Beduru Motegno Nikech ‘Ndalo Maduong’no mar Jehova Chiegni’

“Wadhiuru nyime gi puonj motegno.”—HIB. 6:1.

1, 2. En thuolo mane mar ‘ringo dhi e gode,’ ma noyawore ne Jokristo mokwongo ma ne odak e Jerusalem kod Judea?

KANE Yesu nie piny, jopuonjrene ne odhi ire mopenje niya: “To ang’o ma nobed ranyis mar biro mari, kendo mar giko mar ndalo? ” Weche ma Yesu nokoro kane ochiwo dwoko ne penjo ma jopuonjrene nopenjo, nokwongo chopo e kinde mag Jokristo mokwongo. Yesu nowuoyo kuom gimoro maduong’ ma ne dhi doko ranyisi ni giko okayo machiegni. Bang’ neno ranyisino, “jo manie Judea [ne dwarore] mondo giringi gidhi e gode.” (Math. 24:​1-3, 15-​22) Be jopuonjre Yesu ne dhi fwenyo ranyisino kendo timo kaka Yesu ne ochikogi?

² Chiegni higini 30 bang’e, e higa 61 E Ndalowa, jaote Paulo nondiko ne Jokristo ma Jo-Hibrania ma nodak e Jerusalem koda alworane, weche ma ne dhi konyogi neno gik moko e yo mopogore. Paulo koda Jokristo wetene ne ok ong’eyo ni ranyisi ma ne dhi nyiso chakruok mar “masira maduong’” ne dhi bedoe mana higini abich bang’e. (Math. 24:21) E higa 66 E Ndalowa, Cestius Gallus kaachiel gi jolweny ma Jo-Rumi ma ne nie bwoye ne odhi monjo Jerusalem. Kata kamano, apoya nono ne gia, mi mano ne omiyo Jokristo thuolo mar ringo mondo gidhi kar geng’ruok.

3. En jip mane ma Paulo nochiwo ne Jokristo ma Jo-Hibrania, to nikech ang’o?

³ Ne dwarore ni Jokristogo ofweny ni gik ma ne timorego ne gin gik ma Yesu nokoro, kendo nonego giringi. Kata kamano, moko kuomgi ne osebedo gi ‘it manok.’ Ne gin kaka nyithindo mayom e Wach Nyasaye, ma podi ne dwaro “chak.” (Som Jo Hibrania 5:​11-​13.) Kata mana jomoko kuom jogo ma nosebedo ka wuotho e adiera kuom higini mang’eny, nochako nyiso chuny mar ‘weyo Nyasaye mangima.’ (Hib. 3:⁠12) To moko ne nigi ‘tim’ mar weyo dhi e chokruoge mag Jokristo e kinde ma masirano ne koro “sudo machiegni.” (Hib. 10:⁠24, 25) Paulo ne omiyogi jip e kinde mowinjore kowacho kama: “Waweuru chakruok mar wach Kristo; wadhiuru nyime gi puonj motegno.”—Hib. 6:1.

4. Ang’o momiyo dwarore ahinya mondo wabed motang’, to ang’o mabiro konyowa timo kamano?

⁴ Wadak e kinde ma weche ma Yesu nokoro sani chopo e gikogi. “Ndalo maduong’ mar Jehova”—ma en ndalo ma obiro tiekoe chenro duto manie bwo teko mar Satan—‘chiegini.’ (Zef. 1:​14) Moloyo kinde moro amora, sani ema onego wabedie motang’ mondo wafweny kaka weche ma ne okor ei Muma chopo, kendo mondo wabed gi winjruok motegno gi Jehova. (1 Pet. 5:8) Be kuom adier watimo kamano? Bedo Jakristo motegno e Wach Nyasaye biro konyowa bedo moritore kendo motang’ nikech wang’eyo ni kinde ma wadakiegi gin mage.

Tiend Bedo Jakristo Motegno

5, 6. (a) Tiend bedo Jakristo motegno en ang’o? (b) Mondo wadhi nyime bedo Jokristo motegno dwarore ni watim kinda e yore ariyo mage?

⁵ Paulo ne ok ojiwo mana Jokristo mokwongo ma Jo-Hibrania mondo odhi nyime gi puonj motegno kende, to bende nonyisogi tiend bedo ng’at motegno e Wach Nyasaye.  (Som Jo-Hibrania 5:​14.) “Jo madongo” kata joma otegno ok bed joma madho mana “chak.” Gichamo “chiemo motegno.” Kuom mano, ging’eyo “nyanonro” mag weche michakogo ng’eyo adiera koda “gik matut” mag adiera. (1 Kor. 2:​10) E wi mano, lony margi itiego kuom tiyogo, tiende ni gitiyo gi puonj ma giseng’eyo mondo okonygi pogo e kind gik mabeyo kod gik maricho. Kapo ni giromo gi wach moro madwaro ni ging’adie paro, tiegruok ma giseyudo konyogi ng’eyo puonj manie Muma mamulo wachno koda kaka ginyalo tiyo gi puonjgo.

⁶ Paulo nondiko kama: “Nyaka wachik itwa moloyo ni gik mwasewinjo, mondo kik waba yo.” (Hib. 2:1) Wanyalo chako bayo yo mos mos ka waweyo yie, to ok wafweny ni mano timorenwa. Wanyalo geng’o mano kik timorenwa ka wachiko “itwa moloyo” seche ma wapuonjore Muma, obed e ot kata e chokruoge mag Jokristo. Kuom mano, ng’ato ka ng’ato onego openjre kama: ‘Be pod amakra mana gi puonj ma nachakogo ng’eyo adiera? Be nyalo bedo ni atimo atima gik moko mana nikech gin gik madwarore ni atim pile, to chunya ok gomb ahinya timo gigo? Ere kaka anyalo medo timo dongruok madier mondo abed motegno e winjruokna gi Jehova? ’ Mondo wadhi nyime bedo Jokristo motegno, dwarore watim kinda e yore moko ariyo. Nyaka wang’e Wach Nyasaye e yo malong’o. Kendo nyaka wapuonjre bedo joma winjo kendo luwo wach.

Ng’e Wach Nyasaye e Yo Malong’o

7. Ere kaka medo ng’eyo Wach Nyasaye e yo maber nyalo konyowa?

⁷ Paulo nondiko kama: ‘Ng’ama madho mana chak kende ok ong’eyo weche makare nikech pod en mana nyathi’ mayom. (Hib. 5:​13) Mondo wabed motegno, nyaka wang’e maber weche mag Nyasaye. Nikech wechegi nie Wachne, ma en Muma, onego wabed joma ohero puonjore Ndiko koda buge mowuok kuom “jatichno mogen, kendo mariek.” (Math. 24:​45-​47) Timo puonjruok e yo makamano biro konyowa ng’eyo paro mag Nyasaye, kendo tiegowa mondo wabed molony e parowa. Kaw ane ranyisi mar Jakristo moro miluongo ni Orchid. * Owacho kama: “Kuom gik mi hinyo paronwa mosekonyo ngimana ahinya, en somo Muma pile. Ne okawa higini ariyo kama mondo atiek somo Muma duto, to timo kamano ne ochalona ka gima eka achako ng’eyo Jachwechna. Ne apuonjora yorene, gik mohero koda gik ma osin-go, kaka en gi teko, koda kaka riekone tut. Somo Muma pile osekonya ahinya e kinde mago ma ne an kama tek ahinya e ngimana.”

8. Wach Nyasaye nyalo tiyo e ngimawa e yo mane?

⁸ Somo Wach Nyasaye pile konyo e miyo weche ma wasomogo ‘oti’ e ngimawa. (Som Jo Hibrania 4:​12.) Timo kamano nyalo miyo lokruok obedie e chunywa ma iye mondo wabed joma moro Jehova. Be nyalo dwarore ni imed thuolo mari mar somo Muma kendo paro matut kuom gigo ma isomo?

9, 10. Bedo gi lony kuom Wach Nyasaye en ang’o? Chiw ane ranyisi.

⁹ Bedo gi lony kuom Muma ok en mana ng’eyo gima Muma wacho. Jogo ma ne chalo kaka nyithindo mayom e kinde Paulo, ne ok gin kamano mana nikech ne ok ging’eyo gima Wach Nyasaye wacho. To ne en nikech gin giwegi ema ne ok giti kod weche mane gisomo mondo gine kaka wechego nyalo konyo e ngimagi. Ne ok gitimo kinda mar ng’eyo weche manie Wach Nyasaye kuom weyo mondo wechego otagi e ng’ado paro mabeyo e ngimagi.

¹⁰ Bedo gi lony e Wach Nyasaye en ng’eyo gima Wach Nyasaye en, kendo tiyo gi ng’eyono. Wach ma notimore ne nyaminwa moro ma Jakristo miluongo ni Kyle, nyiso kaka mano nyalore. Kyle nobedo gi ywaruok moro gi ng’at ma ne gitiyogo. En ang’o ma notimo mondo olos winjruokgi? Olero kama: “Ndiko ma nobiro e pacha ne en Jo Rumi 12:​18, ma wacho ni: ‘Ka nyalorenu, beduru gi kuwe kod ji duto, kaka unyalo.’ Omiyo nachano mar romo kode bang’ tich.” Romono ne odhi maber, kendo jatich  wadgino ne mor ahinya kuom okang’ ma Kyle nokawono. Kyle wacho kama: “Ne apuonjora ni, tiyo gi puonj manie Muma en gima ber kinde duto.”

Puonjri Winjo Kendo Luwo Wach

11. Ang’o manyiso ni winjo wach seche ma wan e chandruok ok en gima yot?

¹¹ Tiyo gi gik mwasepuonjore ei Muma ok yot, to moloyo seche ma wanie chandruok. Kuom ranyisi, matin nono bang’ Jehova golo nyithind Israel a e twech e piny Misri, ne gichako ‘dhawo gi Musa’ kendo ne ‘gitemo Jehova.’ Nikech ang’o? Ne en nikech ne gionge pi modho. (Wuok 17:​1-4) Kata kane pok dweche ariyo orumo bang’ timo singruok gi Nyasaye kendo yie ni ‘weche duto ma Jehova nosewacho gibiro timo,’ ne giketho chikne kuom lamo nyiseche manono. (Wuok 24:​3, 12-​18; 32:​1, 2, 7-9) Be dibed ni ne gitimo kamano nikech Musa ne odeko ahinya e Got Horeb ka noyudo imiye chike? Koso dibed ni ne giparo ni Jo-Amalek ne nyalo monjogi, kendo ne gidhi bedo maonge kony nikech Musa ne onge, to en ema ne omiyo gilocho e kinde mokalo? (Wuok 17:​8-​16) Nyalo bedo kamano, to kata kamano, Jo-Israel podi ‘ne odagi winjo’ wach. (Tich 7:​39-​41) Paulo nojiwo Jokristo mondo ‘otim matek’ mondo kik gichak bedo gi ‘kido marach mar tamruok winjo wach’ ma ne Jo-Israel onyiso kane giluor donjo e Piny Manosingi.—Hib. 4:​3, 11.

12. Ere kaka Yesu nopuonjore winjo wach, to mano ne dhi konye nade?

¹² Mondo wadhi nyime bedo Jokristo motegno, dwarore ni watim duto mwanyalo mondo wawinj Jehova. Mana kaka ne otimore e ngima Yesu Kristo, ng’ato nyalo puonjore winjo wach kokalo kuom masiche moyudo. (Som Jo Hibrania 5:​8, 9.) Kapok ne obiro e piny, Yesu ne winjo Wuon mare. Kata kamano, timo dwach Wuon mare e piny kae, ne dhi miyo ochandre e ringre koda e pache. Kokalo kuom winjo wach e bwo masiche mager, Yesu ‘nobedo molony’ chuth ne migawo ma Nyasaye ne dhi miye, mar bedo Ruoth kendo Jadolo Maduong’.

13. Ang’o mabiro nyiso kabe wasepuonjore winjo wach?

¹³ To nade wan? Be wang’ado e chunywa mar winjo kendo luwo gima Jehova wachonwa, kata e seche mago ma wanie chandruok manyoso chunywa? (Som 1 Petro 1:​6, 7.) Nyasaye miyowa puonj koda siem manenore maler kuom timbe mabeyo, bedo jadiera, tiyo gi lep e yo maber, somo kendo puonjruok Ndiko wan wawegi, dhiyo e chokruoge mag Jokristo, koda timo tij lendo. (Josh. 1:8; Math. 28:​19, 20; Efe. 4:​25, 28, 29; 5:​3-5; Hib. 10:​24, 25) Be wawinjo Jehova kuom wechegi kata ka wan e bwo chandruok matek? Luwo wechegi en ranyisi ni wasetimo dongruok kuom bedo Jokristo motegno.

Ang’o Momiyo Bedo Jakristo Motegno Konyo?

14. Chiw ane ranyisi manyiso ni dhi nyime bedo Jakristo motegno nyalo kelo ritruok.

¹⁴ Mondo Jakristo obed gi ritruok madier, dwarore ni otieg pache e yo makare mondo okonye pogo e kind gik mabeyo kod gik maricho e piny ma ‘pach ji othoeni.’ (Efe. 4:⁠19) Kuom ranyisi, owadwa moro miluongo ni James, mapile ne somo buge malero Ndiko  kendo tiyo gi puonjgo, ne oyudo tich kama jotich wetene ne gin mana mon lilo. James wacho kama: “Kata obedo ni thoth joma ne atiyogo ne ok nikod timbe mabeyo, achiel kuomgi ne nenore ka ng’at ma nigi tim mopogore kendo nonyiso gombo mar ng’eyo adiera mar Muma. Kata kamano, chieng’ moro kane wan kar kendwa e od tich, nochako nyiso timbe mag kisera. Ne aparo ni ne en mana ngera, kata kamano nayudo ka tekna kwere. Gikanyono ne aparo wach moro ma ne nie Ohinga mar Jarito, ma ne wuoyo kuom owadwa moro ma noyudo tem machal gi mano kama notiyoe. Sulano ne owuoyo kuom ranyisi mar Josef kod chi Potifar. * Piyo, piyo, ne adhiro nyakono tenge, mi noringo oa.” (Chak. 39:​7-​12) James ne mor ni gima rach ne ok otimore, kendo ne nodong’ ka en gi chuny maler.—1 Tim. 1:5.

15. Ere kaka dhi nyime bedo Jokristo motegno tego chunywa?

¹⁵ Bedo Jakristo motegno bende konyo nimar otego chunywa ma iye, kendo ogeng’owa mondo ‘puonj moko mayore yore kendo ma galagala kik golwa e yo.’ (Som Jo Hibrania 13:9.) Ka watimo matek mondo watim dongruok e winjruokwa gi Nyasaye, wabiro keto pachwa mana kuom “weche makare.” (Fili. 1:⁠9, 10) Timo kamano miyo wamedo hero Nyasaye koda chenro duto motimo mag konyowa. (Rumi 3:​24) Jakristo ma en ng’at ‘mosedongo e paro’ bedo gi chuny makamano mar nyiso erokamano, kendo obedo gi winjruok machiegni gi Jehova.—1 Kor. 14:20.

16. Ang’o ma nokonyo nyaminwa moro ‘tego chunye’?

¹⁶ Nyaminwa moro miluongo ni Louise wacho ni kuom kinde bang’ kane osebatise, gima ne okawo kaka gima duong’ ahinya ne en timo gik moko mondo omor godo dhano. Owacho kama: “Ne ok atim gik maricho, to kata kamano ne aonge gi gombo motegno mar tiyo ne Jehova. Ne afwenyo ni, ne dwarore ni atim lokruok moko mondo eka awinj e chunya ni atiyo ne Jehova gi chunya duto. Lokruok maduong’ ma ne dwarore ni atim ne en tiyo ne Jehova gi chunya duto.” Kuom timo lokruok ma ne dwarore, Louise ne ‘otego chunye,’ kendo timo kamano ne okonye ahinya e kinde ma tuwo moro nogoye. (Jak. 5:8) Louise nowacho kama, “Ne anyagora ahinya gi tuwono, kendo ne asudo machiegni gi Jehova.”

‘Beduru gi Chuny Mawinjo’ Wach

17. Ang’o momiyo winjo wach e kinde Jokristo mokwongo ne dwarore ahinya?

¹⁷ Puonj ma Paulo nochiwo mar ‘dhi nyime gi puonj motegno,’ ne oreso ngima Jokristo mokwongo ma ne odak Jerusalem koda Judea. Jogo ma ne owinjo puonjno koro ne obedo gi lony ma ne dwarore mar fwenyo ranyisi ma Yesu nosechiwo ni mondo “giringi gidhi e gode.” Kane gineno ‘gino mokuer ma kelo kethruok, kochung’ e ka maler,’ tiende ni, jolweny mag Jo-Rumi kolworo Jerusalem, ka gidwaro donjo e iye, ne ging’eyo ni koro ne dwarore ni giringi. (Math. 24:​15, 16) Kaluwore gi jasomo miluongo ni Eusebius, Jokristo nowinjo siem ma Yesu nokoro, mi giringo dala mar Jerusalem kapok okethe, mi gidhi dak e dala miluongo  ni Pella e gode manie alwora mar Gilead. Timo kamano nomiyo gitony e masira maduong’ie mogik ma noyudo Jerusalem nyaka nene.

18, 19. (a) Ang’o momiyo winjo wach dwarore ahinya e kindewagi? (b) Ang’o ma wabiro puonjore e sula maluwo?

¹⁸ Ka wawinjo wach kuom dhi nyime bedo Jokristo motegno, wan bende wabiro reso ngimawa e kinde ma weche ma ne Yesu okoro e wi ‘masira maduong’no,’ biro chopo e okang’ maduong’ moloyo. (Math. 24:21) Be wabiro bedo joma winjo kendo luwo weche duto ma “jaritno mogen kendo mariek” chikowa mondo watim mapiyo? (Luka 12:42) Mano kaka en gima dwarore ahinya ni mondo wabed joma ‘winjo puonj gi chunywa’ duto!—Rumi 6:​17.

¹⁹ Bedowa Jokristo motegno dwaro ni watieg pachwa koda lony marwa mar ng’eyo. Wanyalo timo kamano kokalo kuom timo kinda mar medo ng’eyo Wach Nyasaye e yo malong’o, kendo kuom puonjruok winjo kendo luwo wach. Timo dongruok mar bedo Jokristo motegno nyalo kelo pek moko makende ne rowere. E sula maluwo, wabiro puonjore kaka rowere nyalo loyo pekgo.

[Weche moler piny]

Ang’o Misepuonjri?

• Tiend bedo Jakristo motegno en ang’o, to wanyalo bedo motegno nade?

• Medo ng’eyo Wach Nyasaye nyalo konyowa nade e dhi nyime bedo Jokristo motegno?

• Ere kaka wanyalo puonjore bedo joma winjo kendo luwo wach?

• Bedo Jakristo motegno konyowa e yore mage?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite mar 15]

Tiyo gi puonj manie Muma konyowa kedo gi chandruoge e yo manyiso lony

[Picha manie ite mar 16]

Winjo siem ma Yesu nochiwo noreso ngima Jokristo mokwongo