1-2. Us impɔtant tin di Ju dɛn we bin de na Babilɔn bin gɛt fɔ disayd? (Ɛzra 1:​2-4)

 DI KIŊ bin dɔn mek di anawnsmɛnt! Di Ju dɛn we dɛn bin ol na Babilɔn fɔ lɛk 70 ia dɔn fri fɔ go bak na dɛn om-tɔŋ we na Izrɛl. (Rid Ɛzra 1:​2-4.) Na Jiova nɔmɔ go dɔn ebul fɔ du dis. Wetin mek wi se so? Na bikɔs di Babilonian dɛn nɔ de fri di wan dɛn we dɛn kech. (Ayz. 14:​4, 17) Bɔt dɛn bin dɔn tek ova Babilɔn ɛn di nyu kiŋ bin tɛl di Ju dɛn se dɛn fɔ lɛf di kɔntri. So dat bin mek ɔl di Ju dɛn, mɔ di wan dɛn we de bifo na dɛn famili, bin gɛt fɔ disayd if dɛn go kɔmɔt na Babilɔn ɔ dɛn go kɔntinyu fɔ de de. I go bi se na tin we nɔ bin izi fɔ disayd. Wetin mek?

² I go bi se bɔku pan dɛn bin dɔn ol, so i nɔ go izi fɔ mek dɛn travul fɔ lɔng tɛm. Ɛn bikɔs bɔku pan di Ju dɛn bɔn na Babilɔn, dɛn bin de si de as dɛn om. Na de nɔmɔ dɛn bin sabi. To dɛn, Izrɛl na bin dɛn granpa dɛn land. Sɔm Ju dɛn go dɔn gɛt bɔku jɛntri na Babilɔn, so i nɔ bin izi fɔ mek dɛn lɛf dɛn biznɛs ɔ fayn os dɛn ɛn go sɛtul na say we dɛn nɔ sabi.

3. Aw Jiova go blɛs di Ju dɛn we go bak na Izrɛl?

³ Fetful Ju dɛn bin no se di bɛnifit we dɛn go gɛt we dɛn go bak na Izrɛl pas ɛni sakrifays we dɛn go mek. Di blɛsin we bin pas ɔl na dɛn wɔship. Pan ɔl we i bin pas 50 pegan tɛmpul dɛn we bin de na Babilɔn, no tɛmpul nɔ bin de na di siti usay dɛn bin de wɔship Jiova. No ɔlta nɔ bin de usay di Izrɛlayt dɛn bin de mek sakrifays dɛn akɔdin to di Lɔ we Gɔd bin gi Mozis, ɛn no arenjmɛnt nɔ bin de fɔ prist dɛn fɔ mek dɛn sakrifays dɛn de. Dɔn bak, di pipul dɛn we bin de wɔship lay lay gɔd dɛn bin bɔku  pas di wan dɛn we bin rɛspɛkt Jiova in lɔ dɛn. So bɔku pan di Ju dɛn we bin lɛk Jiova bin rili want fɔ go bak na dɛn om-tɔŋ usay dɛn go ebul fɔ wɔship Jiova di rayt we.

4. Us ɛp Jiova bin prɔmis fɔ gi di Ju dɛn we de go bak na Izrɛl?

⁴ Di travul we di Ju dɛn bin gɛt fɔ travul frɔm Babilɔn to Izrɛl nɔ bin izi ɛn i go tek lɛk 4 mɔnt, bɔt Jiova bin prɔmis se i go pul ɛnitin we go ambɔg dɛn fɔ mek dɛn nɔ go bak na dɛn om-tɔŋ. Ayzaya bin rayt se: “Mek we fɔ PAPA GƆD [“Jiova”, NWT] . . .  Mek wan men rod tret wan fɔ wi Gɔd na di ɛmti ples we pɔsin nɔ go ebul tap. . . . Di grɔn we nɔ lɛvul go lɛvul, ɛn di rɔf ples dɛn go mek fayn.” (Ayz. 40:​3, 4) Tray fɔ imajin dis: wan men rod na ɛmti ples usay pɔsin nɔ go ebul tap (ɔ dɛzat), lɛvul grɔn bitwin di mawntin dɛn. Di wan dɛn we go travul na da rod de go gladi! I go izi fɔ mek dɛn travul na men rod we stret, pas fɔ klem mawntin ɛn il dɛn ɔ fɔ pas na rod we de bitwin mawntin dɛn. Da rod de go shɔt bak.

5. Us nem dɛn bin gi di men rod bitwin Babilɔn ɛn Izrɛl?

⁵ Tide, bɔku men rod dɛn gɛt nem ɔ nɔmba. Di men rod bak we Ayzaya bin rayt bɔt bin gɛt nem. I rayt se: “Ɛn men rod go de de, ɛn dɛn go kɔl am di Oli Rod; pɔsin we nɔ klin na PAPA GƆD in yay nɔ go pas de.” (Ayz. 35:​8) Wetin dis prɔmis bin min fɔ di Izrɛlayt dɛn trade? Ɛn wetin i min fɔ wi tide?

6. Wetin mek dɛn kɔl dis rod oli?

⁶ “Di Oli Rod,” dat na fayn nem fɔ men rod! Wetin mek dɛn bin de kɔl dis rod oli? Afta dɛn dɔn mek Izrɛl bak, ples nɔ go de fɔ pipul dɛn “we nɔ klin,” dat na ɛni Ju we de du mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want, we de wɔship lay lay gɔd, ɔ we de kɔmit ɔda siriɔs sin dɛn. Di Ju dɛn we de go bak go bi ‘oli pipul dɛn’ to dɛn Gɔd. (Dit. 7:​6) Bɔt dat nɔ min se di wan dɛn we kɔmɔt na Babilɔn nɔ nid fɔ mek chenj dɛn fɔ mek Jiova go gladi.

7. Us chenj dɛn sɔm Ju dɛn bin nid fɔ mek? Gi wan ɛgzampul.

⁷ As wi bin dɔn tɔk na paregraf tu, bɔku pan di Ju dɛn bin bɔn na Babilɔn ɛn bɔku pan dɛn bin dɔn yus to di we aw di Babilonian dɛn bin de tink bɔt tin dɛn ɛn dɛn lɔ dɛn. Afta 69 ia we di fɔs Ju dɛn go bak na Izrɛl, Ɛzra bin kam fɔ no se sɔm Ju dɛn bin dɔn mared pegan uman dɛn. (Ɛks. 34:​15, 16; Ɛzra 9:​1, 2) Leta, Gɔvnɔ Nɛimaya bin sɔprayz fɔ no se pikin dɛn we dɛn bɔn na Izrɛl nɔ ivin sabi tɔk di langwej we di Ju dɛn de tɔk. (Dit. 6:​6, 7; Nɛi. 13:​23, 24) Aw dɛn pikin dɛn de go lan fɔ lɛk ɛn wɔship Jiova if dɛn nɔ ɔndastand Ibru, we na di men langwej we dɛn bin rayt Gɔd in Wɔd pan? (Ɛzra 10:​3, 44) So dɛn Ju dɛn de bin nid fɔ mek impɔtant chenj dɛn, bɔt i go izi fɔ lɛ dɛn mek dɛn chenj dɛn de na Izrɛl, usay dɛn bin dɔn bigin bak fɔ wɔship Jiova di rayt we smɔl smɔl.—Nɛi. 8:​8, 9.

8. Wetin mek wi fɔ want fɔ no bɔt tin dɛn we bin dɔn apin trade? (Luk di pikchɔ na di frɔnt pej.)

⁸ Sɔntɛm sɔm pipul dɛn go tink se, ‘Dat rili intrɛstin, bɔt fɔ se wetin bin apin to di Ju dɛn trade gɛt ɛni minin fɔ wi tide?’ Yɛs, bikɔs wi go kɔmpia wetin wi de du to di travul we pɔsin de travul na “di Oli Rod.” Ilɛk wi na anɔyntɛd  Kristian ɔ “ɔda ship,” wi nid fɔ kɔntinyu fɔ de na “di Oli Rod” bikɔs i go ɛp wi fɔ kɔntinyu fɔ wɔship Jiova naw ɛn tumara bambay we di Kiŋdɔm go briŋ wɔndaful blɛsin dɛn na di wɔl. b (Jɔn 10:​16) Frɔm 1919 afta Krays, bɔku bɔku man dɛn, uman dɛn, ɛn pikin dɛn dɔn lɛf Babilɔn di Gret we na di mama fɔ lay lay rilijɔn, ɛn dɛn dɔn bigin fɔ travul na da rod de. I go bi se yu na wan pan dɛn. I dɔn pas lɛk 100 ia we pipul dɛn bin dɔn stat fɔ travul na da rod de, bɔt ɔda wan dɛn bin dɔn bigin fɔ pripia da rod de lɔng lɔng tɛm bifo dat.

9. Aw Ayzaya 57:​14 se dɛn go rɛdi “di Oli Rod”?

⁹ Jiova bin mek shɔ se i pul ɛnitin we go ambɔg di Ju dɛn we bin gɛt fɔ kɔmɔt na Babilɔn. (Rid Ayzaya 57:​14.) Wetin wi go se bɔt di “Oli Rod” insay wi yon tɛm? Lɔng tɛm bifo di ia 1919, Jiova bin dɔn stat fɔ yuz man dɛn we bin gɛt dip rɛspɛkt fɔ am fɔ ɛp ɔda pipul dɛn fɔ kɔmɔt na Babilɔn di Gret. (Luk bak Ayzaya 40:​3.) Dɛn bin du impɔtant wok fɔ mek i go pɔsibul leta fɔ lɛ pipul dɛn we want fɔ lan bɔt Jiova kɔmɔt insay lay lay rilijɔn ɛn wɔship Jiova wit in pipul dɛn. Wetin dɛn bin nid fɔ du fɔ “rɛdi dis rod”? Lɛ wi tɔk bɔt sɔm tin dɛn we dɛn bin nid fɔ du.

10-11. Aw di print we dɛn de print ɛn di translet we dɛn de translet di Baybul dɔn ɛp fɔ mek bɔku pipul dɛn kam fɔ lan bɔt di Baybul? (Luk bak di pikchɔ.)

¹⁰ Fɔ print. Na an dɛn bin de yuz fɔ kɔpi di Baybul te insay di ia 1450. I bin de tek lɔng tɛm fɔ kɔpi di Baybul, i nɔ bin izi fɔ si, ɛn i bin rili dia. Bɔt we dɛn bigin fɔ yuz printin mashin fɔ kɔpi di Baybul, i bin izi fɔ mek dɛn kɔpi bɔku Baybul dɛn ɛn sheb am to pipul dɛn.

¹¹ Fɔ translet. Fɔ lɔng tɛm, di men langwej we di Baybul bin de na Latin, we na pipul dɛn nɔmɔ we bin lan bɔku buk bin ebul ɔndastand am. Bɔt we pipul dɛn bin de print mɔ ɛn mɔ, man dɛn we gɛt dip rɛspɛkt fɔ Gɔd bin wok tranga wan fɔ translet di Baybul insay mɔ langwej dɛn we pipul dɛn de tɔk. Naw di wan dɛn we de rid di Baybul go ebul fɔ kɔmpia wetin di bigman dɛn pan Gɔd biznɛs de tich dɛn wit wetin rili di Baybul de tich.

12-13. Gi wan ɛgzampul bɔt aw Baybul studɛnt dɛn bin bigin fɔ mek pipul dɛn no di tin dɛn we lay lay rilijɔn dɛn de tich insay di ia 1835.

¹² Tin dɛn we go ɛp wi fɔ stɔdi di Baybul. Di wan dɛn we bin de tek tɛm fɔ stɔdi di Baybul bin lan bɔku tin dɛn frɔm wetin dɛn bin de rid na Gɔd in Wɔd. Ɛn di bigman dɛn pan Gɔd biznɛs bin vɛks bikɔs di Baybul studɛnt dɛn nɔ bin de kip di tin dɛn we dɛn dɔn lan to dɛnsɛf. Fɔ ɛgzampul, arawnd di ia 1835, bɔku man dɛn we gɛt dip rɛspɛkt fɔ di Baybul bin bigin fɔ mek trakt dɛn we de sho di lay lay tin dɛn we di chɔch dɛn de tich.

¹³ Arawnd di ia 1835, wan man we de fred Gɔd we bin nem Ɛnri Gru bin pul wan trakt we de tɔk bɔt wetin kin apin to pɔsin we dɔn day. Insay da trakt de, i bin yuz di Baybul fɔ pruv se bɔdi we nɔ de day na gift we Gɔd de gi ɛn nɔto sɔntin we wi ɔl bɔn wit lɛk aw bɔku chɔch dɛn bin de tich. Insay di ia 1837, wan minista we nem Jɔj Stɔz bin fɛn wan pan da trakt de we i bin de na wan tren. I bin rid  am ɛn i bin biliv se i dɔn fɛn wan impɔtant trut. I disayd se i go tɛl ɔda pipul dɛn bɔt wetin i dɔn lan. Insay 1842, i bin gi bɔku lɛkchɔ dɛn bɔt wan intrɛstin tɔpik we gɛt di taytul “An Inquiry—Are the Wicked Immortal?” Di tin dɛn we Jɔj Stɔz bin de rayt bin rili ɛp wan yɔŋman we nem Chals Tez Rɔsɛl.

14. Us we dɛn Brɔda Rɔsɛl ɛn in kɔmpin dɛn bin bɛnifit frɔm di spirichwal rod we dɛn bin dɔn mek trade? (Luk bak di pikchɔ.)

¹⁴ Us we dɛn Brɔda Rɔsɛl ɛn in kɔmpin dɛn bin bɛnifit frɔm di spirichwal rod we dɛn bin dɔn mek trade? We Brɔda Rɔsɛl ɛn in kɔmpin dɛn bin de stɔdi, dɛn bin ebul fɔ chɛk Baybul lɛksikɔn dɛn, kɔnkɔdans dɛn, ɛn difrɛn transleshɔn dɛn we dɛn bin dɔn mek bifo dɛn yon tɛm. Dɛn bin bɛnifit bak frɔm di Baybul risach we Ɛnri Gru, Jɔj Stɔz, ɛn ɔda pipul dɛn bin dɔn du. Brɔda Rɔsɛl ɛn in kɔmpin dɛn bin ɛp fɔ mek di spirichwal rod bay we dɛn bin de mek bɔku buk ɛn trakt dɛn we de tɔk bɔt di Baybul.

15. Us impɔtant tin dɛn bin apin insay 1919?

¹⁵ Frɔm 1919, Babilɔn di Gret nɔ bin ebul fɔ kɔntrol Gɔd in pipul dɛn igen. Insay da ia de, di “slev we fetful ɛn gɛt sɛns” bin bigin fɔ wok so dat pipul dɛn we rili want fɔ lan bɔt di trut go bigin fɔ travul na di “ Oli Rod.” (Mat. 24:​45-47) Di wok we ɔda pipul dɛn bin dɔn du trade fɔ rɛdi di rod dɔn ɛp pipul dɛn fɔ bigin fɔ travul na da men rod de fɔ lan mɔ bɔt Jiova ɛn wetin i want. (Prɔv. 4:​18) Dɛn go ebul fɔ liv dɛn layf bak di we aw Jiova want. Jiova nɔ de ɛkspɛkt in pipul dɛn fɔ mek ɔl di chenj dɛn we dɛn nid fɔ mek wantɛm wantɛm. Bɔt, smɔl smɔl i dɔn klin in pipul dɛn. (Luk di bɔks we gɛt di taytul “ Jiova De Klin In Pipul dɛn Smɔl Smɔl.”) Wi ɔl go gladi we wi ebul mek Gɔd gladi pan ɛnitin we wi de du!—Kol. 1:​10.

16. Frɔm 1919, us wok dɛn dɔn du fɔ kia fɔ di “di Oli Rod”? (Ayzaya 48:​17; 60:​17)

¹⁶ Dɛn nid fɔ kia fɔ ɛni rod ɔltɛm fɔ mek i nɔ pwɛl. Frɔm 1919, di wok na “di Oli Rod” dɔn de kɔntinyu so dat pipul dɛn go ebul fɔ kɔmɔt insay Babilɔn di Gret. Di slev we fetful ɛn gɛt sɛns we dɛn bin jɔs pik bin bigin fɔ wok, ɛn insay 1921, dɛn bin mek wan buk fɔ stɔdi di Baybul, so dat dɛn go ɛp di wan dɛn we bin jɔs bigin fɔ lan di tru tin dɛn na di Baybul. Di buk in taytul na The Harp of God. Dɛn bin mek ɔlmost siks milyɔn kɔpi dɛn insay 36 langwej dɛn, ɛn bɔku pipul dɛn bin lan di trut frɔm da buk de. Dis biɛn tɛm, wi dɔn gɛt nyu pɔblikeshɔn we fayn fɔ kɔndɔkt Baybul stɔdi dɛn, lɛk di Ɛnjɔy Layf Sote Go! Insay di las dez, Jiova dɔn de yuz in ɔganayzeshɔn fɔ gi wi spirichwal it we de ɛp wi fɔ kɔntinyu fɔ travul na “di Oli Rod.”—Rid Ayzaya 48:​17; 60:​17.

17-18. Usay “di Oli Rod” de mek wi go?

¹⁷ Wi go se ɛnitɛm pɔsin gri fɔ stɔdi di Baybul, i dɔn gɛt di chans fɔ waka na “di Oli Rod.” Sɔm pipul dɛn kin travul fɔ shɔt tɛm ɛn lɛf di men rod. Ɔda wan dɛn dɔn mekɔp dɛn maynd fɔ kɔntinyu fɔ travul na di rod te dɛn rich usay dɛn de go. Bɔt usay dɛn de go?

¹⁸ Fɔ di wan dɛn we gɛt di op fɔ go na ɛvin, “di Oli Rod” go mek dɛn go na “Gɔd in paradays” na ɛvin. (Rɛv. 2:​7) Fɔ di wan dɛn we gɛt di op fɔ de na dis wɔl, da men rod de go mek dɛn pafɛkt afta we di 1,000 ia go dɔn. If yu de travul na da men rod de tide, nɔ luk biɛn. Ɛn nɔ lɛf fɔ travul de te yu rich na di nyu wɔl! Wi de pre mek una “rich sef wan.”