Ntak Emi Ayakde Idem Ọnọ Jehovah?

‘Okoneyo emi, angel Abasi emi enyenede mi ama edida ekpere mi.’—UTOM 27:23.

1. Nso ke owo esinam mbemiso anade baptism, ndien nso mbụme ke emi anam ẹbụp?

“KE ISỌN̄ uwa Jesus Christ, nte afo amakabade esịt ọkpọn̄ mme idiọkn̄kpọ fo, onyụn̄ ayak idem fo ọnọ Jehovah ndinam uduak esie?” Emi edi kiet ke otu mbụme iba oro mbon oro ẹyomde ndina baptism ẹsibọrọde ke utịt utịt utịn̄ikọ baptism. Ntak emi Christian akpayakde idemesie ọnọ Jehovah? Nso idi ufọn ediyak idem nnọ Abasi? Ntak emi Abasi mînyụn̄ iyakke owo okpono imọ ntre ye unana ediyak idem nnọ enye? Man ifiọk ibọrọ mbụme emi, ẹyak ibem iso ineme se idide uyakidem.

2. Nso ke ndiyak idem nnọ Jehovah ọwọrọ?

² Nso ke ndiyak idem nnọ Abasi ọwọrọ? Se nte apostle Paul eketịn̄de nte imọ ikperede Abasi. Enye okokot Jehovah, “Abasi emi enyenede mi” ke iso ediwak owo emi ẹkesịnede ke ubom oro okoyomde ndisịp. (Kot Utom 27:22-24.) Jehovah enyene kpukpru ata mme Christian. Edi ofụri ererimbot “esịne ke idak odudu andidiọk.” (1 John 5:19) Ke Christian ama akayak idem ọnọ Jehovah ke akam yak Jehovah enyịme, enye edidi inyene Jehovah. Ediyak idem nnọ Jehovah edi akan̄a. N̄kpọ en̄wen oro esitienede emi esidi baptism.

3. Nso ke baptism Jesus akada aban̄a, ndien didie ke mme anditiene enye ẹkpekpebe enye?

³ Jesus ama enịm uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn ke ndikebiere ke idemesie ndinam uduak Abasi. Jesus ama ayayak idem ọnọ Abasi sia enye akamana odụk idụt emi ẹma ẹkeyayak idem ẹnọ Abasi. Edi ke ndikana baptism, Jesus ama akam anam n̄kpọ ebe se Ibet okoyomde eyen Israel anam. Ikọ Abasi ọdọhọ ke enye ọkọdọhọ ete: “Sese! mmedi . . . ndinam uduak fo, O Abasi.” (Heb. 10:7; Luke 3:21) Mmọdo, baptism Jesus okowụt ke enye ọnọ Abasi idemesie ndinam uduak Esie. Mme anditiene enye ẹkpebe uwụtn̄kpọ esie ke ini mmọ ẹnade baptism. Edi baptism mmọ owụt kpukpru  owo ke mmọ ẹma ẹyak idem ẹnọ Abasi ke akam.

Ufọn Ediyak Idem Nnọ Abasi

4. Nso ke ufan oro Jonathan akanamde ye David ekpep nnyịn aban̄a n̄waidem?

⁴ Ndiyak idem nnọ Abasi idịghe n̄kpọ mbre. Enye ikụreke ke ndinyịme ndinam n̄kpọ Abasi. Edi nso idi ufọn ediyak idem nnọ Abasi? Yak ida uwụtn̄kpọ inam emi an̄wan̄a. Edieke oyomde ndidi ufan ye owo, man ufan oro enem mbufo mbiba, ana ẹnyịme ndiwa idem nnam n̄kpọ nnọ kiet eken. Kiet ke otu n̄wọrọnda ufan oro ẹsiakde ke Bible edi eke Jonathan ye David. Mmọ ẹma ẹkam ẹdiomi ediomi ye kiet eken ndika iso ndi ufan. (Kot 1 Samuel 17:57; 18:1, 3.) Okposụkedi emi utọ ufan oro mîwakke mfịn, ediwak owo ẹsinen̄ede ẹkop inem ufan mmọ edieke mmọ ẹnamde n̄kpọ ẹnọ kiet eken ke ofụri esịt.—N̄ke 17:17; 18:24.

5. Nso ke ifịn ẹkesinam man ẹka iso ẹdụn̄ ye eti eteufọk ke nsinsi?

⁵ Ibet oro Abasi ọkọnọde idụt Israel etịn̄ nte ifịn oro ẹkenyịmede ndika iso nnam n̄kpọ nnọ eteufọk mmọ ẹkebọde ufọn. Edieke ofụn okoyomde ndidụn̄ ye eti eteufọk ke nsinsi, enye ekenyene ndidụk nsinsi ediomi ye eteufọk esie. Ibet ọkọdọhọ ete: “Edieke ofụn oro ọdọhọde ke akpanikọ, ete, Mmama [eteufọk] mi, ye n̄wan mi, ye nditọ mi; nyomke ndiwọrọ ufụn: ndien [eteufọk] esie ada enye ọsọk mme ebiereikpe; onyụn̄ ada enye aka ke itịm, m̀mê obubọk enyịn-usụn̄; ndien [eteufọk] esie ada utịbi-n̄kpọ etịbi enye utọn̄; ndien enye edidi ofụn esie ke nsinsi.”—Ex. 21:5, 6.

6, 7. (a) Didie ke ndiwa idem nnọ kiet eken enyene ufọn? (b) Nso ke oro ekpep nnyịn aban̄a ediyak idem nnọ Jehovah?

⁶ N̄kpọ en̄wen emi enen̄erede oyom n̄waidem edi ndọ. Enye itiehe nte ndidụk ediomi ke n̄wed, edi edi edinyịme ndiwa idem nnọ kiet eken. Eren ye n̄wan oro ẹnyụn̄ ẹdụn̄ọde ntre edi idọhọ ndọ ẹkeme ndidian̄ade ntie ini kiet ekededi, nditọ mmọ n̄ko ikemeke ndinyene ata ifụre. Edi N̄wed Abasi esinam mbon oro ẹdọde ata ndọ, emi ẹnyụn̄ ẹwade idem ẹnọ kiet eken, ẹdomo nte ẹkekeme ndikọk mfịna mmọ ke ima.—Matt. 19:5, 6; 1 Cor. 13:7, 8; Heb. 13:4.

⁷ Ke eyo Bible, ama esifọn ẹsịn ubọk ke n̄wed mbemiso owo anamde mbubehe ye owo m̀mê anamde utom ọnọ owo. (Matt. 20:1, 2, 8) Ntre n̄ko ke edi mfịn. Ndisịn ubọk ke n̄wed mbemiso itọn̄ọde mbubehe ye owo, m̀mê inamde utom inọ owo esinyene ufọn. Mmọdo, edieke n̄waidem esinamde mme owo ẹdi nti ufan, anam ndọ ọfọn, onyụn̄ anamde owo okop inem utom esie, ọwọrọ ke edieke ayakde idem ofụri ofụri ọnọ Jehovah, udutreke ndinen̄ede mbọ ufọn. Ẹyak ineme ndien nte mbon eset ẹkebọde ufọn ke ndikayak idem nnọ Jehovah Abasi; iyonyụn̄ ikụt ke emi ikedịghe ikpîkpu edinyịme ndinam n̄kpọ Abasi.

Ufọn Oro Israel Ẹkebọde ke Ndiyak Idem Nnọ Abasi

8. Ndiyak idem nnọ Abasi ọkọwọrọ nso ọnọ Israel?

⁸ Idụt Israel ẹma ẹyak idem ẹnọ Jehovah ke ini mmọ ẹkenamde un̄wọn̄ọ ẹnọ enye. Jehovah ama ọdọhọ mmọ ẹsop idem ẹkpere Obot Sinai, onyụn̄ ọdọhọ mmọ ẹte: “Edieke mbufo mîditreke ndikop uyo mi, nnyụn̄ nnịm ediomi mi, mbufo ẹyedi ndien akpan inyene mi ẹkan kpukpru obio.” Kpukpru mmọ ẹma ẹbọ uyo kiet ẹdọhọ ẹte: “Iyanam kpukpru se Jehovah ọdọhọde.” (Ex. 19:4-8) Nditọ Israel ẹma ẹfiọk ke ndiyak idem nnọ Jehovah idịghe ikpîkpu edinyịme ndinam n̄kpọ. Edi ke ọkọwọrọ ke Jehovah edinyene mmimọ; Jehovah okonyụn̄ ada mmọ nte “akpan inyene” esie.

9. Nso ufọn ke Israel ẹkebọ ke ndikayak idem nnọ Abasi?

⁹ Nditọ Israel ndidi inyene Jehovah akakam edi ke ufọn mmọ. Jehovah ama ọfọn ye  mmọ onyụn̄ ese mmọ enyịn nte edima ete esisede eyen esie enyịn. Abasi ọkọdọhọ Israel ete: “Nte n̄wan ekeme ndifre eyen-nsek esiemmọ, nnyụn̄ ntre nditua eyen emi enye amande mbọm? Idem mmọ ẹkeme ndifre, edi ami ndifreke fi.” (Isa. 49:15) Jehovah ama ọnọ mmọ Ibet man mmọ ẹfiọk nte ẹkpesan̄ade, ọnọ mme prọfet man ẹkpesịn udọn̄ ẹnọ mmọ, onyụn̄ anam mme angel ẹkpeme mmọ. Andiwet psalm ọkọdọhọ ke Abasi eketịn̄ “ikọ esie ọnọ Jacob; etịn̄ mme ewụhọ esie ọnọ Israel. Enye ikanamke ntem ye baba idụt kiet.” (Ps. 147:19, 20; kot Psalm 34:7, 19; 48:14.) Jehovah esise aban̄a mbon oro ẹyakde idem ẹnọ enye mfịn nte ekesede aban̄a ikọt esie ke eset.

Ntak Emi Ikpayakde Idem Inọ Abasi

10, 11. Ndi nnyịn ikamana idụk ubon Abasi? Nam an̄wan̄a.

¹⁰ Ke ini ẹkerede ẹban̄a ediyak idem nnọ Abasi nnyụn̄ nna baptism, ndusụk owo ẹkeme ndikere ẹte, ‘Ndi n̄kemeke ndinyụn̄ n̄kpono Abasi ntre edi nyakke idem nnọ enye?’ Ke ini ikerede iban̄a idaha nnyịn ke iso Abasi, oro ayanam emi enen̄ede an̄wan̄a nnyịn. Ti ke idiọkn̄kpọ Adam ikayakke owo nnyịn ndomokiet amana odụk ubon Abasi. (Rome 3:23; 5:12) Man Abasi afiak ada nnyịn nte mbonubon esie, ana iyak idem nnyịn inọ enye. Yak ise ntak emi idọhọde ntre.

¹¹ Idụhe owo nnyịn ndomokiet oro ete esie ekemede ndinọ enye nsinsi uwem nte Abasi akaduakde. (1 Tim. 6:19) Idiọkn̄kpọ akpa ete ye eka nnyịn ikayakke nnyịn imana idụk ubon Abasi, ntem ke ofụri ubonowo ẹkedian̄ade ẹkpọn̄ edima Ete ye Andibot mmọ. (Men Deuteronomy 32:5, NW domo.) Toto ke ini oro, idụhe owo ndomokiet oro akamanade odụk ubon Jehovah Abasi.

12. (a) Didie ke mme anana-mfọnmma owo ẹkeme ndikabade ndi mbonubon Abasi? (b) Nso ye nso ke ikpanam mbemiso inade baptism?

¹² Edi nnyịn owo kiet kiet imekeme ndiben̄e Abasi ite afiak ada nnyịn nte ikọtufọk esie. * Didie ke nnyịn emi idide mme anamidiọk ikeme ndinam oro? Apostle Paul ọkọdọhọ ke ‘Abasi akada n̄kpa Eyen esie anam nnyịn emi ikedide mme asua ikabade itie ke emem ye Enye.’ (Rome 5:10) Ke ini inade baptism, nnyịn iben̄e Abasi ite anam inyene eti ubieresịt man enye ada nnyịn nte ikọt esie. (1 Pet. 3:21) Edi mbemiso inade baptism, enyene se anade inam. Ana ifiọk Abasi, ikpep ndibuọt idem ke enye, ikabade esịt, inyụn̄ itre ndinam idiọk. (John 17:3; Utom 3:19; Heb. 11:6) Edi enyene n̄kpọ en̄wen emi oyomde inam mbemiso Abasi adade nnyịn esịn ke ubon esie. Nso idi oro?

13. Ntak emi odotde iyak idem nnyịn inọ Abasi mbemiso enye ayakde ituak ibuot inọ imọ nte mbonubon esie?

¹³ Mbemiso owo oro mîkodụhe ke ubon Abasi akabarede edi kiet ke otu ikọt esie emi enye amade, ana enye ebem iso anam un̄wọn̄ọ ọnọ Jehovah. Man ifiọk ntak emi anade owo anam emi, yak idọhọ ke ete ubon oro ẹnen̄erede ẹkpono ama eyenakpa kiet onyụn̄ oyom ndida enye nte eyen esie nnyụn̄ nda enye nsịn ke ubon esie. Ete emi edi eti owo. Edi mbemiso enye enyịmede ndida eyenakpa oro nte eyen esie, enye oyom eyen oro ọn̄wọn̄ọ ke iyama inyụn̄ ikpono imọ nte ete esie. Edieke eyen oro enyịmede ndinam emi, ete oro ayada enye ọnyọn̄ ufọk. Ndi ukereke ke se ete oro anamde oro ọfọn? Ntre n̄ko, Jehovah ada owo ọnyọn̄ ufọk, oro edi, emen owo esịn ke ubon esie, edieke owo oro ọn̄wọn̄ọde ke imayak idem inọ enye. Bible ọdọhọ ete: “Ẹnọ [idem]  mbufo nte uwa eke odude uwem, edide edisana, enemde Abasi esịt ndibọ.”—Rome 12:1.

Uyakidem Owụt ke Imama Abasi Inyụn̄ Inyene Mbuọtidem

14. Didie ke ndiyak idem nnọ Abasi owụt ke imama enye?

¹⁴ Ndiyak idem nnọ Jehovah owụt ke imenen̄ede ima enye. Enye onyụn̄ etie nte un̄wọn̄ọ oro mme ọdọ ndọ ẹsinamde. Ebendọ emi edide Christian esiwụt ke imama n̄wan imọ ke ndin̄wọn̄ọ ndidiana kiet ye enye inamke n̄kpọ m̀mê nso itịbe. Utọ un̄wọn̄ọ emi idịghe ikpîkpu ẹdidọhọ ke iyanam n̄kpọ; ẹnam un̄wọn̄ọ emi ẹnọ owo. Enye ọfiọk ke imọ ikemeke ndidụn̄ ye n̄wan emi edieke imọ mîdaha un̄wọn̄ọ ndọ. Kpasụk ntre, nnyịn ikemeke ndidu ke ubon Jehovah edieke nnyịn mîn̄wọn̄ọke ndiyak idem nnọ enye. Mmọdo, kpa ye oro idide mme anana-mfọnmma owo, nnyịn iyak idem inọ Abasi sia iyom ndidi inyene esie, inyụn̄ iyom ndika iso nnam n̄kpọ esie, inamke n̄kpọ m̀mê nso itịbe.—Matt. 22:37.

15. Didie ke ndiyak idem nnọ Abasi owụt ke imenyene mbuọtidem?

¹⁵ Ke ini iyakde idem inọ Abasi, oro owụt ke imenyene mbuọtidem. Ntak emi idọhọde ntre? Mbuọtidem oro inyenede ke Jehovah anam inịm ke ọfọn ndisan̄a n̄kpere enye. (Ps. 73:28) Imọfiọk ke idimemke kpukpru ini ndisan̄a n̄kpere Abasi ke “n̄kakwan̄a emana emi,” edi imọfiọk n̄ko ke Abasi ayan̄wam nnyịn nte enye ọn̄wọn̄ọde. (Phil. 2:15; 4:13) Kpa ye oro idide mme anana-mfọnmma owo, imọfiọk ke Jehovah iditreke nditua nnyịn mbọm ke ini inamde ndudue. (Kot Psalm 103:13, 14; Rome 7:21-25.) Imenyene mbuọtidem ke Jehovah ọyọdiọn̄ nnyịn nte ikade iso isọn̄ọ ida ye enye.—Job 27:5.

Ndiyak Idem Nnọ Abasi Anam Owo Okop Inemesịt

16, 17. Ntak emi idọhọde ke ndiyak idem nnọ Jehovah anam owo okop inemesịt?

¹⁶ Ndiyak idem nnọ Jehovah anam ikop inemesịt koro Jesus ọkọdọhọ ke “inemesịt okpon ke ndinọnọ akan ke ndibọbọ.” (Utom 20:35) Ama enen̄ede enem Jesus ndinam n̄kpọ nnọ mme owo ke ini enye okodude ke isọn̄. Ndusụk ini, enye ikesinyeneke nduọkodudu, idiaha udia, onyụn̄ enyịme nditụk idem n̄n̄wam mme owo ẹkụt usụn̄ uwem. (John 4:34) Ama esinem Jesus ndinam Ete esie adat esịt. Enye ọkọdọhọ ete: “[Nsinam] n̄kpọ eke enemde [Ete mi] esịt kpukpru ini.”—John 8:29; N̄ke 27:11.

¹⁷ Ntre, Jesus ama owụt mme anditiene enye mfọnn̄kan usụn̄ oro ẹkpedude uwem ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Edieke owo ekededi oyomde nditiene mi, yak enye akan̄ idemesie.” (Matt. 16:24) Ndinam emi anam inen̄ede isan̄a ikpere Jehovah. Ndi emekere  ke odu owo en̄wen emi ikpayakde idem inọ, emi akpamade onyụn̄ ese aban̄a nnyịn nte Jehovah?

18. Ntak emi ndinam se ikọn̄wọn̄ọde ke ini ikayakde idem inọ Jehovah ọnọde inemesịt akan n̄kpọ ekededi-e?

¹⁸ Ndiyak idem nnọ Jehovah nnyụn̄ nnam se ikọn̄wọn̄ọde ke ini ikayakde idem inọ enye ayanam inen̄ede ikop inemesịt. Idụhe se ikemede ndinọ nnyịn inemesịt ntre. Ke uwụtn̄kpọ, se nte uwem mbon oro ẹsịnde ibuot ẹsịn itọn̄ ẹyom inyene etiede, ndi mmọ ẹnen̄ede ẹkop inemesịt ye uyụhọ? Edi se nte mbon oro ẹyakde idem ẹnọ Jehovah ẹsinen̄erede ẹkop inemesịt kpukpru ini. (Matt. 6:24) Idem ukpono ukpono edidi “nsan̄autom Abasi” esinam mmọ ẹkop inemesịt. Emi iwọrọke ke utom Abasi emi ke mmọ ẹyak idem ẹnọ, edi ẹyak ẹnọ Abasi emi esiwụtde esịtekọm ke se owo anamde. (1 Cor. 3:9) Idụhe eke okpowụtde esịtekọm ke n̄waidem oro mmọ ẹnamde nte Abasi. Enye ayanam mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ẹnam n̄kpọ esie ẹfiak ẹsehe nte mme uyen man mmọ ẹka iso ẹkụt ima esie ke nsinsi.—Job 33:25; kot Mme Hebrew 6:10.

19. Nso akwa ifet ke mbon oro ẹyakde idem ẹnọ Jehovah ẹnyene?

¹⁹ Ndiyak idem nnọ Jehovah anam inen̄ede isan̄a ikpere enye. Bible ọdọhọ ete: “Ẹsan̄a ẹkpere Abasi, ndien enye ayasan̄a ekpere mbufo.” (Jas. 4:8; Ps. 25:14) Iyeneme ke ibuotikọ oro etienede se idin̄wamde nnyịn ifiọk ke ọfọn ndibiere ndidi inyene Jehovah.

[Ikọ Idakisọn̄]

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

• Nso ke ndiyak idem nnọ Abasi ọwọrọ?

• Nso idi ufọn ediyak idem nnọ Abasi?

• Ntak emi Christian akpayakde idem ọnọ Jehovah?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 6]

Ndinam se ikọn̄wọn̄ọde ke ini ikayakde idem inọ Abasi anam ikop inemesịt kpukpru ini