¿Ipa timokokojtok? Uelis tlauel nima timochikajki uan yeka ayokmo tikilnamiki. Maske nima tikilkauaj kema timokokouaj, kema se akajya miki amo tikilkauaj. Ipan amochtli Healing a Spouse’s Grieving Heart (Consuelo tras la muerte del cónyuge), nopa tepajtijketl Alan Wolfelt kiijkuilok: “Amo kema tlamis timokuesosej. [...] Maske amo kema tlamis, kej panotias tonali uan pampa sekinok techpaleuiaj, teipa ayokmo tlauel techyolkokos”.

Ma tikitakaj tlake kichijki Abraham kema mijki isiua Sara. Biblia kiijtoua nelia tlauel moyolkokok uan tlauel mochokilik. Nopa kinextia Abraham uejkajki mokuesojtoya pampa isiua mijki. * Jacob nojkia kiampa kipanok kema kiiljuijkej se tlapiali kimiktijtoya ikone José. Tlauel “miak tonali” mokuesojtoya uan ichampoyouaj amo ueliyayaj kiyolchikauaj. Maske panok miak xiuitl, nojua mokuesojtoya (Gén. 23:2; 37:34, 35; 42:36; 45:28).

Ipan ni tonali miakej maseualmej nojkia kiampa kinpano kema se tlen ininchampoyouaj o se ininuampo miki. Xikita tlake kiijtouaj omej maseualmej.

• “Noueue, Robert, mijki ipan julio 9, 2008. Amo kema nimoiljuik tlaj noueue mikiskia ipan nopa tonali. Kej mojmostla tijchiuayayaj, kema tlankej titlakuaj, yaya nechtsoponik kema nechnauatijtejki, nechnajnauajki uan nechiljuik nechikneliyaya. Maske panotok chikuasej xiuitl, nojua nechyolkokoua pampa Rob mijki. Nimoiljuia nochipa nimokuesojtos” (Gail, kipia 60 xiuitl).

• “Maske panotok 18 xiuitl kema mijki nosiua, nojua nijtemoua uan tlauel nimokuesoua pampa ayokmo itstok nouaya. Kema nikita se tlamantli tlen tlauel yejyektsi, nikilnamiki nosiua pampa nijmati tlauel kipaktijtoskia kiitas” (Etienne, kipia 84 xiuitl).

Kema se akajya miki, nochi tlauel uejkaua timokuesojtokej. Maske amo nochi sanse kinextiaj kenijkatsa mokuesouaj, amo kinamiki tikijtosej kenke sekinok tlauel chokaj uan sekinok amo. Nojkia amo kinamiki timoyoltetilisej uan amo tlauel tichokasej pampa timoiljuiaj amo kinamiki kiampa tijchiuasej. ¿Tlake techpaleuis amo tlauel timokuesosej?