Η έκφραση «Καλός Σαμαρείτης» χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει ένα άτομο που βοηθάει όσους βρίσκονται σε ανάγκη. Αυτός ο όρος προέρχεται από μια ιστορία, ή αλλιώς παραβολή, που είπε ο Ιησούς για να δείξει ότι ο καλός πλησίον βοηθάει με έλεος τους άλλους ανεξάρτητα από την εθνικότητα ή το υπόβαθρό τους.

Σε αυτό το άρθρο

•  Τι είναι η παραβολή του «Καλού Σαμαρείτη»;

•  Γιατί είπε ο Ιησούς αυτή την παραβολή;

•  Ποιο είναι το δίδαγμα της παραβολής;

•  Ποιοι ήταν οι Σαμαρείτες;

•  Συνέβη στ’ αλήθεια η ιστορία του «Καλού Σαμαρείτη»;

Η ιστορία που είπε ο Ιησούς είναι με λίγα λόγια η εξής: Ένας Ιουδαίος ταξίδευε από την Ιερουσαλήμ στην Ιεριχώ. Καθ’ οδόν, του επιτέθηκαν ληστές, οι οποίοι τον χτύπησαν και τον άφησαν μισοπεθαμένο.

Ένας Ιουδαίος ιερέας και αργότερα ένας άλλος Ιουδαίος θρησκευτικός ηγέτης πέρασαν μπροστά από τον τραυματισμένο ταξιδιώτη. Παρότι είχαν την ίδια εθνικότητα με εκείνον, κανένας τους δεν σταμάτησε για να τον βοηθήσει.

Τελικά, πέρασε από εκεί ένας αλλοεθνής. Ήταν Σαμαρείτης. (Λουκάς 10:33· 17:16-18) Εκείνος σπλαχνίστηκε τον άντρα και περιποιήθηκε τα τραύματά του. Κατόπιν, μετέφερε τον τραυματία σε ένα πανδοχείο και φρόντισε για τη διανυκτέρευσή του. Την επόμενη μέρα, πλήρωσε τον πανδοχέα για να τον φροντίσει και προσφέρθηκε να καλύψει τυχόν επιπρόσθετα έξοδα.—Λουκάς 10:30-35.

Ο Ιησούς είπε αυτή την ιστορία σε κάποιον που πίστευε ότι οι πλησίον του ήταν μόνο οι άνθρωποι της δικής του φυλής και θρησκείας. Ο Ιησούς ήθελε να του διδάξει ένα σημαντικό μάθημα—ότι χρειαζόταν να διευρύνει την αντίληψή του για τον «πλησίον» ώστε να συμπεριλάβει και άλλους εκτός από τους Ιουδαίους συμπατριώτες του. (Λουκάς 10:36, 37) Αυτή η αφήγηση υπάρχει στη Γραφή προς όφελος όλων όσων θέλουν να ευαρεστούν τον Θεό.—2 Τιμόθεο 3:16, 17.

Η ιστορία διδάσκει ότι ο καλός πλησίον εκδηλώνει συμπόνια με τις πράξεις του. Καλύπτει τις ανάγκες ενός ατόμου που υποφέρει—ανεξάρτητα από το υπόβαθρο, τη φυλή ή την εθνικότητά του. Ο πραγματικός πλησίον φέρεται στους άλλους όπως θα ήθελε να του φέρονται και εκείνοι.—Ματθαίος 7:12.

Οι Σαμαρείτες ζούσαν στην περιοχή ακριβώς βόρεια της Ιουδαίας. Κάποιοι από τους Σαμαρείτες ήταν απόγονοι μεικτών γάμων μεταξύ Ιουδαίων και μη Ιουδαίων.

Τον πρώτο αιώνα Κ.Χ., οι Σαμαρείτες είχαν σχηματίσει μια δική τους θρησκευτική αίρεση. Αποδέχονταν τα πρώτα πέντε βιβλία των Εβραϊκών Γραφών, αλλά σε γενικές γραμμές απέρριπταν τα υπόλοιπα.

Στις ημέρες του Ιησού, πολλοί Ιουδαίοι καταφρονούσαν τους Σαμαρείτες και απέφευγαν τις επαφές μαζί τους. (Ιωάννης 4:9) Μερικοί Ιουδαίοι χρησιμοποιούσαν τον όρο «Σαμαρείτης» ως προσβολή.—Ιωάννης 8:48.

Οι Γραφές δεν δείχνουν αν η παραβολή του Σαμαρείτη βασιζόταν σε κάποιο πραγματικό γεγονός. Ωστόσο, ο Ιησούς χρησιμοποιούσε συχνά στη διδασκαλία του γνωστά έθιμα και τοποθεσίες για να καταλαβαίνουν εύκολα οι ακροατές του το σημείο που ήθελε να τους μεταδώσει.

Πολλές λεπτομέρειες του σκηνικού της ιστορίας είναι ιστορικά ακριβείς. Για παράδειγμα:

• Ο δρόμος από την Ιερουσαλήμ στην Ιεριχώ—με μήκος πάνω από 20 χιλιόμετρα—είχε μια απότομη κατηφορική διαδρομή 1 χιλιομέτρου. Είναι πολύ σωστό λοιπόν που η αφήγηση αναφέρει ότι οι ταξιδιώτες που πήγαιναν προς την Ιεριχώ “κατέβαιναν από την Ιερουσαλήμ”.—Λουκάς 10:30.

• Οι ιερείς και οι Λευίτες που ζούσαν στην Ιεριχώ ταξίδευαν τακτικά στην Ιερουσαλήμ από τον συγκεκριμένο δρόμο.

• Συχνά, κρύβονταν ληστές σε αυτόν τον απομονωμένο δρόμο περιμένοντας τους ανυποψίαστους ταξιδιώτες—κυρίως όσους ταξίδευαν μόνοι τους.