Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Obaanyɛ Oye Kaa Nɔ!

Obaanyɛ Oye Kaa Nɔ!

“Mijeee gbɛ akɛ miyakwɛ nibii ni teɔ bɔlɛnamɔ akɔnɔ shi. Shi be ni mitee Intanɛt lɛ nɔ lɛ, nɔ ko pue yɛ nɔ, ni migbele. Milé nɔ kwraa ni hã mifee nakai.”—CODY. *

“Oblayoo fɛfɛo ko ni yɔɔ wɔnitsumɔhe lɛ kɛ mi bɔi suɔmɔ sane gbaa. Gbi ko lɛ, ekɛɛ mi akɛ wɔya gbɔiatoohe ko ni ‘wɔyashwɛ wɔhiɛ.’ Mina nɔ tuuntu ni etaoɔ etsɔɔ lɛ.”—DYLAN.

MƐI komɛi sumɔɔ kaa yɛ amɛtsuiŋ. Kɛ̃lɛ, yɛ mɛi krokomɛi asusumɔ naa lɛ, kaa ji henyɛlɔ ko ni he yɔɔ ahuntoo ni amɛná kulɛ amɛye enɔ kwraa. Te osusuɔ tɛŋŋ? Kɛ́ okɛ kaa kpe lɛ, ani obaafĩ shi shiŋŋ, aloo obaaŋmɛɛ ohe ohã lɛ?

Eji anɔkwale akɛ jeee kai fɛɛ kɛ amane baa. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ oju shi okɔ akpaanɔɔ ko ni akɛhãko bo lɛ oye lɛ, ekolɛ ekɛ bo woŋ amane mli. Shi kɛ́ oŋmɛɛ ohe ohã kai komɛi lɛ, titri lɛ kai ni hãa mɔ kɛ ehe woɔ bɔlɛnamɔ mli jeŋba sha mli lɛ, ebaanyɛ ekɛ bo awo amane mli. Biblia lɛ bɔɔ kɔkɔ akɛ: “Mɔ ni . . . bɔɔ ajwamaŋ lɛ, ebɛ yitsoŋ, mɔ ni taoɔ lɛ diɛŋtsɛ esusuma hiɛ ekpãtã lɛ, lɛ efeɔ nakai.”Abɛi 6:32, 33.

Kɛ́ okɛ bɔlɛnamɔ mli jeŋba sha he kaa ko kpe trukaa lɛ, mɛni esa akɛ ofee? Biblia lɛ hãa hetoo akɛ: “Enɛ ji Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii, nyɛhetsemɔ lɛ, ní nyɛtsĩ nyɛhe naa kɛjɛ ajwamaŋbɔɔ mli, ní nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ ale lɛ diɛŋtsɛ enɔ̃ lɛ hiɛmɔ yɛ hetsemɔ kɛ woo mli.” (1 Tesalonikabii 4:3, 4) Te obaafee tɛŋŋ oná nyɛmɔ ni tamɔ nakai? Naa gbɛi etɛ ni baanyɛ aye abua bo.

Gbɛ ni ji 1: Kudɔmɔ Ohiŋmɛii

Kɛ́ wɔkwɛ nibii ni teɔ bɔlɛnamɔ akɔnɔ shi lɛ, nɔ pɛ ni baaba ji, akɔnɔ ni wɔyɔɔ kɛhã nibii fɔji lɛ mli baawa. Yesu ma tsakpãa ni yɔɔ nibii ni wɔnaa kɛ nibii ni wɔshweɔ lɛ teŋ lɛ nɔ mi, ebɔ kɔkɔ akɛ: “Mɔ fɛɛ mɔ ni kwɛɔ yoo ni ehe feɔ lɛ akɔnɔ lɛ, ekɛ lɛ efite gbala momo yɛ etsui mli.” Yesu tsɔ niiahewoo wiemɔi ni yɔɔ faŋŋ nɔ ewo ŋaa akɛ: “Kɛji ohiŋmɛi jurɔ miitɔ̃tɔ̃ onane lɛ, fãa, ni oshɛ ofɔ.” (Mateo 5:28, 29) Mɛni Yesu tsɔɔ lɛ? Eetsɔɔ akɛ, bɔ ni afee ni wɔnyɛ wɔdamɔ kaa naa lɛ, esa akɛ wɔhe afee oya ni wɔjie wɔhiŋmɛii kɛjɛ nibii ni teɔ bɔlɛnamɔ akɔnɔ shi lɛ akwɛmɔ nɔ.

Kɛ́ ona nɔ ko ni teɔ bɔlɛnamɔ akɔnɔ shi lɛ, jiemɔ ohiɛ yɛ nɔ oya

 Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ: Ŋɔɔ lɛ akɛ la ni wɛldafoi kɛsɔɔ nii lɛ kpɛ nyɛram ewo ohiŋmɛiiaŋ. Ani obaaya nɔ okwɛ gãa? Dabida! Obaatsɔ ohiɛ loo okɛ nɔ ko baatsĩ ohiɛ bɔ ni afee ni ohiŋmɛii akafite. Nakai nɔŋŋ esa akɛ ofee kɛ́ ona nɔ ko ni teɔ bɔlɛnamɔ akɔnɔ shi—yɛ wolo mli jio, TV nɔ jio, foŋ nɔ jio, Intanɛt lɛ nɔ jio, kpetekpelee jio—esa akɛ ojie ohiɛ yɛ nɔ oya. Kaahã efite ojwɛŋmɔ. Nuu ko ni atsɛɔ lɛ Juan, ni tsutsu ko lɛ nibii ni teɔ bɔlɛnamɔ akɔnɔ shi lɛ akwɛmɔ eka ehe lɛ, wie akɛ: “Kɛ́ mina yoo ko ni he yɔɔ fɛo lɛ, bei pii lɛ, efeɔ mi akɛ miya nɔ mikwɛ lɛ aahu. No hewɔ lɛ, mimiaa mihiɛ waa ni mijieɔ mihiŋmɛii yɛ jɛmɛ, mikɛɔ mihe akɛ: ‘Sɔlemɔ ohã Yehowa! Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, esa akɛ osɔle amrɔ nɔŋŋ!’ Kɛ́ misɔle migbe naa lɛ, etsɛɛɛ ni henumɔ lɛ naa jɔɔ.”Mateo 6:9, 13; 1 Korintobii 10:13.

Agbɛnɛ hu, susumɔ nuu anɔkwafo Hiob he okwɛ. Ekɛɛ akɛ: “Kpaŋmɔ mikɛ mihiŋmɛii kpaŋ, belɛ te aaafee tɛŋŋ ní makwɛ oblayoo hu?” (Hiob 31:1) Mɛni hewɔ bo hu okpɛɛɛ oyiŋ nakai?

Kaa enɛ okwɛ: Kɛ́ ohiŋmɛi gba nɔ ko ni teɔ bɔlɛnamɔ akɔnɔ shi lɛ nɔ lɛ, tsɔ ohiɛ oto afã oya. Esa akɛ okase Biblia ŋmalɔ ni sɔle akɛ, “Jiemɔ mihiɛ kɛjɛ yaka nii akwɛmɔ nɔ” lɛ.Lala 119:37.

Gbɛ ni ji 2: Kudɔmɔ Osusumɔi

Wɔ fɛɛ wɔyeee emuu, ni no hewɔ lɛ, bei komɛi lɛ, wɔbaanyɛ wɔná akɔnɔ fɔŋ. Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Mɔ fɛɛ mɔ lɛ, lɛ diɛŋtsɛ ekɔnɔ ni gbalaa lɛ ni lakaa lɛ lɛ kaa lɛ. No sɛɛ lɛ akɔnɔ lɛ, kɛ́ eŋɔ hɔ lɛ, efɔɔ esha.” (Yakobo 1:14, 15) Mɛni esa akɛ ofee koni onyɛ ojo shihilɛ ni kɛmɔ yaa amane mli ni ewa akɛ aaaje mli nɛɛ naa foi?

Kɛ́ susumɔi gbohii bayi ojwɛŋmɔŋ lɛ, kpa nɔ fɛɛ nɔ ni ofeɔ lɛ, ni osɔle amrɔ nɔŋŋ

Kɛ́ oná akɔnɔ fɔŋ ko lɛ, kaimɔ akɛ obaanyɛ owu oshi loo oya nɔ osusu he. Wu oshi nakai akɔnɔ lɛ. Jiemɔ kɛjɛ ojwɛŋmɔŋ. Kaajwɛŋ bɔlɛnamɔ akɔnɔi ahe. Nuu ko ni atsɛɔ lɛ Troy, ni nibii ni teɔ bɔlɛnamɔ akɔnɔ shi ni akwɛɔ yɛ Intanɛt lɛ nɔ lɛ ŋɔ lɛ nom lɛ, kɛɛ akɛ: “Mimia mihiɛ waa koni majie  susumɔi fɔji kɛjɛ mijwɛŋmɔŋ kɛtsɔ mijwɛŋmɔ ni mikɛaama nibii kpakpai anɔ moŋ lɛ nɔ. Mináaa lɛ mlɛo. Bei komɛi lɛ, miyeee omanye. Shi naagbee lɛ, minyɛ mikudɔ misusumɔi.” Yoo ko ni atsɛɔ lɛ Elsa, ni mia ehiɛ waa ní ekɛ ehe akawo jeŋba sha mli be ni eji oblayoo fioo lɛ, wie akɛ, “Akɛni be fɛɛ be lɛ miyɛ nɔ ko feemɔ, ni misɔleɔ mihãa Yehowa hewɔ lɛ, minyɛ miye susumɔi fɔji anɔ.”

Kaa enɛ okwɛ: Kɛ́ jeŋba sha he saji bayi ojwɛŋmɔŋ lɛ, kpa nɔ fɛɛ nɔ ni ofeɔ lɛ ni osɔle amrɔ nɔŋŋ. Wu oshi susumɔi fɔji kɛtsɔ ojwɛŋmɔ ni ooohã ehi “nii abɔ ni ji anɔkwa, nii ni sa woo, nii ni ja, nii ni he tse, nii ni adɔɔ he, nii ni yɔɔ gbɛ́i kpakpa lɛ fɛɛ” kɛ agbɛnɛ hu, nii ni ji jeŋba kpakpa, kɛ nibii ni sa yijiemɔ, lɛ anɔ.Filipibii 4:8.

Gbɛ ni ji 3: Lé Onajianaa Kwɛmɔ

Kɛ́ oná akɔnɔ fɔŋ, ni oyaje kaa ko mli, ni hegbɛ ko gbele lɛ, ewaaa akɛ obaaŋmɛɛ ohe ohã. (Abɛi 7:6-23) Mɛni esa akɛ ofee koni okayaje shihilɛ ni tamɔ nɛkɛ mli?

“Kɛ́ mɔ ko bɛ shĩa lɛ, miyaaa Intanɛt lɛ nɔ”

Biblia lɛ woɔ wɔ ŋaa ni nilee yɔɔ mli, akɛ: “Hiɛtɛ̃lɔ naa efɔŋ ní baa, ni eteɔ ehe; shi mɛi ni náko jwɛŋmɔ lɛ batsɔɔ he kɛhoɔ, ni amɛnaa nɔ̃.” (Abɛi 22:3) No hewɔ lɛ, lé onajianaa kwɛmɔ. Tsɔ hiɛ osusu shihilɛi komɛi ni baanyɛ ekɛ naagbai aba lɛ ahe, ni ojo naa foi. (Abɛi 7:25) Nuu ko ni atsɛɔ lɛ Filipe, ni nibii ni teɔ bɔlɛnamɔ akɔnɔ shi lɛ akwɛmɔ ka ehe ni sɛɛ mli lɛ enyɛ eye ehe kɛjɛ he lɛ, wie akɛ: “Mikɛ wɔweku lɛ kɔmpiuta lɛ ma he ni mɔ fɛɛ mɔ baanyɛ ana nɔ ni mɔ ko feɔ yɛ nɔ, ni mikɛ nɔ ko wo nɔ koni nibii ni esaaa akaba nɔ. Ni kɛ́ mɔ ko bɛ shĩa lɛ, miyaaa Intanɛt lɛ nɔ.” Troy, mɔ ni wɔwie ehe kɛtsɔ hiɛ lɛ, hu kɛɛ akɛ: “Mikwɛɛɛ sinii ni teɔ bɔlɛnamɔ akɔnɔ shi, ni mikɛ mɛi ni wieɔ bɔlɛnamɔ he bɔ ni esaaa lɛ hu ebɔɔɔ. Misumɔŋ ni mikɛ mihe awo oshara mli.”

Kaa enɛ okwɛ: Lé ofatɔi lɛ jogbaŋŋ, ni osaa ohe oto koni okɛ ohe akayawo shihilɛi ni baanyɛ aka bo lɛ amli.Mateo 6:13.

ONIJIAŊ AKAJE WUI!

Ni kɛ́ eba lɛ akɛ, yɛ mɔdɛŋ ni obɔɔ lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, oŋmɛɛ ohe ohã kaa hu? Onijiaŋ akaje wui, yaa nɔ omia ohiɛ. Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Jalɔ gbeɔ shi shii kpawo ni eteɔ shi ekoŋŋ.” (Abɛi 24:16) Hɛɛ, wɔŋwɛi Tsɛ lɛ woɔ wɔ hewalɛ ni ‘wɔte shi.’ Ani obaakpɛlɛ yelikɛbuamɔ ni jɛ suɔmɔ mli ni ekɛhãa bo lɛ nɔ? Kɛ́ nakai lɛ, sɔlemɔ be fɛɛ be ni eye ebua bo. Kasemɔ e-Wiemɔ lɛ koni ohemɔkɛyeli lɛ mli awa. Kristofoi akpeei ni oooya lɛ baahã ohiɛ ofai shi ni otswa lɛ mli. Hã Nyɔŋmɔ shiwoo nɛɛ ashɛje omii, ekɛɛ: “Mawajeo, ni maye mabuao.”Yesaia 41:10.

Cody, mɔ ni atsĩ etã kɛtsɔ hiɛ lɛ kɛɛ akɛ: “Nibii ni teɔ bɔlɛnamɔ akɔnɔ shi lɛ akwɛmɔ batsɔ misu, ni mimia mihiɛ waa dani minyɛ mikpa. Bei komɛi lɛ minyɛɛɛ mihe nɔ maye, shi Nyɔŋmɔ ye ebua mi, ni naagbee lɛ minyɛ miye nɔ.” Dylan, ni lɛ hu awie ehe kɛtsɔ hiɛ lɛ kɛɛ akɛ: “Kulɛ, ewaŋ kwraa akɛ mikɛ oblayoo lɛ ni yɔɔ wɔnitsumɔhe lɛ aaaná bɔlɛ. Shi mifee shiŋŋ, ni mikɛɛ lɛ akɛ, ‘Dabi!’ Eŋɔɔ minaa waa akɛ mihiɛ henilee ni he tse. Nɔ ni fe fɛɛ lɛ, mile akɛ mihã Yehowa tsui nyɔ emli.”

Kɛ́ odamɔ shi shiŋŋ ni oŋmɛɛɛ ohe ohãaa kaa lɛ, obaanyɛ oná nɔmimaa akɛ bo hu obaahã Nyɔŋmɔ tsui anyɔ emli!Abɛi 27:11.

^ kk. 2 Atsake mɛi lɛ agbɛ́i yɛ sane nɛɛ mli.