Mme Utịben̄kpọ Jesus​—Nso ke Afo Ekeme Ndikpep nto Mmọ?

EKEME ndikpa fi idem ndifiọk nte ke owo ikadaha ikọ Greek oro ọwọrọde “utịben̄kpọ” ke mme mbụk Bible ẹban̄ade uwem Jesus ke isọn̄. Ikọ Greek oro (dyʹna·mis) ndusụk ini ẹsikabarede nte “utịben̄kpọ” ọwọrọ ke ata ata usụn̄ “odudu.” (Luke 8:46) Ẹkeme ndikabade enye n̄ko nte “ukeme” m̀mê “utom odudu.” (Matthew 11:20; 25:15) Nte eyen ukpepn̄kpọ kiet ọdọhọde, ikọ Greek emi “ọsọn̄ọ owụt ọkpọsọn̄ utom emi ẹkenamde, ndien, akpan akpan, odudu oro ẹkedade ẹnam enye. Ẹdọhọ ke n̄kpọntịbe emi edi odudu Abasi emi anamde utom.”

Ẹsiwak ndikabade ikọ Greek efen (teʹras) nte “utịbe n̄kpọ.” (John 4:48; Utom 2:19) Ikọ emi owụt utịp oro enye enyenede  ke idem mme andikụt. Ata ediwak ini, idem ama esikpa otuowo ye mme mbet aban̄a utom odudu oro Jesus akanamde.—Mark 2:12; 4:41; 6:51; Luke 9:43.

Ọyọhọ ikọ Greek ita (se·meiʹon) oro etịn̄de aban̄a mme utịben̄kpọ Jesus ọwọrọ “idiọn̄ọ.” Eyen ukpepn̄kpọ oro Robert Deffinbaugh ọdọhọ ke enye “ọsọn̄ọ etịn̄ aban̄a se utịben̄kpọ enen̄erede ọwọrọ.” Enye adian do ete: “Idiọn̄ọ edi utịben̄kpọ emi owụtde akpanikọ oro aban̄ade Ọbọn̄ nnyịn Jesus.”

Abian̄a m̀mê Odudu Oro Abasi Ọnọde?

Bible idọhọke ke mme utịben̄kpọ Jesus ẹdi n̄kari m̀mê abian̄a oro ẹnamde man ẹda ẹnem mme owo esịt. Mmọ ẹkedi uyarade “akwa odudu Abasi,” (NW) nte enye oro ẹkekụtde ke ini Jesus ekebịnde demon osio eyeneren kiet ke idem. (Luke 9:37-43) Ndi mme utọ utom odudu oro ẹkpesọn̄ ẹkan Ata Ọkpọsọn̄ Abasi—kpa Enye emi ẹdọhọde ke ‘nsọn̄idem esie okpon’? (Isaiah 40:26) Ke akpanikọ ikpọsọn̄ke ikan!

Mbụk Gospel ẹtịn̄ ẹban̄a n̄kpọ nte utịben̄kpọ 35 oro Jesus akanamde. Edi owo itịn̄ke ofụri ibat utịben̄kpọ oro enye akanamde. Ke uwụtn̄kpọ, Matthew 14:14 ọdọhọ ete: “[Jesus] okụt akamba otu owo, onyụn̄ atua mmọ mbọm, onyụn̄ anam mbon-udọn̄ọ mmọ ẹkop nsọn̄idem.” Owo isianke nnyịn m̀mê owo ifan̄ ke enye akanam udọn̄ọ okụre ke ebe oro.

Mme utọ utom odudu oro ẹkesọn̄ọ ikọ Jesus nte ke imọ ikedi Eyen Abasi, kpa Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde. N̄wed Abasi ama enen̄ede owụt ke Abasi ọkọnọ Jesus odudu ada anam mme utịben̄kpọ. Apostle Peter okokot Jesus “owo emi Abasi enyịmede ke otu mbufo ke n̄kpọsọn̄ utom ye mme utịbe n̄kpọ ye mme idiọn̄ọ eke Abasi adade ubọk Esie anam ke otu mbufo, nte mbufo ke idem mbufo ẹfiọkde.” (Utom 2:22) Ke idaha efen, Peter ọkọdọhọ ke “Abasi ekenịm Jesus eyen Nazareth ke Edisana Spirit ye odudu, man Enye asan̄a ke ebiet ke ebiet anam ufọn ọnọ owo, onyụn̄ anam kpukpru mmọ emi Satan otụhọrede ẹkop nsọn̄idem; koro Abasi odude ye Enye.”—Utom 10:37, 38.

 Mme utịben̄kpọ Jesus ye etop esie ẹkedi itai ye aban̄. Mark 1:21-27 etịn̄ nte otuowo ẹkenamde n̄kpọ ẹban̄a ukpepn̄kpọ ye kiet ke otu mme utịben̄kpọ esie. Mark 1:22 ọdọhọ ke “edikpep Esie [ama] enyene [mme otuowo] ndyọ,” ndien Mr 1 ufan̄ikọ 27 ọdọhọ ke “idem [ama] akpa mmọ” ke ini enye ekebịnde edidehe spirit osio owo ke idem. Mme utom odudu Jesus ye etop esie ẹma ẹnọ uyarade ke enye ekedi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde.

Jesus ikọdọhọke-dọhọ kpọt ke imọ ikedi Messiah; ke adianade ye se enye eketịn̄de ye mme edinam esie eken, odudu oro Abasi ọkọnọde enye oro ẹkekụtde ke mme utịben̄kpọ esie ẹma ẹnọ uyarade nte ke enye ekedi Messiah. Ke ini ẹkebụpde mme mbụme ẹban̄a utom ye odudu esie, Jesus ama ọbọrọ uko uko ete: “Ami mmenyene ikọ-ntiense emi okponde akan eke John; koro mme utom emi Ete ọkọnọde Mi ete nnam mma, kpa utom emi nnanam, mmọ ẹnyụn̄ ẹdi ntiense ẹnọ Mi, ẹte, Ete okosio Mi ọdọn̄.”—John 5:36.

Mme Uyarade Oro Ẹwụtde ke Ẹkedi Akpanikọ

Ntak emi nnyịn ikemede ndinịm ke mme utịben̄kpọ Jesus ẹkedi akpanikọ? Kere ban̄a ndusụk uyarade oro ẹwụtde ke mmọ ẹkedi akpanikọ.

Ke ini akanamde mme utom odudu, akananam Jesus ikodụrike ntịn̄enyịn inọ idemesie. Enye ama okụt ete ke utịben̄kpọ ekededi akada itoro ye ubọn̄ ọsọk Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, mbemiso akanamde eren nnan kiet okụt usụn̄, Jesus ọkọdọhọ ke imọ iyom ndikọk enye “man utom Abasi akpayarade enye ke idem.”—John 9:1-3; 11:1-4.

Ke mîbietke mbon abian̄a, mme ebre mfọni, ye mme ọkọkudọn̄ọ mbuọtidem, akananam Jesus ikadaha ibọk, n̄kari, uwouwo edinam, m̀mê mfọni ikọk udọn̄ọ. Enye ikadaha nsunsu ekikere m̀mê mme mbiet ndisana n̄kpọ. Se edu nsụhọdeidem oro Jesus akadade anam iren nnan iba ẹkụt usụn̄. Mbụk oro ọdọhọ ete: “Jesus okop mbọm, otụk mmọ enyịn; ndien ndo-ndo oro mmọ ẹkụt usụn̄ ẹnyụn̄ ẹtiene Enye.” (Matthew 20:29-33) Editịm m̀mê n̄kpoyo ndomokiet ikodụhe. Jesus ekesinam mme utịbe utom esie ke eferife, ediwak ini ke iso ediwak owo. Enye ikesidaha san̄asan̄a un̄wana ikan̄, itie edinam, m̀mê n̄kpoto. Ke edide isio, owo isikemeke ndisọn̄ọ mme inua-okot utịben̄kpọ eyomfịn.—Mark 5:24-29; Luke 7:11-15.

Ndusụk ini Jesus ama esinyịme ke mbon oro ẹkebọde ufọn ẹto mme utịben̄kpọ esie ẹma ẹnyene mbuọtidem. Edi owo ndinana mbuọtidem ikakpanke Jesus ndinam utịben̄kpọ. Ke ini enye okodude ke Capernaum ke Galilee, mme owo ẹma ‘ẹda ediwak owo eke ẹnyenede demon ẹsọk Enye: Enye onyụn̄ ada ikọ inua Esie ebịn mme demon ọduọk, onyụn̄ anam kpukpru mbon udọn̄ọ ẹkop nsọn̄-idem.’—Matthew 8:16.

Jesus ekesinam mme utịben̄kpọ esie man ọnọ se mme owo ẹkenen̄erede ẹyom, ikedịghe man ada enem owo esịt. (Mark 10:46-52; Luke 23:8) Jesus ikonyụn̄ inamke mme utịben̄kpọ man ada ọnọ idemesie ufọn ke usụn̄ ekededi.—Matthew 4:2-4; 10:8.

Ndi Mme Mbụk Gospel Ẹdi Akpanikọ?

Mbụk Gospel mbinan̄ ẹsian nnyịn mme utịben̄kpọ Jesus. Ndi mme ntak ẹdu ndinịm mme mbụk emi ke akpanikọ nte nnyịn idụn̄ọrede m̀mê mme utịben̄kpọ oro ẹdọhọde ke Jesus akanam ẹdi akpanikọ? Ih, ẹdu.

Nte ima ikokokụt, Jesus ekesinam mme utịben̄kpọ esie ke eferife, ke iso ediwak owo. Ẹkewet mme akpa Gospel ke ini emi ata ediwak ke otu mbon oro ẹkekụtde mme utịben̄kpọ emi ẹkesụk ẹdude ke uwem. Kaban̄a nte mme andiwet Gospel ẹketịn̄de akpanikọ, n̄wed oro The Miracles and the Resurrection (Mme Utịben̄kpọ ye Ediset ke N̄kpa), ọdọhọ ete: “Ẹkpedi ata idiọkn̄kpọ ndidori mme andiwet gospel ikọ nte ke mmọ ẹkekokoi ẹda akpakịp nsunsu utịben̄kpọ ẹfụk akpanikọ man ẹkpenam ido ukpono mmọ atara. . . . Mmọ ẹkedi mme ewetn̄wed oro ẹnamde akpanikọ.”

Akananam mme Jew oro ẹkebiọn̄ọde Ido Ukpono Christ ikenenike mme utom odudu oro ẹbụkde ke mme Gospel. Se mmọ ẹkenenide ekedi odudu oro ẹkedade ẹnam mmọ. (Mark 3:22-26) Mme okụt ndudue oro ẹkewọrọde  ẹdi ke ukperedem ikonyụn̄ ikemeke ndineni mme utịben̄kpọ Jesus. Utu ke oro, ke akpa ye udiana isua ikie E.N., ama odu mme n̄wed oro ẹketịn̄de n̄kpọ ẹban̄a mme utịbe utom oro Jesus akanamde. Nte an̄wan̄ade, nnyịn imenyene kpukpru ntak ndinịm ke mbụk Gospel oro ẹban̄ade mme utịben̄kpọ esie ẹdi akpanikọ.

Owo Emi Akanamde Mme Utịben̄kpọ Oro

Edidụn̄ọde mme utịben̄kpọ Jesus ikpekemke edieke ikpodụn̄ọrede sụk mme n̄kpọ oro ẹwụtde ke mmọ ẹdi akpanikọ. Ke ini ẹbụkde mme utom odudu Jesus, mme Gospel ẹwụt owo emi n̄kpọ ẹsinen̄erede ẹtụk onyụn̄ enyenede anana-mbiet esịtmbọm, emi onyụn̄ enen̄erede enyene udọn̄ ke mfọnọn̄kpọ mbon en̄wen.

Kere ban̄a owo akpamfia emi akakade ekekpe Jesus ubọk ke mbrenyịn ete: “Ke Afo enyịmede, emekeme ndinam mi nsana.” “Mbọm [ama] anam” Jesus anyanade ubọk otụk owo akpamfia oro, ọdọhọde enye ete: “Mmenyịme, sana.” Eren oro ama asana ke ebe oro. (Mark 1:40-42) Ke ntem, Jesus ama owụt esịtmbọm oro akanamde enye ada odudu oro Abasi ọkọnọde enye anam mme utịben̄kpọ.

Nso iketịbe ke ini Jesus okosobode ye udịm owo emi ẹkemende okpo ẹwọrọ ke obio Nain ẹka ndibụk? Akparawa oro akakpade ekedi ikpọn̄ eyen ebeakpa. Jesus ama ‘atua n̄wan oro mbọm,’ asan̄a ekpere onyụn̄ ọdọhọ enye ete: “Kûtua.” Ndien anam eyen esie eset.—Luke 7:11-15.

N̄kpọ oro ọnọde ndọn̄esịt, emi ẹkemede ndikpep nto mme utịben̄kpọ Jesus edi ke enye ‘ama esitua owo mbọm’ esinyụn̄ anam n̄kpọ man an̄wam mme owo. Edi mme utọ utịben̄kpọ oro idịghe ikpîkpu mbụkeset. Mme Hebrew 13:8 ọdọhọ ete: “Jesus Christ etie ukem-ukem, n̄kpọn̄, ye mfịn, ye ke nsinsi.” Enye ke akara idahaemi nte Edidem eke heaven, eben̄e idem onyụn̄ ekeme ndida utịbe utịbe odudu oro Abasi ọnọde enye nnam n̄kpọ ke usụn̄ oro enen̄erede okpon akan se enye akanamde ke ini okodude ke isọn̄ nte owo. Ke mîbịghike, Jesus ayada odudu emi ọkọk okopitem ubonowo. Mme Ntiense Jehovah ẹyedat esịt ndin̄wam fi ekpep n̄kpọ efen efen aban̄a nyayama idotenyịn ini iso emi.

[Mme ndise ke page 4, 5]

Mme utịben̄kpọ Jesus ẹkedi uyarade “akwa odudu Abasi”

[Ndise ke page 7]

Jesus ekedi owo emi n̄kpọ ẹkesinen̄erede ẹtụk