1, 2. Ɛbɛ yɔɔ pɩkɛnɩ-ɖʋ waɖɛ sɔsɔyɛ se ɖɩtɩmɩ? Nɛ ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩtɩlɩ mbʋ Bibl wɩlɩɣ adɩma yɔɔ yɔ?

YE PAKPAƔ tɛtʋ nɛ pamaɣzɩnɩ ɛsɔdaa yɔ, tɩwɛ ññɩɩ pɩdɩɩfɛyɩ. Yehowa weyi “ɛlɩzɩ ɛsɔdaa nɛ tataa yɔ,” ɛ-ɛzɩdaa lɛ, “ajɛɛ wɛ ɛzɩ lɩm toka tɔka yɔɔ yɔ.” (Keɣa 113B:15; Izaayii 40:15) Ɛlɛ Bibl tɔm se: “[Yehowa] wɛ mba payaɣ-ɩ yɔ pɔ-cɔlɔ kpam, mba payaɣ-ɩ [toovenim] taa yɔ. Mba pañaŋɩ-ɩ yɔ, ɛhaɣ-wɛ mbʋ pe-liu wɛɛ yɔ, ɛnɩɣ po-kubusi nɛ ɛyakɩ pa-ñʋŋ.” (Keɣa 144:18, 19) Maɣzɩ nɛ ŋna, Wondu Lɩzɩyʋ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ wɛ ɖɔ-cɔlɔ kpam nɛ ewelisiɣni-ɖʋ ye “ɖɩyaɣ-ɩ [toovenim] taa yɔ.” Waɖɛ kɩbanɖɛ kpem pɩkɛnɩ-ɖʋ se ɖɩñɔtɩnɩ Ɛsɔ pɩtɩŋnɩ adɩma yɔɔ!

² Ɛlɛ ye ɖɩsɔɔlaa se Yehowa ewelisi ɖa-adɩma yɔ, pʋpɔzʋʋ se ɖɩtɩmɩ ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ. Ye ɖɩɩsɩŋ tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ adɩma yɔɔ yɔ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ. Pɩkɛnɩ kɩjɛyʋʋ kpem se ɖɩtɩlɩ tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ adɩma yɔɔ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ adɩma sɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩñɔtɩnɩ Yehowa.

3. Lɩmaɣzɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ yɔɔ pʋpɔzʋʋ se ɖɩtɩmnɩ Yehowa?

³ Pɩcɛyaa se ɖɩtɩmnɩ Yehowa mbʋ pʋyɔɔ yɔ,  ɛ-maɣmaɣ ɛpɔzʋʋnɩ-ɖʋ se ɖɩtɩmnɩ-ɩ. Ɛ-tɔm sazɩɣ-ɖʋ se: “Ɩtaalɛyɩ natʋyʋ; paa kɛdɛɖaɣ ŋga ka-taa, ɩɖɔkɩ adɩma, sɛtʋ ɛsʋʋ-mɩ nɛ iheyi Ɛsɔ mbʋ ɩtɛɖɩɣ yɔ. Nɛ Ɛsɔ tɛ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩkpaɖɩ lɔŋ kpeekpe yɔ, ɖɩɖɔkɩ mɩ-laŋa nɛ mɩ-maɣzɩm Yesu Krɩstʋ taa.” (Filiipu 4:6, 7) Pɩfɛyɩ se ɖileɣyini adɩma kpa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kedeŋa kpeekpe yɔɔ Cɔnɩyʋ Sɔsɔ wɩlɩnɩ-ɖʋ sɔɔlɩm nɛ ɛha-ɖʋ waɖɛ se ɖɩtɩmnɩ-ɩ.

4. Ɛzɩma tɩyɛ adɩma labʋ ɖoŋ ɖoŋ cɛyɩsɩɣ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ?

⁴ Pɩtasɩ lɛ, ye ɖɩlakɩ adɩma ɖoŋ ɖoŋ yɔ, pɩcɛyɩsɩɣ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ. Pɩtɩkɛ alɩwaatʋ ndʋ taabalaa kɩbama ñɩnɩɣ nabʋyʋ yɔ tɩ-taa yeke pɔyɔɔdʋʋnɩ ɖama. Ye pawɩlɩɣ ɖoŋ ɖoŋ se pɔsɔɔlɩ ɖama nɛ peheyiɣ ɖama pa-lɩmaɣza nɛ mbʋ pɩcɛyɩɣ-wɛ yɔ, pa-taabalɩyɛ cɛyɩsɩɣ. Hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa lɛ, mbʋ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ wɛɛ ɖɔɖɔ. Takayaɣ kanɛ kasɩnɩ-ŋ nɛ ŋkpɛlɩkɩ tɔm sakɩyɛ Bibl taa, Yehowa wɛtʋ nɛ ɛ-ɖʋtʋ pɔ-yɔɔ. Ŋkpɛlɩkaa se Ɛsɔ kɛ ɛyʋ siŋŋ. Adɩma haɣ-ŋ waɖɛ se ŋheyi ña-lɩmaɣza nɛ ŋwɩlɩ ñɔ-sɔɔlɩm  sɔsɔm ña-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ. Ye ŋlakɩ mbʋ yɔ, ŋñɔtʋʋnɩ Yehowa kpam—Yakubu 4:8.

5. Ɛbɛ wɩlɩɣ se Yehowa eewelisiɣ adɩma tɩŋa?

⁵ Yehowa welisiɣ adɩma tɩŋa na? Nayʋ Izaayii alɩwaatʋ taa, Yehowa kaaheyi Izrayɛɛlɩ piya nzɩ sɩɩtaañaŋɩ-ɩ yɔ se: “Iposuu nesi lɛ, mɛnkɛzɩɣ mɛ-ɛza kɩjaʋ; nɛ paa ɩtɩmɩɣ sakɩyɛ yɔ, maawelisiɣ; mi-nesi tɛɛ nɛ calɩm ɖo.” (Izaayii 1:15) Ye mbʋ, ɖa-lakasɩ nasɩyɩ pɩzɩɣ nɛ sɩla nɛ Ɛsɔ eewelisiɣ ɖa-adɩma. Pɩ-yɔɔ pʋpɔzʋʋ se ɖɛ-wɛtʋ ɛmʋna pʋcɔ nɛ Ɛsɔ welisi ɖa-adɩma.

6. Ye ɖɩsɔɔlaa se Yehowa ewelisi ɖa-adɩma yɔ, ɛbɛ pʋpɔzʋʋ se ɖɩcalɩ labʋ? Nɛ ɛbɛ sɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla mbʋ?

⁶ Mbʋ pʋpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ, pɩ-taa lɛɛbʋ lɛ tisuu. (Kalɩ Maarkɩ 11:24.) Apostoloo Pɔɔlɩ mawa se: “Piyele tisuu ɛfɛyɩ kɔyɔ pɩɩsaŋ [Ɛsɔ] ɖenuu. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ weyi ɛñɔtʋʋnɩ Ɛsɔ yɔ, pʋmʋnɩ-ɩ se etisi se ɛwɛɛ nɛ ɛhɛyɩɣ mba pañɩnɩɣ-ɩ yɔ.” (Ebree 11:6) Ɛyʋ lakasɩ wɩlɩɣna se ɛwɛnɩ tisuu siŋŋ. Eetisiɣ yem se Ɛsɔ wɛɛ nɛ ewelisiɣ adɩma nɛ ecosuu a-yɔɔ. Pʋpɔzʋʋ se kɩyakɩŋ tɩŋa lɛ, ɖe-wezuu caɣʋ ɛwɩlɩɣ se ɖɩwɛnɩ tisuu.—Yakubu 2:26.

7. (a) Ɛbɛ yɔɔ pʋpɔzʋʋ se ɖɩyɔɔdɩnɩ Yehowa nɛ ñamtʋ? (b) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiluzi ɖa-tɩ nɛ ɖɩla adɩma wena alɩnɩ ɖa-laŋɩyɛ taa yɔ?

⁷ Yehowa pɔzʋʋ ɖɔɖɔ mba palakɩ adɩma yɔ se pala-yɛ nɛ tɩ luzuu nɛ laŋɩyɛ kɩbanɖɛ. Pɩtɩmʋna mbʋ se ɖɩɩyɔɔdʋʋnɩ Yehowa lɛ, ɖiluzi ɖa-tɩ yaa we? Ye ɛyaa ihiɣ waɖɛ se pɔyɔɔdɩnɩ wiyaʋ yaa ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ nɔɔyʋ yɔ, pɔyɔɔdʋʋnɩ-ɩ nɛ ñamtʋ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ pañaŋɩ-ɩ ɛ-sɔsɔtʋ yɔɔ. Mbʋ labɩna nɛ pʋpɔzʋʋ se ɖɩɩyɔɔdʋʋnɩ Yehowa lɛ, ɖɩwɩlɩ-ɩ ñamtʋ pɩkɩlɩ. (Keɣa 137:6) Toovenim taa lɛ, ɛkɛ “Ɛsɔ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 17:1) Ðɩtɩlɩɩ pʋyʋ Ɛsɔ ɛzɩdaa. Pɩ-yɔɔ pʋpɔzʋʋ se ɖɩyɔɔdɩnɩ  tɩ luzuu ɖa-adɩma taa. Tɩ luzuu sɩɣnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩyɔɔdɩ ndʋ tɩwɛ ɖa-laŋɩyɛ taa yɔ. Pɩtasɩ lɛ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtaayɔɔdʋʋ tɔm kʋyʋmtʋ paa ɖooye ɖa-adɩma taa ɛzɩ sɔnzɩ ɖɩlakɩ yɔ.—Maatiyee 6:7, 8.

8. Ɛbɛ pʋpɔzʋʋ se ɖɩla nɛ nɔɔ kʋyʋmaɣ wɛɛ ɖa-adɩma nɛ ɖa-lakasɩ pɛ-hɛkʋ taa?

⁸ Pʋpɔzʋʋ ɖɔɖɔ se ɖa-lakasɩ ɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɖa-adɩma pʋcɔ nɛ Ɛsɔ welisini-ɖʋ. Yehowa ñɩnɩɣ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖa-lakasɩ nɛ ɖa-adɩma patɩŋ nʋmɔʋ kʋyʋmʋʋ. Ye ɖɩpɔzɩ-ɩ se: “Ha-ɖʋ sɔnɔ ɖa-kɩyakʋ tɔɔnaɣ yɔ,” pʋpɔzʋʋ se ɖɩñaɣ pana nɛ paa tʋmɩyɛ nɖɩ ɖihiɣaa yɔ, ɖɩlabɩ-ɖɩ camɩyɛ. (Maatiyee 6:11; 2 Tesalooniki 3:10) Ye ɖɩlabɩ adɩma se pasɩnɩ-ɖʋ nɛ tomnaɣ yɔɔ ɛjandʋ ɛtaawɛnɩ ɖoŋ ɖɔ-yɔɔ yɔ, pʋpɔzʋʋ se ɖise lakasɩ nzɩ sɩpɩzɩɣ nɛ sɩkɛnɩ-ɖʋ takɩm yɔ. (Koloosi 3:5) Lɛɛlɛɛyɔ pʋpɔzʋʋ se ɖicosi tɔm ndʋ papɩzɩɣ nɛ pɔpɔzɩ adɩma labʋ yɔɔ yɔ, tɩ-yɔɔ.

9. Anɩ pʋpɔzʋʋ se ɖɩtɩmna? Nɛ pɩtɩŋnɩ a-yɔɔ?

⁹ Anɩ pʋpɔzʋʋ se ɖɩtɩmna? Yesu kaawɩlɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa se patɩmnɩ “ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ.” (Maatiyee 6:9) Ye mbʋ, Yehowa Ɛsɔ yeke pʋpɔzʋʋ se ɖɩtɩmna. Ɛlɛ Yehowa pɔzʋʋ-ɖʋ se ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ tʋmɩyɛ nɖɩ ɛ-Pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ Yesu Krɩstʋ lakɩ yɔ, ɖɩ-yɔɔ. Ɛzɩ ɖɩɩtɛm kpɛlɩkʋʋ ñʋʋ 5 taa yɔ, petiyi Yesu tɛtʋ yɔɔ se ɛhɛyɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa nɛ ɛlɩzɩ-ɖʋ kɩwɛɛkɩm nɛ sɩm pe-nesi tɛɛ. (Yohanɛɛsɩ 3:16; Roma 5:12) Ɛnʋ Yehowa lɩzaa se ɛkɛ Cɔjɔ Sɔsɔ nɛ Tɔm Hʋyʋ. (Yohanɛɛsɩ 5:22; Ebree 6:20) Pɩ-yɔɔ Bibl heyiɣ-ɖʋ se ɖɩla adɩma nɛ pɩtɩŋnɩ Yesu yɔɔ. Yesu maɣmaɣ tɔm se: “Mɛkɛnɩ nʋmɔʋ, [toovenim] tʋ nɛ wezuu. Nɔɔyʋ eewoki Caa cɔlɔ nɛ ɛtɩtɩŋnɩ mɔ-yɔɔ.” (Yohanɛɛsɩ 14:6) Ye  ɖɩsɔɔlaa se pewelisi ɖa-adɩma yɔ, pʋpɔzʋʋ se ɖɩtɩmnɩ Yehowa yeke na nɛ pɩtɩŋnɩ ɛ-Pɩyalʋ yɔɔ.

10. Pɩkɛnɩ kɩjɛyʋʋ se ɖɩcaɣ yaa ɖiluŋ yaa ɖiluzi ɖa-ñʋʋ yaa ɖɩsɩŋ pʋcɔ nɛ ɖɩtɩmɩ yaa we?

¹⁰ Pɩcɛyaa se ɖɩcaɣ yaa ɖiluŋ yaa ɖɩsɩŋ yaa ɖiluzi ɖa-ñʋʋ pʋcɔ nɛ ɖɩtɩmɩ yaa we? Aayɩ. Yehowa tɩpɔzɩ se ɖe-nesi yaa ɖo-tomnaɣ ɛwɛɛ wɛtʋ natʋyʋ taa pʋcɔ nɛ ɖɩtɩmnɩ-ɩ. Bibl wɩlɩɣ se paa ɖɩcaɣ yaa ɖiluzi ɖa-ñʋʋ yaa ɖiluŋ ɖa-nʋmbɔla yɔɔ yaa ɖɩsɩŋaa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmɩ. (3 Awiya 17:16; Nehemiya 8:6; Danɩyɛɛlɩ 6:10; Maarkɩ 11:25) Mbʋ pɩkɩlɩ cɛyʋʋ yɔ lɛ laŋɩyɛ kɩbanɖɛ wɛnʋʋ. Pɩtɩcɛyɩ se ɖo-tomnaɣ ɛwɛɛ wɛtʋ natʋyʋ taa koŋ. Toovenim, ye ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlakɩ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ yaa nabʋyʋ ɛtalɩ-ɖʋ tuda yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmɩ ɖa-laŋɩyɛ taa ɖenɖe ɖɩwɛɛ yɔ. Paa ɛyaa mba pɛwɛ ɖɔ-cɔlɔ yɔ patɩtɩlɩ se ɖɩlabɩ adɩma yɔ, Yehowa ñewelisiɣ adɩma ana.—Nehemiya 2:1-6.

11. Ða-kɩcɛyɩm mbʋ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmɩ?

¹¹ Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ ɖa-adɩma taa? Bibl tɔm se: “Ye ɖɩpɔzʋʋ-ɩ mbʋ pɩkɛdɩnɩ-ɩ kɔyɔ, [Yehowa] welisiɣni-ɖʋ.” (1 Yohanɛɛsɩ 5:14) Ye mbʋ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ mbʋ payɩ pɩwɛ nɔɔ kʋyʋmaɣ nɛ Ɛsɔ sɔɔlɩm yɔ. Ɛsɔ sɔɔlɩm pɩkɛwa se ɖɩtɩmɩ mbʋ mbʋ pɩcɛyɩɣ-ɖʋ yɔ, pɩ-yɔɔ yaa we? Ɛɛɛ, mbʋ lɛ ɖeyi ɖeyi. Yehowa tɩmnʋʋ wɛ ɛzɩ ɛyʋ nɛ ɛ-taabalʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ pɔyɔɔdʋʋ yɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ‘ɖiheyi Ɛsɔ mbʋ pɩwɛ ɖa-laŋɩyɛ taa yɔ.’ (Keɣa 61:9) Pɩwɛɣ ɖeu se ɖɩpɔzɩ-ɩ fezuu kiɖeɖeu mbʋ pʋyɔɔ yɔ, kɩpɩzɩɣ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla mbʋ pʋtʋʋzaa yɔ. (Luka 11:13) Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩpɔzɩ-ɩ se ɛha-ɖʋ lɔŋsɩnɖɛ ɖa-lɩmaɣza kpaɣʋ taa nɛ ɛsɔzɩ-ɖʋ ɖoŋ nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ alɩwaatʋ kaɖɛ ndʋ taa. (Yakubu 1:5) Ye ɖɩlabɩ kɩwɛɛkɩm yɔ, pʋpɔzʋʋ se ɖɩpɔzɩ Ɛsɔ se ɛkpaɣ nɛ ekpeɣ-ɖʋ pɩtɩŋnɩ Krɩstʋ kɩlaʋ yɔɔ. (Efɛɛzɩ 1: 3, 7) Ɛlɛ, pɩtɩkɛ mbʋ pɩcɛyɩɣ-ɖʋ yɔ pɩ-yɔɔ yeke pɩwɛɛ se ɖɩtɩmɩɣ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmɩ lalaa yɔɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmɩ ɖɔ-hɔʋ taa mba yaa ɖɛ-ɛgbɛyɛ taa koobiya yɔɔ.—Tʋma Labʋ 12:5; Koloosi 4:12.

12. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖɛzɩ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛ-tɔm nɔɔ ɖa-adɩma taa?

¹² Mbʋ putukuuni Yehowa Ɛsɔ yɔ, mbʋ pʋpɔzʋʋ se ɖɩɖɛzɩ nɔɔ ɖa-adɩma taa. Pɩtʋʋ fɛyɩ, pʋpɔzʋʋ se ɖɩsɛɛ Ɛsɔ mbʋ mbʋ ɛlakɩ-ɖʋ yɔ, pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsamɩ-ɩ nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim. (3 Awiya 29:10-13) Yesu kɩɖaʋ adɩma wena pama-yɛ Maatiyee 6:9-13 taa yɔ, a-taa ɛwɩlɩ-ɖʋ se ɖɩtɩmɩ se Ɛsɔ hɩɖɛ ɛsɛɛ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se pañam-ɖɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩkɛ hɩɖɛ kiɖeɖee yaa ɖɩwɛ kele kele (Kalɩ Maatiyee 6:19-13.) Pʋwayɩ lɛ, ɛtɔ se ɖɩpɔzɩ se Ɛsɔ Kewiyaɣ ɛkɔɔ nɛ ɛ-sɔɔlɩm la tataa ɛzɩ ɛsɔdaa yɔ. Yesu yɔɔdɩ tɔm ndʋ pʋcɔ nɛ ɛyɔɔdɩ mbʋ pɩcɛyɩɣ ɛyaa yɔ, pɩ-tɔm. Ye ɖa ɖɔɖɔ ɖɩcɛlɩɣ Ɛsɔ kajalaɣ lone ɖa-adɩma taa yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se pɩtɩkɛ mbʋ pɩcɛyɩɣ-ɖʋ yɔ, pi-yeke pɩ-yɔɔ ɖɩmaɣzɩɣ.

13. Tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ adɩma wena akɛdɩnɩ Ɛsɔ yɔ, a-ɖaɣlɩkɩŋ yɔɔ?

¹³ Ɛzɩma pʋpɔzʋʋ se ɖa-adɩma ɖaɣlɩkɩŋ ɛmaɣna? Bibl tɩyɔɔdɩ natʋyʋ adɩma wena ɖɩlakɩ ɖe-yeke yaa samaɣ taa yɔ, a-ɖaɣlɩkɩŋ tɔm. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmɩ tobi pʋcɔ nɛ ɖɩtɔɔ tɔɔnaɣ. Ða-adɩma pɩzɩɣ nɛ aɖaɣlɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ ɖe-yeke nɛ ɖɩcaɣ se ɖiheyi Yehowa ɖa-laŋɩyɛ taa tɔm yɔ. (1 Samɩyɛɛlɩ 1:12, 15) Ɛlɛ, mba pokuyuu pa-taa se pakɩlɩ lalaa ɖeu nɛ palakɩ adɩma lalaa ɛzɩdaa nɛ pɩɖaɣlɩɣ yɔ, Yesu kʋ pɔ-tɔm. (Luka 20:46, 47) Adɩma ana aaheyiɣ Yehowa natʋyʋ. Mbʋ pɩcɛyaa yɔɔ lɛ se ɖa-adɩma ɩlɩnɩ ɖa-laŋa taa. Ye mbʋ, ɖa-kɩcɛyɩm nɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɖɩwɛɛ yɔ, piyekina nɛ ɖɩtɩlɩ se ɖa-adɩma ɩɖaɣlɩ yaa ataaɖaɣlɩ.

14. Bibl sazʋʋ-ɖʋ se ‘ɖɩtɩmɩ kaahɛzaɣ’ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Nɛ ɛbɛ yɔɔ tɔm ndʋ tɩlakɩ-ɖʋ leleŋ?

¹⁴ Tam ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩtɩmɩ? Bibl sazɩɣ-ɖʋ se  ‘ɖɩtɩmɩɣ tam nɛ pɩtaaɖɛɛ-ɖʋ nɛ tɩmʋʋ,’ se ‘ɖɩwɛɛ adɩma taa tam’ nɛ ‘ɖɩtɩmɩɣ kaahɛzaɣ.’ (Luka 18:1; Roma 12:12; 1 Tesalooniki 5:17) Ɛlɛ, Bibl ɛɛpɔzʋʋ-ɖʋ cɩnɛ se ɖɩtɩɩlɩ paa ɖooye lɛ, ɖɩwɛɛ Yehowa tɩmnʋʋ yɔɔ na. Ɛlɛ, Bibl sazɩɣ-ɖʋ se ɖɩtɩmnɩ Yehowa ɖoŋ ɖoŋ nɛ paa ɖooye lɛ, ɖɩsɛɛ-ɩ mbʋ mbʋ ɛlakɩ-ɖʋ yɔ, pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩpɔzɩ-ɩ se ɛwɩlɩ-ɖʋ nʋmɔʋ, ɛhɛzɩ ɖa-laŋa nɛ ɛsɔzɩ-ɖʋ ɖoŋ. Yehowa tɩsɩɩ tɩnaɣ ɖa-adɩma ɖaɣlɩkɩŋ nɛ tam ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩnɩ-ɩ adɩma taa yɔ. Pɩɩlakɩ-ŋ leleŋ kpem na? Ye toovenim ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ waɖɛ nɖɩ Ɛsɔ ha-ɖʋ se ɖɩtɩmnɩ-ɩ yɔ, ɖɩ-yɔɔ yɔ, pʋbʋ lɛ ɖɩkaɣ-ɩ tɩmnʋʋ ɖoŋ ɖoŋ.

15. Ɛbɛ yɔɔ pʋpɔzʋʋ se ɖɩtɔ se ‘Amɛn’ ɖa-adɩma wayɩ yaa samaɣ taa adɩma wayɩ?

¹⁵ Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩtɛŋ tɩmʋʋ lɛ, ɖɩtɔ se “Amɛn”? “Amɛn” tɔbʋʋ lɛ se “mbʋ lɛ” yaa “pɩla mbʋ.” Bibl taa kɩɖaŋ wɩlɩɣ se pʋmʋnaa se paa ɖɩtɩmɩɣ ɖe-yeke yaa samaɣ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩtɛŋ lɛ, ɖɩtɔ se “Amɛn.” (3 Awiya 16:36; Keɣa 40:14) Ðɩtɔŋʋʋ se “Amɛn” ɖa-adɩma wayɩ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ndʋ ɖɩyɔɔdaa yɔ, tɩlɩnɩ ɖa-laŋɩyɛ taa. Ðɩtɔŋʋʋ se “Amɛn” samaɣ taa adɩma wayɩ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ndʋ pɔyɔɔdɩ adɩma ana a-taa yɔ, pɩwɛ nɔɔ kʋyʋmaɣ nɛ ɖa-lɩmaɣza. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɔ se “Amɛn” nɛ nɔɔ kɩkʋyaɣ yaa ɖe-liu tɛɛ.—1 Kɔrɛntɩ 14:16.

16. Lidaʋ ŋgʋ ɖɩwɛnɩ adɩma wena ɖɩlakɩ yɔ, a-yɔɔ?

¹⁶ Toovenim se Yehowa cosuu adɩma yɔɔ yaa we? Ɛɛɛ, pɩtʋʋ fɛyɩ. Ðɩwɛnɩ lidaʋ se “adɩma Welisiyu” cosuu adɩma kɩbana wena ɛyaa miiliyɔɔwaa lakɩ-ɩ yɔ, a-yɔɔ. (Keɣa 65:2, NW) Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ nʋmɔŋ ndɩ ndɩ yɔɔ nɛ ecosi ɖa-adɩma yɔɔ.

17. Ɛbɛ yɔɔ papɩzɩɣ nɛ pɔtɔ se Ɛsɔ tɩŋɩɣnɩ e-tiyiyaa nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa mba pɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɔ-yɔɔ nɛ ecosuu ɖa-adɩma yɔɔ?

 ¹⁷ Yehowa tɩŋɩɣnɩ e-tiyiyaa nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa mba pɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɔ-yɔɔ nɛ ecosuu adɩma yɔɔ. (Ebree 1:13, 14) Ɛyaa sakɩyɛ kɛdaa se mba ɖiɣni tɩmnʋʋ Ɛsɔ se ɛsɩnɩ-wɛ nɛ panɩɩ Bibl taa nɛ patɩtɛmta lɛ, Yehowa sɛyʋ nɔɔyʋ kɔm pɔ-cɔlɔ nɛ ɛsɩnɩ-wɛ. Pɩwɩlɩɣ se Ɛsɔ tiyiyaa wɩlɩɣnɩ-ɖʋ nʋmɔʋ Kewiyaɣ laŋhɛzɩyɛ tɔm susuu taa. (Natʋ 14:6) Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ ɖo-koobu Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ yɔɔ nɛ ɛɖʋ-ɖʋ nesi kaɖɛ alɩwaatʋ  natʋyʋ taa.—Aduwa 12:25; Yakubu 2:16.

18. Ɛzɩma Yehowa tɩŋɩɣnɩ e-fezuu kiɖeɖeu nɛ ɛ-tɔm pɔ-yɔɔ nɛ ecosuu ɛ-lɩmɖʋyaa adɩma yɔɔ?

¹⁸ Yehowa Ɛsɔ tɩŋɩɣnɩ ɖɔɖɔ e-fezuu kiɖeɖeu nɛ Bibl pɔ-yɔɔ nɛ ecosuu adɩma wena ɛ-lɩmɖʋyaa lakɩ yɔ, a-yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩmɩɣnɩ Ɛsɔ se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ takɩm nabʋyʋ taa yɔ, Ɛsɔ pɩzɩɣ nɛ ɛwɩlɩ-ɖʋ nʋmɔʋ nɛ ɛsɔzɩ-ɖʋ ɖoŋ pɩtɩŋnɩ e-fezuu kiɖeɖeu yɔɔ. (2 Kɔrɛntɩ 4:7) Ɛlɛ, Bibl yɔɔ Yehowa kɩlɩɣnɩ tɩŋʋʋ nɛ ecosuu ɖa-adɩma yɔɔ. Bibl yɔɔ ɛtɩŋɩɣna nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ. Ðɩɩkpɛlɩkɩɣ Bibl ɖa-tɩ yɔɔ yaa ɖɩɩkalɩɣ yom siɣsiɣ tʋ takayaɣ nakɛyɛ ɛzɩ kanɛ yɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkatɩ masɩ kɩbanzɩ nasɩyɩ nɛ sɩsɩnɩ-ɖʋ. Bibl taa lɔŋ weyi pʋpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ-ɩ kediɣzaɣ nakɛyɛ taa yaa ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ cɔlɔ.—Galaatɩ 6:1.

19. Ye nabʋyʋ taa pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ Ɛsɔ eecosi ɖa-adɩma naayɛ yɔɔ yɔ, tɔm ndʋ yɔɔ pɩtɩmʋna se ɖɩsɔɔ?

¹⁹ Ye pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ Yehowa ɛɛcaɣ cosuu ɖa-adɩma yɔɔ lɛɛ lɛɛ yɔ, ɖɩtaamaɣzɩ kpa se ɛɛpɩzɩɣ ɖa-adɩma yɔɔ cosuu na. Pʋpɔzʋʋ se ɖɩtɔzɩ se Yehowa cosuu ɖa-adɩma yɔɔ ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ pʋmʋnaa yɔ, tɩ-yɔɔ. Ɛsɩm mbʋ pɩcɛyɩɣ-ɖʋ nɛ ɛzɩma ɛcɛlɩ-ɖʋ pʋ yɔ nɛ pɩkɩlɩ ɖa-maɣmaɣ. Ɛlɛ alɩwaatʋ sakɩyɛ taa lɛ, eyeki-ɖʋ se ɖɩwɛɛ ‘ɖɩpɔzʋʋ, ɖɩñɩnɩɣ nɛ ɖɩmakɩ.’ (Luka 11:5-10) Ðɩwɛɛ nɛ ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, Ɛsɔ naɣ se  mbʋ ɖɩñɩnɩɣ yɔ, pɩcɛyɩ ɖɛ-ɛzɩdaa siŋŋ nɛ ɖɩwɛnɩ tisuu ɛ-yɔɔ toovenim. Pɩtasɩ lɛ, Yehowa pɩzɩɣ nɛ ecosi ɖa-adɩma yɔɔ ɛlɛ ɖiiɖiɣziɣna. Ðɩkpaɣ se ɖɩtɩmnɩ-ɩ se ɛsɩnɩ-ɖʋ takɩm nabʋyʋ taa. Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛsɔzɩ-ɖʋ ɖoŋ se ɖɩkaɖɩnɩ takɩm mbʋ, ɛlɛ ɛɛsɩnzɩɣ-pʋ.—Kalɩ Filiipu 4:13.

20. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se adɩma kɛ-ɖʋ waɖɛ sɔsɔɖɛ?

²⁰ Pɩkɛnɩ-ɖʋ taa leleŋ kpem se kedeŋa kpeekpe Lɩzɩyʋ welisiɣni mba payɩ patɩmɩɣnɩ-ɩ ɛzɩ pʋpɔzʋʋ yɔ! (Kalɩ Keɣa 144:18.) Yehowa haʋ-ɖʋ waɖɛ se ɖɩtɩmɩɣnɩ-ɩ yɔ, hɩɖɛ ɛɖʋ-ɖʋ. Ye mbʋ ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩtɩmɩɣnɩ-ɩ paa ɖooye. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa liu se ɖɩkaɣ ñɔtɩnʋʋ Yehowa weyi ewelisiɣ adɩma yɔ, paa ɖooye nɛ pɩkɩlɩ.