Kĩla ũthi ũvoonĩ ũla wĩ vo

ŨTETHYO KWONDŨ WA ANDŨ MA MŨSYĨ | MŨTWAANO

Ũndũ Ũtonya Kũtia Maũndũ ma Wĩa Wĩanĩ

Ũndũ Ũtonya Kũtia Maũndũ ma Wĩa Wĩanĩ

 Nũndũ wa tekinolongyi ya matukũ aa, nĩvatonyeka mbosi waku, athũkũmi ala angĩ wĩanĩ, kana makasitoma makenda wĩthĩawe wĩyũmbanĩtye kũthũkũma masaa o na mate ma wĩa, na kĩu kĩituma wĩthĩa ve vinya kũtia maũndũ ma wĩa wĩanĩ, na kũvĩtya mbee maũndũ ala ma vata thayũnĩ, ta mũtwaano waku.

 Kĩla waĩle kũmanya

  •   Tekinolongyi no ĩtume ũtũmĩa ĩvinda yingĩ ũithũkũma kũte yĩla ũũtũmĩa wĩ na ũla ũtwaanĩte nake. Nũndũ wa ũu, ũyĩthĩa wakũnĩwa simũ na watũmĩwa e-mail kana mesengyi ũte wĩanĩ, we wĩona no ta mwaki waĩle kũvowʼa na mĩtũkĩ.

     “Ũndũ mũnini ta kuma wĩanĩ na kwĩnũka ũtũmĩe ĩvinda vamwe na mũsyĩ waku nĩ ũndũ yu wonekaa wĩ vinya, na kĩtumi nũndũ ‘e-mail’ ya wĩanĩ yatũmwa kana simũ yakũnwa, mũtwaano wambaa kwiwa ũtee.”—Jeanette.

  •   Nĩ kana ũvange ĩvinda yĩla ũũtũmĩa vamwe na mũsyĩ waku na wĩanĩ no nginya wose ĩtambya. Waema kũvanga maũndũ maku nesa, wĩa no ũlikĩlĩĩle mũtwaano waku.

     “Mũndũ ũla ũtwaanĩte nake nĩwe wĩthĩawa e wa mbee kũvathũla nũndũ wĩsũanĩa, ‘Nũkũelewa. Nũkũmbekea. Nĩngũtũmĩa ĩvinda nake saa ingĩ.’”—Holly.

 Maũndũ ma kũũtetheesya kũtia maũndũ ma wĩa wĩanĩ

  •   Vĩtya mbee mũtwaano waku. Mbivilia yaĩtye: “Mũndũ o na wĩva ndakaataanyʼe ala Ngai ũkwatanĩtye.” (Mathayo 19:6, The Holy Bible in Current Kikamba Language) Ethĩwa ndwĩsa kwĩtĩkĩlya mũndũ ‘amũtaananyʼe,’ nĩkĩ ũkwĩtĩkĩlya wĩa waku wĩke ũu?

     “Makasitoma amwe masũanĩaa no maũkwate ĩvinda o na yĩva yĩla me na vata nũndũ nĩmakũĩvaa. Nũndũ nĩnĩsĩ mũtwaano wakwa nĩwʼo naĩle kũvĩtya mbee wa maũndũ ala angĩ, nĩmeaa ndyĩsa kwonekana yĩla nde wĩanĩ, ĩndĩ nĩngũmakũnĩa o mĩtũkĩ.”—Mark.

     Ĩkũlye: ‘Yo maũndũ ala nĩkaa nĩmonanasya kana nonaa mũtwaano wakwa wĩ wa vata kwĩ wĩa wakwa?’

  •   Lea wĩa yĩla ve vata. Mbivilia yaĩtye: “Ũĩ wĩ na ala menyivasya.” (Nthimo 11:2) Wĩnyivyo no ũũtetheesye kwona kana nĩ ũndũ wa ũĩ kũlea mawĩa mana kana kũmaaĩa andũ angĩ.

     “Ndethasya wĩa wa kwĩkĩa kana kũseũvya mĩvaivo, kwoou ethĩwa mũndũ nũkwenda ũtethyo wakwa na mĩtũkĩ, nũthĩnĩkaa ngoonĩ mũno. Ethĩwa nditonya kũvika saa ila we ũkwenda, nĩmũtũmĩaa mũndũ ũngĩ.”—Christopher.

     Ĩkũlye: ‘Nĩnĩyũmbanĩtye kũlea kũtethya wĩa mũna ethĩwa kwĩka ũu kwĩtuma ũla ndwaanĩte nake ewʼa e mũvathũle? Ũla ndwaanĩte nake atonya kũsũngĩa ata?’

  •   Manthai ĩvinda ya kwĩthĩwa vamwe. Mbivilia yaĩtye: “Kwondũ wa kĩla kĩndũ ve ĩvinda.” (Mũtavanʼya 3:1) Yĩla wĩ na wĩa mwingĩ, isu nĩsyo saa nzeo sya kũmatha kana kũvatha ĩvinda kwondũ wa ũla ũtwaanĩte nake.

     “Yĩla wĩa weethĩwa wĩ mwingĩ, nĩtũvathaa ĩvinda ya kwĩthĩwa vamwe twĩ vandũ vauĩtye, o na ethĩwa no kũya twĩ vamwe lĩu wa wĩoo kana o kũthi kũtembea ũtee wa ũkanga.”—Deborah.

     Ĩkũlye: ‘Nĩnĩvathaa ĩvinda ĩseo ya kũmwĩthukĩĩsya nesa ũla ndwaanĩte nake? Ũla ndwaanĩte nake atonya kũsũngĩa ata?’

  •   Vosya simũ yaku na syĩndũ ila ingĩ ta isu. Mbivilia yaĩtye: “[Ĩkĩĩthya] nesa maũndũ ala ma vata nĩ meva.” (Avilivi 1:10) Nĩvatonyeka mavinda angĩ ũkavosya syĩndũ ta simũ nĩ kana ndũkavĩngĩĩswe nĩ maũndũ ma wĩa?

     “Nĩnĩkĩĩte kĩthito nĩekanae na wĩa masaa mana mavika. Masaa asu mavika, nĩvingaa syĩndũ ila itonya kũndetee ũtũmani mũkuvĩ simũnĩ.”—Jeremy.

     Ĩkũlye: ‘Nĩnĩwʼaa yĩ lasima kwĩkala mbingũĩte simũ ũndũ mbosi kana makasitoma mambenda? Ũla ndwaanĩte nake atonya kũsũngĩa ata?’

  •    Ndũkaũme vamwe ta mbili. Mbivilia yaĩtye: “[Ĩthĩwa] mũndũ ũtakwatĩĩaa mũno woni wake.” (1 Timotheo 3:3) Kũneena ũla wʼo, wĩa mavinda angĩ nũtonya kũlikĩlĩĩla mũtwaano wenyu. Kwa ngelekanyʼo, nĩvatonyeka wĩa wa ũla ũtwaanĩte nake ũkethĩwa wendaa akekalaa atonya kũkwatĩkana o na masaa mate ma wĩa. Kwoou ndũkende ũla ũtwaanĩte nake eke ũndũ ũtatonyeka.

     “Mũũme wakwa e kawĩla kake kanini na kwoou mavinda kwa mavinda nĩvaumĩlaa maũndũ waĩle kũthĩnĩkĩa na mĩtũkĩ masaa mate ma wĩa. Mavinda amwe ũndũ ũsu nũnthatasya, ĩndĩ ndyonaa ũsu wĩ thĩna mũnene nũndũ nĩtũtũmĩaa ĩvinda yingĩ twĩ vamwe.”—Beverly.

     Ĩkũlye: ‘Nĩnonanasya kana nĩngũsũanĩa ũndũ ũla ndwaanĩte nake wĩ na wĩa wingĩvĩte kwa kũlea kũmũkũlya eke ũndũ ũtatonya? Ũla ndwaanĩte nake atonya kũsũngĩa ata?’

 Ũndũ mũtonya kũneenea maũndũ

 Mbee, kĩla ũmwe nĩekũlye makũlyo aa e weka. Na ĩndĩ mũineenea ũsũngĩo wamo mwĩ vamwe.

  •   Ũla ũtwaanĩte nake aaweta kana nũetae wĩa mũsyĩ? Ethĩwa aaweta kĩu, we nũkwĩtĩkĩla?

  •   Nĩ kũndũ ta kwĩva ũkwona ũtonya kwaĩlangya nĩ kana wĩmanyĩsye kũtia maũndũ ma wĩa wĩanĩ?

  •   We waasũanĩa kana ũla ũtwaanĩte nake nĩ ta ũemetwe nĩ kũtia maũndũ ma wĩa wĩanĩ? Ethĩwa nĩ wʼo, nĩ mavinda ta meva wonete atekwĩka ũu?

  •   Nĩvethĩwa ve moalyũku wenda kwona ũla ũtwaanĩte nake ayĩka nĩ kana emanyĩsye kũtiaa maũndũ ma wĩa wĩanĩ?