1. Ovanhu vahapu ohava kala va tila shike?

 NATU ka taleni koimoniwa yavamwe tai shikula. Nestor nomukulukadi waye, María, ova li va hala oku ka longela oko ku na omhumbwe inene yovaudifi vOuhamba. * Ndele opo va dule okuninga ngaho, ova li ve na okukaleka onghalamwenyo yavo paunafangwa. Ova li va tila kutya pamwe itava ka kala va hafa, ngeenge ove na oiniwe inini. Biniam eshi a ninga Ondombwedi yaJehova moshilongo omo oilonga yetu tai patanekwa, okwa kala a tila kutya ngeenge okwa kala omupiya waJehova, otashi dulika a ka hepekwe. Osho osha li she mu mbadapaleka. Ashike osho sha li she mu etela unene oumbada wa pitilila, okwa li te lipula unene shi na sha nanghee oukwaneumbo wavo tau ke linyenga shi na sha netokolo laye lokuninga Ondombwedi. Valérie okwa li e na okankela ya kwata moiti, nokwa li ta kondjo nokumona ndokotola, oo a li te ke mu tanda nopehe na okutulwa ohonde omolweitavelo laye la kanghamena kOmbiibeli. Okwa li a tila neenghono okufya.

2. Omolwashike tu na okulonga noudiinini, opo tu finde oumbada?

² Mbela owa hangelwe nale koumbada wonhumba? Vahapu otave shi dimine. Ngeenge itatu lihongo tu kale hatu pangele oumbada, otashi dulika tu ka ninge omatokolo ehe li pandunge, oo nokuli tashi dulika a nyone po ekwatafano letu naJehova. Satana okwa hala tu ninge ngaho. Oha kendabala okulongifa oumbada wa tya ngaho, opo e tu ningife tuha dulika keemhango daJehova, odo da kwatela mo oshipango shokuudifa onghundana iwa. (Eh. 12:17) Satana omukwanyanya, ehe na onghenda nomunaenghono. Ashike ohatu dulu okuliamena tuha ye momwiyo waye. Ngahelipi mbela?

3. Oshike tashi ke tu kwafela tu finde oumbada?

 ³ Ngeenge otwa kala twa tomhwa kutya Jehova oku tu hole noku li kombinga yetu, ohatu ka dula okufinda eenghendabala daSatana. (Eps. 118:6) Pashihopaenenwa, omushangi wEpsalme 118 okwa li a taalela eenghalo dingulutila. Ovatondi vaye ova li vahapu, navamwe vomuvo ovovo ve na eendodo dopombada ( ovelishe 9, 10). Omafimbo amwe, okwa li ha kala ta fininikwa neenghono (ovelishe 13). Okwa li yo a pewa outekuduliko kuJehova (ovelishe 18). Nonande okwa li a taalela eenghalo adishe odo, omupsalme oo okwa imba a ti: “Itandi tila sha.” Mbela oshike she mu kwafela a kale e udite e li meameno? Oku shii kutya Xe womeulu, Jehova, nonande okwe mu pa outekuduliko, oku mu hole neenghono. Okwa li a tomhwa kutya Kalunga omunahole okwe lilongekida alushe oku mu kwafela, kashi na nee mbudi kutya okwa taalela onghalo ya tya ngahelipi.​— Eps. 118:29.

4. Oumbada ulipi twa pumbwa okufinda, ngeenge otu na elineekelo kutya Kalunga oku tu hole?

⁴ Otwa pumbwa okulitomha kutya Jehova oku tu hole pauhandimwe. Ngeenge otwa ningi ngaho, ohatu ka dula okufinda omaludi atatu oumbada taa shikula: (1) oumbada wokukala itatu dulu okufila oshisho oukwaneumbo wetu, (2) oumbada wokutila ovanhu nosho yo (3) oumbada wokutila efyo. Oohandimwe ovo va tumbulwa mokatendo kotete ova li va dula okufinda oumbada, molwaashi ova li va tomhwa kutya Kalunga oku va hole.

5. Eenghalo dilipi omutwe woukwaneumbo tashi dulika u kale tau lipula nado? (Tala efano kombada yoshifo.)

⁵ Omutwe woukwaneumbo, oo u li Omukriste, ou na oshinakuwanifwa shokufila oshisho oukwaneumbo wao painiwe. (1 Tim. 5:8) Ngeenge ou li oukwamutwe, otashi dulika pe na eemhito dihapu dokukanifa oilonga omolwomukifi wekomba. Otashi dulika u lipule shi na sha nokupalula oukwaneumbo woye, okufuta onhele yokukala nosho yo eefuto dikwao dokomwedi domeumbo. Otashi dulika yo u kale wa tila okukanifa oilonga, molwaashi ito ka dula vali okumona imwe. Ile ngaashi Nestor naMaría, ovo va tumbulwa metetekelo, otashi dulika u kale to ongaonga okuninga omalunduluko e na sha noilonga yokulikongela omboloto, molwaashi wa tila kutya ito ka dula okuxupa, ngeenge ou na oiniwe inini. Satana okwa ningifa ovanhu vahapu vaha longele Jehova ta longifa oumbada wa tya ngaho.

6. Satana okwa hala tu itavele shike?

⁶ Satana ota kendabala oku tu itavelifa kutya Jehova ke na ko nasha nafye pauhandimwe notu na okulonga twa tula ombuda moshixwa, opo tu dule okufila oshisho oukwaneumbo wetu. Osho otashi tu ningifa tu fike pexulifodiladilo kutya otwa pumbwa okuninga ngaashi hatu dulu, opo tu kaleke po oilonga yetu, nonande otai tu ningifa tu lipwililikile omafinamhango opaMishangwa.

7. Jesus okwe tu pa eshilipaleko lilipi?

⁷ Jesus, oo e shii Xe nawanawa e dule keshe umwe, okwe tu shilipaleka kutya Kalunga ‘oku shii osho twa pumbwa, ofimbo nokuli inatu mu indila.’ (Mat. 6:8) Jesus oku shii kutya Jehova okwe lilongekida okufila oshisho eemhumbwe detu. Tu li Ovakriste, otu li oshitukulwa shoukwaneumbo waKalunga. Jehova oye Omutwe woukwaneumbo waye. Ohatu dulu okukala noushili kutya ota ka wanifa po eendjovo odo di li mu 1 Timoteus 5:8, odo a lombwela omitwe adishe domaukwaneumbo.

8. (a) Oshike tashi tu kwafele tu finde oumbada, ngeenge otu wete itatu dulu okufila oshisho oukwaneumbo wetu? (Mateus 6:31-33) (b) Ongahelipi hatu dulu okuhopaenena ovalihomboli, ovo ve li mefano, va etela omumwameme umwe oikulya?

⁸ Ngeenge otwa tomhwa kutya Jehova oku  tu hole nosho yo oukwaneumbo wetu, ohatu ka kala tu na elineekelo kutya ota ka wanifa po eemhumbwe detu. (Lesha Mateus 6:31-33.) Jehova okwa hala oku tu fila oshisho, molwaashi omunahole noha yandje. Eshi a shita edu, okwa shitila ko oinima ihapu, opo tu i hafele notu dule okukala nomwenyo. (Gen. 2:9) Nonande omafimbo amwe otashi dulika hatu kala tu na oipumbiwa ya wana, natu kale tu shii kutya oya dja kuJehova. Jehova iha dopa nandenande oku tu fila oshisho. (Mat. 6:11) Natu kaleke momadiladilo kutya osho Jehova he tu pe paife oshi dulife kokule oinima yopamaliko oyo tu na. Monakwiiwa ote ke tu pa omwenyo waalushe. Osho osho Nestor naMaría va dilonga kusho.​— Jes. 65:21, 22.

9. Oshike hatu lihongo moshimoniwa shaNestor naMaría?

⁹ Nestor naMaría ova li tava hafele onghalamwenyo youdjeko moColombia. Ova ti: “Otwa li hatu diladila okukaleka onghalamwenyo yetu paunafangwa nokutamununa mo oukalele wetu. Ndele otwa li twa tila kutya pamwe itatu ka kala twa hafa, ngeenge otu na oiniwe inini.” Oshike she va kwafela va finde oumbada oo? Ova li va dilonga keenghedi dihapu omo Jehova a ulika kutya oku va hole. Ova li va tomhwa kutya okwa kala noku va fila oshisho. Opo nee ova efa po oilonga yavo, oyo ya li hai futu nawa. Ova landifa po eumbo lavo nokutembukila koshitukulwa oko ku na omhumbwe inene yovaudifi vOuhamba moshilongo osho tuu osho. Mbela otave lipe oushima omolwetokolo olo va ninga? Nestor okwa ti: “Otwa mona nghee hatu wanifilwa Mateus 6:33. Kape na efiku limwe twa li twa pumbwa sha. Otwa hafa shi dulife nale.”

10. Omolwashike ovanhu hava tilafana?

¹⁰ Okudja eshi Adam naEva va tukululila Jehova ounashibofa, ovanhu ova kala nokuliyahameka. (Omuud. 8:9) Pashihopaenenwa, ovanhu ohava longifa nai eenghonopangelo davo, novalongi vowii ohava ningile ovanhu ominyonena. Ounona, ovo hava shindi vakwao keefikola, ohava kala tava tuku vakwao noku va ningila omatilifo, ofimbo momaukwaneumbo amwe mu na ovo hava hepeke vakwao nonyanya. Osho osha ningifa ovanhu va kale hava tilafana. Satana oha longifa ngahelipi oumbada wokutila ovanhu?

11-12. Satana oha longifa ngahelipi oumbada wokutila ovanhu, opo e tu tilife?

¹¹ Satana oha kendabala oku tu ningifa tu kale twa tila ovanhu, opo tu efe po oilonga  yokuudifa nakeshe osho hatu lombwelwa kuJehova. Molwaashi ounyuni otau pangelwa kuSatana, omapangelo ohaa shilike oilonga yetu noku tu hepeka. (Luk. 21:12; Eh. 2:10) Ovanhu vahapu ohava tandavelifa omauyelele ehe li paushili nosho yo omitotolombo kombinga yEendombwedi daJehova. Ovanhu, ovo va itavela oipupulu ya tya ngaho, ohave tu sheke, ile nokuli ve tu ponokele komudidi. (Mat. 10:36) Mbela otu na okukala twa kuminwa omakoto aSatana? Hasho nandenande. Okwa kala ha longifa omakoto oo, nokuli nopefimbo lovayapostoli vaJesus. — Oil. 5:27, 28, 40.

¹² Satana iha longifa ashike omapataneko okudja komapangelo, opo e tu tilife. Kakele kokuhepekwa kolutu, vamwe ohava kala va tila unene nghee ovapambele tave ke linyenga omolwoshili. Ove hole neenghono ovapambele vavo nova hala va shiive Jehova nokukala ve mu hole. Ohava nyemata, ngeenge ova udu eshi ovapambele tava sheke Kalunga kashili nosho yo ovapiya vaye. Ashike peemhito dimwe, ovapambele, ovo va li hava sheke pehovelo, lwanima ohave ke uya moshili. Natu tye nee ngeno ovapambele vetu ova efa po okukwatafana nafye omolweitavelo letu. Mbela ohatu ke linyenga ngahelipi?

13. Okukala twa tomhwa kutya Kalunga oku tu hole otaku tu kwafele ngahelipi, nonande ovapambele vetu ove tu tonde? (Epsalme 27:10)

¹³ Otashi hekeleke neenghono okudilonga kEpsalme 27:10. (Lesha.) Okukala tu shii kutya Jehova oku tu hole neenghono, otashi tu kwafele tuha kale twa tila omafininiko. Otu na elineekelo kutya Jehova ote ke tu pa ondjabi, omolwelididimiko letu. Jehova ohe tu file oshisho palutu, pamaliudo nopamhepo e dulife keshe umwe. Osho osho Biniam, oo a tumbulwa metetekelo, a kaleka momadiladilo.

14. Oshike hatu lihongo moshimoniwa shaBiniam?

¹⁴ Biniam okwa ninga Ondombwedi yaJehova, nonande okwa li e shii kutya ota ka hepekwa. Okukala e shii kutya Jehova oku mu hole oshe mu kwafela a dule okufinda oumbada wokutila ovanhu. Okwa ti: “Onda ka shakeneka omahepeko e dulife pwaao nda li handi diladila. Kakele komahepeko, oo a li taa dilile kepangelo, omafininiko ovapambele oo nda li unene nda tila. Onda li ndi shii kutya etokolo lange lokuninga Ondombwedi otali ka udifa nai tate, oo ehe fi omupiya waJehova. Oukwaneumbo wetu ondi shii kutya itau kala vali wa fimaneka nge.” Ndele Biniam okwa li a tomhwa kutya Jehova oha file alushe oshisho ovo e hole. Biniam okwa ti: “Onda dilonga kunghee  Jehova a kala nokukwafela ovo va li vehe na oiniwe, ovo va li tava ningwa okatongo nosho yo ovo va li tava ningilwa ominyonena. Onda kala ndi shii kutya ngeenge onda kala nde lineekela muJehova, ota ka nangeka nge noupuna. Eshi nda kala nokumangwa po lwoikando ihapu nokuhepekwa, onda mona nghee Jehova a kala noku tu kwafela pefimbo olo tu dule okukala ovadiinini.” Jehova okwa kala Xe wolela kuBiniam. Ovapiya vaJehova ohava ulike kutya ove li shili oukwaneumbo umwe.

15. Omolwashike shi li paushitwe okutila efyo?

¹⁵ Ombiibeli oya popya kutya efyo oli li omutondi. (1 Kor. 15:25, 26) Ashike ohatu kwatwa koshisho, ngeenge hatu diladila kombinga yalo, unene tuu ngeenge fye, ile umwe womwaavo tu hole ota ehamenene. Omolwashike hatu tila efyo? Omolwaashi Jehova okwe tu shita tu na ehalo lokukala nomwenyo fiyo alushe. (Omuud. 3:11) Ohatu ka amena eemwenyo detu, ngeenge otwa kala inatu tila unene efyo. Pashihopaenenwa, otashi ke tu kwafela tu ninge etokolo li li pandunge li na sha noikulya oyo hatu li, okukala hatu ningi omadeulo pandjikilile nokukonga ekwafo lopaunamiti nosho yo keendokotola. Ohatu ka henuka yo okutula eemwenyo detu moshiponga.

16. Satana oha longifa ngahelipi oumbada wokutila efyo?

¹⁶ Satana oku shii kutya ohatu kala twa hafa, ngeenge tu na omwenyo. Okwa popya kutya ohatu ka ninga omaliyambo mukeshe shimwe, nokuli nekwatafano letu naJehova, opo tu dule okuxupifa omwenyo wetu. (Job 2:4, 5) Odo odanakalindi! Molwaashi Satana oye “omweetifi wefyo,” oha kendabala oku tu ningifa tu efe po Jehova, shaashi twa tila okufya. (Heb. 2:14, 15) Ofimbo peemhito dimwe, Satana oha ningile ovapiya vaJehova omatilifo oku va dipaa, ngeenge inava hala okweefa po eitavelo lavo. Omafimbo amwe, oha kala e shii kutya otwa pumbwa meendelelo ekwafo lopaunamiti. Otashi dulika a longife omhito ya tya ngaho, opo e tu nyonife kuJehova. Eendokotola nosho yo ovapambele, ovo vehe fi Eendombwedi, otashi dulika ve tu fininike tu dimine okutulwa ohonde, naasho otashi kondjifafana nomhango yaKalunga. Ile umwe otashi dulika e tu lombwele tu ka konge ouhaku wonhumba, oo itau tu kumwe nOmishangwa.

17. Metwokumwe nOvaroma 8:37-39, omolwashike tuhe na okutila efyo?

¹⁷ Nonande inatu hala okufya, otu shii kutya Jehova ita ka efa po okukala e tu hole, ngeenge otwa fi. (Lesha Ovaroma 8:37-39.) Ngeenge ookaume kaye ova fi, ohe va kaleke momadiladilo nokwe va tala ko ve na omwenyo. (Luk. 20:37, 38) Okwa halelela oku va nyumuna. (Job 14:15) Jehova okwa futa ofuto inene, molwaashi okwa hala tu ka “mone omwenyo waalushe.” (Joh. 3:16) Oku tu hole neenghono nohe tu file oshisho. Ponhele tu mu liteeke po ngeenge hatu vele, ile twa tila efyo, otwa pumbwa okukonga ehekeleko kuye, ounongo nosho yo eenghono. Osho osho Valérie nomushamane waye va ninga.​— Eps. 41:3.

18. Oshike hatu lihongo moshimoniwa shaValérie?

¹⁸ Eshi Valérie a li e na omido 35, okwa li a kwatwa kokankela imwe ya nyika oshiponga. Natu ka taleni nghee ohole yokuhola Jehova ye mu kwafela a finde oumbada wokutila efyo. Okwa ti: “Otwa li twa haluka fye nomushamane wange, eshi twa lombwelwa kutya ondi na okankela. Onda li nda pumbwa okutandwa etando la kwata moiti, opo ndi dule okuxupa. Otwa li twa popya neendokotola dihapu, ashike adishe oda li de tu anya, molwaashi inandi hala okutulwa ohonde. Onda li nda tila, ashike nande ongaho, onda li nda dika eenyala medu ndiha tulwe ohonde, opo ndiha nyone omhango  yaKalunga. Jehova okwa ulikila nge mokukalamwenyo kwange akushe kutya oku hole nge. Pefimbo opo osha li omhito yange ndi ulike kutya naame ondi mu hole. Efimbo keshe handi lombwelwa eenghundana dii di na sha nouyahame wange, onda li handi kala nda tokola toko okukala omudiinini kuJehova nondiha efe Satana a findane. Mokweendela ko kwefimbo, onda li nda tandwa nopehe na okutulwa ohonde. Nonande kandi na sha oukolele, Jehova okwa kala alushe nokufila oshisho eemhumbwe detu. Pashihopaenenwa, pokwoongala kwomexuliloshivike kwa tetekela, opo ndi ka lombwelwe kutya ondi na okankela, opa li pa kundafanwa oshitukulwa osho tashi ti, ‘Kala u na omukumo eshi to ungaunga neenghalo didjuu.’ * Oshitukulwa osho osha xupifa eemwenyo detu. Ohatu shi lesha lwoikando. Oitukulwa ngaashi oyo nosho yo okukufa ombinga momalipyakidilo opamhepo okwe tu kwafela nomushamane wange tu kale tu na ombili yopamadiladilo, ondjele notu ninge omatokolo opandunge.”

19. Oshike tashi ka ningwa mafiku?

¹⁹ Ovapiya vaJehova kombada yedu alishe otava dulu okufinda eshongo keshe nosho yo Ondiaboli kekwafo laJehova. (1 Pet. 5:8, 9) Naave oto shi dulu. Mafiku, Jehova ota ka lombwela Jesus nosho yo ovapangeli pamwe naye ‘va xulife po oilonga yOndiaboli.’ (1 Joh. 3:8) Okudja opo, ovapiya vaKalunga, ovo tava ka kala kombada yedu, itava ka ‘tila sha, ile va halukifwe kusha.’ (Jes. 54:14; Mika 4:4) Ofimbo twa teelela efimbo olo, otwa pumbwa okulonga noudiinini, opo tu dule okufinda oumbada keshe.

20. Oshike tashi ke tu kwafela tu dule okufinda oumbada keshe?

²⁰ Otwa pumbwa okukala alushe twa tomhwa kutya Jehova oku hole ovapiya vaye nohe va amene. Osho tashi ke tu kwafela tu ninge ngaho, okukala hatu dilonga nokupopya kombinga yanghee Jehova a kala nokwaamena ovapiya vaye monakudiwa. Otwa pumbwa yo okukala hatu diladila kunghee Jehova e tu kwafela pauhandimwe, eshi twa li meenghalo didjuu. Kekwafo laJehova, ohatu dulu okufinda oumbada keshe.​— Eps. 34:4.