Mwanaa mina ha lumelangi ku mu hanela za bata. Nako kaufela ha mu mu hanela, u ezanga mahañi a tahisanga kuli mu filikane. Lika kaufela ze mu eza kamba ku bulela ha li mu wisi pilu, mi mu fita fa ku ikutwa kuli ha ku na mo mu kona ku ezeza kwandaa ku mu fa feela za bata. Kabakala kuli mu katezi ku hanela mwanaa mina kono kwa pala, ni fona fo hape, mu fita fa ku mu fa za bata kono ili ka lipilu ze peli.

Mwa kona ku itwaeza ku hanela ku fa mwanaa mina lika za kupa. Kono pili, ha mu nyakisise litaba ze ñwi za niti ka za ku hanela mwana nto ya kupa.

Ku hanela mwana haki situhu. Bashemi ba bañwi ba kana ba hana taba yeo, mwendi ba kona ku bulela kuli mu buisanange ni mwanaa mina, mu mu talusezange hande maikuto a mina, kamba mane ku lika ku lumelelana ni yena. Mi ba li mu tokolomohe ku hanelanga mwana mina, kakuli ku eza cwalo ku ka tahisa kuli a mi nyemele.

Ki niti kuli ku hanela mwanaa mina ku ka mu tahiseza ku zwafa kwa makalelo. Nihakulicwalo, ku eza cwalo ku luta mwana mina tuto ya butokwa ya kuli mwa lifasi mutu ha koni ku fumana lika kaufela za bata. Kono ha mu ka ezanga feela mwa tokwela mwanaa mina, ha mu na ku ba hande ni maata a ku mu zamaisa mi mu mu luta kuli wa kona ku mi zamaisa ka ku bilaelanga hahulu fa batela kaufela ku fiwa nto ye ñwi. Ha mu eza cwalo, nako ha inze i ya, mwanaa mina u ka fita fa ku sa mi tabela. Kakuli, mwana ha koni ku kuteka mushemi ya cinciswa ka bunolo za atuzi.

Ku hanela mwanaa mina ku ka mu tusa ha sa nonobokile ni ha sa hulile. Ku mu luta ku ziba butokwa bwa ku itoboha lika ze ñwi. Mwana ya ituta tuto ya butokwa yeo, ha na ku kukuezwa ka bunolo ku itusisa milyani ye kola kamba ku eza somano, ha saa li mwa lilimo za ku nonoboka.

Hape ku hanela mwanaa mina, ku mu luta ku itukiseza bupilo bwa mwa buhulu. Dokota David Walsh naa ñozi kuli, “Niti ki kuli, luna ba bahulu haki hañata lu fumana lika ze lu bata. Ha lu tusi bana ba luna ha lu ba bonisa kuli ba ka fumana lika kaufela ze ba bata ka bunolo mwa lifasi.” *

Mu ise pilu ku ze mu lela ku peta. Mulelo wa mina ki wa kuli mwanaa mina a zibe mwa ku ezeza hande lika, ku ba ni buiswalo mwa lika, ni ku hula hande. Kono ku fanga mwanaa mina lika kaufela za bata, ha ku na ku mi tusa ku peta mulelo wo. Bibele i bulela kuli, haiba mutu a ‘huliswa ka ku mu beka-beka, ku kala kwa bwanana bwa hae,’ kwapili ha na ku ba ni buitumelo. (Liproverbia 29:21) Kacwalo, ku hanela mwanaa mina ki nzila ye nde ya ku mu luta. Ku luta mwanaa mina ka nzila yeo, ha ku na ku mu utwisa butuku, kono ku ka mu tusa.—Sikuka sa Bibele: Liproverbia 19:18.

Ha mu hanela mwanaa mina, mu eze mo mu atulezi. Mwanaa mina haki taka ya mina. Kacwalo, ha mu tokwi ku kananisananga ni yena ha mu mu hanezi sika, inge kuli mu tokwa kuli a mi fe tumelezo ya ku eza mo mu atulezi. Niti kikuli banana ha ba nze ba hula, ba tokwa ku twaeza maata a bona a ku lemuha ilikuli ba kone “ku taluhanya ze lukile ku ze si ka luka.” (Maheberu 5:14) Kamukwaocwalo, ha ku si ka fosahala ku buisana ni mwana mina. Kono ha mu swaneli ku kananisananga ka nako ye telele ni bana ba mina ba banyinyani ka za libaka ha mu ba hanezi ze ne ba bata. Ha mu kananisana hahulu ni mwanaa mina, u ka nga kuli ha mu mu haneli luli kono mwa mu kupa.—Sikuka sa Bibele: Maefese 6:1.

Mu eze ka mo mu atulezi. Mwanaa mina wa kona ku lika ku bona haiba mu tiisize, ka ku bilaela kamba ka ku tundamena ku mi kupa. Mu kona ku ezañi haiba taba yeo i ezahala mwa lapa la mina? Buka ye na ni toho ya taba ye li, Loving Without Spoiling, i akaleza kuli: “Mu kauhane ni mwanaa mina. Mu mu taluseze kuli, ‘Haiba u bata ku bilaela, wa kona ku zwelapili, kono ha ni tabeli ku ku utwa inze u eza cwalo. Wa kona ku ya kwa muzuzu wa hao, u yo bilaelela kwateñi ku fitela fo u ka tuhelela.’” Kwa makalelo, ku kona ku mi bela taata ku nga muhato o cwalo o tiile, mi mwanaa mina ni yena u kona ku fumana taata ku lumelelana ni mina. Kono mwendi ha na ku eza mahañi ha ka lemuha kuli mu tiisize.—Sikuka sa Bibele: Jakobo 5:12.

Mu be ni kutwisiso. Mu si ke mwa hanela mwanaa mina ka mulelo feela wa ku bata ku mu bonisa kuli mu na ni maata a ku eza cwalo ka ku ba mushemi. Kono “kutwisiso ya mina i zibahale.” (Mafilipi 4:5) Ka li nako ze ñwi mwa kona ku lumela ku fa mwanaa mina za bata, ibile feela ha mu ezi cwalo ka mulelo wa kuli a tuhele ku bilaela, kamba haiba kupo ya hae ya utwahala.—Sikuka sa Bibele: Makolose 3:21.