Isa ka bes sang si Jesus yara sa gua sang Israel sa probinsia sang Roma nga Siria, nagpalapit sa iya ang isa ka Griego nga babayi agod mangayo sing bulig. Ang sabat ni Jesus nagalakip sang isa ka ilustrasyon nga nagapaanggid sa mga indi Judiyo sa “mga totoy.” Suno sa Mosaikong Kasuguan, ang mga ido ginakabig nga indi matinlo. (Levitico 11:27) Pero ginainsulto bala ni Jesus ining Griego nga babayi kag ang iban nga mga indi Judiyo?

Wala. Ang buot silingon ni Jesus, subong sang ginpaathag niya sa iya mga disipulo, nga prioridad niya nga buligan sa sina nga tion ang mga Judiyo. Gani ginpaathag niya ini paagi sa isa ka ilustrasyon, nga nagasiling sa Griego nga babayi: “Indi husto nga kuhaon ang tinapay sang mga anak kag ihaboy sa mga totoy.” (Mateo 15:21-26; Marcos 7:26) Para sa mga Griego kag mga Romano, ang ido masami nga ginakabig nga pinalangga nga hinuptanan nga nagaistar sa balay sang iya amo kag nagahampang sa mga kabataan. Gani ang ekspresyon nga “mga totoy” mahimo magpahanumdom sang isa ka mapinalanggaon kag suod nga kaangtanan. Nahangpan sang Griego nga babayi ang ginsiling ni Jesus kag nagsabat sia: “Huo, Ginuo, apang ang mga totoy nagakaon sang mga usik nga nagakahulog halin sa lamesa sang ila mga agalon.” Gindayaw ni Jesus ang iya pagtuo kag gin-ayo ang iya bata nga babayi.—Mateo 15:27, 28.

Ang barko nga ginasakyan ni Pablo pakadto sa Italya nabudlayan sa pagsugata sa hangin. Sang nakahapit sila sa isa ka dulungkaan, nagsiling ang apostol nga indi lang anay sila magpadayon sa pagpanakayon. (Binuhatan 27:9-12) May basihan bala ang iya ginsiling?

Ang mga marinero sang una nakahibalo gid nga delikado ang pagpanakayon sa Mediteraneo kon tigtulugnaw. Wala sing nagabiyahe halin sa mga Nobiembre 15 asta sa mga Marso 15. Pero Septiembre ukon Oktubre ang pagpanakayon nga ginasiling ni Pablo. Sa libro sang Romanong manunulat nga si Vegetius (ikap-at nga siglo C.E.) nga Epitome of Military Science, nagpaathag sia parte sa pagpanakayon sa dagat: “May binulan nga maayo magpanakayon, may binulan naman nga medyo mabudlay, pero may binulan nga imposible gid ang pagbiyahe.” Nagsiling si Vegetius nga maayo ang pagpanakayon halin sa Mayo 27 asta Septiembre 14 pero ang medyo mabudlay, ukon delikado nga binulan, nagaumpisa sa Septiembre 15 asta Nobiembre 11 kag Marso 11 asta Mayo 26. Sigurado nga nakahibalo si Pablo, nga isa ka eksperiensiado sa pagbiyahe, sini nga mga butang. Mahimo nahibaluan man ini sang kapitan kag tag-iya sang barko, pero ginbalewala nila ang ginsiling ni Pablo. Nagresulta ini sa pagkaguba sang barko.—Binuhatan 27:13-44.