Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

NIBII NI AKƐ ONIAI NI OTSUƆ LƐ FEƆ

Akɛ Nibii Yaye Abua Mɛi Yɛ Hei Ni Osharai Eba Yɛ Lɛ

Akɛ Nibii Yaye Abua Mɛi Yɛ Hei Ni Osharai Eba Yɛ Lɛ

FEBRUARY 1, 2021

 Adebɔɔ naa osharai babaoo ba yɛ afi 2020 ni nakai be lɛ mli nɔŋŋ ni COVID-19 tsɛŋemɔ hela lɛ gbɛ eshwa jeŋ fɛɛ. Mɛɛ gbɛ nɔ Yehowa Odasefoi eye ebua mɛi ni yaje shihilɛ nɛɛ mli lɛ?

 Yɛ afi 2020 sɔɔmɔ afi lɛ a mli lɛ, Gbɛtsɔɔmɔ Kuu Lɛ Nɔkwɛlɔi Ajinafoi Lɛ Akuu lɛ kpɛlɛ nɔ akɛ, akɛ Amerika shika dɔlai miliɔn 28 baatsu yelikɛbuamɔ nitsumɔ lɛ. Enɛ hã be ni osharai aafee 200 kɛ sɛɛ ba lɛ, anyɛ aye abua mɛi​—osharai srɔtoi nɛɛ ateŋ eko ji COVID-19 tsɛŋemɔ hela lɛ, lasuogbelei ni tswaa ni Blɔfo tsɛɔ lɛ tropical cyclones lɛ, nu afuai ni ba yɛ Afrika, hɔmɔ ni ba yɛ Venezuela, kɛ nugbɔ ni enɛɛɛ yɛ Zimbabwe lɛ. Akɛ oniai ni atsu lɛ eko wo niyenii, nu, wɔɔhei, atadei, kɛ tsofai ahe nyɔmɔ; akɛ eko hu hé tsofã kɛ nibii ni akɛkuraa hei kɛhã falefalefeemɔ, akɛ eko saa nibii ni efite, ni akɛ eko hu mamɔ tsũi kɛ amɛhenɔi. Naa yelikɛbuamɔ nitsumɔ ni atsu lɛ ekomɛi.

 COVID-19. Yɛ je lɛŋ fɛɛ lɛ, tsɛŋemɔ hela nɛɛ sa nyɛmimɛi lɛ ahe yɛ gbɔmɔtsoŋ, henumɔŋ, kɛ shika gbɛfaŋ. Ato Yelikɛbuamɔ Ajinafoi Akuu (DRCs) 800 kɛ sɛɛ yɛ je lɛŋ fɛɛ koni akɛye abua. Ajinafoi akui lɛ kwɛ nibii ni he baahia wɔnyɛmimɛi lɛ ni amɛkɛ ehe amaniɛbɔɔ hã, ni no ye ebua Nɔkwɛlɔi Ajinafoi Akuu lɛ ni amɛna yelikɛbuamɔ ni sa ni abaanyɛ akɛhã.

 Yɛ afi lɛ mli fɛɛ lɛ, Yelikɛbuamɔ Ajinafoi Akui lɛ ye amɛbua ni nyɛmimɛi anine shɛ niyenii, nu, nibii kɛhã falefalefeemɔ kɛ tsofai anɔ. Yɛ hei komɛi lɛ, Ajinafoi Akui lɛ kɛ asafoŋ onukpai ni yɔɔ maŋ lɛ nɔ lɛ feɔ ekome kɛtsuɔ nii koni nyɛmimɛi lɛ anine ashɛ yelikɛbuamɔ ni amralo lɛ kɛhãa lɛ nɔ.

 Mɛi ni jeee Yehowa Odasefoi po eyɔse wɔyelikɛbuamɔ nitsumɔ lɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Field Simwinga, ni eji amralo lɛ najiaŋdamɔlɔ yɛ Nakonde kpokpaa lɛ nɔ yɛ Zambia lɛ kɛɛ wɔnyɛmimɛi akɛ: “Wɔmiida nyɛ shi waa akɛ nyɛkɛ nibii baye nyɛbua mɛi ni tsɛŋemɔ hela lɛ hewɔ lɛ amɛnáaa nibii ni he hiaa amɛ lɛ, ni nyɛtsu enɛ he nii yɛ be naa.”

 Anáaa Niyenii Yɛ Angola. COVID-19 tsɛŋemɔ hela lɛ hewɔ lɛ, anáaa niyenii yɛ Angola, ni fioo ni anáa lɛ hu ajara wa waa. Enɛ hewɔ lɛ, ebawa waa kɛhã wɔnyɛmimɛi lɛ pii akɛ amɛbaahe niyenii.

Akɛ niyenii maje kɛjɛ Brazil kɛtee Angola

 Gbɛtsɔɔmɔ Kuu lɛ bi ni Brazil nitsumɔhe nine lɛ aye abua, no ji amɛto niyenii he gbɛjianɔ ni akɛyahã wɔnyɛmimɛi ni yɔɔ Angola lɛ. Bɔ ni afee ni akɛ shika ni akɛhã kɛhã yelikɛbuamɔ nibii lɛ atsu nii jogbaŋŋ lɛ, nyɛmimɛi lɛ tao nii amli jogbaŋŋ ni amɛna bɔ ni amɛbaafee amɛhe nibii lɛ pii ni nakai beiaŋ nɔŋŋ lɛ, amɛfiteee shika pii. Ato niyenii tamɔ omɔ, yɔɔ, kɛ fɔ awo adekai bibii amli, be ni agbe naa lɛ adeka lɛ eko fɛɛ eko tsiimɔ fee kilogram 20, ni nyɔmɔ ni awo yɛ nibii fɛɛ ni yɔɔ adeka eko fɛɛ eko mli kɛ emajemɔ fee aaafee Amerika dɔlai 22 pɛ. Kɛbashi bianɛ lɛ, anyɛ akɛ adekai ni niyenii yɔɔ mli ekomei ekomei 33,544​—ni tsiimɔ ji ton 654 emaje. Akɛ niyenii ni Brazil nitsumɔhe nine lɛ kɛmaje kɛ nɔ ni ahe yɛ Angola maŋ lɛ nɔ lɛ hã mɛi ni fa fe 50,000!

 Be ni wɔnyɛmimɛi lɛ anine shɛ yelikɛbuamɔ nibii lɛ anɔ lɛ, te amɛnu he amɛhã tɛŋŋ? Nyɛminuu Alexandre ni yɔɔ Angola maŋ lɛ fã ko ni etse ehe banee lɛ mli lɛ wie akɛ: “Enɛ hã miná nɔmimaa akɛ Yehowa sumɔɔ mi waa ni akɛ eshwɛko mikome. Misane kã Yehowa asafo lɛ tsui nɔ waa!” Mami ko ni atsɛɔ lɛ Mariza lɛ wie akɛ: “Yehowa bo misɔlemɔ lɛ toi. Miida lɛ kɛ esafo lɛ shi waa!”

Nyɛmimɛi ni yɔɔ Angola lɛ ahiɛ esɔ yelikɛbuamɔ nibii ni akɛhã amɛ lɛ waa

 Aye Abua Nyɛmimɛi Ni Yɔɔ Zimbabwe Lɛ Be Ni Nugbɔ Enɛɛɛ Lɛ. Yɛ afi 2020 sɔɔmɔ afi lɛ mli lɛ, nugbɔ ni enɛɛɛ yɛ Zimbabwe lɛ hewɔ lɛ, anáaa niyenii, ni hɔmɔ ye mɛi akpekpei abɔ. Odasefoi akpei abɔ ni yɔɔ Zimbabwe lɛ náaa niyenii bɔ ni sa amɛye.

 Ato Yelikɛbuamɔ Ajinafoi Akui enumɔ ahe gbɛjianɔ akɛ amɛye amɛbua koni wɔnyɛmimɛi lɛ aná niyenii. Shiɛlɔi babaoo ye amɛbua ni ato niyenii lɛ, mɛi komɛi hu ye amɛbua ni ato awo tsɔji amli, ni mɛi komɛi hu kɛ amɛtsɔji hã koni akɛto nibii nɛɛ ahe gbɛjianɔ. b Yɛ afi 2020 sɔɔmɔ afi lɛ mli lɛ, akɛ shika ni naa shɛɔ Amerika dɔlai 691,561 ye abua kɛhã mɛi ni fa fe 22,700 niyenii!

Nyɛmimɛi ni yɔɔ Zimbabwe lɛ anine eshɛ niyenii ni akɛye abua amɛ lɛ nɔ (dani COVID-19 tsɛŋemɔ hela lɛ je shishi)

 Yɛ shihilɛi lɛ ekomɛi amli lɛ, be ni niyenii ni nyɛmimɛi lɛ yɔɔ ni amɛbaaye lɛ tã nɔŋŋ ni yelikɛbuamɔ nibii lɛ hu shɛ shi. Be ni akɛ niyenii lɛ yahã nyɛmimɛi lɛ, amɛjie Yehowa yi. Mɛi komɛi po bɔi Maŋtsɛyeli lalai lɛ alamɔ.

 Yɛ maŋ lɛ mli he ko lɛ, Odasefoi enyɔ komɛi ni amɛji okulafoi lɛ tee kpee ko ni afee koni akɛsusu niyenii ni kuu ko ni bɛ nɔyeli lɛ shishi (NGO) lɛ miiba ebaja lɛ he. Kɛ̃lɛ, be ni kpee lɛ yaa nɔ lɛ, wɔnyɛmimɛi yei lɛ yɔse akɛ ebatsɔ maŋkwramɔ saji, no hewɔ lɛ, amɛkpɛ amɛyiŋ akɛ amɛnyɛŋ amɛfee nɔ ni abiɔ ni amɛfee dani ahã amɛ niyenii lɛ. Be ni amɛshiɔ kpee lɛ shishi lɛ, mɛi lɛ ye amɛhe fɛo amɛkɛɛ, “Nyɛkakua nyɛsɛɛ nyɛbaa biɛ akɛ nyɛmiiba nyɛbatao niyenii yɛ wɔdɛŋ!” Shi otsii enyɔ sɛɛ nɔŋŋ lɛ, wɔnyɛmimɛi ni jaa nibii lɛ yashɛ wɔnyɛmimɛi yei nɛɛ akutso lɛ mli ni amɛhã amɛ nibii lɛ eko, no sɛɛ dani akɛ NGO lɛ nɔ ni ejaa lɛ eko ba jɛmɛ niiaŋ!

Prisca kɛɛ, “Yehowa kwaaa ewebii kɔkɔɔkɔ”

 Yelikɛbuamɔ ni nyɛmimɛi lɛ kɛhãa yɛ Zimbabwe lɛ hu ehã aaye odase waa. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, hã wɔsusu Prisca ni yɔɔ akrowa bibioo ko mli lɛ niiashikpamɔ lɛ he wɔkwɛ. Yɛ shihilɛi ni mli wawai ni nugbɔ ni enɛɛɛ lɛ kɛbaa lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, Prisca to gbɛjianɔ akɛ, daa Shɔ kɛ Sohaa lɛ ebaaya shiɛmɔ, ni efeɔ nakai be ni humɔ be eshɛ po. Ekrowa lɛ mli bii lɛ yeɔ ehe fɛo amɛkɛɔ akɛ: “Oshiɛmɔ nɛɛ hewɔ lɛ, obaahã hɔmɔ aye oweku lɛ.” Prisca kɛɔ amɛ akɛ: “Yehowa kwaaa ewebii kɔkɔɔkɔ.” No sɛɛ etsɛɛɛ nɔŋŋ ni enine shɛ yelikɛbuamɔ nibii ni nyɛmimɛi lɛ jaa lɛ eko nɔ. Ekutsoŋbii lɛ hiɛ sɔ yelikɛbuamɔ ni akɛhã Prisca lɛ waa, ni amɛkɛɛ lɛ akɛ: “Nyɔŋmɔ kwako bo lɛɛlɛŋ, no hewɔ lɛ, wɔmiisumɔ ni wɔkase ehe nii babaoo.” Amrɔ nɛɛ ekutsoŋbii kpawo boɔ asafoŋ kpeei ni afeɔ lɛ toi yɛ redio nɔ.

 Be ni naagbee gbii nɛɛ bɛŋkɛɔ kpaakpa lɛ, wɔkɛ jaramɔ shihilɛi ni tamɔ enɛɛmɛi baakpe. (Mateo 24:3, 7) Wɔhiɛ sɔɔ oniai ni nyɛtsɔɔ gbɛi srɔtoi ni atsɔɔ yɛ donate.dan124.com lɛ nɔ nyɛtsuɔ lɛ waa. Akɛbaatsu nii kɛye abua mɛi ni ehia amɛ, loo mɛi ni he efi amɛ lɛ yɛ be ni sa mli.

a Kɛjɛ September 2019 kɛyashi August 2020 ni feɔ afi 2020 sɔɔmɔ afi lɛ.

b Naatsĩi ni akɛba yɛ COVID-19 tsɛŋemɔ hela hewɔ lɛ, ehe bahia ni wɔnyɛmimɛi lɛ abi ni aŋmɛ amɛgbɛ dani amɛyaja niyenii lɛ. Agbɛnɛ hu, amɛkwɛ amɛhe nɔ jogbaŋŋ koni amɛ diɛŋtsɛ lɛ amɛkaná hela lɛ eko.