Mu ye kwa litaba za mwahali

Mu ye kwa litaba za mwahali

PUPO YEMAKAZA

Butwa Bwa Kwa Sahara Bobubonahala Inge Silivera Bobubupehile ka Nzila Yebusileleza Kwa Kucisa

Butwa Bwa Kwa Sahara Bobubonahala Inge Silivera Bobubupehile ka Nzila Yebusileleza Kwa Kucisa

BUTWA bwa kwa Sahara bobuswana sina silivera (Cataglyphis bombycina) ki bobuñwi bwa likokwani zezibahala mwa lifasi kuli butiyelanga hahulu kucisa. Lizazi halicisize hahulu mwa Sahara, litahisanga kuli likokwani zecanga butwa limatele mwa muluti, mi butwa bona buzwanga mwa misima yabona ni kuyobata lico, ili kukopanyeleza ni likokwani zebulaiwanga ki kucisa hahulu.

[50] μm

Munyakisise taba ye: Nto yetusanga butwa bo, ki mubupehelo wabona okomokisa, bunani bulizi bobu kwahela mubili fahalimu ni mwa matuko abona, mi habuna bulizi fa mba. Bulizi bobubonisizwe fa 1 ni 2, ili bobutahisa kuli butwa bo, bubenye inge silivera, ki tupila totunyinyani totulimbatami, ili totubonisizwe fa 3. Mwa matuko abona amabeli, kunani tumilaini totunyinyani totuinzi mokunani bulizi, mi fa mba yabona hakuna tulaini to. Mubupehelo wo upeta lika zepeli. Pili, mubupehelo wo utahisa kuli bulizi butibele kucisa kwa lizazi kukena mwa mubili. Kuzwa fo, mubupehelo wo utusa kuli butwa busike bwautwa kucisa habuli mwa lizazi. Kuzwa fo, mba yabona yesina bulizi itusa butwa bo kuli habuzamaya fafasi busike bwaciswa ki lizazi lelicisanga hahulu mwa lihalaupa. *

[10] μm

Butwa bo, bunani buikoneli bwa kutahisa kuli mufutumala wa mwa mubili wabona ube mwatasaa mufutumala obukona kutiyela oeza 53.6°C. Ka kukomokiswa ki pupo yenyinyani yeo, babatisisi basweli kuikataza kupanga lika zeipitezi zebasizwe ka lika zetusa kuli libatelwe kusina kuitusisa sibatiso kamba sifukiso sa moya obata kamba lika zeñwi cwalo.

Mubona cwañi? Kana butwa bwa kwa Sahara bobubonahala inge silivera bobubupehile ka nzila yebusileleza kwa kucisa, nebuitahezi feela ka kuipilaula? Kamba kana nebuezizwe ki Mubupi?

^ para. 4 Likalulo zeñwi za mubili wa butwa bo likopanyeleza liprotini za mwa mubili wa zona zesakoni kushengununwa ka bunolo ki kucisa hahulu kwa lizazi, mahutu abona amatelele abutusa kuli mubili wabona usike waba bukaufi ni mubu ocisa ni kubutusa kumata ka bubebe, ni buikoneli bwabona bobuipitezi bwa kukoneka kapili ili bobubutusa kumatela kwa misima yabona ka lubilo.