1, 2. (a) Mutaluse nguli ya Jesu ya muñaa simu ya veine. (b) Likande le, libonisa cwañi kalemeno ka bufani ni sishemo?

ZAZI leliñwi kakusasana, muñaa simu naaile kwa musika kuyo bata baana kuli bato mubelekela mwa simu yahae ya veine. Abasepisa kubaholisa masheleñi a palo yeñwi, mi balumela kumubelekela. Kono bakeñisa kuli muñaa simu naabata babeleki babañata, akutela misipili isikai kwa musika kuyo bata baana babañwi kuli bato mubelekela mwa simu yahae. Asepisa baana bao kaufela kuli naaka bafa tuwelo yende. Ka nako ya manzibwana, muñaa simu akopanya babeleki kaufela kuli abalife masheleñi abona. Mi kusina taba ni kuli nebabelekile lizazi kaufela kamba nebabelekile feela ka hora iliñwi, muuna yo naanani sishemo, afa mañi ni mañi wa babeleki bao pene yelikanelela. Niteñi, baana bane bakalile kubeleka kakusasana bakala kubilaela, kono muñaa simu ali ku yomuñwi wabona: ‘Kana ne lu si ka lumelelana dinari i liñwi? Kana ha ni na swanelo ya ku itusisa za ka mo ni latela? Kamba u shwa muna kabakala bunde bwa ka?’—Mat. 20:1-15.

² Nguli ya Jesu ye, iluhupulisa kalemeno kakañwi ka Jehova  kakabulezwi hañata mwa Bibele, sona ‘sishemo sahae.’ (Mubale 2 Makorinte 6:1.) Babeleki bane basebelize hora iliñwi feela nebasa swaneli kuamuhela tuwelo yetezi, kono muñaa simu ya veine naababonisize sishemo sesituna hahulu. Ka za linzwi la ‘sishemo sesituna,” lelitolokiwanga kuli “musa” mwa litoloko zeñata za Bibele, caziba yomuñwi naañozi kuli: “Muhupulo o mwa linzwi leo ki wa mpo yefiwa feela kamba yesika libelelwa, ili nto yefiwa mutu asika ibelekela kamba yesaswaneli kufiwa ku yena.”

3, 4. Ki kabakalañi Jehova hanaabonisize sishemo sesituna kwa batu kaufela, mi naaezize cwalo ka mukwa ufi?

³ Bibele ibulela kuli sishemo sesituna sa Mulimu ki “mpo ya feela.” (Maef. 3:7) Bakeñisa kuli halukoni kuutwa Mulimu ka nzila yepetehile, haluna tukelo ya kushemubiwa ki Mulimu. Kono mane sesiluswanela ki lifu. Mulena Salumoni naañozi kuli: “Ha ku na mutu ya lukile mwa lifasi, ya nzaa eza hande feela a sa fosi.” (Muek. 7:20) Hamulaho, muapositola Paulusi naabulezi kuli: “Kakuli kaufelaa bona ba ezize sibi mi ha ba fiti fa sipimo sa kanya ya Mulimu,” mi “mupuzo wa sibi ki lifu.” (Maro. 3:23; 6:23a) Zeo ki zona zeluswanela.

⁴ Kono bakeñisa kuli Jehova ulatile hahulu batu, naalumile “Mwanaa hae wa libanda” kuli ato lushwela. Yeo ki kezo yebonisize hahulu kuli Mulimu unani sishemo sesituna kwa batu. (Joa. 3:16) Kacwalo, Paulusi naañozi ka za Jesu kuli: “Cwale sa apesizwe kanya ni likute kabakala ku nyanda ku isa lifu, kuli ka sishemo sa Mulimu a kone ku lupa lifu kabakala batu kaufela.” (Maheb. 2:9) Ka niti, “mpo ya fa Mulimu ki bupilo bo bu sa feli ka Kreste Jesu Mulenaa luna.”—Maro. 6:23b.

5, 6. Ki lika mañi zezwa mwa kubusiwa ki (a) sibi? (b) sishemo sesituna sa Mulimu?

⁵ Batu nebahozize cwañi sibi, ili muinelo otahisa lifu lelilukataza hahulu kaufelaa luna? Bibele italusa kuli: “Ka foso ya mutu a li muñwi [Adama] lifu li busize sina mulena” fahalimu a bana ba Adama. (Maro. 5:12, 14, 17) Kono nto yetabisa kikuli ka nako yacwale lwakona kuiketela kusabusiwa ki sibi, kamba kuzamaiswa ki sona. Ka kubonisa tumelo mwa sitabelo sa tiululo sa Kreste, luiketela kuzamaiswa ki puso ya Jehova ya sishemo sesituna. Ka mukwa ufi? Bibele ili: “Mo ne ku atile sibi, ni sishemo sa Mulimu ni sona sa ata hahulu ni ku fita. Ka mulelo ufi? Kuli sina sibi ha si busize sina mulena hamoho ni lifu, kamukwaoswana ni sishemo sa Mulimu si buse sina mulena ka ku luka ili ku isa kwa bupilo bo bu sa feli ka Jesu Kreste.”—Maro. 5:20, 21.

⁶ Nihaike kuli lusali baeza libi haluswaneli kutuhelela sibi kuluzamaisa. Haiba lueza sibi, lukakupa Jehova kuli aluswalele. Paulusi naalemusize Bakreste kuli: “Sibi ha si lukeli ku mi busa, kakuli ha mu yo mwatasaa mulao kono mu mwatasaa sishemo sa Mulimu.” (Maro. 6:14) Kacwalo, lu mwatasaa puso ya sishemo sesituna sa Mulimu. Mi ki lika mañi zezwa mwa kueza cwalo? Paulusi naatalusize kuli: “Sishemo sa Mulimu . . . si lu luta ku hana muzamao o maswe ni litakazo za lifasi ni ku lu luta ku pila ka munahano o munde ni ka ku luka ni ka ku sepahala ku Mulimu mwa muinelo wa lifasi wa cwale.”—Tite 2:11, 12.

7, 8. Kutalusañi kubulela kuli sishemo sa Jehova “si boniswa mwa linzila ze fitana-fitana”? (Mubone siswaniso sesi fa likepe 21.)

⁷ Muapositola Pitrosi naañozi kuli: “Ku likana ni mo mu fezwi mpo yo muñwi ni yo muñwi,  mu itusise yona ku sebelezana sina likombwa za sishemo sa Mulimu, se si boniswa mwa linzila ze fitana-fitana.” (1 Pit. 4:10) Taba yeo italusañi? Italusa kuli muliko ufi kamba ufi olukona kutalimana ni ona mwa bupilo, Jehova wakona kulutusa kuutiyela. (1 Pit. 1:6) Kamita kukaba ni kezo ya sishemo sa Mulimu yeka likanelela ni muliko ufi kamba ufi olutalimana ni ona.

⁸ Ka niti, sishemo sa Jehova siboniswa mwa linzila zefitana-fitana. Muapositola Joani naañozi kuli: “Luna kaufela lu amuhezi kwa bufumu bwa hae, mane lu amuhezi sishemo se situna fahalimwaa sishemo se siñwi se situna.” (Joa. 1:16) Linzila zefitana-fitana zalubonisa ka zona Jehova sishemo sahae sesituna, lilutahiseza limbuyoti zeñata. Ki lifi zeñwi zazona limbuyoti zeo?

9. Lutusiwa cwañi ki sishemo sa Jehova, mi lukona kubonisa cwañi kuli lwaitebuha sona?

⁹ Kuswalelwa libi zaluna. Bakeñisa sishemo sa Jehova, libi zaluna zaswalelwanga ibile feela lwabaka ni kuzwelapili kueza molukonela kaufela kuli lusike lwakutela kueza sibi seo. (Mubale 1 Joani 1:8, 9.) Sishemo sa Mulimu siswanela kulutusa kuitebuha ni kulususueza kumulumbeka. Hanaañolela Bakreste babatozizwe sina yena, Paulusi naabulezi kuli: “[Jehova] naa lu lamulezi kwa maata a lififi ni ku lu shimbululela mwa mubuso wa Mwanaa hae ya latwa, yo ka yena lu fumani tukuluho ya luna ka tiululo, yona swalelo ya libi za luna.” (Makolo. 1:13, 14) Kuswalelwa libi zaluna kulutahiseza limbuyoti zeñwi zende zeñata.

10. Ki lika mañi zeluikola bakeñisa sishemo sesituna sa Mulimu?

¹⁰ Kuba ni silikani sesinde ni Mulimu. Bakeñisa kuli lupepilwe inze lunani sibi, lubile lila za Mulimu kuzwa ka nako yeo. Paulusi naaziba taba yeo, mi naabulezi kuli: “Ha ne lu li lila, ne lu kutiselizwe ku Mulimu ka lifu la Mwanaa hae.” (Maro. 5:10) Kukutisezwa ku Mulimu kwa, kulutahiseza kuba mwa kozo ni Jehova. Paulusi uswalisanisa tohonolo ye kwa sishemo sesituna sa Jehova, ka kubulela kuli: “Ha u bona cwale [luna banyani ba Kreste babatozizwe] lu beilwe ba ba lukile kabakala tumelo, lu zweleñipili ku ba mwa kozo ni Mulimu ka Mulenaa luna Jesu Kreste, yo ka yena hape lu konile ku sutelela, kabakala tumelo, kwa sishemo sa Mulimu ko lu yemi ka nako ye.” (Maro. 5:1, 2) Yeo ki mbuyoti yetuna luli!

11. Babatozizwe batusa cwañi ba “lingu ze ñwi” kuba babalukile?

¹¹ Kulutisa kwa kuluka. Kaufelaa luna lupepilwe luli batu babasika luka. Kono mupolofita Daniele naapolofitile kuli mwa linako za mafelelezo, “ba ba butali,” ili kutalusa babatozwe babasa siyalezi fa lifasi, baka sikululela “ba bañata kwa ku luka.” (Mubale Daniele 12:3.) Ka musebezi wabona wa kukutaza ni kuluta, batusize batu babañata-ñata ili ba “lingu ze ñwi” kuba babalukile mwa meeto a Jehova. (Joa. 10:16) Nihakulicwalo, sesitahisize luli kuli taba yeo ikonahale ki sishemo sesituna sa Jehova. Paulusi naatalusize kuli: “Ku beiwa kwa bona ku ba ba ba lukile ka sishemo sa Mulimu ka ku lukululwa ka tiululo ye ne lifilwe ki Kreste Jesu, ku swana inge mpo ya feela.”—Maro. 3:23, 24.

12. Tapelo iswalisana cwañi ni sishemo sesituna sa Mulimu?

¹² Kuatumela kwa lubona lwa Mulimu ka tapelo. Jehova ka sishemo sahae sesituna ulufa kolo ya kuatumela lubona lwahae lwa kwa lihalimu ka tapelo. Mane Paulusi ubiza lubona lwa Jehova kuli ki “lubona lwa sishemo sa Mulimu,” mi ulumema kuli luatumele lubona lo “inze lubulela ka kulukuluha.” (Maheb. 4:16a) Jehova ulufile tohonolo ye, ka Mwanaa  hae, “ili yo ka yena lu bulela ka ku lukuluha ni ku ba ni tukuluho ya ku taha ku yena ka buikolwiso bo bu tiswa ki tumelo ye lu na ni ku yena.” (Maef. 3:12) Kuambolisana ni Jehova ka kulukuluha mwa tapelo, ki nzila yende hahulu ya lubonisa ka yona Mulimu sishemo sahae sesituna.

13. Sishemo sa Mulimu sikona kulutusa cwañi “ka nako ye swanela”?

¹³ Kufumana tuso ka nako yeswanela. Paulusi naalususuelize kulapela ku Jehova ka kulukuluha, “kuli lu hauhelwe ni ku fumana sishemo sa Mulimu ilikuli lu tusiwe ka nako ye swanela.” (Maheb. 4:16b) Nako ifi kamba ifi yelutalimana ni miliko kamba lipilaelo mwa bupilo, lwakona kukupa ku Jehova kuli alushemube. Kusina taba ni kuli mane haluswaneli sishemo sahae, walualabanga halukupa ku yena, mi hañata uezanga cwalo ka kuitusisa Bakreste ka luna “kuli lu be ni bundume mi lu bulele, lu li: ‘Jehova ki yena ya ni tusa; ha ni na ku saba se siñwi. Sa ka ni eza mutu ki sifi?’”—Maheb. 13:6.

14. Sishemo sesituna Jehova silutusa cwañi?

¹⁴ Kuomba-ombiwa lipilu. Mbuyoti yetuna yelufumana bakeñisa sishemo sa Jehova, ki kuomba-ombiwa kwa lipilu zaluna halunani lipilaelo. (Samu 51:17) Kwa Bakreste ba kwa Tesalonika bane bakopani ni nyandiso, Paulusi naañozi kuli: “Mi haike Mulenaa luna Jesu Kreste, yena luli, ni Mulimu Ndataa luna, ya lu latile ni ku lu fa ku omba-ombiwa ko ku sa feli ni sepo ye nde ka sishemo sa hae, ba omba-ombe lipilu za mina ni ku mi tiisa.” (2 Mates. 2:16, 17.) Kwaomba-omba kuziba kuli Jehova walubabalela ka lilato bakeñisa sishemo sahae sesituna!

15. Ki sepo mañi yelunani yona bakeñisa sishemo sesituna sa Mulimu?

¹⁵ Kuba ni sepo ya kupila kuya kuile. Ka kuba baeza libi, kaili luna nelusike lwaba ni sepo. (Mubale Samu 49:7, 8.) Kono Jehova ulufa  sepo yende hahulu. Jesu naasepisize balateleli bahae kuli: “Se ki sona se si latwa ki Ndate, kuli mutu kaufela ya amuhela Mwana ni ku bonisa tumelo ku yena a be ni bupilo bo bu sa feli.” (Joa. 6:40) Ka niti, sepo ya kupila kuya kuile ki mpo, ili nzila yemakaza yeo Mulimu abonisa ka yona sishemo sahae sesituna. Paulusi, yanaaitebuhile taba yeo, naabulezi kuli: “Sishemo sa Mulimu si bonahezi, ili ku tisa puluso kwa batu ba mufuta kaufela.”—Tite 2:11.

16. Bakreste babañwi ba mwa linako za baapositola nebaitusisize cwañi sishemo sesituna sa Mulimu ka mafosisa?

¹⁶ Luamuhela limbuyoti zeñata bakeñisa sishemo sesituna sa Jehova. Nihakulicwalo, haluswaneli kueza sibi ka mulelo feela wa kusepa sishemo sesituna sa Mulimu. Mwahalaa Bakreste ba mwa linako za baapositola, nekunani babañwi bane bakalile kuitusisa “sishemo sa Mulimu sina libaka la ku ba ni muzamao wa ku sa swabela bufosi.” (Juda 4) Bakreste babasa sepahali bao, nebanahana kuli nebakona kueza sibi ka bomu mi cwale kihona bakupa ku Jehova kuli abaswalele. Nto yemaswe ni kufita kikuli nebalika kususueza mizwale babona kuli baswalisane ni bona mwa likezo zabona zeo zemaswe. Nihaiba kacenu, mutu ufi kamba ufi ya eza cwalo u “halifisa moya wa sishemo sa Mulimu.”—Maheb. 10:29.

17. Ki kelezo mañi yetuna yanaafile Pitrosi?

¹⁷ Kacenu, Satani ukelusa Bakreste babañwi kuli banahane kuli bakona kueza sibi mi Jehova yena uka baswalela nihabasa bakeli libi zabona. Ki niti kuli Jehova utabela kuswalela baeza libi bababaka, kono ubata kuli lueze ka taata kulwanisa litakazo zaluna zemaswe. Jehova naasusumelize Pitrosi kuñola kuli: “Hakulicwalo, mina balatiwa, ha u bona mu na ni zibo ye, ya ze ka ezahala kwapili, mu itibelele kuli mu si ke mwa keluswa hamoho ni bona ka mafosisa a batu ba ba sa yi ka mulao ni kuli mu si ke mwa wa mwa ku tiya kwa mina. Batili, kono mu zwelepili ku hula mwa sishemo sa Mulimu ni mwa zibo ya Mulenaa luna ni Mupilisi yena Jesu Kreste.”—2 Pit. 3:17, 18.

18. Ki buikalabelo mañi bolunani bakeñisa sishemo sa Jehova?

¹⁸ Luitebuha hahulu sishemo sesituna sa Jehova. Kacwalo, luswanela kuitusisa limpo zelufilwe kwa kulumbeka Jehova ni kutusa batu babañwi. Lukona luitusisa cwañi limpo zeo? Paulusi ualaba kuli: “Cwale, ha u bona lu na ni limpo ze shutana ku likana ni sishemo sa Mulimu se lu filwe, . . . haiba ki bukombwa, lu be mwa bukombwa bo; kamba ya luta, a lute cwalo; kamba yena ya susueza, a susueze cwalo; . . . ya bonisa sishemo, a eze cwalo ka tabo.” (Maro. 12:6-8) Sishemo sa Jehova selubonisizwe, silutahiseza buikalabelo bwa kupateha mwa bukombwa bwa Sikreste, kuluta babañwi Bibele, kususueza Bakreste ka luna, ni kuswalela kaufela babalufoseza.

19. Ki buikalabelo mañi bolunani bobuka nyakisiswa mwa taba yetatama?

¹⁹ Ka kuba batu babaitebuha sishemo sa Mulimu selufilwe, luswanela kueza ka molukonela kaufela kupaka “ka ku tala taba ye nde ya sishemo sa Mulimu.” (Lik. 20:24) Buikalabelo bo, bukanyakisiswa ka butungi mwa taba yetatama.