Skip to content

Skip to table of contents

Emu Malana Gaukaralaia Namonamo

Emu Malana Gaukaralaia Namonamo

“Lohiabada e, . . . lauegu uduna ena hereva . . . be do idia namo, oiemu vairana dekenai.”—SAL. 19:14.

ANE: 82, 77

1, 2. Dahaka dainai Baibel ese lahi be iseda malana ida ia hahegeregerea?

OCTOBER 1871 ai, United States ena tano ta, Wisconsin, ena uda gabuna dekenai lahi ia matamaia. Unai lahi be unai uda ena kahana ibounai dekenai ia lao haraga bona au 2 bilioni ia gabua ore. Bona taunimanima 1,200 ia hamasea. Unai lahi be idia hanaia trein edia wili ese ia havaraia lahi maragidia amo ia matamaia. Unai sivarai amo Iamesi 3:5 ena hereva ita laloa, ia gwau: “Lahi maragina ese uda bada herea ia araia diba!” Dahaka dainai Baibel torea tauna ese unai hereva ia gwauraia?

2 Iamesi ese unai haheitalai ia gwauraia ena badina be siri 6 ese ia hahedinaraia, ia gwau: “Malana be lahi.” Malana ese iseda herevahereva karana ia durua. Lahi hegeregerena, iseda hereva ese dika bada ia havaraia diba. Baibel ia gwau, iseda “hereva ese mauri ia henia diba, bona mase ia mailaia diba.” (Aon. 18:21) Unai ena anina be, do ita hereva lasi, dika hereva kererena ita gwauraia, a? Lasi. Unai be hegeregere, ita ura lasi lahi ita gaukaralaia, badina dika lahi ese ita ia gabua. To bema lahi ita gaukaralaia namonamo, ita ese lahi amo iseda aniani ita nadua diba, tauanina ita hasiahua, bona dibura gabuna ita hadiaria diba. Unai hegeregerena, bema iseda malana ita hamanadaia, do ita gaukaralaia diba Dirava ita hanamoa bona ma haida ita durua totona.—Sal. 19:14.

3. Inai stadi ai edena gaudia toi do ita herevalaia?

3 Iseda lalohadai bona hemami be hereva amo eiava saini amo ita gwauraia hedinarai diba, bona unai be Dirava ese ia henia harihari gauna namo hereana. Edena dala ai unai harihari gauna ita gaukaralaia diba ma haida ita hagoadaia totona? (Iamesi 3:9, 10 duahia.) Inai stadi ai ita ese herevahereva daladia toi do ita herevalaia: (1) Edena nega ai do ita hereva?, (2) Dahaka do ita hereva?, bona (3) Edena dala ai do ita hereva?

EDENA NEGA AI DO ITA HEREVA?

4. Edena bamona negadia ai do ita hereva lasi?

4 Momokani, ita be hanaihanai ita herevahereva, to namo lasi nega ibounai unai ita karaia. Baibel ia gwau, “regerege lasi dekenai ita noho be mai ena nega.” (Had. 3:7) Hegeregere, haida idia hereva neganai, namo lasi ita hereva, unai amo ita hahedinaraia idia ita matauraia. (Iobu 6:24) Danu, namona be iseda malana ita biagua bona hehuni gaudia ita herevalaia lasi, unai amo aonega bona laloa kehoa ita hahedinaraia. (Aon. 20:19) Bona ta ese ita ia habadua neganai, aonega karana be ita badu haraga lasi.—Sal. 4:4.

5. Edena dala ai do ita hahedinaraia Dirava ese ia henia harihari gauna ita laloa bada?

5 Danu, Baibel ia gwau, “herevahereva danu be mai ena nega.” (Had. 3:7) Mani inai oi laloa: Bema emu turana ese oi dekenai harihari gauna namo hereana ia henia, do oi gaukaralaia namonamo, ani? Unai amo oi hahedinaraia oi be unai harihari gauna oi laloa bada. Unai hegeregerena, bema iseda hereva ita abia hidi namonamo, do ita hahedinaraia ita be Iehova ia henia harihari gauna ita laloa bada. Hegeregere, iseda hereva amo iseda hemami ita hahedinaraia, ita ura gaudia ita gwauraia hedinarai, ma haida ita hagoadaia, bona Dirava ita hanamoa diba. (Sal. 51:15) To edena bamona do ita diba inai be nega maorona ita hereva totona?

6. Dahaka dainai nega maorona ita hereva be mai anina bada?

6 Dahaka dainai nega maorona ai ita hereva be mai anina bada? Aonega Herevadia 25:11 ia gwau: “Hereva maorona gwauraia namonamo karana, be golo herahera siliva bosea latanai bamona.” Golo apolo be mai edia hairai, to siliva bosea latanai oi atodia neganai, idia be do idia hairai momokani. Unai hegeregerena, bema nega maorona ai ita hereva, ita ese ma ta ita durua diba. Edena dala ai?

7, 8. Edena dala ai iseda Japan tadikaka ese Iesu ena haheitalai idia tohotohoa?

7 Bema nega kererena ai ita hereva, reana taunimanima be ita gwauraia herevana do idia abia dae lasi. (Aonega Herevadia 15:23 duahia.) Hegeregere, March 2011 ai, tano mareremarere bona sunami ese Japan ena ist kahana ai idia noho siti momo ia hadikaia. Bona taunimanima 15,000 mai kahana idia mase. Ena be Iehova ena Witnes taudia momo ese edia ruma bese bona turadia idia haboioa, to idia ese Baibel idia gaukaralaia idia lalohisihisi taudia idia hagoadaia totona. Tadikaka idia diba unai taudia momo be Budis tomadihona idia badinaia bona Baibel ena hereva idia diba namonamo lasi. Unai dainai, idia ese toreisi lou helarona idia herevalaia lasi, to unai taudia idia hagoadaia bona Baibel amo idia hahedinaraia dahaka dainai kara namo taudia dekenai unai bamona dika ia vara.

8 Unai tadikaka ese Iesu ena kara idia tohotohoa. Iesu be ia diba edena nega ai do ia hereva lasi, bona edena nega ai ia hereva be namo. (Ioa. 18:33-37; 19:8-11) Nega ta ia ese ena hahediba taudia ia hamaoroa: “Lau ura umui dekenai gau momo lau gwauraia, to harihari unai gaudia do umui lalopararalaia lasi.” (Ioa. 16:12) Japan ai tadikaka idia diba edena nega be nega namona taunimanima dekenai toreisi lou idia herevalaia totona. Sunami ia ore bena lagani rua mai kahana murinai, idia ese taunimanima dekenai inai pepapepa ladana, “Mase Taudia Idia Toreisi Lou Diba, A?” idia hariharilaia. Momo ese unai pepapepa idia abia bona idia duahia herevadia ese idia ia hagoadaia. Oibe, namona be iseda teritori ai idia noho taudia edia noho dalana bona idia abia dae gaudia ita laloa, unai amo nega namona ita abia hidi diba ita hereva totona.

9. Edena bamona negadia be nega maorona ita hereva totona?

9 Edena bamona nega be nega maorona ita hereva totona? Hegeregere, bema ta ese emu lalona ia hahisia, aonega karana be oi hereva haraga lasi, to sibona oi nanadaia: ‘Ia be egu lalona hahisia totona inai hereva ia gwauraia, a? Ia dekenai unai lau herevalaia be namo, a?’ To bema badina namona ta dainai ita ura ia ita hereva henia, namona be ita naria ela bona ena lalona ia keru. (Aonega Herevadia 15:28 duahia.) Danu, bema ita ura eda Witnes lasi varavara ita durua Iehova idia dibaia totona, namona be ita haheauka. Oibe, nega maorona ai hereva maorodia ita gwauraia neganai, do idia ura kamonai.

DAHAKA DO ITA HEREVA?

10. (a) Dahaka dainai hereva namodia sibona ita gaukaralaia be namo? (b) Edena bamona hereva dalana ita dadaraia be namo?

10 Iseda hereva ese ta ia hagoadaia eiava hahisia diba. (Aonega Herevadia 12:18 duahia.) Satani ena tanobada ai, taunimanima ese idia gaukaralaia “dagedage herevadia” be “peva” eiava “tuari kaia” bamona, badina idia ura ma haida idia hahisia. (Sal. 64:3) Momo be unai bamona herevahereva karana be muvi bona TV amo idia dibaia. To, namo lasi Keristani taudia ese unai bamona hahisia herevadia idia gwauraia. Momokani, ita hevaseha be dika lasi, badina iseda hereva amo ma haida ita hakiria diba. To namo lasi iseda hevaseha herevadia amo ma ta ita hahemaraia. Baibel ese Keristani taudia ia haganidia ta “hadikaia herevadia” do idia gwauraia lasi. Danu, ia gwau: “Namo lasi hereva bodagadia umui gwauraia, to hereva namodia umui gwauraia, unai amo emui hereva idia kamonai taudia do umui hagoadaia.”—Efe. 4:29, 31.

11. Dahaka ese ita do ia durua hereva maorodia ita abia hidi totona?

11 Iesu ia gwau: “Kudouna dekenai idia honu gaudia be uduna ese ia gwauraia.” (Mat. 12:34) Anina be ita gwauraia herevadia ese iseda hemami korikorina idia hahedinaraia diba. Unai dainai bema taunimanima ita lalokau henidia bona idia ita laloa bada, idia dekenai hereva maorodia do ita gwauraia. Bona iseda hereva ese idia ia hagoadaia diba.

12. Edena dala ai iseda hereva karana ita hanamoa diba?

12 Namona be ita hekwarahi hereva maorodia ita gwauraia totona. Ena be King Solomona be aonega bada tauna, to ia ese “aonega herevadia ia laloa, bona ia tahua,” unai amo ia torea gaudia be momokani bona ma haida ia hagoadaia diba. (Had. 12:9, 10) Do ita hereva gauna ita diba totona, dahaka ese ita do ia durua? Dala ta be Baibel bona iseda buka bona magasin ita duahia, unai amo dala maorona ai ita hereva diba. Ita lalopararalaia lasi herevadia edia anina ita dibaia diba. Bona Iesu ena kara ita stadilaia neganai, do ita diba edena bamona ma haida do ita durua. Iesu ia diba edena dala ai ‘manoka taudia ia hagoadaia diba,’ badina Iehova ese ia hadibaia. (Isa. 50:4) Laloatao, ita gwauraia herevadia ese ma ta do ia hagoadaia eiava hahisia diba. (Iam. 1:19) Unai dainai hereva ta ita do gwauraia lasi neganai, namona be sibona ita nanadaia: ‘Do lau gwauraia herevana ese ena lalona do ia hahisia, a? Lau gwauraia herevana be edena bamona do ia laloa?’

13. Dahaka dainai hereva ita gwauraia namonamo be gau badana?

13 Idaunegai Israela ai, kibi ena regena idia gaukaralaia taunimanima idia haboua totona, eiava tuari taudia be tuari dekenai idia siaia lao totona. Unai dainai, Baibel ese kibi ena regena be taunimanima ese hereva idia lalopararalaia diba dalana ida ia hahegeregerea. Bema kibi ena regena be ia hedinarai goevagoeva lasi, tuari taudia be dika bada idia davaria diba. Unai hegeregerena, bema taunimanima dekenai gau ta ita gwauraia hedinarai namonamo lasi, idia ita hadaradaraia eiava hakaua kerere diba. Unai dainai namona be iseda hereva ita gwauraia hedinarai namonamo, to mai hemataurai ida unai ita karaia.—1 Korinto 14:8, 9 duahia.

14. Iesu be auka lasi dalanai ia hereva ena haheitalai ta gwauraia.

14 Mataio karoa 5 ela bona karoa 7 ese ia hahedinaraia, Iesu be taunimanima idia lalopararalaia diba herevadia ia gaukaralaia. Iena haroro herevana ai, ia ese hereva aukadia eiava ma haida do ia hahisia herevadia ia gaukaralaia lasi. To, taunimanima edia kudouna do ia hamarerea diba herevadia ia gaukaralaia bona taunimanima ese ena hereva idia lalopararalaia. Hegeregere, Iesu ia ura ena hahediba taudia do idia laloparara, dina ta ta ena aniani totona idia lalohekwarahi lasi be namo. Unai dainai Iehova ese manu ia ubudia dalana ia herevalaia. Bena idia ia nanadaia: “Umui ese idia umui hereaia, ani?” (Mat. 6:26) Unai auka lasi herevadia amo Iesu ese ena hahediba taudia ia durua bona hagoadaia.

EDENA DALA AI DO ITA HEREVA?

15. Dahaka dainai hereva namodia ita gwauraia be namo?

15 Hereva ita gwauraia dalana be mai anina bada. Iesu be iena hanua Nasareta ai, sinagoga dekenai ia hereva neganai, taunimanima be “ena uduna amo idia mai hereva namodia dainai idia hoa.” (Luka 4:22) Hereva namodia ita gwauraia neganai, unai ese taunimanima do ia hamoalea, bona iseda hereva do idia kamonai henia, danu ita gwauraia hereva do idia abia dae. (Aon. 25:15) Ita ese hebogahisi dalanai taunimanima ita hereva henia diba, bema edia hemami ita laloa bona idia ita matauraia. Iesu ia itaia hutuma idia ura iena hereva idia kamonai bona idia ia hebogahisi henia, “bona idia dekenai gau momo ia hadibaia matamaia.” (Mar. 6:34) Ena be ia idia hereva dika henia, to edia hereva ia haloua lasi.—1 Pet. 2:23.

16, 17. (a) Iseda famili bona kongrigeisen ai idia noho tura namodia ida ita herevahereva neganai, edena dala ai Iesu do ita tohotohoa? (Laulau ginigunana herevalaia.) (b) Dahaka dainai mai gado namo ida ita hereva be mai ena namo?

16 Ita manada tauna ita hereva henia neganai, mai manau bona aonega ida ita hereva be auka. Idia dekenai ita manada dainai, ita laloa namonamo lasi bona ita hereva diba. Iseda famili bona kongrigeisen ai idia noho tura namodia dekenai unai bamona ita karaia, ani? Oi laloa Iesu be iena hahediba taudia ia diba namonamo dainai, idia ia hereva auka henia, a? Lasi! Iena hahediba taudia be, daika ia bada idia hepapahuahulaia neganai, Iesu be mai manau ida edia kerere ia hamaoromaoroa, bona natu maragina ena haheitalai ia gaukaralaia. (Mar. 9:33-37) Elda taudia be Iesu do idia tohotohoa bona idia sisiba henia tauna be ‘mai manau ida idia hamaoromaoroa.’—Gal. 6:1.

17 Herevana ta be iena hereva amo oi ia hahisia, to mai gado namo ida hereva karana ese anina namona ia havaraia. (Aon. 15:1) Hegeregere sina ta ena natuna mero matamata be mauri dala rua ia badinaia. Taihu ta be unai sina ia hebogahisi henia dainai ia gwau: “Sori bada emu natuna hadibaia karana ese anina namona ia havaraia lasi.” To unai sina be iena hereva ia lalohadailaia murinai, ia gwau: “Momokani, hari gau momo idia heau namonamo lasi, to unai hadibaia karana be ia do ore lasi. Aramagedono murinai do ita itaia, bona unai negai lau oi hereva henia diba.” Mai manau ida ia haere dainai, idia huanai maino ia noho. Sinana ese ia gwauraia herevana be natuna ese ia kamonai danu, bona unai ese ia hagoadaia ena kara ia haidaua totona. Unai dainai natuna mero be hebamo dikadia ia dadaraia. Daudau lasi murinai, ia bapatiso bona gabeai Betele dekenai ia gaukara. Herevana ita be iseda tadikaka ida, eda famili o ita diba lasi taudia ida ita noho, to gau badana be ‘hanaihanai mai gado namo ida do ita hereva, damena ita atoa bamona.’—Kol. 4:6.

18. Edena dala ai Iesu ena haheitalai ita tohotohoa karana amo eda malana ita gaukaralaia namonamo?

18 Ita diba edena dala ai eda lalohadai bona hemami do ita herevalaia bona unai be Iehova ese ita dekenai ia henia harihari gauna namona. Ita be Iesu ena haheitalai ita tohotohoa neganai, ita ese hereva maorodia be nega maorona ai ita gwauraia diba. Bona ita gwauraia herevadia dekenai do ita naria namonamo, bona hanaihanai do ita hekwarahi hebogahisi ita hahedinaraia totona. Unai dainai namona be eda hereva ita gaukaralaia haida ita hagoadaia bona Iehova ita hamoalea totona.