ntetịn̄ mfịna mi mma, esịt esisụhọde mi.”—Sirppa. *

“Nsikemeke ndifre mban̄a n̄kpọ emi afịnade mi edieke mmentịn̄ke nnọ ebe mi. Mma ntetịn̄ mban̄a mfịna mi, n̄kpọ oro isifịnake mi aba.”—Ae-Jin.

“Esidi ke ini ntịn̄de se ifịnade mi, ami mfiak n̄kere mfịna oro nnyụn̄ ndomo ndifiọk se ikadade mfịna oro idi.”—Lurdes.

Irenowo ẹsiwak ndikere nte ẹkpekọkde mfịna. Ndikọk mfịna esinam erenowo ada idemesie nte ata erenowo. Irenowo ẹsima nditịn̄ nte ẹkpekọkde mfịna man ẹwụt iban mmọ ke mmọ ẹkeme ndidi mbịne mmimọ ini ekededi emi mmọ ẹnyenede mfịna. Ntre, idem esikpa mme ebe ke ini iban mmọ mîmaha ndikop se mmọ ẹdọhọde ẹnam ẹban̄a mfịna oro odude. Ebe kiet emi ekerede Kirk ọdọhọ ete: “Isin̄wan̄ake mi ntak emi owo ekpetịn̄de mfịna edi iyomke ndikop se ẹkpenamde ẹban̄a mfịna oro.”

Edi n̄wed emi ẹkotde The Seven Principles for Making Marriage Work ọdọhọ ke ana ebe ebem iso akpan̄ utọn̄ onyụn̄ anam n̄wan esie ọfiọk ke se enye etịn̄de an̄wan̄a imọ mbemiso enye ọnọ item. Ediwak ini, idịghe item ke n̄wan fo oyom; n̄kukụre se enye oyomde edi afo ndinen̄ede n̄kpan̄ utọn̄ nnọ enye.

Ebe: Biere ndisinen̄ede n̄kpan̄ utọn̄ nnọ n̄wan fo nyụn̄ domo ndifiọk nte etiede enye ke idem. Ete kiet emi ekerede Tomás ọdọhọ ete: “Ndusụk ini, ke mma n̄kakpan̄ utọn̄ n̄kop se n̄wan mi etịn̄de, mmesikere ke inyeneke se nnamde nnọ enye. Edi ediwak ini, n̄kukụre se n̄wan mi esiyomde edi oro.” Ete kiet emi ekerede Stephen esịn kpa ke uyo oro. Enye ọdọhọ ete: “Mmokụt ke esinen̄ede ọfọn ndiyak n̄wan mi etịn̄ ofụri se enye ekerede, utu ke ndisịbe ikọ nsịn enye ke idịbi. Ediwak ini, esidi enye etikụre ikọ esie, enye ọdọhọ ke n̄kpọ oro inen̄ekede ifịna imọ aba.”

Nam emi ise: Ini en̄wen emi n̄wan fo enemede mfịna ye afo, kûsọsọp unọ enye item. Se enye iso nyụn̄ nen̄ede kpan̄ utọn̄ kop se enye etịn̄de. Top ibuot ndiwụt ke emenyịme. Fiak tịn̄ mme akpan n̄kpọ emi enye eketịn̄de man owụt ke se enye eketịn̄de an̄wan̄a fi. Ete kiet emi ekerede Charles ọdọhọ ete: “Ndusụk ini, n̄kukụre se n̄wan mi esiyomde edi ndidiọn̄ọ ke se imọ itịn̄de an̄wan̄a mi, ndien ke ami nda ye imọ.”—Se se Bible etịn̄de ke James 1:19.

N̄wan: Tịn̄ nọ ebe fo se afo oyomde enye anam ọnọ fi. Mma kiet emi ekerede Eleni ọdọhọ ete: “Nnyịn imekeme ndikere ke akpana ebe nnyịn ọdiọn̄ọ se nnyịn iyomde, edi ndusụk ini esifọn isosio itịn̄.” Kop se mma kiet emi ekerede Ynez ọdọhọde mi: “Mmekeme ndidọhọ, ‘Enyene n̄kpọ emi afịnade mi, ndien n̄kpama akpan̄ utọn̄ okop se nyomde nditịn̄. Ndọhọke etịn̄ se n̄kpanamde, n̄kam nyom akpan̄ utọn̄ man ọfiọk nte etiede mi ke idem.’”

Nam emi ise: Edieke ebe fo ọsọpde-sọp ọnọ fi item, kûda ke idiọk. Ekeme ndidi enye akam oyom ndin̄wan̄wam fi. Mma kiet emi ekerede Ester ọdọhọ ete: “Utu ke ndiyat esịt, mmesiti ke ebe mi ekere aban̄a mi onyụn̄ oyom ndikpan̄ utọn̄, edi enye oyom n̄ko ndin̄wam mi.”—Se se Bible etịn̄de ke Rome 12:10.

Ebe ye n̄wan: Nnyịn isinam n̄kpọ ye mbon en̄wen nte nnyịn iyomde mmọ ẹnam ye nnyịn. Edi man ekeme ndineme mfịna ke usụn̄ oro ọfọnde, ana ekere aban̄a nte n̄wan m̀mê ebe fo oyomde anam n̄kpọ ye imọ. (1 Corinth 10:24) Ete kiet emi ekerede Miguel ọdọhọ ete: “Ebe, nyịme ndisikpan̄ utọn̄ nnọ n̄wan fo. N̄wan, sinyịme ebe fo ọnọ fi item ndusụk ini aban̄a mfịna oro odude. Edieke n̄wan ye ebe ẹnamde emi, mmọ mbiba ẹdidia ufọn.”—Se se Bible etịn̄de ke 1 Peter 3:8.