Mapan iti linaonna

Mapan iti listaan dagiti linaonna

 Tulbek ti Naragsak a Pamilia

Panangrisut Kadagiti Riri

Panangrisut Kadagiti Riri

Fernando: “Kalpasan a nagkasarmi ken Sarah, * nakipagnaedkami iti pamiliak. Maysa nga aldaw, kiniddaw ti nobia ni adingko nga imanehuak nga agawid iti balayda. Pinatgak ket inkuyogko ti ubing nga anakko. Ngem idi nakaawidakon, makapungtot ni Sarah. Nagsubangkami ket iti sanguanan a mismo ti pamiliak, inawagannak a babaero. Nakapungtotak ket nakaisawangak kadagiti banag a lalo pay a namagpungtot kenkuana.”

Sarah: “Adda nakaro a sakit ti anakmi, ken agparikutkami idi iti kuarta. Isu nga idi immaneho ni Fernando ti kotse a kadua ti nobia ni adingna ken ti anakmi, nasaktanak gapu iti sumagmamano a rason. Idi simmangpet, impakitak a masuronak. Nagsubangkami ket pinagsasawanmi ti maysa ken maysa. Marurodak kalpasan dayta.”

NO AGSUPIAT ti agassawa, kayatna kadi a sawen a saandan nga agin-innayat? Saan! Da Fernando ken Sarah, a nadakamat itay, kasta unay ti panagayatda iti maysa ken maysa. Ngem gagangay nga agriri sagpaminsan uray ti kasayaatan a panagasawa.

Apay a tumaud ti riri, ken ania ti maaramidanyo tapno saan a madadael ti relasionyo nga agassawa gapu kadagitoy? Tangay ti panagasawa ket urnos ti Dios, nainkalintegan ngarud nga usigen no ania ti kuna ti Saona, ti Biblia, maipapan iti daytoy a topiko.—Genesis 2:21, 22; 2 Timoteo 3:16, 17.

Tingitingenyo Dagiti Parikut

Kaaduan nga agassawa kayatda nga ipakita ti ayat ken asi iti asawada. Ngem, nalawag nga ibaga ti Biblia nga “amin nagbasol ken agkurang iti dayag ti Dios.” (Roma 3:23) Isu a no tumaud ti di panagkinnaawatan, mabalin a narigat a medmedan ti panagpungtot. Ket no nangrugin ti panagsupiat, nalabit a marigatan ti dadduma a mangmedmed kadagiti dakes nga ugalida, kas iti panagriaw ken panagusar kadagiti makapasakit a sasao. (Roma 7:21; Efeso 4:31) Ania pay dagiti mabalin a mangrubrob iti nabara a situasion?

Masansan nga agduma ti asawa a lalaki ken babai no iti wagas ti pannakisaritada. “Idi nabiitkami pay nga agassawa,” kinuna ni Michiko, “natakuatak nga agduma dagiti pamay-anmi a mangtaming kadagiti parikut. Kayatko a pagsaritaanmi saan laeng a no ania ti napasamak no di ket no apay ken kasano a napasamak dayta. Ngem ni lakayko kasla interesado laeng iti no ania ti nagbanagan ti parikut.”

Saan a naisangsangayan ti problema ni Michiko. Iti adu a pagassawaan, mabalin a kayat ti maysa a pagsaritaan ti detalye ti dida nagkinnaawatan, idinto a ti maysa saanna a kayat ti makisupiat pay isu a liklikanna a pagsaritaan dayta. No ad-adda a kayat ti maysa a pagsaritaan ti napasamak, ad-adda met a liklikan dayta ti maysa nga asawa. Kastakay kadi nga agassawa? Maysa kadi kadakayo ti kanayon a mayat a mangdagullit   kadagiti detalye bayat a likliklikan met dayta ti maysa?

Mabalin met a ti pannakapadakkel ti maysa apektaranna ti panangmatmatna no kasano nga agsarita ti agassawa. Kinuna ni Justin, a kasadon iti lima a tawen: “Dimmakkelak iti saan a mannanao a pamilia isu a saanak a nairuam a mangyesngaw iti rikriknak. Daytoy ti pakasuronan ti asawak. Nairuam ti pamiliana a mangyebkas iti riknada, ket maibagana latta ti riknana.”

Apay nga Ikagumaan a Risuten Dagiti Problema?

Natakuatan dagiti managsirarak a ti kasayaatan a pakakitaan iti naragsak a panagasawa ket saan a no kasano kasansan nga iyebkasda ti panagayatda iti maysa ken maysa. Saan met a ti seksual a pannakapnek ken pinansial a kinatalgedda ti kapatgan. Imbes ketdi, ti kasayaatan a pagilasinan ti naballigi a panagasawa ket no kasano kaepektibo ti panangtamingda iti aniaman a tumaud a parikut.

Maysa pay, kinuna ni Jesus a no agkallaysa ti dua a tao, saan a ti tao no di ket ti Dios ti mamagtipon kadakuada. (Mateo 19:4-6) No kasta, ti naballigi a panagasawa ket pakaidayawan ti Dios. Iti kasumbangirna, no ti lalaki awan ti panagayat ken konsiderasionna ken baketna, mabalin a saan a denggen ni Jehova a Dios dagiti kararagna. (1 Pedro 3:7) No ti asawa a babai dina pagraeman ni lakayna, talaga a saanna a raraemen ni Jehova, a nangdutok iti lalaki kas ulo ti pamilia.—1 Corinto 11:3.

Liklikan ti Makadangran a Sasao Tapno Agballigi

Aniaman ti estilo ti komunikasion nga usarentayo wenno kasasaad ti pamilia a dimmakkelantayo, adda dagiti makadangran a wagas ti panagsasao a masapul a liklikantayo no kayattayo nga iyaplikar dagiti prinsipio ti Biblia ken sieepektibo a marisuttayo dagiti panagsupiat. Imtuodenyo dagitoy iti bagiyo:

‘Likliklikak kadi ti bumales?’

“Ti panangpisel iti agong isu ti mangpataud iti dara, ket ti pananggutugot iti unget isu ti mangpataud iti panagriri,” kuna ti maysa a proverbio. (Proverbio 30:33) Ania ti kayat a sawen dayta? Usigenyo daytoy a pagarigan. Ti saritaan a nangrugi laeng iti agduma nga opinion no kasano nga agbadyet ti pamilia (“masapul nga annadantayo ti panagusar iti credit card”) ti nalabit a dagus nga agbalin a panangbabalaw iti ugali ti maysa ken maysa (“gastadorka”). Agpayso a no ‘piselen ti asawam ti agongmo’ babaen ti panangbabalawna kenka, nalabit kayatmo met ti bumales. Nupay kasta, ti panagibales mangpataud laeng iti unget ket kumaro ti di pagkinnaawatan.

Namakdaar ti mannurat iti Biblia a ni Santiago: “Adtoy! Anian a nagbassit nga apuy ti kasapulan a panguram iti dakkel unay a kakaykaywan! Ala ket, ti dila maysa nga apuy.” (Santiago 3:5, 6) No ti agassawa saanda a medmedan ti dilada, dagus a sumged ti bassit a di pagkinnaawatan ket agbalin a gumilgil-ayab a riri. Dagiti agassawa a kanayon nga agsubang dida parparayrayen ti ayatda iti maysa ken maysa.

Imbes a bumales, mabalinyo kadi a tuladen ni Jesus, nga idi narabrabngis “saanna a sinubadan iti panangrabngis”? (1 Pedro 2:23) Tapno dagus a masebseban ti riri, bigbigenyo nga adda nasayaat a punto ti asawayo ken agpadispensarkayo.

PADASEM DAYTOY: No adda tumaud a panagsupiat, saludsodem iti bagim: ‘Adda kadi mapukaw kaniak no ikabilangak dagiti pakaseknan ti asawak? Ania ti inaramidko a nangpakaro iti daytoy a problema? Ania ti manglaplapped kaniak nga agpadispensar?’

‘Tagtagilag-anek kadi ti rikna ti asawak?’

“Agkakapanunotankay koma amin, a mangipakitakayo iti pannakipagmaymaysa ti rikna,” ibilin ti Sao ti Dios. (1 Pedro 3:8) Usigenyo ti dua a rason no apay a nalabit dimo mayaplikar daytoy a balakad. Ti maysa ket mabalin a dimo maawatan ti pampanunoten wenno rikna ti asawam. Kas pagarigan, no adda pakadanagan ti asawam, mabalinmo a kunaen, “Nalabes laeng ti panagdandanagmo.” Mabalin a kayatmo laeng a tulongan ti asawam a mangmatmat iti parikut iti  nainkalintegan a pamay-an. Ngem manmano ti maliwliwa iti kasta a komento. Masapul a marikna ti agassawa a matarusan ken makipagrikna kadakuada ti asawada.

Ti kinatangsit ti mabalin met a makagapu a tagibassiten ti maysa ti rikna ti asawana. Ti natangsit a tao padasenna nga itan-ok ti bagina babaen ti kanayon a panangtagibassitna iti dadduma. Mabalin nga aramidenna dayta babaen ti panangusarna kadagiti makapasakit nga awag wenno di nainkalintegan a panangidilig. Usigem dagiti eskriba ken Fariseo idi kaaldawan ni Jesus. No adda mangyebkas iti opinionda—uray ti padada a Fariseo—no naiduma iti opinion dagitoy a natangsit a tattao, padasenda ti mangusar kadagiti makapasakit nga awag ken mangpabain a sasao. (Juan 7:45-52) Naiduma ni Jesus. Nakipagrikna kadagiti sabsabali no iyebkasda ti kapanunotanda kenkuana.—Mateo 20:29-34; Marcos 5:25-34.

Panunotem no ania ti reaksionmo no ibaga ti asawam ti riknana. Ipakita kadi dagiti sasao, tono ti boses, ken langa ti rupam a maawatam ti riknana? Wenno dagus nga iyaleng-alengmo ti rikna ti asawam?

PADASEM DAYTOY: Kadagiti sumaganad a lawas, paliiwem ti wagas ti pannakisaritam iti asawam. No saan a nalailo wenno nakaisawangka kadagiti mangtagibassit a sasao, dumawatka a dagus iti pammakawan.

‘Masansan kadi nga ipapanko a ti bagina laeng ti pampanunotenna?’

“Agpaay aya iti awan kapapay-anna a ni Job nagbuteng iti Dios? Saan aya a sika nangikabilka iti alad iti aglikmutna ken iti aglikmut ti balayna ken iti aglikmut ti tunggal banag nga adda kenkuana iti intero nga aglawlaw?” (Job 1:9, 10) Babaen kadagitoy a sasao, kinuestion ni Satanas dagiti motibo ti matalek a lalaki a ni Job.

No di agannad dagiti agassawa, mabalin a matnagda iti kasta met la a kasasaad. Kas pagarigan, no adda naimbag nga aramiden kenka ti asawam, mabalin a pagarupem nga adda kayatna a kiddawen wenno adda ilimlimedna kenka? No agbiddut ti asawam, kayatna kadi a sawen nga agimbubukodan ken di maseknan kenka? Malagipmo kadi a dagus dagiti kakasta a biddut ket bilbilangem dagita?

PADASEM DAYTOY: Ilistam dagiti nasayaat a bambanag nga inaramid kenka ti asawam ken dagiti naimbag a motibo a mabalin a nangtignay kenkuana a mangaramid iti dayta.

Insurat ni apostol Pablo: “Ti ayat . . . saanna nga ing-ingpen ti pannakadangran.” (1 Corinto 13:4, 5) Saan a bulsek ti pudno nga ayat. Ngem saan met nga agbilbilang kadagiti biddut. Kinuna pay ni Pablo a ti ayat “patienna ti amin a bambanag.” (1 Corinto 13:7) Saanna kayat a sawen a patienna ti aniaman nga ibaga dagiti tattao no di ket sidadaan nga agtalek. Saan nga agduadua wenno agsuspetsa. Ti ayat nga iparparegta ti Biblia ket sidadaan a mamakawan ken situtulok a mamati a naimbag iti motibo ti sabsabali. (Salmo 86:5; Efeso 4:32) No kastoy ti ayat nga ipakita ti agassawa iti maysa ken maysa, sagrapenda ti naragsak a panagasawa.

IYIMTUODMO ITI BAGIM . . .

  • Ania dagiti biddut a naaramid ti agassawa a nadakamat iti rugrugi ti artikulo?
  • Kasano a maliklikak dagita a biddut iti pannakilangenko iti asawak?
  • Ania kadagiti nadakamat a punto iti artikulo ti un-unaek a parang-ayen?

^ par. 3 Nabaliwan dagiti nagan.