Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

Mateyu Ikapitulu 5-7

Mateyu Ikapitulu 5-7

5 Yesu onneiye muloko a wa achu, aawela omwaako; aakirantheiye, oohuserya awe yaamwaacamela. 2 Voocharela, owo aapacerya oloca, anaahusiha ariki:

3 “Oohakalala taale anasuwela soothowa saya soomunepani, b woona wi Omwene wa wirimu ti wawaya.

4 “Oohakalala taale anathanana, woona wi enarwa ehakararyiwa.

5 “Oohakalala taale awiiyeviha, c woona wi enarwa yaakhela elapo yavathi.

6 “Oohakalala taale oovoliwa ni a nthanana nthowa na ochuna wookololowa, woona wi enarwa evona. d

7 “Oohakalala taale a ikharari, woona wi enarwa emoreliwa ikharari.

8 “Oohakalala taale aweela murima, woona wi enarwa emoona Muluku.

9 “Oohakalala taale anapaka murecele, e woona wi enarwa yiichaniwa anamwane a Muluku.

10 “Oohakalala taale anahooxiwa nthowa na wookololowa, woona wi Omwene wa wirimu ti wawaya.

11 “Oohakalala ti nyuwo vaavaa achu anooruwanaayaani, woohooxaani, owootheryaani, ni woolocelaani ichu soothene soonanara, wa nthowa na miyo. 12 Hakalalani nave chapani, woona wi nchuwelo nanyu ntokweene wirimu; hiihaa tho yaahooxiwa alipa a miririmu yaarivovo nyuwo muhaakumve oyariwa.

13 “Nyuwo mwa maakha f a veelaponi, nto wakhala wi maakha aayeleela osiva waya, eni ekookiheryiwe hai osiva waya? Haano mphurelo, pahiru ori oyeeha wi enyikaliweke taachu.

14 “Nyuwo mwa omwaleela wa elapo. Epooma eri vamwaakoni henawerya ovitheya. 15 Haavo onapariha epanthi nave akhuneela ni mucanka, g nyenya onnakuha vanipuroni nawooneya wi yaamwaleeleke achu oothene ari mpa. 16 Hiihaa tho, mweerihe wi omwaleela wanyu waaryeke vamiithoni va achu, wi vawoona miteko sanyu saphaama, yaacicimihe Atiithi anyu ari wirimu.

17 “Muhuupuwele wi kirwenle omaliha Nlamulo naari masu a Alipa a Miririmu. Nkirweenle omaliha, nto waakhwaniherya. 18 Chiri kinnooleelaani wi, naamwi erimu ni elapo yavathi evinre, muceka mukhaanixa naari ethoka emoha ya masu a Nlamulo, hirwa ixipha, ophiyerya ichu soothene saakhwanenle. 19 Mwawiihiiha, yoole oni achekele nlamulo nikhaani na malamulo yaala ni waahusiha akina weerano emohamoha, onarwa eeriwa mukhaani mu Omwene wa wirimu. Nyenya yoole onachariha ni waahusiha akina onarwa eeriwa mutokotoko mu Omwene wa wirimu. 20 Chiri kinnooleelaani wi, wakhala wi wookololowa wanyu hopwanhe wa alipa oorepa ni Afarisi, himurwa mvolowa mu Omwene wa wirimu.

  21 “Mohiiwa yeeyo yaalociwe khalai wa makholo anyu: ‘Ohiiphe, nto yoole oni iiphe onarwa aakhula mulacu o nipuro na othoriha.’ 22 Nyenya, kinnooleelaani wi yoole onatitelela onanariwa ni munnawe onarwa aakhula mulacu o nipuro na othoriha; nave yoole oni amuruwane munnawe, onarwa aakhula mulacu o nipuro Ntokweene na Othoriha; nto yoole oni amulocele munnawe ariki: ‘Naanepa we!’ onarwa ariheliwa o Kehena. h

23 “Nyenya, wakhala wi wookuxa yoovaha aa wi waveleele va altare, nave ori vaavale wuupuwela wi wookhalano mulacu ni munnaa, 24 ohiye vaavale yoovahaa ohoolo wa altare, nave hawe, wapacerye waataana ni munnaa. Nto wakooka, oveleele yoovahaa.

25 “Waakuve omaliha mulacu ni mwiicani aa vaavaa munayaanyu o nipuro na othorihiwa, wi mwiicani aa ahooveleele wa mulipa oothoriha, nave mulipa oothoriha ooveleele wa mpiliisa, nave owaleliwe mukariposo. 26 Chiri kinnooleela: Horwa okhumamo ophiyerya omulimve mwaakhorowa i aa ookuchulela.

27 “Mohiiwa yeeyo yaalociwe: ‘Ohiraruwe.’ 28 Nto kinnooleelaani wi, oothene yoole onatitelela onweha muthiyana ophiyerya okhalano nchuno na okonano, ooraruwano mmurimani mwawe. 29 Vano, wakhala wi niitho naa noolopwana ninnookwaculiha, owosole nave orihele okhwipi. Vawi ti waphaama oyeleela echu emoha ya mmwiilini mwaa, ohiya wi mwiili aa woothene oriheliwe o Kehena. j 30 Nave tho, wakhala wi ntata naa noolopwana ninnookwaculiha, okwate nave orihele okhwipi. Vawi ti waphaama oyeleela echu emoha ya mmwiilini mwaa, ohiya wi mwiili aa woothene oriheliwe o Kehena. k

31 “Ohiya yeeyoru, yaalociwa tho wi: ‘Yoole onamwalana ni mwaariye, amunnye ekaarata ya omwalanano.’ 32 Nyenya kinnooleelaani wi yoole onamwalana ni mwaariye voohikhala nthowa na ocapaheya, l onnamweeriha mwaariye opaka mararuwo, nave tho yoole onamuthela muthiyana omwalanne ni iyawe, onamuraruwano.

33 “Mohiiwa tho yeeyo yaalociwe khalai wa makholo anyu: ‘Ohilipele mahaleene, nto waakhwaniherye malakano opankaawe wa Yehova.’ 34 Nyenya miyo kinnaloca ni nyuwo: Muhilipeleru, naari muromolaka erimu, woona wi munyukhu wa Muluku ori weiwo; 35 naari muromolaka elapo yavathi, woona wi enyikalelo ya inaani sawe; naari Yerusalemu, woona wi epooma ya Mwene mutokotoko. 36 Muhilipeleke muromolaka muru anyu, woona wi hamunawerya weeliha naari oriipiha miihi. 37 Mweerihe wi masu anyu ‘Aa’ ekhale aa, ‘Hooye’ anyu akhale hooye; masu oothene anapwaha yaala, anarweela wa mutakhali.

38 “Mohiiwa yeeyo yaalociwe: ‘Niitho nniitho nave niino nniino.’ 39 Nyenya, miyo kinnooleelaani: Muhinleke ikuhu ni mulipa oonanara, nto yoole oni oomane nrama naa noolopwana, omurukunuxele nikina. 40 Nave wakhala wi muchu onachuna wookeriha o nipuro na othoriha wi akuxe yoowara aa, omuhiyerye tho yoowara ekina owanraawe; 41 nave wakhala wi muchu orino owerya ohookhinyeererya wi omuhoole mastatiya mamoha, omuhoole mastatiya meeli. 42 Omvahe yoole onooveka, nave ohimuchawe yoole onachuna woopoleya echu. a

43 “Mohiiwa yeeyo yaalociwe: ‘Omusiveleke mwaacamani aa nave omwiiceke mwiicani aa.’ 44 Nyenya miyo kinnooleelaani: Mutitelele waasivela amwiicani anyu ni waavekelela yaale anoohooxaani, 45 hiihaa, munamooneiha wi mwa anamwane a Atiithi anyu ari wirimu, woona wi awo annakumiha nsuwa naya wa achu oonanara murima ni aphaama nave annarupiha epula wa awookololowa ni oohookololowa. 46 Nto, wakhala wi munaasivela pahi yaale anoosivelaani, nchuwelo taani munaakhelaanyu? Tahi yeeyo aneeraaya tho alipa ooliviha muxokho? 47 Nave, wakhala wi munaalocela asinninyuru, munoona wi moheera echu yaphaamaxa? Tahi yeeyo tho amalapo aneeraaya? 48 Mwawiihiiha, munaphwanela okhala oophaameya, b hiiha ntoko Atiithi anyu ari wirimu aryaaya oophaameya.

6 “Mwiikasoope wi muheerekeno miteko sanyu sawookololowa vamiithoni va achu wi awo ewoonekeeni; mweerano yeeyo, Atiithi anyu ari wirimu heni yoovaheeni nchuwelo. 2 Nto, waavahaka echu wa oohaawa, c ohoope nipenka wa weyo mwaneene, ntoko aneeraaya anawiisootherye mmapuro a malapelo d ni muramphani wi ecicimihiwe ti achu. Chiryene kinnooleelaani wi, awo ahaakhela khuluwi nchuwelo naya. 3 Nyenya weyo, waavahaka echu wa oohaawa, oheemererye wi moono aa woothiyana osuwele yeeyo moono aa woolopwana oneeraaya, 4 wi yoovaha aa ekhale yawiiphiini. Nave Atiithi aa anoona sawiiphiini, anamoovaha nchuwelo.

5 “Nave tho, mwaavekelaka, muhikhale ntoko anawiisootherye, woona wi waasivela ovekela yeemenle mmapuro a malapelo e ni mmakhilikano mwa arampha awaaciwamo wi yooniwe ti achu. Chiryene kinnooleelaani wi, awo ahaakhela khuluwi nchuwelo naya. 6 Nto wachuna ovekela, ovolowe mpa mwaa nave omanle owala nsele, ovekele wa Atiithi aa awiiphiini. Nave Atiithi aa, yaawo anoona sawiiphiini anamoovaha nchuwelo. 7 Mmavekeloni mwanyu, muhuuluuleke masu yaawoyaawo ntoko aneeraaya amalapo, woona wi anuupuwela wi anahaala owiriyaniwa nthowa na oloca masu mancipale. 8 Muhikhale ntoko yaawo, vawi muhaakumve oveka, Atiithi anyu aasuwela ichu sinoothowaani.

9 “Mwawiihiiha, mvekeleke mmukhalelo ola:

“‘Atiithihu muri wirimu, nsina nanyu neelihiwe. f 10 Omwene anyu orwe. Okhwela wanyu weereye, ntoko wirimu, hiihaa tho vathi va. 11 Munivahe olelo yoolya ahu ntakhara nihiku nenla; 12 mukhurumuwele ivaale g sahu, ntoko hiyo tho nnaakhurumuwelaahu yaale arino ivaale sahu. 13 Nave muhinihiye mu weehiwani, nyenya munaakihe h wa mulipa oonanara owo.’

14 “Wakhala wi munnaakhurumuwela achu soohesa saya, Atiithi anyu a wirimu anamookhurumuwelaani tho; 15 nyenya wakhala wi himunaakhurumuwela achu soohesa saya, Atiithi anyu a wirimu tho hiyookhurumuwelaani soohesa sanyu.

16 “Vaavaa muniinanelaanyu olya, muheerihe wi ethoi anyu ekhale yoothanana ntoko aneeraaya anawiisootherye, tiwi anneeriha ethoi aya okhala yoothanana i wi achu yoone wiinanela waya. Chiryene kinnooleelaani wi, awo ahaakhela khuluwi nchuwelo naya. 17 Nto weyo, waawiinanelaka olya, osusule nave wiicikichele makhurwa mmuruni mwaa, 18 wi wiinanela waa ohooneye wa achu, nyenya pahiru wa Atiithi aa, yaawo ari wiiphiini. Mwawiihiiha, Atiithi aa yaawo anoona sawiiphiini anamoovaha nchuwelo.

19 “Muhiithukumanyeryeke muhakhu veelaponi yavathi, vaavaa oweexe ni murawa onnanarihaayavo, naari ampava anaweryaaya wiiyavo. 20 Ohiya yeeyo, mwiithukumanyeryeke muhakhu wirimu, weiwo oweexe ni murawa ohinaweryaaya onanarihawo, naari ampava ahinaweryaaya wiiyawo. 21 Woona wi weiwo oriwo muhakhu aa, murimaa tho onahaala okhala weiwo.

22 “Niitho, onyaari wa mwiili. Mwawiihiiha, niitho naa nakhala nawaarya, j mwiili aa woothene onamwaaryaka. k 23 Nyenya niitho naa nakhala na nrima, l mwiili aa woothene onamukhala epiiphi. Wakhala wi omwaleela ori mwa weyo epiiphi, epiiphi eyo etokweenexa!

24 “Haavo onawerya waalapa asipwiya eeli; vawi onammwiica mmoha ni omusivela mukina, naari onammucicimiha mmoha ni omuthanya mukina. Nyuwo hamunawerya omulapa Muluku ni olapa Muhakhu.

25 “Va nthowa na yeela kinnooleelaani: Muhuukhuweke ni ekumi a anyu vooloca sa yoolya ni yoowurya, naari ni mwiili anyu vooloca sa yoowara. Apwanne okumi b honapwaha yoolya nave mwiili honapwaha yoowara? 26 Mvarerye phaama ipalame soosulu; iho hasinamisa naari ohaca c naari othukumanya mmakhupini, nyenya Atiithi anyu a wirimu annavaha yoolya. Apwanne nyuwo hamuri oochuneyaxa opwaha ipalame seiho? 27 Taani mwa nyuwo onawerya waaceererya ekumi awe elukuluku tonto d nthowa na okhala awuukhuwa? 28 Nave tho, ntakhara heeni munakhalaanyu awuukhuwa nthowa na yoowara? Muhuserevo echu mukhalelo sinannuwaaya ithutu sa mutakhwani; iho hasinalapa naari oxona; 29 nto kinnooleelaani wi naari mano Solomoni, mu ncicimiho nawe noothene, hantonko owarela ntoko ithutu seiho. 30 Vano, woona wi Muluku onnawariha hiihaa manaxi a mutakhwani, yaawo anakhala olelo ni mmeeloni mwaya yeeyeliwa, apwanne hoowarihaani opwaha ithutu seiho, nyuwo a nroromelo tonto? 31 Mwawiihiiha, muhuukhuweke muriki: ‘Nni nlyeeke eheeni?’ naari, ‘Nni niwuryeke eheeni?’ naari, ‘Nni niwareke eheeni?’ 32 Ichu seiha soothene, ti seiho amalapo aneeteteelaaya. Atiithi anyu ari wirimu aasuwela wi munnachuna soothene seiha.

33 “Mwawiihiiha, mutitelele waavya woopaceryani Omwene ni ekhaikhai ya Muluku, nave ichu soothene iha sinarwa saaceereryiwa wa nyuwo. 34 Mwa yeeyo, muhikhaleke awuukhuwa vooloca sa omeelo, woona wi nihiku na omeelo nnamukhalano sawuukhula saya. Nihiku ti nihiku nookhalano makacamiho aya.

7 “Muhiye othoriha wi nyuwo tho muhithorihiwe; 2 vawi mukhalelo munaathorihaanyu akina, munarwa muthorihiwa moolikana, nave ni mphimo muneeraanyu mphimeno, munarwa mphimeliwano. 3 Ntakhara heeni onavareryaawe ekokhola eri mmiithoni mwa mukhwaa, nave ohinawerya woona wi wookhalano ekhukulu mmiithoni mwaa? 4 Naari, onawerya hai oloca wa mukhwaa: ‘Haya kiviihemo ekokhola mmiithoni mwaa,’ nto weyo orinono ekhukulu mmiithoni mwaa? 5 Nawiisootherye we! Opacerye oviihamo ekhukulu eri mmiithoni mwaa, hiihaanto, toneeraawe wooneke phaama mukhalelo wa oviihamo ekokhola mmiithoni mwa mukhwaa.

6 “Muhaavaheke anapwa yeeyo eri yaweela naari orihela ikupa maluku anyu asisapo, wi ikupa iho ihinyikale naari anapwa yaarukunuwaka ehoolumeeni.

7 “Titelelani oveka, nave munarwa mvahiwa; titelelani waavya, nave munarwa mphwanya; titelelani omana nsele, nave munarwa muhuleliwa; 8 tiwi yoole onaveka onnaakhela, yoole onaavya onnaphwanya, nave yoole onamana nsele, onamuhuleliwa. 9 Vano, taani mwa nyuwo onamvaha mwanawe nluku, aniiha avenke epaau? 10 Naari onamvaha enowa, aniiha avenke ehopa? 11 Mwawiihiiha, naamwi nyuwo muri oonanara murima, munasuwela waavaha aniinyu ichu saphaama, apwanne Atiithi anyu ari wirimu, hiyaavaha ichu saphaama yaale anaaveka?

12 “Hiihaa, ichu soothene munachunaanyu wi achu eweerelekeeni, nyuwo tho munaphwanela oweerelaka yaawo emohamoha. Chiryene, ti yeeyo Malamulo ni Alipa a Miririmu analocaaya.

13 “Volowani mulako mukhaani, tiwi mulako wawunnuwa ni mphiro mutokweene onakeriha wootoloxiwani, nave ari ancipale anaya weiwo; 14 nyenya mulako mukhaani ni mphiro wooyeva onakeriha wookumini, nave ari avakhaani anaphwanya yoowo.

15 “Mwiivareryeleke wa alipa a miririmu oowoka yaawo anarwa wa nyuwo ntoko ipucepuche, nyenya mpuwa mwaya ari miici sooluwa. 16 Munarwa mwaasuwela moorweela wa sawiima saya. Apwanne ti wooweryeya omurukula uuva e naari orukula sawiima sa mukuukhu mmwiri wa miiwa? 17 Moolikana, miri soothene saphaama sinavaha sawiima saphaama, nave miri soothene soonanara sinavaha sawiima soohiphwanelela. 18 Mwiri waphaama honawerya ovaha sawiima soohiphwanelela, naari mwiri woonanara ovaha sawiima saphaama. 19 Miri soothene sihinavaha sawiima saphaama sinnuuhiwa seeyeliwa. 20 Chiryene, moorweela wa sawiima saya, munarwa mwaasuwela phaama yaawo.

21 “Tahi wi oothene yaale eni eloce wa miyo eriki: ‘Pwiya, Pwiya,’ enarwa evolowa mu Omwene wa wirimu, nto yaaleru aneerano yookhwela ya Atiithi aka ari wirimu. 22 Nihiku nenlo, ancipale enarwa eloca wa miyo: ‘Pwiya, Pwiya, tahi yeehu naalaleerya mwa miririmu mu nsina nanyu, wiikara masololo mu nsina nanyu ni opaka sootikhiniha mu nsina nanyu?’ 23 Nave kinarwa kiwaakhula kiriki: ‘Nkintonko woosuwelaani! Mukivinyeryevo, nyuwo aweera sootakhala!’

24 “Mwawiihiiha, oothene yoole onawiriyana masu aka nave anachariha, onalikana ni mulopwana a miruku yoowo otenke empa awe va mwala. 25 Epula yaarupa, maahi yaasareya nave echeku yoowali yaamana empa yeele, nyenya eyo hiyaakumunwe, woona wi yaatekiwe vamwala. 26 Nto, oothene yoole onawiriyana masu aka nave ahinachariha, onalikana ni mulopwana oolosowa yoowo otenke empa awe veehaavani. 27 Epula yaarupa, maahi yaasareya nave echeku yoowali yaamana empa yeele, nave eyo yaakumuwa. Okumuwa waya waari otokotoko.”

28 Vaavaa Yesu aamalinheiye oloca ichu seiha, muloko f wa achu waatikhina ni mukhalelo wa ohusiha wawe, 29 woona wi aanaahusiha yaawo ntoko muchu orino owerya, ohiya ntoko alipa oorepa aya.

a Naari: “mucici.”

b Naari: “anasuwela wi ti woochuneya ohooleliwa ni Muluku.”

c Naari: “awiichacala.”

d Naari: “yaakhwaniheryiwa soochuna saya.”

e Naari: “anatikitherya murecele.”

f Naari: “mwaapa.”

g Naari: “mucanka woophimano.”

h Nipuro seeyeliwawo ikokhola, okhipi wa epooma yo Yerusalemu. Nsina na Ekriki nniichaneliwa Mukoti Hinom, onakhumawo echeku na murupi o Yerusalemu akhalai. Hisaavo sawooniherya wi asinama naari achu yaanariheliwa eri akumi mu Kehena wi ehoosiwe. Mwawiihiiha, hinnasiphela nipuro noohooneya weiwo ikumi sa achu inahooxiwaayawo okhala wookhala va mooro wawooneya. Ohiya yeeyo, Kehena aahiphariheliwa ni Yesu vamoha ni oohuserya awe wi esiphele olakiwa okhala wookhala wa “okhwa wanaawiili,” ela tiwi, otoloxiwa okhala wookhala, wiiphiwa.

i Mu Ekriki, “ekwatranti yookuchula.”

j Moone Masu Atharihiwe  5:22.

k Moone Masu Atharihiwe  5:22.

l Masu anarweela mu Ekriki, porneiya, nsu nnaphariheliwa wi otharihiwe mukhalelo woothene wa okonihana woohiphwanelela. Onaphitaanyerya mararuwo, ocapaheya, okonihana wa achu ehithelanne, okonihana alopwanaru ni okonihana ni asinama.

a Ela tiwi, opoleya ahiyaaka okookiha mwawaaceererya.

b Naari: “awaakhwanela.” Ela ti wi, wooniherya osivela wawaakhwanela.

c Naari: “samahala sa ikharari.” Moone Masu Atharihiwe.

d Mu Ekriki, “sinakooka.”

e Mu Ekriki, “sinakooka.”

f Naari: “weeriwa naweela; okhalihiwa mwaweela.”

g Naari: “mukhurumuwele soocheka.”

h Naari: “munivuluxe.”

i Naari: “awo hiyaareeriha ethoi aya.”

j Naari: “naphaama.” Mu Ekriki, “niitho na omoha.”

k Naari: “onamusareya omwaleela.”

l Mu Ekriki, “noonanara; nootakhala.”

a Naari: “mwiili.”

b Naari: “mwiili.”

c Naari: “ohepha.”

d Mu Ekriki, “ekoovatu emoha.” Echu ya miwono 17.5.

e Naari: “orukula mpesa.”

f Naari: “mucici.”