Kwĩthĩwa Mũndũ Mũseo Tu no Kũũtethye?
Kwa myaka maana maingĩ, andũ aingĩ methĩĩtwe maisũanĩa kana kwĩthĩwa me andũ aseo kana me mwĩkalĩle mũseo nokw’o kũkatuma matanĩa thayũ ĩvinda yũkĩte. Kwa ngelekany’o, andũ ma Asia nĩmanengete ndaĩa kĩĩ mũsomi wĩ nguma weetawa Confucius (551-479 mbee wa Klĩsto) waisye: “Kĩla ũte kwenda kwĩkwa, ndũkeke angĩ.” *
AINGĨ NĨMATATAA KWĨKA MAŨNDŨ MASEO
Aingĩ maĩkĩĩaa kana kwĩthĩwa na mwĩkalĩle mũseo nĩkw’o kũtonya kũtuma matanĩa thayũ ĩvinda yũkĩte. Nĩmatataa kwĩthĩwa me andũ me ndaĩa, me mwĩkalĩle mũseo, mekwĩanĩsya ianda syoo nesa, na me wasya mũseo wa ngoo. Mũndũ mũka wa Vietnam wĩtawa Linh aĩtye, “Mavinda onthe naĩkĩĩaa kana neethĩwa nĩ mũĩkĩĩku na naneena ũw’o, nĩngũathimwa.”
Amwe mekaa maũndũ maseo nũndũ mamanyĩĩtw’e ũu ndĩninĩ. Mũndũũme wĩtawa Hsu-Yun wĩkalaa Taiwan aĩtye, “Namanyĩiw’e kana maũndũ ala mũndũ wĩkaa e thayũ nĩmo makatuma atanĩa thayũ tene na tene ĩtina wa kũkw’a kana athĩna tene na tene ĩtina wa kũkw’a.”
KĨU NĨKĨTETHASYA?
Nĩ w’o kana yĩla tweeka angĩ maũndũ maseo nĩtũkwataa moathimo maingĩ. Ĩndĩ aingĩ ala mekaa ũu nĩmethĩĩte kana ti mavinda onthe maũndũ maendaa ũndũ meĩkwatĩtye. Mũndũ mũka wĩtawa Shiu Ping wa Hong Kong aĩtye: “Nĩneeyoneie nesa kana ti mavinda onthe ala mekaa moseo makwataa moathimo. Nĩnatataa vyũ nzũvĩe mũsyĩ wakwa na ndyĩka ũseo. Ĩndĩ mũtwaano wakwa nĩwaanangĩkie na mũemewa andianĩsya na kamwana kaitũ.”
Aingĩ nĩmeeyoneete kana ti mavinda onthe ndĩni itumaa andũ methĩwa na mwĩkalĩle mũseo. Mũndũ mũka wĩtawa Etsuko wa Japan aĩtye: “Nĩnalikile ndĩninĩ ĩmwe na nanyuvwa nĩtongoesye maũndũ ala amũika mekaa. Ĩndĩ nĩnatelemile mũno kwona andũ ma ndĩni ĩsu me na mĩkalĩle mĩthũku, maing’ang’anĩa ũnene, na maitũmĩa mbesa sya kanisa naĩ.”
“Nĩnatataa vyũ nzũvĩe mũsyĩ wakwa na ndyĩka ũseo. Ĩndĩ mũtwaano wakwa nĩwaanangĩkie na mũemewa andianĩsya na kamwana kaitũ.”—SHIU PING, HONG KONG
Amwe meyumĩtye mũno ndĩninĩ na mekaa maũndũ maseo nĩmakw’ĩte ngoo moona maũndũ mathũku maimakwata. Ũu nĩw’o mũndũ mũka ũmwe wa Vietnam wĩtawa Van weewie. Aĩtye: “Kĩla mũthenya nĩnathooaa matunda, malaa, na malĩu na ngatwaĩa endwa makwa ala makwie nĩkwatĩtye kana kĩu nĩkĩũtuma nĩathimwa ĩvinda yũkĩte. Ĩndĩ o na ĩtina wa kwĩka maũndũ maingĩ maseo na kũatĩĩa syĩthĩo mbingĩ sya ndĩni kwa ĩvinda ya myaka mingĩ, mũemewa nĩwakwatiwe nĩ ũwau mũthũku mũno. Nake mwĩĩtu wakwa akwie e o mũnini aisomea mũingo.”
Ethĩwa kwĩthĩwa twĩ andũ aseo tu kũituma tũtanĩa thayũ ĩvinda yũkĩte, nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtethya? Nĩ kana tũkwate ũsũngĩo wa ĩkũlyo yĩu, nĩtwaĩle kũkwata kĩndũ kya kwĩkwatw’a kĩ na ũvoo ũtonya kũsũngĩa makũlyo maitũ na kĩitũtetheesya twĩtanĩa thayũ ĩvinda yũkĩte. Kĩndũ kĩu nĩ kĩva?
^ kal. 2 Nĩ kana ũkwate ũvoo mwingangĩ ĩũlũ wa momanyĩsyo ma Confucius, sisya ĩvuku Jitihada ya Ainabinadamu ya Kutafuta Mungu, kĩlungu kya 7, kalungu ka 31-35, yĩla yumĩthĩtw’e nĩ Ngũsĩ sya Yeova na yĩkwatĩkanaa nthĩnĩ wa www.dan124.com/sw.
No Wendeewʼe Nĩ Ii
AMKENI!
Vata wa Kwĩthĩwa na Mwĩkalĩle Ũla Waĩle
Kũmanyĩsya syana syaku mwĩkalĩle mũseo nĩkũinengae mũsingi mũlũmu kwondũ wa ĩvinda yĩla yũkĩte.
