Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

MAƔZƖNƖ PE-TISUU | DAVIID

‘Yehowa tɩnɩ you’

‘Yehowa tɩnɩ you’

DAVIID ñɔɔzɩ ɛ-tɩ nɛ ɛsɩŋ camɩyɛ se sɔɔjanaa mba pɛwɛɛ peseɣ lɛɛ lɛɛ nɛ pɛɖɛɣ ɛ-yɔɔ yɔ, pa-taa nɔɔyʋ etaatuzi-i. Palɩnɩ you taa nɛ peseɣ kpem yɔɔ, sɔɔndʋ kpa-wɛ nɛ pɛ-ɛza sɛɛ. Ɛbɛ ɖʋ-wɛ sɔɔndʋ kpem mbʋ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se Daviid nɩ pɛwɛɛ nɛ payaɣ tam sakɩyɛ abalʋ nɔɔyʋ hɩɖɛ. Ɛcɔnɩ you fɛɛʋ taa lɛ, ɛnaɣ abalʋ ɛnʋ, pɩtɩla yɔ, ɛ-ɖaɣlɩkɩŋ yɔɔ lɛ, sɔɔjanaa lalaa kaapɩsɩ ññɩɩ nɛ wiɖiyi Daviid tɩnatɩ ɛyʋ nɔɔyʋ mbʋ.

Ɛ-hɩɖɛ lɛ Gooliyaatɩ! Lɛɛlɛɛyɔ Daviid nɩ mbʋ pʋyɔɔ sɔɔndʋ kpa sɔɔjanaa nɛ peseɣ-i yɔ pɩ-taa. Ekpeeti kpeetuu mbʋ yɔ, pɩfɛyɩ yɔɔdʋʋ; ye ɛsɩŋ ñɛ-ɛzɩdaa yɔ, ɛwɛ ɛzɩ pʋʋ yɔ. Paa pɛkɛzɩ you wondu ndʋ eesu ɛ-yɔɔ yɔ hɔɔlʋʋ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛ-maɣmaɣ e-yuŋ cɛzɩ ɛyaa kikpeetaa naalɛ yuŋ. Ɛlɛ eesu you wondu ndʋ yɔ, pɩfɛyɩ ciɣduu. Ɛɛwɛ ɖoŋ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ ɛkɛ ɖɔɖɔ sɔdʋʋ sɔsɔ. Gooliyaatɩ wɛɛ nɛ ɛyaɣ Izrayɛɛlɩ piya se nɔɔyʋ etii fɛɛʋ taa nɛ ɛ nɛ ɩ poyoo. Maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma ɛyɔɔdaɣ nɛ pitiliɣ tɛʋ tɩyɛ nɛ ehoŋuu wiyaʋ Sɔɔlɩ nɛ ɛ-sɔɔjanaa yɔ. Ɛñɩnaɣ se petiyini-i sɔɔja kʋɖʋm nɛ ɛ nɛ ɩ poyoo nɛ weyi ɛwaba lɛ, ɛ-ɛjaɖɛ wabɩna.​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:4-10.

Sɔɔndʋ kpa Izrayɛɛlɩ piya siŋŋ, pɩkpɛndɩnɩ Wiyaʋ Sɔɔlɩ ɖɔɖɔ. Daviid kɔɔ nɛ ɛna se pɛwɛʋ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, pɩlakɩ fenaɣ lɛ! Filisti sɔɔjanaa nɛ Izrayɛɛlɩ sɔɔjanaa, paa mba lɛ, paasɩŋ po-lone taa ɖiɣɖiɣ nɛ Gooliyaatɩ wɛɛ ekou nɛ ehoŋuu Izrayɛɛlɩ mba paa evemiye nɖɩ. Daviid taa tɩla leleŋ. Fɛyɛ nɖɩ lɛ se Izrayɛɛlɩ wiyaʋ nɛ ɛ-sɔɔjanaa nɛ pɩkpɛndɩnɩ Daviid ɖalaa naadozo pɛwɛɛ nɛ peseliɣ sɔɔndʋ maɣmaɣ yɔɔ! Daviid nɩ pɩ-taa se sɩɩnaa layʋ Gooliyaatɩ wɛʋ nɛ ehoŋuu Izrayɛɛlɩ sɔɔjanaa yɔ, pɩtɩkɛ pe-ɖeke ehoŋaɣ, ɛtʋwaɣ Izrayɛɛlɩ ñɩma tɛ Ɛsɔ Yehowa maɣmaɣ na. Ɛlɛ ɛkɛ pɩɣa evelaɣ yem, ɛbɛ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛla? Pɩtasɩ lɛ, tisuu mbʋ Daviid kaawɛna yɔ, ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ sɔnɔ?​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:11-14.

“KƲYƖ ŊTAA-Ɩ NUM, ƐNƲ LƐ!”

Lɛɛlɛɛyɔ, iyele nɛ ɖɩpɩsɩ mbʋ pɩɩlabɩ fenasɩ cabɩ pʋcɔ nɛ pɩtalɩɣ mbʋ yɔ, pɩ-yɔɔ pazɩ. Ðanaɣ ɖanaa nɛ Daviid wɛɛ ɛtalɩɣ ɛ-caa heŋ pʋʋ nakʋyʋ yɔɔ Bɛtɩlɛhɛm. Ɛkɛ abalɩbɩɣa ŋga keɖe camɩyɛ nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛɛkɛ pɩɣa evelaɣ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa; ɛ-ɛzɩdaa cɛba nɛ ɛwɛɛ lɛɣtʋ ɖɔɖɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɛfɛyɩnɩ nabʋyʋ se ɛla yɔ, ɛmakaɣ cɩmʋʋ nɛ eteɣ hendu. Ɛzɩma Ɛsɔ labɩ kedeŋa nɛ kɛwɛɛ kajʋka yɔ, pɩkɛdaɣnɩ-ɩ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ ɛzɩma ɛmakaɣ cɩmʋʋ ɖoŋ ɖoŋ yɔ, pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛkɔɔ nɛ ɛwɛɛ niye cɩmʋʋ mabʋ taa. Ɛlɛ ɖanaɣ ŋga ɖɩyɔɔdaɣ kɔ-tɔm yɔ kɔ-yɔɔ lɛ, ɛ-caa kaaya-ɩ se ekpe ɖɩɣa.​—1 Samɩyɛɛlɩ 16:12.

Ɛtalaa lɛ, ɛ-caa Yesee ɖiɣni yɔɔdɩnʋʋ akpadɩyʋ nɔɔyʋ. Akpadɩyʋ ɛnʋ lɛ, nayʋ Samɩyɛɛlɩ, ɛɛwɛ siɣsiɣ Yehowa ɛzɩdaa. Yehowa tiyini-i se ɛkɔɔ nɛ ɛtaa num Yesee pɩyalʋ nɔɔyʋ nɛ ɛlɛ kaakɔɔ nɛ ɛlɛɣzɩ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ lone taa. Samɩyɛɛlɩ kaatɛm naʋ Daviid ɖalaa lʋbɛ, ɛlɛ Yehowa heyi-i kpayɩ se ɛnʋ tɩlɩzɩ pa-taa nɔɔyʋ. Daviid ñɔkɔm nɛ ɛtalɩ lɛ, Yehowa heyi Samɩyɛɛlɩ se: “Kʋyɩ ŋtaa-ɩ num, ɛnʋ lɛ!” Nɛ Samɩyɛɛlɩ kʋyɩ ɛkpaɣ hɩlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa paaɖʋ num mbʋ pɔñɔɔzɩ-pʋ camɩyɛ yɔ nɛ ɛpɩyɩ-pʋ Daviid ñʋʋ yɔɔ, ɛ-ɖalaa kpeekpe ɛzɩdaa. Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ pata-ɩ num yɔ, Daviid wezuu lɛɣzaa. Bibl yɔɔdʋʋ se: “[Yehowa] fezuu tii kɩsʋʋ Daviid taa kɩyakʋ ŋgʋ ki-wiye nɛ pɩkpaɣ pɩɖɛɛ.”​—1 Samɩyɛɛlɩ 16:1, 5-11, 13.

Daviid kaawɛnɩ tɩ luzuu nɛ ɛyɔɔdɩ se Yehowa sɩnɩnɩ-ɩ nɛ ɛpɩzɩ ɛkʋ tɔɔyʋʋ nɛ kpemtɔɔyaɣ

Kpaɣnɩ mbʋ lɛ, Daviid paɣzɩ tɩŋnʋʋ nʋmɔŋ nɩɩyɩ yɔɔ se pasɩɩ-ɩ wiyaʋ? Aayɩ, ɛlɛ ɛ-taa kaawɛ leleŋ se ɛɖaŋ nɛ Yehowa fezuu wɩlɩ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖeyi ɖeyi ɛkaɣ paɣzʋʋ labʋ tʋmɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ yɔ. Eluzi ɛ-tɩ nɛ ewolo pɩ-yɔɔ nɛ eɖiyiɣ heŋ ɛzɩ ɛtɩɩlakʋʋ yɔ. Ɛlakaɣ tʋmɩyɛ nɖɩ nɛ kpekpeka nɛ abalɩtʋ. Tam nabʋlɛ kpɩna naayɛ caɣ kʋʋ ɛ-caa heŋ. Alɩwaatʋ natʋyʋ taa lɛ, tɔɔyʋʋ kaalɩnɩ ɛ-yɔɔ nɛ alɩwaatʋ lɛɛtʋ taa lɛ, kpemtɔɔyaɣ ñalɩɩ ɛ-yɔɔ ɖɔɖɔ. Daviid tɩyɔɔdɩ se ɛɖɔɔnʋʋ kpɩna anɛ nɛ aɖɛɛ poliŋ nɛ pɩla se pɩtɛma. Ɛlɛ Daviid kʋyɩ kpaka nɛ eyouni-yɛ se ɛkandɩyɩ ɛ-caa heŋ yɔɔ. E-ɖeke ɛkʋ kpɩna ana a-naalɛ.​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:34-36; Izaayii 31:4.

Evemiye naɖɩyɛ lɛ, wiyaʋ Sɔɔlɩ ya-ɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paayɔɔdɩ ɛ-tɔm nɛ ɛnɩɩ. Paa Sɔɔlɩ ɛkɛ yoyu sɔsɔ yɔ, Yehowa ɖoŋ tɩtasɩ ɛ-yɔɔ wɛʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛtɩɖɔ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ camɩyɛ. Yehowa fezuu tɩtasɩ ɛ-yɔɔ wɛʋ nɛ lɩmaɣza kɩdɛkɛda paɣzɩ-ɩ cɛyʋʋ: Pana mʋʋ kadadayaɣ, ɛzɩyɛ ɖʋʋ nɛ puuyaɣ lakasɩ. Lɩmaɣza kɩdɛkɛda ana akɔŋ lɛ, cɩmʋʋ kɩbaŋʋ welisuu ɖeke pɩzɩɣna nɛ pɩhɛzɩɣ ɛ-laŋɩyɛ. Sɔɔlɩ cɔlɔ caɣyaa nabɛyɛ kɔɔ panɩɩ se Daviid wɛ niye cɩmʋʋ mabʋ nɛ you labʋ taa. Peeɖe petiyaa se pɔkɔnɩ-ɩ Sɔɔlɩ ɖɩɣa taa nɛ ɛmakɩ-ɩ cɩmʋʋ nɛ ɛɖɔkʋʋ e-you wondu ɖɔɖɔ.​—1 Samɩyɛɛlɩ 15:26-29; 16:14-23.

Ɛzɩma Daviid lɩzɩ tisuu siŋŋ nɛ ɛwɩlɩ wɛtʋ tʋnɛ tɩ-taa yɔ, pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ lɔŋ sakɩyɛ, kɔzɩ kɔzɩ piya evelisi. Yʋsɩ se ɛkpaɣ alɩwaatʋ ndʋ ɛcakaɣ yem yɔ nɛ ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ camɩyɛ nɛ ɛñɔtɩnɩ Yehowa kpam. Pɩtasɩ lɛ, ɛɖʋ suuɖu nɛ ɛkpɛlɩkɩ tʋma wena a-labʋ yeki se ɛwɛɛ wazaɣ yɔ. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, eyeba nɛ Yehowa fezuu ɖiyi-i camɩyɛ. Pɩkɛnɩ ɖa-tɩŋa payɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ.​—Eklesɩyastɩ 12:1.

“NƆƆYƲ LAŊƖYƐ ƐTAAMAA”

Daviid kaawɛ Sɔɔlɩ ɖɩɣa taa peeɖe lɛ, ɛpɩsaɣ ɖoŋ ɖoŋ nɛ eɖiyiɣ ɛ-caa heŋ alɩwaatʋ natʋyʋ taa. Mbʋ yebina nɛ alɩwaatʋ natʋyʋ ɛkɔma nɛ ɛpɩsɩ mbʋ lɛ, ɛ-caa tiyi-i se ewolo Sɔɔlɩ sɔɔjanaa cɔlɔ nɛ ɛna se ɛ-ɖalaa naadozo waa mba pɛwɛ sɔɔjanaa mba pa-taa yɔ, pɛwɛ alaafɩya? Daviid nɩɩ ɛ-caa nɔɔ taa tɔm nɛ ɛkpaɣ mbʋ pɩpɔzʋʋ yɔ nɛ ɛkpaɣ nʋmɔʋ nɛ etiki Ela Fɛɛʋ taa. Ɛkɔma ɛtalɩ lɛ, ɛzɩ ɖɩɩtɛm kɛdʋʋ ñʋʋ kʋnɛ ki-kiɖe tɛɛ yɔ, sɔɔjanaa tindima naalɛ waa mba pɛwɛ kaɖɛ taa. Pa tindimiye nɖɩ lɛ, ɖɩsɩŋ piyaɣ yɔɔ nɛ paha ɖama nɛ ɛza nɛ fɛɛʋ wɛɛ pɛ-hɛkʋ taa.​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:1-3, 15-19.

Daviid cɔna lɛ, pɩtɩpɔzɩ se pɩla mbʋ. Le pɩlɩnaa nɛ Yehowa Ɛsɔ ɛzadʋ sɔɔjanaa seɣ cɛɛkɛ ɛyʋ kʋɖʋm, kɔzɩ kɔzɩ sɩɩnaa layʋ? Daviid ɛzɩdaa lɛ, cajayɛ tɔm ndʋ Gooliyaatɩ yɔɔdaɣ yɔ, Yehowa ɛtʋwaɣ. Peeɖe eheyi sɔɔjanaa se ɛnʋ pɩzɩɣ nɛ ɛwa Gooliyaatɩ. Pitileɖi lɛ, Daviid ɖalʋ sɔsɔ Eliyaabɩ nɩɩ se mbʋ Daviid yɔɔdaa. Ɛpaɣzɩ-ɩ kalʋʋ nɛ eheyi-i se petitiyi-i se ɛkɔɔ ɛla you. Nɛ Daviid cosi-i se: “Malabɩ we? Ɛzɩ pɩtɩkɛ tɔm yɔɔdʋʋ yem?” Pʋwayɩ lɛ, ɛwɛɛ ɛyɔɔdʋʋnɩ abalɩtʋ se ɛnʋ pɩzɩɣ ɛwa Gooliyaatɩ nɛ tɔm kɔɔ nɛ tɩtalɩ wiyaʋ Sɔɔlɩ. Nɛ wiyaʋ pɔzɩ se pakpaɣ Daviid nɛ pɔkɔnɩ-ɩ.​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:23-31.

Peeɖe Daviid heyi wiyaʋ nɛ abalɩtʋ se: “Nɔɔyʋ laŋɩyɛ ɛtaamaa.” Gooliyaatɩ tɔm kaaɖʋ Sɔɔlɩ nɛ ɛ-sɔɔjanaa sɔɔndʋ siŋŋ. Pɩtɩla yɔ, ɛzɩma pakpaɣ pa-tɩ nɛ pamaɣzɩnɩ ɛyʋ sɔsɔ ɛnʋ nɛ patɩtɩɩtalʋʋ ɛ-tɩnaɣ taa yaa ɛ-laŋɩyɛ taa yɔ, mbʋ yebina nɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ mbʋ. Pamaɣzaɣ se pa-tɩŋa payɩ mbʋ yɔ, patɩlɩɩ nabʋyʋ ɖogo ɛnʋ ɛ-ɛzɩdaa. Ɛlɛ pɩtɩkɛ lɩmaɣza ana Daviid ñɛwɛna. Ɛ-lɩmaɣza kaawɛ ndɩ kpem nɛ pa-ñɩna. Pʋyɔɔ ɛyɔɔdaa se ɛnʋ woki nɛ eyooni Gooliyaatɩ.​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:32.

Sɔɔlɩ kizini-i nɛ ɛtɔ se: “Ŋŋpɩzɩɣ ŋkaɖɩnɩ Filisti tʋ ɛnʋ yɔ nɛ [ŋyooni-i, mbʋ pʋyɔɔ yɔ] ŋkɛ pɩɣa [evelaɣ] yem, ɛnʋ yɔ ɛkɛ yoyu ɖooo evebitu taa.” Toovenim lɛ, Daviid kaakɛ pɩɣa ññɩɩ yaa we? Aayɩ, ɛlɛ ɛtaatalɩ ɖɔɖɔ se ɛkɛ sɔɔja nɛ pɩnaɣaɣ ɛ-ɛza yɔɔ se ɛkɛ pɩɣa evelaɣ yem. Ɛlɛ ɛyaa kaasɩm Daviid se ɛsɩm you labʋ nɛ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, ɛñɔtɩnɩ ɛzɩ pɩnzɩ nɩɩlɛ mbʋ yɔ.​—1 Samɩyɛɛlɩ 16:18; 17:33.

Daviid kɛdɩ Sɔɔlɩ mbʋ ɛlabɩ tɔɔyʋʋ nɛ kpemtɔɔyaɣ yɔ, pɩ-tɔm. Ɛkɛdʋʋ tɔm ndʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛkpazaɣ ɛ-tɩ yaa we? Aayɩ. Daviid kaasɩm mbʋ pʋyɔɔ ɛpɩzaa ɛkʋ kpɩna ana yɔ. Ɛyɔɔdaa se: “[Yehowa] weyi eholi-m nɛ ɛlɩzɩ tɔɔyʋʋ nɔɔ taa nɛ [kpemtɔɔyaɣ] nɔɔ taa yɔ, ɛ-maɣmaɣ ɛkaɣ-m holuu nɛ ɛlɩzɩ Filisti tʋ ɛnʋ yɔ e-nesi tɛɛ.” Peeɖe Sɔɔlɩ ɛɛnaɣ se ɛla ɛzɩma lɛ, eheyi-i se: “Wolo nɛ [Yehowa] wɛɛ ñɔ-cɔlɔ.”​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:37.

Ŋsɔɔlaa se ŋwɛɛnɩ tisuu ɛzɩ Daviid yɔ? Ye mbʋ yɔ, tɔzɩ se Daviid tisuu taakɛ nɔɔ taa tɔm yem. Ndʋ ɛɛkpɛlɩkɩ Yehowa yɔɔ nɛ ɛzɩma Yehowa sɩnɩ-ɩ e-wezuu caɣʋ taa yɔ, mbʋ yebina nɛ ɛwɛɛnɩ tisuu mbʋ. Ɛnawa se Yehowa kɛ weyi ɛsɔɔlɩ ɛ-ɛyaa nɛ ehuuzuu pɔ-yɔɔ yɔ, nɛ ɛɖɔŋ ɛ-tɔm yɔɔ paa ɛzɩmtaa. Ye ɖɩsɔɔlaa se ɖɩwɛɛnɩ tisuu mbʋ yɔ, pɩcɛyaa se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Bibl nɛ ɖɩtɩlɩ Ɛsɔ camɩyɛ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ nɛ ɖɩɖɔŋ ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ lɛ, ɖɩkaɣ hiɣu wazasɩ sakɩyɛ nɛ pɩcɛyɩsɩ ɖe-tisuu.​—Ebree 11:1.

“[YEHOWA] KAƔ-Ŋ ÐƲZƲƲ ME-NESI TƐƐ”

Kajalaɣ lɛ, Sɔɔlɩ ñɩnaɣ se ɛcɛlɩ Daviid ɛ-maɣmaɣ e-you wondu. Tɩɩwɛ ɖɔɖɔ ɛzɩ Gooliyaatɩ ñɩndʋ yɔ, palabɩ-tʋ nɛ ñɩɣtʋ, nɛ toko sɔsɔʋ, kʋkʋ yɔɔ ɖɔɖɔ nɛ ñɩɣtʋ. Ɛlɛ Daviid su wondu ndʋ nɛ ɛpaɣzɩ ɖɔm lɛ, ɛna se tɩkɩlɩ-ɩ yuŋ, tɩɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ tɩwazɩ-ɩ. Ɛtaakɛ sɔɔja, ye mbʋ pɩtɩmalɩnɩ-ɩ nɛ sɔɔjanaa wondu suu, kɔzɩ kɔzɩ Sɔɔlɩ weyi ɛkɩlɩ ɖaɣlɩkɩŋ Izrayɛɛlɩ samaɣ kpeekpe yɔ, ɛ-sɔɔjatʋ wondu! (1 Samɩyɛɛlɩ 9:2) Peeɖe ɛhɔzɩ wondu ndʋ tɩ-tɩŋa nɛ ɛkpaɣ toko ŋgʋ esuwaɣ nɛ eɖiyiɣ heŋ yɔ.​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:38-40.

Daviid kpaɣ ɖɔɖɔ wondu ndʋ ɛtɩɩɖɔkʋʋ ɛ-yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ eɖiyiɣ heŋ yɔ: Ɛpa huyuu ɛ-hamʋʋ tɛɛ nɛ ɛɖɔkɩ pʋtɔɖɛ. Toovenim se pʋtɔɖɛ tɩlɩɩ nabʋyʋ, ɛlɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se you wonuu sɔsɔʋ nakʋyʋ pɩkɛnaa. Pɩɩkɛ tɔnɛ nimee naalɛ nɛ a-nɔɔ taa lɛ, pala ɖenɖe paɖʋʋ pɩyɛ nɛ pɔtɔʋna yɔ, nɛ pɩɩkɛ wonuu kɩbaŋʋ ŋgʋ ninɖiɣyaa lakaɣnɩ tʋmɩyɛ yɔ. Ɛɖʋʋ pɩyɛ pʋtɔɖɛ taa lɛ, efiɣdi-ɖɩ tam sakɩyɛ nɛ eyele-ɖɩ nɛ ye ɖɩmʋ ɛyʋ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛsɩ. Pɩɩkɛ you wonuu siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ajɛɛ naayɛ taa lɛ, sɔɔjanaa tindimiye naɖɩyɛ wɛɛ nɛ pɛkɛ pʋtɔɖɛ tɔyaa.

Daviid kpaɣ wondu ndʋ nɛ ɛkatɩɣ e-koyindu. Pɩtʋʋ fɛyɩ se Daviid kaatɩmnɩ Yehowa siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ eluŋaa nɛ ɛtɔzʋʋ pɔɔ ŋga ka-taa lɩm kaasɔwa yɔ, ka-taa pɛɛ kagbanzɩ wena a-yɔɔ lozi camɩyɛ yɔ. Ɛtɛm-yɛ tɔzʋʋ lɛ, ɛkpaɣ seya nɛ ɛkatɩɣ Gooliyaatɩ.

Alɩwaatʋ ndʋ Gooliyaatɩ na weyi ɛkɔŋ se ɛ nɛ ɩ poyoo yɔ lɛ, suwe ɛmaɣzaa? Bibl yɔɔdʋʋ se “enimi-i” mbʋ pʋyɔɔ yɔ ‘ɛɛkɛ evebu yem.’ Peeɖe Gooliyaatɩ mabɩ kubuka nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: “Mɛnkɛ haɣ nɛ ŋkɔŋ ma-wayɩ nɛ ɖaʋ na?” Ɛna Daviid ɖɔkɩ ɖaʋ nɛ ɛñɔtʋʋnɩ-ɩ, ɛlɛ ɛtɩna se ɛɖɔkɩ ɖɔɖɔ pʋtɔɖɛ. Ɛlɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ Daviid yɔɔ, Filisti mba ɛsɔnaa hɩɖɛ taa nɛ eɖuuna se ɛkʋʋ-ɩ nɛ ɛcɛlɩ ɛ-nandʋ ɛsɔdaa sumasɩ nɛ tataa kpɩna.​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:41-44.

Daviid cosi tɔm ndʋ Gooliyaatɩ yɔ, tɩwɩlɩɣ se e-tisuu paɣlɩ siŋŋ nɛ pɩkɛnɩ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ sɔnɔ. Maɣzɩ ɛzɩma pɩɣa evelaɣ ŋga kocosi Gooliyaatɩ yɔ, pɩ-yɔɔ nɛ ŋna; kɔtɔm se: ‘Ŋkɔŋ ma-wayɩ nɛ laɣɖɛ nɛ laɖɩyɛ nɛ pɔɖɩyɛ. Ma yɔ mɔnkɔŋ ña-wayɩ nɛ Yoyaa kpeekpe tɛ Ɛsɔ [Yehowa] hɩɖɛ taa, Izrayɛɛlɩ tɛ yoyaa tɛ Ɛsɔ weyi ŋtʋwa yɔ.’ Daviid nawa se pɩtɩkɛ you wondu tɔm kɩlɩnɩ cɛyʋʋ. Gooliyaatɩ lɩzɩ kaañamtʋ nɛ ɛwɩlɩ Yehowa nɛ Yehowa tisu tamɩyɛ. Ɛzɩ Daviid yɔɔdʋʋ yɔ, ‘Yehowa tɩnɩ you.’​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:45-47.

Toovenim lɛ, Daviid kaanawa se Gooliyaatɩ paɣlɩka nɛ e-you wondu kaawɛ sɔɔndʋ siŋŋ. Ɛlɛ etiyele se wɛtʋ ndʋ tɩɖʋ-ɩ sɔɔndʋ. Ɛtɩla ɛzɩ Sɔɔlɩ nɛ ɛ-sɔɔjanaa paalabʋ yɔ. Daviid tɩkpaɣ ɛ-tɩ nɛ ɛmaɣzɩnɩ Gooliyaatɩ. Ɛɛkpaɣ Gooliyaatɩ nɛ ɛmaɣzɩnɩ Yehowa. Gooliyaatɩ ɖaɣlɩkɩŋ kaakɛ mɛtanaa 2 nɛ santimɛtawaa 9; ɛyaa lalaa ɛzɩdaa lɛ, ɛɛwɛ ɛzɩ tilimiye yɔ; ɛlɛ Yehowa ɛzɩdaa lɛ, ɛtɩlɩɩ pʋyʋ. Toovenim lɛ, ɛzɩ ɛyaa lalaa yɔ, Ɛsɔ ɛzɩdaa lɛ, ɛɛwɛ ɛzɩ kayɩmaɣ yɔ, nɛ Yehowa ɖʋ ɛ-taa puwiye se ɛɖɩzɩɣ-ɩ.

Daviid sewa nɛ ɛñɔtɩnɩ Gooliyaatɩ nɛ ɛlɛkɩ e-huyuu taa nɛ ɛlɩzɩ pɩyɛ. Ɛɖʋ-ɖɩ pʋtɔɖɛ taa nɛ efiɣdi-ɖɩ tam sakɩyɛ nɛ panɩɣ ɖɩ-taŋ kancʋʋlaɣ tɩyɛ. Gooliyaatɩ ɖɔŋ nɛ ɛñɔtʋʋnɩ Daviid nɛ pɩtɩla yɔ, e-wondu ɖɔkɩyʋ kaaɖɛ-ɩ nɔɔ. Gooliyaatɩ paɣlɩka sɔsɔɔ kanɛ kapɩsaa nɛ kaɖʋzɩ-ɩ kɩɖʋzʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ weyi ɛɖɔkaɣ e-wondu yɔ, ɛtɩɖaɣlɩ ɛzɩ ɛnʋ yɔ nɛ ɛɛpɩzɩɣ ɛkpazɩ wonuu ŋgʋ ɛmʋʋnɩ kɩgbɛzɛmɩŋ yɔ nɛ pihuuzi ɖogo ɛnʋ ɛ-ñʋʋ yɔɔ. Ɛlɛ ɛ-ñʋʋ ɖeyi ɖeyi Daviid ñatʋʋzɩna.​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:41.

Daviid kaanawa se paa ɛyʋ kaakɛ ɖogo yɔ, ɛtɩlɩɩ pʋyʋ Yehowa ɛzɩdaa

Daviid yele pɩyɛ e-nesi tɛɛ nɛ ɖɩɖɛɛ. Maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma paa weyi ɛɛkpa e-feziŋ alɩwaatʋ ndʋ pɩyɛ nɖɩ ɖɩlɩwa nɛ ɖɩtʋʋzɩnɩ Gooliyaatɩ ɖeyi ɖeyi yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yehowa taasɔɔlɩ se Daviid ɛtasɩ lɔʋ pɩyɛ naalɛ ñɩnɖɛ. Pɩyɛ wolo ɖɩmʋ ɛ-ñʋʋ ɖeyi ɖeyi nɛ ɖɩcaɣ e-kiɖe taa. Ðogo ɛnʋ etii ɛɖa tataa wam nɛ ɛ-ɛza pamnɩ tɛtʋ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se weyi ɛɛɖɔkɩ Gooliyaatɩ you wondu yɔ, sɔɔndʋ kpa-ɩ nɛ ɛpaɣzɩ seu. Daviid wolo nɛ ɛlɩzɩ Gooliyaatɩ maɣmaɣ sɩɣa nɛ ɛsɛtɩnɩ ɖogo ɛnʋ ɛ-ñʋʋ.​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:48-51.

Lɛɛlɛɛyɔ, Sɔɔlɩ nɛ ɛ-sɔɔjanaa pehiɣ abalɩtʋ lɛ. Papaɣzɩ mabʋ you kubuka nɛ paɖʋ Filisti mba wayɩ. Daviid kaaheyi Gooliyaatɩ se: ‘Yehowa kaɣ-mɩ ɖʋzʋʋ ɖe-nesi tɛɛ.’ Nɛ mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩlaba.​—1 Samɩyɛɛlɩ 17:47, 52, 53.

Sɔnɔ, Ɛsɔ sɛyaa ɩɩtasɩɣ labʋ tomnaɣ yɔɔ you ɛzɩ ɖooo lɛ yɔ. (Maatiyee 26:52) Paa mbʋ yɔ, pɩcɛyaa se ɖɩwɛɛnɩ tisuu ɛzɩ Daviid yɔ. Pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩnɩ Daviid nɛ Yehowa kɛ Ɛsɔ siŋŋ ɖɛ-ɛzɩdaa, Ɛsɔ weyi ɛmʋnaa se ɖɩsɛɛ e-ɖeke nɛ ɖise-i sɔɔndʋ yɔ. Nabʋyʋ taa lɛ, pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ kʋñɔŋ ŋgʋ kɩtalɩ-ɖʋ yɔ, kɩpaɣlɩ ɛzɩma yɔ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlɩɩ kɩ-taa, ɛlɛ paa ɖa-kʋñɔŋ kaapaɣlɩ ɛzɩma yɔ, kɩtɩlɩɩ pʋyʋ Yehowa, Ɛsɔ weyi e-ɖoŋ fɛyɩ kamaɣ yɔ, ɛ-ɛzɩdaa. Ye ɖiyeba nɛ Yehowa kɛnɩ ɖɛ-Ɛsɔ nɛ ɖɩtaɣ-ɩ liu nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim ɛzɩ Daviid yɔ, kaɖɛ naɖɩyɛ yaa kʋñɔŋ nakʋyʋ ɛɛkaɣ yebu nɛ ɖiseli. Kaɖɛ naɖɩyɛ fɛyɩ se ɖɩkɩlɩ Yehowa ɖoŋ!