Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Kɛ́ Oba Ojeŋ Jogbaŋŋ Lɛ, Ani Nibii Baahi Ahã Bo Wɔsɛɛ?

Kɛ́ Oba Ojeŋ Jogbaŋŋ Lɛ, Ani Nibii Baahi Ahã Bo Wɔsɛɛ?

Kɛjɛ blema tɔ̃ɔ lɛ, mɛi pii susuɔ akɛ, kɛ́ amɛba amɛjeŋ jogbaŋŋ lɛ, nibii baahi ahã amɛ wɔsɛɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Asiabii pii kɛ sane ko ni nilelɔ ko ni tsɔɔ nii, ni atsɛɔ lɛ Confucius (551-479 D.Ŋ.B.) lɛ wie lɛ tsuɔ nii. Ewie akɛ: “Nɔ ni osumɔɔɔ ni akɛfeɔ bo lɛ, okɛkafee mɛi.” *

MƐI BABAOO FEƆ NAKAI

Ŋmɛnɛ hu lɛ, mɛi pii susuɔ akɛ kɛ́ amɛba amɛjeŋ jogbaŋŋ lɛ, nibii baahi ahã amɛ wɔsɛɛ. Amɛbɔɔ mɔdɛŋ ni amɛjie bulɛ kpo amɛtsɔɔ mɛi, amɛtsu amɛgbɛnaa nii ahe nii, ni amɛhiɛ henilee kpakpa mli. Yoo ko ni yɔɔ Vietnam, ni atsɛɔ lɛ Linh lɛ wie akɛ, “Mihe miye akɛ, kɛ́ miye anɔkwa ni mihã mitsui mli tse lɛ, maná shihilɛ kpakpa.”

Mɛi komɛi feɔ nibii kpakpai yɛ nibii ni atsɔɔ amɛ yɛ amɛjamɔ mli lɛ hewɔ. Nuu ko ni yɔɔ Taiwan, ni atsɛɔ lɛ Hsu-Yun lɛ wie akɛ, “Atsɔɔ mi akɛ, kɛ́ mɔ ko fee nibii kpakpai lɛ, kɛ́ egbo lɛ ebaaná miishɛɛ, shi kɛ́ efee nibii gbohii lɛ, kɛ́ egbo lɛ ebaapiŋ.”

ANI EWAA AMƐ LƐƐLƐŊ?

Eji anɔkwale akɛ, kɛ́ wɔfee mɛi ejurɔ lɛ wɔnáa he sɛɛ pii. Shi mɛi babaoo ni feɔ ejurɔ lɛ ena akɛ, jeee be fɛɛ be mɛi feɔ amɛ ejurɔ kɛtoɔ najiaŋ. Yoo ko ni yɔɔ Hong Kong, ni atsɛɔ lɛ Shiu Ping lɛ wie akɛ, “Jeee be fɛɛ be kɛ́ ofee mɛi ejurɔ lɛ nibii baaya lɛ jogbaŋŋ ahã bo.” Ewie hu akɛ: “Mibɔ mɔdɛŋ waa akɛ makwɛ miweku lɛ jogbaŋŋ, ni mafee mɛi ekpakpa. Shi migbãla lɛ fite, ni miwu shi mi kɛ mibinuu lɛ.”

Mɛi pii ena akɛ, jeee mɛi fɛɛ ni hiɛ dɔɔ yɛ jamɔ he lɛ ji mɛi kpakpai. Yoo ko ni yɔɔ Japan, ni atsɛɔ lɛ Etsuko lɛ wie akɛ: “Mikɛ mihe yadɔmɔ jamɔ ko, ni mibatsɔ mɔ ni toɔ amɛblahii kɛ amɛblayei anifeemɔi lɛ ahe gbɛjianɔ.” Ekɛfata he akɛ: “Be ni mina akɛ jamɔ lɛ mli bii lɛ ekomɛi ajeŋba ekpɔtɔ, amɛpeleɔ hegbɛi ahe, ni amɛkɛ jamɔ lɛ mli shika lɛ tsuuu nii jogbaŋŋ lɛ, minaa kpɛ mihe waa.”

“Mibɔ mɔdɛŋ waa akɛ makwɛ miweku lɛ jogbaŋŋ, ni mafee mɛi ekpakpa. Shi migbãla lɛ fite, ni miwu shi mi kɛ mibinuu lɛ.”—SHIU PING, HONG KONG

Mɛi komɛi ni hiɛ dɔɔ jamɔ he, ni amɛbɔɔ mɔdɛŋ akɛ amɛbaafee nibii kpakpai lɛ anijiaŋ jeɔ wui kɛ́ nibii fɔji ba amɛnɔ. Nakai yoo ko ni jɛ Vietnam, ni atsɛɔ lɛ Van lɛ nu he. Ewie akɛ: “Daa gbi lɛ, mihéɔ aduawai, fɔfɔii, kɛ niyenii ni mikɛyashwieɔ okpɔlɔi ni mijáa miwekumɛi ni egboi lɛ yɛ hiɛ lɛ anɔ, kɛ gbɛkpamɔ lɛ akɛ, nibii baahi ahã mi wɔsɛɛ.” Ekɛfata he akɛ: “Yɛ nibii kpakpai kɛ jamɔŋ nifeemɔi ni mikɛ mihe wo mli afii pii lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, hela ko ni naa wa waa bamɔ miwu. No sɛɛ lɛ, be ni mibiyoo lɛ etee skul yɛ maŋsɛɛ lɛ, egbo be ni edako kwraa.”

Kɛ́ jeee jeŋba kpakpa pɛ baanyɛ ahã nibii ahi ahã mɔ wɔsɛɛ lɛ, belɛ, mɛni eshwɛ? Ja wɔná wolo ko ni ŋaawoi kpakpai yɔɔ mli, ni baanyɛ awa wɔ ni wɔna nɔ ni esa akɛ wɔfee koni nibii ahi ahã wɔ wɔsɛɛ, dani wɔbaanyɛ wɔhã sanebimɔ nɛɛ hetoo. Ani wolo ko ni tamɔ nakai yɛ?

^ kk. 2 Kɛ́ ootao ole Confucius he saji pii lɛ, kwɛmɔ wolo ni ji, Nyɔŋmɔ Sɛɛ Gbɛ ni Adesai Taoɔ, ni Yehowa Odasefoi fee lɛ yitso 7, kuku 31-35 lɛ. Obaana wolo nɛɛ yɛ www.dan124.com lɛ nɔ.