Paraiso! Gapu kadagiti napipintas a lugar a makita iti magasin, TV, ken internet, mabalin a maallukoytayo nga agpasiar iti adayo a “paraiso” tapno agrelaks ken lipaten ti amin a problematayo. Ngem ammotayo nga inton agawidtayo, masangpetantayo ti isu met la a kasasaad ti biag a pinanawantayo.

Uray no kasta, napigsa ti guyod ti ideya maipapan iti paraiso. Mapanunottayo: ‘Arapaap laeng kadi ti “paraiso”? No wen, apay a makapaengganio? Ken pumaysonto pay ngata dayta?’

Ginasut a tawenen nga interesado dagiti tattao iti ideya maipapan iti paraiso. Naginteres ti adu gapu iti nadakamat iti Biblia a “maysa a minuyongan [wenno, hardin] idiay Eden, a sumango iti daya.” Apay a makaatrakar unay dayta a hardin? Kuna ti salaysay: “Ni Jehova a Dios pinagtubona iti daga ti tunggal kayo a makaay-ayo iti panagkita ti maysa ken nasayaat a pagtaraon.” Makaay-ayo ken nagpintas dayta a lugar. Ken ti makapaawis unay? Adda pay “kayo ti biag iti tengnga ti minuyongan.”—Genesis 2:8, 9.

Kanayonanna, dinakamat ti Genesis ti uppat a karayan nga agay-ayus manipud iti hardin. Dua kadagitoy ti pagaammo pay laeng ita—ti Tigris (wenno, Hiddekel) ken ti Eufrates. (Genesis 2:10-14) Agay-ayus dagitoy iti lugar a maaw-awagan itan iti Iraq, a dati a paset ti nagkauna a Persia, sa agturong iti Persian Gulf.

Kaawatan ngarud a ti paraiso a daga ket dakkel a paset ti kultura ti Persia. Maysa a karpet a naaramid idi 1500’s idiay Persia ti adda itan iti Philadelphia Museum of Art idiay Pennsylvania, U.S.A. Makita iti daytoy ti napaderan a hardin ken ti adu a kayo ken sabong a nayabel iti dayta. Ti nagkauna a Persiano a sao para iti “napaderan a hardin” kaipapananna met ti “paraiso,” ken ti eksena iti karpet isarmingna ti panangiladawan ti Biblia iti nagpintas, nalawa, ken nalangto a hardin ti Eden.

Kinaagpaysuanna, naipasapasa dagiti estoria maipapan iti paraiso iti adu a lengguahe ken kultura iti intero a lubong. Iti panagakar-akar dagiti tattao iti nagduduma a paset ti daga, balonda ti bukodda a bersion ti orihinal a salaysay. Ket iti panaglabas ti ginasut a tawen, nalaokan dagita kadagiti patpatien ken sarsarita iti immakaranda. Agingga ita, dandani automatiko a maibaga ti tattao a paraiso dagiti lugar a nakapimpintas ti buyana.

Adda dagiti eksplorador a mangibaga a nabirokandan ti napukaw a paraiso. Kas pagarigan, maysa a heneral ti armada ti Britania a ni Charles Gordon ti nagpasiar idiay Seychelles idi 1881. Nasdaaw la unay iti pintas ti nalangto a kabakiran ti Vallée de Mai, a maysa itan a World Heritage, nga uray la naibagana a dayta ti hardin ti Eden. Idi 1492, impagarup ti Italiano a managdaliasat a ni Christopher Columbus a dandaninan masarakan ti hardin ti Eden idi nakadanon iti isla ti Hispaniola, nga isu itan ti Dominican Republic ken Haiti.

Ti Mapping Paradise a libro maipapan iti historia ket naglaon kadagiti detalye maipapan iti nasurok a 190 a nagkauna a mapa. Kaaduan kadagita ti mangipakita kada Adan ken Eva idiay Eden. Maysa kadagita ti sabsabali a mapa manipud iti maysa a kopia ti manuskrito a Beatus of Liébana a naisurat idi 1200’s. Iti ngatona, makita ti bassit a rektanggulo nga adda iti tengngana ti paraiso. Agay-ayus manipud dita ti uppat a karayan a nanaganan iti “Tigris,” “Eufrates,” “Pison,” ken “Geon,” nga agturong iti tunggal suli ti rektanggulo a kasla mangirepresentar iti panagwaras ti Kristianidad iti uppat a suli ti daga. Ipakita dayta nga uray no saan a masigurado ti lokasion ti orihinal a Paraiso, nalawag  a nagtalinaed a makaatrakar dagiti pakalaglagipan dayta.

Ni John Milton, a maysa a mannaniw idi 1600’s idiay England ket pagaammo gapu iti daniwna a Paradise Lost a naibasar iti salaysay ti Genesis maipapan iti basol ni Adan ken pannakapapanawna idiay Eden. Intampokna dita ti kari a pannakaisubli ti biag nga agnanayon dagiti tattao ditoy daga. Imbagana: “Iti dayta a tiempo, agbalinton a paraiso ti intero a daga.” Idi agangay, insurat ni Milton ti tuloy dayta a daniw a napauluan iti Paradise Regained.

Nalawag a ti ideya maipapan iti napukaw a paraiso a daga ket matarigagayan unay iti intero a pakasaritaan ti tao. Apay ngarud a manmano itan ti mamati? Gapu ta kas iti naobserbaran ti Mapping Paradise, “dagiti mannursuro iti relihion . . . linipatdan ti maipapan iti lokasion ti paraiso.”

Maisursuro ita iti kaaduan a makimismisa a ti maudi a destinasionda ket idiay langit, saan nga iti paraiso a daga. Ngem kuna ti Biblia iti Salmo 37:29: “Dagiti nalinteg tagikuaendanto ti daga, ket agtaengdanto nga agnanayon iti dayta.” Ngem gapu ta adayo a makuna a paraiso ti lubongtayo ita, talaga kadi nga adda namnama a pumaysonto daytoy a kari? *

Inkari ni Jehova a Dios, ti nangparsua iti orihinal a Paraiso, nga isublina no ania ti napukaw. Kasano? Insuro ni Jesus nga ikararagtayo: “Umay koma ti pagariam. Maaramid koma ti pagayatam, kas sadi langit, kasta met iti daga.” (Mateo 6:10) Dayta a Pagarian ket maysa a sangalubongan a gobierno nga iturayan ni Jesu-Kristo. Suktannanto ti amin a gobierno ti tao. (Daniel 2:44) Inton agturay dayta a Pagarian, ‘maaramidton’ ti pagayatan ti Dios maipanggep iti paraiso a daga.

Impaisurat pay ti Dios ken propeta Isaias dagiti kasasaad iti naikari a Paraiso, a sadiay awanton ti amin a mangparparigat kadagiti tattao ita. (Isaias 11:6-9; 35:5-7; 65:21-23) Pangngaasim ta iwayaam uray mano laeng a minuto a basaen dagita a bersikulo iti Bibliam. Iti kasta, mas masiguradom a tungpalen ti Dios dagiti karina kadagiti natulnog. Maragsakandanto nga agbiag iti paraiso ken umawat iti pabor ti Dios, nga agpada a napukaw ni Adan.—Apocalipsis 21:3.

Apay a masiguradotayo nga agpaypayso ti namnama a Paraiso ditoy daga ket saan laeng nga arapaap? Ngamin, kuna ti Biblia: “Kukua ni Jehova ti langlangit, ngem ti daga intedna iti annak ti tattao.” Dayta ket ‘nabayagen nga inkari ti Dios, a saan a mabalin nga agulbod.’ (Salmo 115:16; Tito 1:2) Anian a nagmayat a namnama ti ibagbaga ti Biblia—Paraiso nga awan inggana!