1-3. (a) Ngaa daw may malain nga matabo sa panimalay ni Abigail? (b) Ano ang matun-an naton sa sining tumalagsahon nga babayi?

NAKITA ni Abigail nga ginakulbaan gid ang pamatan-on. May rason gid ang iya kakulba. Daw may malain gid nga matabo. Sa amo mismo nga tion, nagapadulong na ang 400 ka hangaway. Determinado sila nga pamatyon ang tagsa ka lalaki sa panimalay sang bana ni Abigail nga si Nabal. Ngaa?

² Si Nabal ang kabangdanan sini tanan. Wala sia sing kaluoy kag masakit maghambal. Pero sini nga tion, nagsala gid sia sang ginpakahuy-an niya ang pinalangga nga lider sang mainunungon kag isganan nga mga hangaway. Karon, ang isa sa mga trabahador ni Nabal, nga mahimo isa ka pamatan-on nga manugbantay sang karnero, nagpalapit kay Abigail. Nagapaabot sia nga may himuon si Abigail para maluwas sila tanan. Pero ano ang mahimo sang isa ka babayi batok sa isa ka grupo sang mga hangaway?

³ Antes sini, hibaluon naton anay ang parte sa sining tumalagsahon nga babayi. Sin-o si Abigail? Ngaa yara sia sa sini nga sitwasyon? Kag ano ang matun-an naton sa iya halimbawa sang pagtuo?

4. Ano nga sahi sang tawo si Nabal?

⁴ Indi gid bagay sanday Nabal kag Abigail. Mahimo wala na sing makita si Nabal nga mas maayo pa nga asawa sangsa kay Abigail. Si Abigail naman, nakapamana sing daw wala na sing tupong kalain nga tawo. Matuod, manggaranon si Nabal amo nga ginkabig niya ang iya kaugalingon nga importante gid sa tanan. Pero ano ang pagtamod sang iban sa iya? Ang iya mismo ngalan nagakahulugan sing “Buang-buang,” ukon “Sutil.” Daw wala na sing iban pa nga karakter sa Biblia nga ginlaragway sa amo sini ka makahuluya nga mga tinaga.  Ang iya bala mga ginikanan ang naghatag sini nga ngalan, ukon amo sini ang ginbansag sa iya sang ulihi bangod sang iya kalain? Bisan diin sini, amo gid ina sia nga sahi sang tawo. Si Nabal “matig-a kag malaut sa iya mga binuhatan.” Mapintas sia, palahubog, ginakahadlukan, kag ginakontra sang madamo.—1 Sam. 25:2, 3, 17, 21, 25.

5, 6. (a) Ano sa banta mo ang pinakamaayo nga mga kinaiya ni Abigail? (b) Ngaa ayhan ginpamana ni Abigail inang tuman kalain nga tawo?

⁵ Tuhay gid si Abigail kay Nabal. Ang iya ngalan nagakahulugan sing “Ginpasadya sang Akon Amay ang Iya Kaugalingon.” Ginapabugal gid pirme sang madamo nga amay kon matahom ang ila anak, pero mas malipayon pa gid sila kon may maayo ini nga mga kinaiya. Kon matahom ang isa, masami nga wala na sia nagapakita sing pagkamainandamon, kaalam, kaisog, ukon pagtuo. Pero, indi amo sini si Abigail. Ginadayaw sia sang Biblia sa iya pagkamahinangpanon kag katahom.—Basaha ang 1 Samuel 25:3.

⁶ Mahimo matingala ang iban kon ngaa ang amo sina kaalam nga babayi namana sing tuman kalain nga tawo. Dumduma nga madamo nga pag-asawahay sang tion sang Biblia ang ginapatigayon sang mga ginikanan. Kon wala gid man ginpatigayon, ginapabaloran gid sadto ang ihambal sang mga ginikanan. Ang mga ginikanan bala ni Abigail ang nagpatigayon nga pamanahon niya si Nabal bangod manggaranon kag kilala gid ini? Napilitan bala sila bangod sa kapigaduhon? Kon ano gid man, indi gihapon maayo nga bana si Nabal bisan pa manggaranon sia.

7. (a) Ano ang dapat likawan sang mga ginikanan kon luyag nila nga tudluan ang ila kabataan nga tamdon sing dungganon ang pag-asawahay? (b) Ano ang luyag nga himuon ni Abigail?

⁷ Dapat tudluan sang maalamon nga mga ginikanan ang ila kabataan nga tamdon sing dungganon ang pag-asawahay. Indi nila dapat palig-unon ang ila kabataan nga mamana sing manggaranon ukon magnobyo nga bata pa, kay indi pa sila makasarang mag-abaga sang mga responsibilidad sang mga hamtong. (1 Cor. 7:36) Apang, ulihi na ang tanan nga maghunahuna pa si Abigail sina kay napamana na niya si Nabal. Luyag na lang niya himuon kon ano ang pinakamaayo sa iya sitwasyon.

8. Sin-o ang gin-insulto ni Nabal, kag ngaa indi gid ini maayo?

⁸ Ginpabudlay pa gid ni Nabal ang sitwasyon ni Abigail. Ang iya gin-insulto kilala gid nga tawo. Sia amo si David, ang matutom nga alagad ni Jehova nga ginhaplas ni manalagna Samuel subong hari nga magabulos kay Saul. (1 Sam. 16:1, 2, 11-13) Nalagyo kag nag-istar si David sa kahanayakan upod sa iya 600 ka hangaway bangod luyag sia patyon sang mahisaon nga si Hari Saul.

9, 10. (a) Ano nga kabudlayan ang ginbatas ni David kag sang iya mga tinawo? (b) Ngaa dapat kuntani pasalamatan ni Nabal ang ginhimo ni David kag sang iya mga tinawo? (Tan-awa man ang footnote sa parapo 10.)

 ⁹ Nagaistar si Nabal sa Maon pero mahimo may kadutaan sia sa Carmel. * Ini nga lugar nahamtang sa malapad nga halalban, diin nagahalab ang iya 3,000 ka karnero. Pero kahanayakan ang palibot sini nga lugar. Sa bagatnan sini makita ang malapad nga kahanayakan sang Paran. Sa sidlangan naman yara ang Dagat Asin (Patay nga Dagat subong) nga nagapakadto sa malapad nga kahanayakan nga may madamo nga pil-as kag kueba. Sa sini nga lugar, si David kag ang iya mga tinawo nagapangayam para lang may makaon, kag ginbatas nila ang madamo nga kabudlayan. Pirme man nila makita ang mga manugbantay sang karnero sang manggaranon nga si Nabal.

¹⁰ Paano gintratar sang mapisan nga mga hangaway ni David ang mga manugbantay sang karnero? Puede nila kuntani kawaton sing amat-amat ang mga karnero, pero wala nila ini ginhimo. Sa baylo, ginproteksionan nila ang kasapatan ni Nabal pati na ang iya mga tinawo. (Basaha ang 1 Samuel 25:15, 16.) Ang mga karnero kag ang mga manugbantay sadto nabutang sa katalagman kay madamo sang mabangis nga sapat. Kag bangod malapit ini sa dulunan sang nabagatnan nga Israel, pirme sila ginasalakay sang mga grupo sang kawatan kag mga buyong halin sa iban nga lugar. *

11, 12. (a) Paano nagpakita si David sang pagkamatinahuron sa iya mensahe kay Nabal? (b) Ano ang sayop sa reaksion ni Nabal sa mensahe ni David?

¹¹ Mabudlay gid para kay David nga pakan-on ang madamo nga hangaway sa kahanayakan. Isa ka adlaw, nagpadala sia sing napulo ka tawo para mangayo sing bulig kay Nabal. Gintayming ini ni David sa tion sang pagpagunting sang mga karnero diin kinaandan na nga may piesta kag maalwan ang mga tawo. Gingamit man ni David ang matinahuron nga mga tinaga sa paghambal kay Nabal. Ginpatuhuyan pa gani niya ang iya kaugalingon subong ang “imo anak nga si David,” nga nagapakita sang iya pagtahod kay mas magulang si Nabal sa iya. Ano ang reaksion ni Nabal?—1 Sam. 25:5-8.

¹² Naakig gid sia! Ang pamatan-on nga ginsambit sa umpisa nagsiling kay Abigail: “Sia nagyaguta sa ila.” Nagreklamo gid si Nabal kay indi niya luyag ihatag ang iya hamili nga tinapay, tubig, kag karne. Ginpakalain niya si David subong wala pulos nga tawo kag ginkomparar sia sa isa ka naglayas nga suluguon. Mahimo nga pareho kay Saul, akig gid si Nabal kay David. Wala nila gintamod si David pareho  sang pagtamod ni Jehova sa iya. Ginhigugma sang Dios si David kag ginkabig sia indi subong rebelde nga ulipon kundi subong palaabuton nga hari sang Israel.—1 Sam. 25:10, 11, 14.

13. (a) Ano sang primero ang reaksion ni David sa pang-insulto ni Nabal? (b) Ano ang ginatudlo sa aton sang Santiago 1:20 parte sa reaksion ni David?

¹³ Naakig gid si David sang nagbalik ang iya mga tinawo. “Magtaklus ang tagsa ka lalaki sang iya espada!” sugo niya. Ginpangunahan ni David ang iya 400 ka tinawo sa pagsalakay. Ginsumpa niya nga ubuson niya pamatay ang tanan nga lalaki sa panimalay ni Nabal. (1 Sam. 25:12, 13, 21, 22) Natural lang nga maakig gid si David, pero sala ang ginaplano niya nga pagpatay sa tanan nga lalaki para ipautwas ang iya kaakig. Ang Biblia nagasiling: “Ang kaakig sang tawo wala nagapatubas sang pagkamatarong sang Dios.” (Sant. 1:20) Pero ano ang mahimo ni Abigail para maluwas ang iya panimalay?

14. (a) Sa ano nga paagi naghimo si Abigail sang una nga tikang para masolusyunan ang problema nga ginhimo ni Nabal? (b) Ano nga leksion ang matun-an naton sa kinatuhayan ni Nabal kag ni Abigail? (Tan-awa man ang footnote.)

¹⁴ Nakita na naton ang una nga tikang nga ginhimo ni Abigail para masolusyunan ang problema. Indi pareho sa iya bana nga si Nabal, ginpamatian ni Abigail ang suluguon. Ining suluguon nagsiling parte kay Nabal: “Sia among tawo nga hurushurus, nga wala sing isa nga makahambal sa iya.” * (1 Sam. 25:17) Bangod bugalon si Nabal, wala gid sia namati. Madamo man sing bugalon bisan subong. Pero nakahibalo ining pamatan-on nga indi amo sini si Abigail, gani sia ang ginsugiran niya sini nga problema.

15, 16. (a) Paano ginpakita ni Abigail nga pareho sia sa maayo nga asawa nga ginlaragway sa tulun-an sang Hulubaton? (b) Ngaa ang ginhimo ni Abigail indi pagrebelde sa pagkaulo sang iya bana?

¹⁵ Namensar kag naghulag dayon si Abigail. Mabasa naton nga “si Abigail nagdalidali.” Apat ka beses nga gingamit sa sini nga sugilanon ang tinaga nga ‘nagdalidali’ nga nagapatuhoy sa ginhimo ni Abigail. Madamo gid ang iya ginregalo kay David kag sa iya mga tinawo. Nagalakip ini sang mga tinapay, alak, karnero, sinanlag nga uyas, tinapay nga pasas, kag tinapay nga igos. Nagapamatuod ini nga nahibaluan gid ni Abigail kon ano ang puede niya mahatag kay sia ang nagadumala sa mga hilikuton sa iya panimalay. Pareho sia sa isa ka maayo nga asawa nga ginlaragway sa tulun-an sang Hulubaton. (Hulu. 31:10-31) Una niya nga ginpadala ang mga regalo sa iya mga suluguon,  dayon nagsunod sia sa ila. “Apang,” mabasa naton nga “wala sia magsugid sa iya bana nga si Nabal.”—1 Sam. 25:18, 19.

¹⁶ Buot bala silingon sini nga wala nagpasakop si Abigail sa pagkaulo sang iya bana? Indi. Malain katama ang pagtratar ni Nabal sa hinaplas nga alagad ni Jehova, kag ini nga buhat mahimo magresulta sang kamatayon sang inosente nga mga katapo sang iya panimalay. Kon wala naghulag si Abigail, daw pareho lang nga gin-ugyunan niya ang sala sang iya bana. Pero sa sini nga kahimtangan, dapat sia magpasakop sa iya Dios sangsa iya bana.

17, 18. Paano ginpalapitan ni Abigail si David, ano ang iya ginsiling, kag ngaa makapakumbinsi gid ini?

¹⁷ Sang ulihi, ginkadtuan ni Abigail si David kag ang iya mga tinawo. Nagdalidali sia panaug sa iya asno kag nagluhod kay David. (1 Sam. 25:20, 23) Dayon nakitluoy sia nga nagapangayo sing pasaylo para sa iya bana kag sa iya panimalay. Ngaa makapakumbinsi gid ang iya mga ginsiling?

¹⁸ Gin-aku ni Abigail ang sala ni Nabal kag ginpangabay si David nga patawaron sia mismo. Ginbaton niya nga ang iya bana bagay gid sa iya ngalan nga buangbuang, kag indi na dapat pagsapakon ni David kay dungganon sia. Ginpabutyag niya ang iya pagsalig kay David bilang nagarepresentar kay Jehova, kag nagapakig-away sa “inaway sang GINOO.” Ginpakita man niya nga nahibaluan niya ang saad ni Jehova kay David kag sa iya pagkahari, kay nagsiling sia: “Natangdo ka na nga principe sa Israel.” Ginkumbinsi man niya si David nga indi maghimo sing bisan ano nga buhat nga magaresulta sa iya pagpatay ukon sa ulihi magpakonsiensia sa iya. (Basaha ang 1 Samuel 25:24-31.) Ang iya mga ginsiling maayo gid kag makatalandog!

19. Ano ang reaksion ni David sa ginsiling ni Abigail, kag ngaa gindayaw niya sia?

¹⁹ Ano ang reaksion ni David? Ginbaton niya ang mga regalo ni Abigail kag nagsiling: “Dalayawon ang GINOO, ang Dios sang Israel, nga nagpadala sa imo sining adlaw sa pagsugata sa akon! Bulahan ang imo pagkamahinantupon, kag bulahan ikaw, nga nagpugung sa akon sining adlaw gikan sa pagpakasala sa dugo.” Gindayaw ni David si Abigail bangod maisog sia nga nagdalidali sa pagkadto sa iya. Ginbaton man ni David nga ginpunggan sia ni Abigail nga makapatay sing tawo. “Taklad ka sa paghidait sa imo balay,” siling ni David kay Abigail, kag mapainubuson nga nagsiling pa: “Ginpamatian ko ang imo tingug.”—1 Sam. 25:32-35.

20, 21. (a) Ngaa dalayawon ang kahanda ni Abigail nga magbalik sa iya bana? (b) Paano nagpakita sing kaisog kag pagkamahinantupon si Abigail sa pagpili sang tion nga istoryahon si Nabal?

²⁰ Sang nagbulagay sila, mahimo indi gid malipatan ni Abigail ang ila pagkitaay ni David. Mahimo natalupangdan man niya nga  matutom kag mabuot sia nga tawo kon ikomparar sa iya mapintas nga bana. Pero gindula niya ini nga pamensaron. Mabasa naton nga “si Abigail nag-abut kay Nabal.” Huo, nagbalik sia sa iya bana, kag mas determinado sia nga himuon ang iya katungdanan subong asawa ni Nabal. Kinahanglan niya isugid kay Nabal nga naghatag sia sing mga regalo kay David kag sa iya mga tinawo. May kinamatarong si Nabal nga mahibaluan ang iya ginhimo. Dapat niya ini isugid sa iya bana, kay mas makahuluya pa gid kon sa iban pa mahibal-an ni Nabal ang pagpamatay nga matabo kuntani sa ila. Pero indi niya anay ini mahimo dayon kay nagasinalusalo pa si Nabal nga daw sa hari kag hubog katama.—1 Sam. 25:36.

²¹ Ginpakita liwat ni Abigail ang kaisog kag pagkamahinantupon kay wala niya dayon ginsugiran si Nabal. Naghulat sia tubtob mag-aga sang naumpawan na ini sa kahulugbon. Sini nga tion, mahimo mahangpan na niya ang ihambal ni Abigail, pero delikado man ini kay basi maakig gid si Nabal. Bisan pa sini, ginsugid niya gihapon ang tanan nga natabo. Mahimo nagapaabot gid si Abigail nga magbalingaso sa kaakig ang iya bana kag sakiton sia. Pero nagapungko lang si Nabal kag wala na makahulag.—1 Sam. 25:37.

22. Ano ang natabo kay Nabal, kag ano ang matun-an naton parte sa tanan nga pag-abuso ukon pagpigos sa panimalay?

²² Ano ang natabo sa iya? “Ang iya tagiposoon napatay sa sulud niya, kag nanginsubong sia sang bato.” Mahimo nga gin-stroke sia. Pagligad sang mga napulo ka adlaw, napatay sia, pero indi tungod sa balatian. Ang Biblia nagasiling nga ‘ginsakit sia sang GINOO kag napatay sia.’ (1 Sam. 25:38) Bangod sining matarong nga paghukom, natapos na ang malawig nga pag-antos ni Abigail subong asawa ni Nabal. Bisan pa wala na subong ginahimo ni Jehova ini nga paghukom, ini nga kasaysayan nagapakita nga si Jehova nagaulikid gid sa mga ginaabusuhan kag ginapigos sa sulod sang panimalay. Sa iya ginpat-od nga tion, ipadapat gid niya ang hustisya.—Basaha ang Lucas 8:17.

23. Ano pa nga padya ang nabaton ni Abigail, kag paano niya ginpakita nga wala ini nagpabag-o sa iya?

²³ Magluwas nga nadula na ang iya pag-antos sa iya bana, ginhatagan pa gid si Abigail sing isa ka padya. Sang nabal-an ni David nga napatay na si Nabal, nagpadala sia sing mga mensahero para pangabayon si Abigail nga mangin asawa niya. “Yari karon, ang imo ulipon,” sabat niya, “sa paghinaw sang mga tiil sang mga alagad sang akon ginoo.” Maathag gid nga mapainubuson gihapon si Abigail bisan pa nga pangasaw-on na sia ni David. Handa  pa gani sia nga mangin ulipon sang mga tinawo ni David! Dayon, mabasa naton nga nagdalidali naman sia sini nga tion sa paghanda nga mag-upod kay David.—1 Sam. 25:39-42.

24. Ano nga mga kabudlayan ang naatubang ni Abigail sa iya bag-o nga kabuhi, pero paano sia ginatamod sang iya bana kag sang iya Dios?

²⁴ Pero indi buot silingon sini nga wala na gid sia sing problema sang ginpamana na niya si David. May asawa na nga daan si David, nga amo si Ahinoam, kag bisan gintugutan sang Dios ang poligamya, mabudlay gid para sa matutom nga mga babayi sang una kon may iban pa nga asawa ang ila bana. Isa pa, indi pa hari si David sadto, amo nga madamo pa sila sing maagyan nga mga kabudlayan. Pero ginbuligan kag ginsuportahan gid ni Abigail si David sa tanan nga tion bisan pa sang nakaanak na sila. Nabatyagan niya nga may bana sia nga nagapalangga kag nagaamlig sa iya. Isa ka bes, ginluwas pa gani sia ni David sa mga nagbihag sa iya! (1 Sam. 30:1-19) Gani, gin-ilog gid ni David si Jehova nga Dios nga nagahigugma sa maalam, maisog, kag matutom nga mga babayi.