Raica sara na lewena

Raica na lewenivola

O Bau Kila?

O Bau Kila?

E kilai vakacava ni sa tekivu e dua na yabaki se vula vou ena gauna vakaivolatabu?

VEI ira na Iperiu ena Vanua Yalataki, e tekivu na yabaki nira siviyara ra qai kakaburaki e veidonui kei na Seviteba se Okotova ena gauna qo.

Era dau cakacakataka na balavu ni vula me vakatau ena veiveisau ni vula e lomalagi, e rairai 29 se 30 na siga. Era cakacakataka na balavu ni yabaki ena matanisiga. Ia na yabaki e yavutaki ena veiveisau ni vula e lekaleka ni vakatauvatani kei na yabaki e yavutaki ena matanisiga. Era saga gona e dua na sala me rau tautauvata kina. Era cakava qori nira kuria e vica na siga se kuri e dua tale na vula ena so na gauna, de dua ni bera ni tekivu na yabaki e tarava. Ni caka qori e veidonui kina na ivolanivula kei na gauna ni teitei se tatamusuki.

Ia ena gauna i Mosese, e tukuna na Kalou vei ira na nona tamata, ni tekivu na yabaki ni sokalou ena vula o Epipi se Naisani, nikua e veidonui kei na Maji se Epereli. (Lako 12:2; 13:4) Dua na soqo e vakayacori ena vula qo e okati kina na tamusuki ni varile.—Lako 23:15, 16.

E kaya e dua na dauvakadidike o Emil Schürer ni “rawarawa me kilai na gauna me kuri kina e dua tale na vula ena ivolanivula.” E kaya tale: “Na kanavata ni Lakosivia e dau soqovi ni taucoko na vula ena Naisani (14 Naisani), me caka ni oti e dua na siga ena vulaitubutubu ni tautauvata na balavu ni siga kei na bogi . . . Ke laurai gona ena icavacava ni yabaki ni na soqovi na Lakosivia ni bera na siga qori ena vulaitubutubu, era na kuria na Jiu e dua na vula ni bera na Naisani.”

Eda muria na iVakadinadina i Jiova na iwalewale qo me kilai kina na tikinisiga donu me vakayacori kina na iVakayakavi ni Turaga ena Maji se Epereli, me veidonui kei na Naisani 14 ena ivolanivula vakaIperiu. Ena tukuni rawa ena ivavakoso kece e veiyasa i vuravura na tikinisiga qori. *

Ia era kila vakacava na Iperiu na gauna e cava kina e dua na vula qai tekivu na vula vou? Nikua e rawarawa sara nida raica na ivolanivula tabaki se laurai ena iyaya vakalivaliva. Ia e sega ni rawarawa qori ena gauna vakaivolatabu.

Ena gauna ni Waluvu, e dau 30 na siga na balavu ni dua na vula. (Vkte. 7:11, 24; 8:3, 4) Toso na gauna ena nodra gauna na Iperiu, e sega ni dau 30 tu ga na siga ena ivolanivula. Ena ivolanivula vakaIperiu, e dau tekivu na vula ni laurai na vula vou e lomalagi. Qori e 29 se 30 na siga ni tekivu oti ga na vula yani e liu.

Dua na gauna, rau cavuta ruarua o Tevita kei Jonacani na itekitekivu ni dua na vula, rau kaya: “Nimataka na vula vou.” (1 Sam. 20:5, 18) Kena irairai ni sa cakacakataki oti na vula donuya na ika11 ni senitiuri B.G.V. Era na kila vakacava na Isireli na gauna ena tekivu kina e dua na vula vou? Eso na kena ivakamacala e tiko ena Mishnah, ya na nodra lawa cavuti kei ivakavuvuli na Jiu. Nira sereki se lesu mai Papiloni na Jiu sa vakaitavi kina na Sanadrini (na nodra mataveilewai cecere na Jiu). Ena vitu na vula era soqo tiko kina, e bose na mataveilewai qo ena ika30 ni siga ni vula. Era vakatulewataka na tagane qori na gauna me tekivu kina na vula vou. Era na vakatulewataka vakacava?

Era lesi eso na tagane mera duri ena veidelana wavokiti Jerusalemi mera raica na cila ni vula vou e lomalagi. Oti, era na tukuna totolo yani ina Sanadrini. Ke nanuma na lewe ni mataveilewai, ni tiko e levu na ivakadinadina ni sa laurai na vula vou, era na kacivaka sara ni sa tekivu na vula vou. Ia vakacava ke levu na o se kabu ena bogi, era sega kina ni raica vinaka na tagane qori na vula vou? Ena okati na vula qori me 30 na siga, sa na tekivu tale ga kina na vula vou.

E vakamacalataka na Mishnah ni sa vakarogoi na vakatulewa ni Sanadrini, ena vakawaqari na buka ena Ulunivanua ni Veiolive volekati Jerusalemi. Ena vakawaqari tale ga na buka ena so tale na ulunivanua e Isireli taucoko me vakatetei kina na itukutuku qori. Toso na gauna, sa ra vakayagataki ga na italai. Era na kila kina o ira na Jiu e Jerusalemi, e Isireli taucoko, kei na so tale na itikotiko ni sa tekivu na vula vou. Sa na rawa gona nira marautaka vata na soqo ena dua vata ga na gauna.

O na kila vinaka na veisemati ni vula, soqo, kei na nodra gauna na Isireli ena ivolanivula qo.

^ Raica na Vale ni Vakatawa vakavalagi, Feperueri 15, 1990, t. 15, kei na “Taro na Dauwiliwili” ena itabataba ni June 15, 1977.