1, 2. ¿Jamüsü nnojotka müin nukuwaʼipa Jeʼwaa maʼaka saaʼin wanee kaamara?

SULUʼU waneeirua mma, eesü shiʼitaanüle kaamara suluʼupünaa tü kaayekat. ¿Kasapülajatü tia? Süpülajatü sükürawaajünüin tü alatakat. Jamüshijaʼa nüpantajeʼerüle wanee wayuu süchikijee nüsheʼetirüin wanee wayuu süka neʼejena, antüna anainchi nia sutuma pulusiia sükajee tü niyaakua apütüükat suluʼu tü kaamarakat. Sükajee tia kaamarakat, nnojoishi süpüla isainjachin wanee wayuu kaainjarale nia.

² ¿Müsüche nukuwaʼipa chi Washikai Jeʼwaa maʼaka saaʼin wanee kaamara? Saashin tü Wiwüliakat, «jülüjüsü naaʼin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü kasakalüirua» (Prov. 15:​3, NM). Sutuma tia, ¿nünanajüinche waneepia Jeʼwaa süpüshuaʼa tü kasa waaʼinrakat? ¿Nünanajüinche waya shiiʼiree nüpüleeruain waaʼin sünain aaʼinraa tü nuluwataakalü anain waya? ¿Nünanajüinche waya süpüla süsalamaatüin waya waainjala nutuma? (Jer. 16:17; Heb. 4:13.) ¡Nnojottaa! ¿Jamakaʼa nünanajaka waya Jeʼwaa? Shia süka alin waya nüpüla otta süka nükaaliinjeein waya (1 Ped. 3:12).

3. Püküja süchiki tü jaʼraisükat kasa eeʼiyataka alin waya nüpüla Jeʼwaa.

³ Nünanajüin waya Jeʼwaa süka alin waya nüpüla. ¿Jamüsü  watüjaaka saaʼu tia? Wekirajaa sünain jaʼraisü kasa: 1) Naapirüin waya suulia waaʼinrüin kasa mojusü, 2) nüchiaain waya waainjüle kasa mojusü, 3) nikirajüin waya süka tü pütchi sümakat tü Wiwüliakat, 4) nükaaliinjüin waya suuʼulakünüle waaʼin otta 5) naapüin kasa anasü wamüin waaʼinrüle tü kasa anasükat.

4. ¿Kasa keeʼireeka naaʼin Jeʼwaa sükajee tü nümakat nümüin Caín?

⁴ Niʼrüle Jeʼwaa kaainjaleein wanee wayuu, naapirüin nia suulia naaʼinrüin shia. Wekirajaa sünain tü nüküjakat nümüin Caín (1 Crón. 28:9). Wanaa sümaa niyouktünüin achiki Caín nutuma Jeʼwaa, aashichijaashi nia sümaa üttüin maʼin naaʼin (paashajeʼera Génesis 4:3-7). ¿Jamakaʼa nünüiki Jeʼwaa nümüin Caín? Müshi nia nümüin: «Müleka paaʼinrüle tü anasükat, nnojoleechi tayouktüin pia». Nnojoire jaa nümüin Caín sümüin tü nümakat Jeʼwaa, kaainjaleechi nia sünainjee tia. Nnojotsü wattain nuulia tü kaainjalaakat. Alaülaajaweesü naaʼu, makalaka nümüin Jeʼwaa nümüin: «Jalia pia suulia süchepchiajayaa pia». Tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa shia jaa nümüinjachin Caín, anainjachin nia noʼuluʼu otta anainjatüin nukuwaʼipa nümaa.

5. Niʼrüle Jeʼwaa kaainjaleein waya, ¿jamüsü sukuwaʼipa nutuma süpüla naapirüin waya?

⁵ ¿Nünanajüinche waya Jeʼwaa? Nnojotsü süpüla wounjulüin nuulia Jeʼwaa tü kasa waaʼinrakat. Niʼrüin süpüshuaʼa tü kasa suluʼukat waaʼin. Nütüjaa aaʼu tü kasa keeʼireekat waaʼin otta jamüin waainjaka shia. Aishii waya nüpüla Jeʼwaa otta keeʼireesü naaʼin waainjüin tü kasa anasükat. Nnojotsü nüpüleeruain waaʼin süpüla waainjüinjatüin shia. Müleka niʼrüle kaainjaleein waya, naapirüin waya sükajee tü sümakat tü Wiwüliakat. ¿Jamüsü sukuwaʼipa nutuma? Naapirüin waya wanaa sümaa waashajeʼerüin waneepia tü Wiwüliakat, tü karaloukta ayuʼnnakat sünainjee otta wanaa sümaa woʼunüin sünain tü outkajawaakat. ¿Paapüirü otta paashajeʼerüirü wanee pütchi akaaliinjaka pia? ¿Sükaaliinjüin pia tia pütchikat süpüla pülatüin süchikumüin tü alatakat pümüin?

6, 7. (1) ¿Jamüshii nükaaliinjeeka waya Jeʼwaa waneʼewai wakua? (2) ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla anainjatüin wakuwaʼipa sutuma tü kasa naapirakalü aka waya Jeʼwaa?

⁶ Sükajee tü kasa naapirakalü aka waya Jeʼwaa, niiʼiyatüin nükaaliinjüin waya otta nünanajüin waya süka alin waya nüpüla. Shiimainpejeʼe kakaliairüin sukumajünüin tü Wiwüliakat, sümüinjatüin wayuu süpüshuaʼa tü karalouktakalüirua otta namüinjatüin na wawalayuukana tü aküjünakat sünain tü outkajawaakat. Mayaapejeʼe müin tia, nuchuntüin wamüin waneʼewai wakua jülüjüinjatüin waaʼin tü sümakat tü Wiwüliakat süpüla wanoukteʼerüin wakuwaʼipa. Sükajee tia, niiʼiyatüin wamüin nükaaliinjeein maʼin waya.

⁷ Süpüla anainjatüin wakuwaʼipa sutuma tü kasa naapirakalü aka waya Jeʼwaa, wayaawatüinjatü aaʼu alin waya nüpüla. Süchikijee tia waaʼinrajatü tü nümakat suluʼu tü Wiwüliakat otta wayouktüinjatü tü kasa mojukat nümüin (paashajeʼera Isaías 55:6, 7 *). Kacheʼere waya sümüin tü nümakat Jeʼwaa wamüin, nnojoleerü müliain maʼin waaʼin. ¿Jama kaainjarale waya? ¿Kasa nükaaliinjaka aka waya chi Washikai Jeʼwaa?

8, 9. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nükaaliinjeein waya Jeʼwaa nüchiaale waya wanee wawala? Püküja süchiki tü alatakat nümüin wanee wawala.

⁸ Weʼrüin nükaaliinjeein maʼin waya Jeʼwaa sükajee nüchiaain waya (paashajeʼera Hebreokana 12:5, 6). Nnojoishi jaralin anain  amüin achiaanaa (Heb. 12:​11, NM). Nüchiaale waya wanee wawala, jülüjüinjatü waaʼin nükaaliinjeein waya. Nnojotsü keeʼireein naaʼin mojeein waaʼin nutuma. Tü keeʼireekat naaʼin shia nükaaliinjeein waya. Süka niʼrüin sumojujaweein wakuwaʼipa nümaa Jeʼwaa, niiʼiyatüin wamüin suluʼu tü Wiwüliakat tü waaʼinrajatkat. Tia, shiiʼiyatüin nükaaliinjeein maʼin waya Jeʼwaa nükajee chia wawalakai.

⁹ Nüchiaale waya wanee wawala, shiiʼiyatüin wamüin alin waya nüpüla Jeʼwaa. Wekirajaa sünain tü alatakat nümüin wanee wawala. Anajapuʼushi nia shiyaakua wayuu maichesat süpülapünaa nunoujüin. Mayaapejeʼe nuuʼulaain suulia tia, ayatsia shia suluʼu naaʼin maʼaka ayatüin jotuin wanee sikemechi. Shiasaʼa eepa nümaʼana wanee serulaat kaluʼuka Internet, müsü suchuwajaakai aaʼin süchikuaʼa tü eejatkat suluʼu naaʼin (Sant. 1:14, 15). Müshijeseʼe nünajüin shiyaakua wayuu maichesat suluʼupünaa tü serulaatkat. Wanaa sümaa nüküjüin pütchi soʼu wanee kaʼi, naʼanapajirüin tü nüserulaatsekat wanee laülaashi suluʼu tü outkajaaleekat süpüla nüchajaain wanee dirección. Shiasaʼa suluʼu tü serulaatkat, sujuʼitalaa sümaka epuʼule nünajüin chi wawalakai shiyaakua wayuu maichesat. Akalüjaʼaya sülatüin tia, makalaka nüchiaanüin chi wawalakai nutuma chi laülaashikai. Sutuma tia, nunoukteʼerüin nukuwaʼipa chi wawalakai ¡Waapüin tü analuʼutkat nümüin Jeʼwaa nünanajüin otta nüchiaain waya süpülapünaa kaainjalain waya!

10, 11. (1) ¿Kasa waaʼinrajatka choʼujaale wamüin nikirajüin waya Jeʼwaa? (2) Püküja süchiki tü alatakat namüin wanee wawalayuu eeʼiyataka anain nakuwaʼipa sutuma tü pütchi sümakat tü Wiwüliakat.

¹⁰ Naashin chi salmistakai, nüchiaain nia Jeʼwaa sükajee tü nümakat nümüin (Sal. 73:24). Choʼujaale wamüin nikirajüin waya Jeʼwaa, jülüjeesü waaʼin tü nümakat wamüin sükajee tü Wiwüliakat. Waaʼinrüle tü sümakat tü Wiwüliakat, kooʼomüinsü wanoula otta sükaaliinjüin waya süpüla wousütüinjatüin sünain tü kasa choʼujaakat wamüin (Prov. 3:6).

¹¹ Eeshi wanee wawala kepiashi chaa Masbate (Filipinas) sümaa nuʼwayuuse, wainma nachonnii. Pürekutsoot rekulaat naya piamaleʼeya. Aapünüsü namüin shiʼipa wanee mma süpüla napünajüin suluʼu. Shiasaʼa soʼu wanee kaʼi, najünajaanaka nutuma chi  nalaamainkai saaʼujee wanee perulaa aküjünaka nachiki. Mayaapejeʼe shapaain naaʼin chi wawalakai sutuma müitpain nukuwaʼipa, müshi nia: «Nnaweerüjaʼa wakuwaʼipa nutuma Jeʼwaa, ayateechi nia wamaa, jaʼitairü kasain alatüin wamüin». ¿Akaaliinjünüshiiche naya nutuma Jeʼwaa? Aa, nükaaliinjüin naya. Maʼaka jeʼra kaʼi süchikijee najünajaanüin, eiteʼennüshii naya nachikuaʼa nutuma chi nalaamainkai. ¿Jamüshii neiteʼennaka nachikuaʼa? Wanaa sümaa neperulajünüin, niʼrüin chi nalaamainkai anamiain na wawalayuukana otta kojutüin wayuu namüin. Ponusü maʼin naaʼin chi nalaamainkai nakuwaʼipa na wawalayuukana, makalaka naawalüin namüin sooʼomüin tü mma napünajüinjatkalü aluʼu (paashajeʼera 1 Pedro 2:12). Nikirajüin waya Jeʼwaa sükajee tü sümakat tü Wiwüliakat süpüla eejiraain waya sümaa tü alatakat wamüin.

12, 13. Püküja süchiki tü kasa eekat süpüla müliain atuma waaʼin.

¹² Eeshii kakaliale waya sünain eʼraa müliaa. Müliain waaʼin sutuma ayuulii, müliain waaʼin sutuma wapüshi otta wapüleeruaanüin aaʼin. Eesü müliale waaʼin sutuma mojujiraain waya nümaa wanee wawala.

¹³ Naainjüle kasa mojusü pümüin wanee wawala, eeshijaʼa süpüla pümüin: «¡Jamüsüche makaʼa nukuwaʼipa, anoujapejeʼe nia nünain Jeʼwaa!». Niasaʼa chia wawalakai aapünüsü nümüin sooʼomüin aʼyatawaa suluʼu tü outkajaaleekat otta kojutüshi maʼin nia namüin na wawalayuukana. Eeshijaʼa süpüla pümüin sutuma tia: «¿Jamüinjaiche maʼin nuuʼulaanaka? ¿Nnojotsüche niʼrüin Jeʼwaa tü naaʼinrakat? ¿Nuuʼulaainjatche Jeʼwaa tü alatakat?» (Sal. 13:1, 2; Hab. 1:2, 3).

14. ¿Jamüsü nuuʼulaaka Jeʼwaa sülatüin wamüin kasa mojusü?

¹⁴ Eesüjaʼa süpüla eein tü kasa nuuʼulaakalü anainjee Jeʼwaa sülatüin wanee kasa eeka müin aka saaʼin tia. Jamüshiijaʼa wachiaanüle, eeshii jashichikuʼu wamüle. Nnojotsü jülüjüin waaʼin mojuin tü waaʼinrakat. Aluʼusaʼa Jeʼwaa nütüjaa aaʼu wachiaanüinjanain. Naashin Karl Klein, wanee Laülaashi Jülüjakai Aaʼin na Aküjüliikana Pütchi, achiaanüshi nia nutuma chi wawalakai Rutherford. Süchikijee nüchiaanüin, müshi Rutherford nümüin: «¡Jamayaa pia Karl!». «Jaman», nümaka neʼe nümüin. Sutuma jashichin nia, nüküjüin Rutherford eeinjatüin naaʼin suulia nujutuuin najapuluʼu chi Yolujaakai. Müshi Klein mapa: «Müleka jashichikuʼu wamüle nümüin wanee wawala eekai nüchiaain waya, eeshii süpüla wojutuuin najapuluʼu chi Yolujaakai». *

15. ¿Jamüshii nnojoliinjanaka washapajaain aaʼin sülatüle wamüin kasa mojusü?

¹⁵ Eesü shapaale maʼin waaʼin sutuma sülatüin wanee kasa wamüin. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wachecherüin waaʼin? Jamüshijaʼa nuʼunüle wanee wayuu sünain achekajaa nünneetse suluʼu wanko, akoolajüinjachi nia. Shiasaʼa wainmain tü wayuukalüirua nüpüleerua otta kamaʼain maʼin shiairua, ashapajaajaashi nia. Nülatamaataka suluʼumüin wanee koola shiiʼiree nujuʼitamaatüinjachin. Shiasaʼa nüntapa suluʼumüin tü wanee koolakat wainmaleesia wayuu nüpüleerua. Makalaka kamaʼaleeinjachin jooluʼu nia. Nnojotsüje müin nukuwaʼipa makatatüjüire nia eejachire nüntüin palajana. Müsia wakuwaʼipa, nnojoliinjana waya ashapajaain sülatüle kasa mojusü wamüin, ayatüinjana waya oonooin sümaa tü nümakat Maleiwa süpüla anainjatüin maʼin wakuwaʼipa nümaa.

16. ¿Jamüsü nuuʼulaaka Jeʼwaa sülatüin wamüin kasa mojusü?

¹⁶ Eesü nuuʼulaale Jeʼwaa sülatüin wanee kasa süpüla nikirajüin waya otta nüchecherüin wanoula (paashajeʼera 1 Pedro 5:6-10). Soteesü waaʼin nnojoluin nüsirüin Maleiwa tü kasa mojusü alatakat wamüin (Sant.  1:13). Nia kasitka chi Yolujaakai süpüshi tü kasa alatakat wamüin. Nuuʼulaain Jeʼwaa sülatüin kasa mojusü wamüin süpüla kooʼomüinjatüin wanoula. Niʼrüin Jeʼwaa tü wamülialakat. Süka alin waya nüpüla nnojoleena niyüülajüin waya. ¿Anasüche paaʼin süka nükaaliinjüin pia Jeʼwaa suʼunnaa tü müliaakat? ¿Piʼitaainche paaʼin sünain pülateechin süchikumüin tü müliaakat? (2 Cor. 4:7-9.)

17. ¿Jaralii na nünanajakana Jeʼwaa? ¿Kasapülajana nünanajaka naya?

¹⁷ Nünanajüin Jeʼwaa na wayuukana süka naapeein namüin kasa anasü. Müshi chi nünüikimaajachikai Maleiwa Hananí nümüin chi aluwataaikai Asá: «Nünanajüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü mmakat süpüla nükaaliinjüin süka nütchin na oonookana nümaa süka süpüshuaʼa naaʼin» (2 Crón. 16:​9, NM). Nnojoishi oonooin Asá nümaa Jeʼwaa süka süpüshuaʼa naaʼin. Aluʼusaʼa wayakana naaʼinmajeena waya otta naapeerü kasa anasü wamüin müleka waaʼinrüle tü kasa anasükat.

18. ¿Kasa wayuu tü sotuinjatkat waaʼin nnojorüle kachipünaain saaʼin wayuu tü kasa anasü waainjakat? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa suluʼukat süpüna 27.)

¹⁸ Süpüla naapüinjatüin Jeʼwaa kasa anasü wamüin, wachajaainjatü tü kasa anasükat, kojutüinjatü wamüin tü kasa anasükat otta waaʼinrüinjatü tü kasa anasükat (Amós 5:14, 15; 1 Ped. 3:11, 12). Nünanajüin Jeʼwaa na wayuu lotokana akuwaʼipa otta naapüin kasa anasü namüin (Sal. 34:15). Maʼaka saaʼin tü naainjakat sümüin Sifrá otta Puá, na jieyuu eemeijüliikana na israeliitakana chaa Egipto. Aluwataanüshii naya nutuma Faraón süpüla noʼutüin naaʼin na joʼuuyuu jemeikana. Nnojotsü naainjüin tia na piamashiikana jieyuu süka mmoluwaain naya neema Maleiwa. Jülüjüsü naaʼin Jeʼwaa tü naainjakat otta naapüin kachonwaa namüin (Éx. 1:15-17, 20, 21). Nnojorüle kachipünaain saaʼin wayuu tü kasa anasü waainjakat, sotuinjatü waaʼin kachipünaain shia naaʼin Jeʼwaa otta walaajeenain waya nutuma waainjüle tü kasa anasükat (Mat. 6:​4, 6; 1 Tim. 5:25; Heb. 6:​10).

19. Püküja süchiki tü saaʼinrakat wanee wawala eeʼiyataka jülüjüin naaʼin Jeʼwaa tü kasa anasü waainjakat.

¹⁹ Jülüjüsü naaʼin Jeʼwaa tü kasa anasü waaʼinrakat. Anuu tü naainjakat süpüleerua wanee wawala kepiasü chaa Austria. Aluwataanüsü shia eemüin wanee wayuu aashajaasü húngaro süpüla süküjüinjatüin pütchi sümüin. Oʼunamaatüsü tü wawalakat, akatsaʼa nnojoluin tia wayuukot süpüla. Kojuyatua shiitaain süchikuaʼa tü wawalakat sümaa süpütawalin karaloukta, sunuumerose süserulaatse otta waneeirua kasa. Mayaapejeʼe nnojoluin jaralüin asouktüin sümüin, süliratüin eein wayuu chaa paülüʼü. Shiasaʼa wanee juya shiatapünaamüin, wanaa sümaa sütaletüin tü puettoʼukot, ojuʼitaasü wanee wayuu jee sümaka tü wayuukot sümaa kamaneein maʼin shia: «Pülata maa. Taʼatapajüin pia. Taashajeʼerapuʼuin tü karaloukta püpütawaika». Ayuuisü tü wayuukot, aainjünüsü quimioterapia sümüin, makalaka nnojoluin sujuʼitaain wanaa sümaa sütaletünüin soʼu tü shipiakat. Süchikijee tia ekirajaasü sünain tü Wiwüliakat. Sünainjee tia, weʼrüin nükaaliinjüin Jeʼwaa tü wawalakat süka shiitaʼawalin süchikuaʼa eemüin tü wayuukot.

20. ¿Kaseerü waainjaka wayaawatüle saaʼu jamüin nünanajaka waya Jeʼwaa?

²⁰ Niʼrüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü kasa waainjakat. Soteesü waaʼin nnojolin müin nukuwaʼipa Jeʼwaa maʼaka saaʼin wanee kaamara. Nnojotsü shiain jülüjüin naaʼin tü kasa mojusü waainjakat. Nünanajüin waya Jeʼwaa süka nükaaliinjeein waya waneʼewai wakua otta naapeein wamüin kasa anasü saaʼu waaʼinrüin tü kasa anasükat. Sutuma watüjaain saaʼu tia, arütkaashii maʼin waya nünainmüin.