DA NTE ke ubomisọn̄ abiara ọkpọn̄ fi ke usụn̄ ufọt okoneyo. Afo ọtọn̄ọ ndisan̄a nnyọn̄ ufọk. Nte osụk asan̄ade, etie fi nte ke owo ke asan̄a etiene fi. Afo atuak ada ọwọn̄ọde enyịn ke edem, edi ukwe owo ndomokiet. Afo afiak ọtọn̄ọ isan̄, edi osụk etie fi nte ke owo ke etiene fi. Afo ọsọp isan̄, enye n̄ko ọsọp isan̄ etiene fi. Afo ndien emen itọk efehe tutu okodụk ufọk ufan fo emi ekperede onyụn̄ en̄wek ọduọk.

Ekeme ndidi utọ n̄kpọ emi itịbeke inọ fi akpa; edi ekeme ndidi enyene mme n̄kpọ en̄wen emi ẹtịbede ẹnọ fi, emi enen̄erede afịna fi. Ke uwụtn̄kpọ, ndi enyene idiọk edu emi afo osụk odomode nditre edi ukemeke? Ndi ọmọbọ ufen asan̄a oyom utom ke anyan ini edi ukwe? Ndi emesikere nte idem editiede fi ama ọsọn̄? Mîdịghe, ndi enyene mme n̄kpọ en̄wen emi anamde esịt etịmede fi?

Ndi ukpûmaha ndinyene owo emi afo ekemede nditịn̄ se ededi emi afịnade fi nnọ, emi onyụn̄ ekemede ndin̄wam fi ke ini afanikọn̄? Ndi emenyene utọ ufan oro? Ih, emenyene! Jehovah edi ufan oro. Isaiah 41:8-13 owụt ke Jehovah ekedi ufan Abraham. Jehovah ọkọdọhọ ikọt esie ke Isaiah 41:10, 13, ete: “Kûkop ndịk, koro ami ndude ye afo. Kûwụk enyịn use, koro ami ndide Abasi fo. Ami nyọsọn̄ọ fi idem. Ami nditreke ndin̄wam fi. Ami nditreke ndida ubọk nnasia edinen ido mi nsọn̄ọ mmụm fi n̄kama. Koro ami Jehovah Abasi fo mmụm fi ubọk nnasia, Enye emi ọdọhọde fi ete, ‘Kûfehe ndịk. Ami nyan̄wam fi.’”

Ndi se Jehovah etịn̄de emi isọn̄ọke fi idem? Da nte ke Jehovah etịn̄ ikọ emi ye afo. Ekpenem etieti ndisan̄a Jehovah ke n̄kan̄, edi itien̄wed emi idọhọke ke afo asan̄a Jehovah ke n̄kan̄, sia edieke akpasan̄ade enye ke n̄kan̄, idụhe nte enye akpadade ubọk nnasia esie omụm fi ubọk nnasia. Utu ke oro, itien̄wed emi ọdọhọ ke Jehovah osio “ubọk nnasia edinen ido” esie omụm “fi ubọk nnasia,” nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke enye oyom ndidụri fi nsio ke obube emi otụn̄ọde etieti. Nte enye osiode ubọk omụm fi, enye ọdọhọ fi ete: “Kûfehe ndịk. Ami nyan̄wam fi.”

Ndi amada Jehovah nte edima Ete ye edima Ufan emi edin̄wamde fi ke ini afanikọn̄? Enye enen̄ede ama fi, ekere aban̄a fi, onyụn̄ enen̄ede oyom ndin̄wam fi. Jehovah iyomke fi enen̄ede etịmede esịt ke ini n̄kpọ ọwọrọde fi, koro enye eben̄e idem ndin̄wam fi. Bible ọdọhọ ke enye edi “un̄wam emi ikemede ndisọp n̄kụt ke mme ini nnanenyịn.”—Ps. 46:1.

Ndusụk owo ẹsiyak esịt aka iso obiom mmọ ke idiọkn̄kpọ oro mmọ ẹkenamde ẹnyụn̄ ẹkere  m̀mê Abasi ama akam efen ọnọ mmimọ. Edieke edide ntre ye afo, ti ke Job ọkọdọhọ ke imọ ima ‘idue Abasi ke ini ikedide uyen.’ (Job 13:26) Ukem n̄kpọ emi ama ọwọrọ Edidem David. Enye ama ekpe Jehovah ubọk ete: “Mbọk kûti idiọkn̄kpọ ini uyen mi ye nsọn̄ibuot mi.” (Ps. 25:7) Sia owo ndomokiet mîfọnke ima, “kpukpru owo ẹnam idiọkn̄kpọ ẹnyụn̄ ẹtaba ubọn̄ Abasi.”—Rome 3:23.

Ẹkewet Isaiah ibuot 41 ẹnọ nditọ Israel ke eset. Mmọ ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ tutu Jehovah ebiere ndiyak mbon Babylon ẹtan̄ mmọ ẹnyọn̄ idụt mmọ nte ifịn. (Isa. 39:6, 7) Kpa ye oro, Jehovah ama ọn̄wọn̄ọ ke iyefen mbon oro ẹdikabarede esịt ẹfiak ẹtiene imọ, inyụn̄ isio mmọ ke ufụn Babylon. (Isa. 41:8, 9; 49:8) Jehovah esitua mbon oro ẹkabarede esịt mfịn mbọm n̄ko.—Ps. 51:1.

Ke uwụtn̄kpọ, Takuya * ama odomo nditre ndisise oburobụt ndise ye ndifiọn̄ọ ndido idan̄. Ekesidi enye ama etre n̄kpọ emi, ekem enye afiak ọduọ odụk. Ekesitie enye didie ke idem ke ini emi etịbede? Enye ọdọhọ ete: “N̄kesikere ke n̄wọrọke n̄kpọ, edi ini ekededi oro mbọn̄de akam n̄kpe Jehovah ubọk nte efen ọnọ mi, enye esidụri mi osio ke okpụk idiọkn̄kpọ oro.” Didie ke Jehovah akanam emi? Mbiowo esop mme Takuya ẹma ẹdọhọ enye esitịn̄ ọnọ mmimọ ini ekededi oro enye afiakde ọduọ odụk okpụk idiọkn̄kpọ emi. Enye ọdọhọ ete: “Ikesimemke utom nditịn̄ nnọ mmọ, edi ini ekededi oro ntịn̄de nnọ mmọ, mmọ ẹma ẹsin̄wam mi.” Ekem, mbiowo ẹma ẹdọhọ esenyịn circuit aka ekese enye. Esenyịn circuit ama ekese Takuya, onyụn̄ ọdọhọ enye ete: “Idịghe nte ndue usụn̄ ndisịm mi. Mbiowo ẹdọhọ ndi ndise fi.” Takuya ọdọhọ ete: “Ami emi nnamde utọ idiọkn̄kpọ emi ke Jehovah ọdọn̄ edin̄wam!” Takuya ama etịme tutu etre idiọk edu emi, onyụn̄ ọtọn̄ọ utom usiakusụn̄ ofụri ini. Enye anam utom ke Bethel idahaemi. Kpa nte Jehovah akan̄wamde Takuya, enye oyodụri fi n̄ko osio ke okpụk idiọkn̄kpọ.

Esịt esitịmede ediwak owo oro mînyeneke utom. Esisọn̄ ndusụk mbon oro ẹsiode ke utom ndinyene utom en̄wen. Ekpetie fi didie ke idem edieke akpakade okoyom utom ke nsio nsio itie, edi owo idaha fi? Ndusụk owo ẹkeme ndikere ke ntak emi mmimọ mîwọrọke n̄kpọ anam owo mîdaha mmimọ. Ndi ọmọdiọn̄ọ nte Jehovah ekemede ndin̄wam fi ke ini n̄kpọ etiede ntem? Ekeme ndidi enye idisọpke-sọp inam fi enyene utom, edi enye ekeme ndinam fi eti ikọ Edidem David emi: “N̄kedi eyenọwọn̄, mmonyụn̄ nsọn̄, edi akanam n̄kwe nte ẹkpọn̄de edinen owo ofụri ofụri, m̀mê nte nditọ esie ẹben̄ede udia.” (Ps. 37:25) Jehovah ayada “ubọk nnasia edinen ido” esie an̄wam fi enyene se oyomde man aka iso anam n̄kpọ esie, sia afo ọmọsọn̄ urua ke enyịn esie.

Jehovah ama an̄wam Sara emi odụn̄de ke Colombia. Enye akanam utom ke ọwọrọetop kọmpeni kiet. Utom emi ikesinọhọ enye ini kpa ye oro ẹkesikpede enye ata ediwak okụk. Enye ama ọkpọn̄ utom emi ọkọtọn̄ọ utom usiakusụn̄, sia  enye okoyom ndinen̄ede nsịn idem nnam n̄kpọ Jehovah. Edi enye ikọsọpke ikụt ekpri utom emi edinọde enye ini anam utom usiakusụn̄. Enye ama asiak ekpri itie unyam ice cream, edi mbubehe oro ikasan̄ake, ntre enye ama etre mbubehe oro. Sara ọdọhọ ete: “Isua ita ama ebe nnyeneke utom, edi Jehovah ama ese aban̄a mi ke ofụri ini oro.” Sara ekesidep sụk mme n̄kpọ oro enye enen̄erede oyom, ikesinyụn̄ itịmekede esịt iban̄a n̄kpọn̄. (Matt. 6:33, 34) Nte ini akakade, ẹma ẹfiak ẹkot enye ẹte edinam utom ke kọmpeni emi enye ekesinamde utom akpa. Enye ama ọdọhọ ke ikpama ndifiak ndinam utom do edieke mmọ ẹdinyịmede imọ isinam utom usen ifan̄ ke urua man isinyene ini idụk mbonoesop inyụn̄ ika ukwọrọikọ. Sara ke ananam utom usiakusụn̄ esie, kpa ye oro enye mînyeneke okụk aba nte ekesinyenede. Sara ọdọhọ ete: “Mmokụt ubọk Jehovah ke uwem mi.”

N̄kpọ en̄wen emi esinamde mme owo ẹtịmede esịt edi usọn̄. Ediwak mbon emi ẹsịmde isua emi ẹsikpọn̄de utom, ẹsikere m̀mê mmimọ idida m̀mọ̀n̄ okụk ise iban̄a idem mmimọ ke ini iso ke emi mmimọ ima ikọkpọn̄ utom mi. Mmọ ẹsikere n̄ko nte idem editiede mmimọ ima inen̄ede isọn̄. Etie nte Edidem David ekekpe Jehovah ubọk ete: “Kûtop mi uduọk ke ini usọn̄; ke ini odudu mi okụrede, kûkpọn̄ mi.”—Ps. 71:9, 18.

Nso idin̄wam ikọt Abasi oro ẹsọn̄de ẹkûtịmede esịt ẹban̄a ini iso? Ana mmọ ẹka iso ẹbuọt idem ke Jehovah ẹnyụn̄ ẹnịm ke enye ọyọnọ mmimọ se idade idu uwem. Oyoyom mbon oro ẹkesinyenede okụk ẹkpep ndidu mmemmem uwem ẹnyụn̄ ẹyụhọ ye se mmọ ẹnyenede. Ndidia “ikọn̄” ekeme ndikam mfọn mmọ ke idem akan ndita “isek isek enan̄.” (N̄ke 15:17) Edieke afo adade n̄kpọ Jehovah nte akpa n̄kpọ ke uwem fo, enye eyese aban̄a fi ke ini usọn̄.

Ke uwụtn̄kpọ, José ye Rose ẹnam utom usiakusụn̄ ofụri ini ke se ibede isua 65. Kpa ye oro, mmọ ẹma ẹse ẹban̄a ete Rose emi ọkọdọn̄ọde tutu ẹdinanam kpukpru n̄kpọ ẹnọ enye. José n̄ko ama ọdọn̄ọ kansa, ẹma ẹnyụn̄ ẹsiak enye idem ke ntak emi. Ndi Jehovah osio ubọk nnasia esie omụm mmọ akama ke ini usọn̄ emi? Ih. Edi, didie ke enye anam emi? Enye ama anam ebe ye n̄wan kiet, emi ekerede Tony ye Wendy, ẹnọ mmọ ufọk ẹdụn̄ ke mfọn. Tony ye Wendy ẹma ẹbebiere ke idinọ mme asiakusụn̄ ofụri ini ufọk mmimọ ẹdụn̄ ke mfọn. Ke ini Tony okodude ke ufọkn̄wed sekọndri, enye ama esida ke window ufọkn̄wed mmọ okụt nte José ye Rose ẹkwọrọde ikọ kpukpru ini. Enye ama enen̄ede ama mmọ ke ntak emi mmọ ẹkesisịnde ifịk ẹkwọrọ ikọ, ndien emi ama anam enye enen̄ede ama n̄kpọ Abasi. Ntak emi José ye Rose ẹkedade ofụri uwem mmọ ẹnam n̄kpọ Jehovah akanam Tony ye Wendy ẹn̄wam mmọ. Isua 15 ẹbe idahaemi tọn̄ọ Tony ye Wendy ẹken̄wam José ye Rose emi ẹdide n̄kpọ nte isua 85 idahaemi. José ye Rose ẹda Tony ye Wendy nte enọ emi Jehovah ọnọde mmimọ.

Abasi ke osio “ubọk nnasia edinen ido” esie oyom ndimụm fi n̄ko. Ndi ayayak enye emi ọdọhọde fi ete, “Kûfehe ndịk. Ami nyan̄wam fi” omụm fi akama?