Dintlha tše Kgolo go tšwa Pukung ya Numeri
Lentšu la Jehofa le a Phela
Dintlha tše Kgolo go tšwa Pukung ya Numeri
KA MORAGO ga go Huduga ga bona Egipita, ba-Isiraele ba ile ba rulaganywa go ba setšhaba. Kapejana ka morago ga moo, ba ka ba ba ile ba tsena Nageng ya Kholofetšo, eupša ga se ba ka ba tsena. Go e na le moo, ba ile ba swanelwa ke go ralala ka nywaga-some e ka bago e mene “lešokeng le lexolo le le šiišaxo.” (Doiteronomio 8:15) Ka baka la’ng? Pego ya histori ka pukung ya Beibele ya Numeri e re botša seo se diragetšego. E swanetše go gatelela ka go rena go nyakega ga go kwa Jehofa Modimo le go hlompha baemedi ba gagwe.
Puku ya Numeri yeo e ngwadilwego ke Moše lešokeng le Melaleng ya Moaba, e akaretša lebaka la nywaga e 38 le dikgwedi tše 9—go tloga ka 1512 B.C.E. go fihla ka 1473 B.C.E. (Numeri 1:1; Doiteronomio 1:3) Leina la yona le tšwa go go balwa ga ba-Isiraele ka makga a mabedi, moo go bego go arogane ka nywaga e 38. (Dikgaolo 1-4, 26) Pego ye e arogantšwe ka dikarolo tše tharo. Karolo ya mathomo e anega ditiragalo tšeo di diragetšego Thabeng ya Sinai. Ya bobedi e akaretša seo se diragetšego nakong ya ge ba-Isiraele ba be ba ralala lešokeng. Ke moka karolo ya mafelelo e ahla-ahla ditiragalo tša kua Melaleng ya Moaba. Ge o dutše o bala pego ye, o ka nyaka go ipotšiša gore: ‘Ditiragalo tše di nthuta’ng? Na ka pukung ye go na le melao ya motheo yeo e ka nkholago lehono?’
THABENG YA SINAI
Go balwa ka lekga la pele go diragala ge ba-Isiraele ba sa dutše ba le thitong ya Thaba ya Sinai. Go sa balwe ba-Lefi, banna ba nywaga ya go tloga go e 20 go ya godimo e be e le ba 603 550. Go bonagala go balwa mo go be go dirwa ka mabaka a tša bohlabani. Mešašeng ka moka, go akaretša basadi, bana le ba-Lefi, go ka ba go be go e na le batho ba ka godimo ga dimilione tše tharo.
Ka morago ga go balwa, ba-Isiraele ba amogela ditaelo tša mabapi le tsela yeo ba tlago go sepela ka yona, ditaba ka botlalo tša mabapi le mediro ya ba-Lefi le tirelo ya tabarenakeleng, ditaelo tša mabapi le dikiletšo le melao ya mabapi le ditaba tša lehufa gotee le dikeno tšeo di bego di dirwa ke ba-Nasari. Kgaolo 7 e na le tsebišo ya mabapi le dibego tšeo di bego di neelwa ke dikgošana tša meloko mabapi le go kgakolwa ga aletare gomme kgaolo 9 e ahla-ahla go binwa ga Paseka. Le gona setšhaba se newa ditaelo tša mabapi le go hloma mešaša le go tloga mešašeng.
Dipotšišo tša Mangwalo di a Arabja:
2:1, 2—‘Maswao’ ao dihlopha tša meloko e meraro di bego di swanetše go hloma mešaša go a dikologa kua lešokeng e be e le eng? Beibele ga e hlalose gore maswao a e be e le eng. Lega go le bjalo, a be a sa lebelelwe e le maswao a makgethwa goba a newa sešupo sa bodumedi. Maswao a a be a dirišetšwa morero o holago—go thuša motho go hwetša lefelo la gagwe leo le swanetšego mešašeng.
5:27—Ke’ng seo se bolelwago ke go ‘momaganywa ga letheka’ la mosadi yo a nago le molato wa bohlotlolo? Lentšu “lethêka” le dirišwa mo go šupa go ditho tša go belega. (Genesi 46:26) Go ‘momaganywa’ ga lona go šišinya go senyega ga ditho tše, e le gore go ima go se ke gwa kgonega. Dithuto go Rena:
6:1-7. Ba-Nasari ba be ba swanetše go phema go nwa ditšweletšwa tša morara le dino ka moka tšeo di tagago, e lego seo se bego se nyaka boikgafo. Ba be ba swanetše go godiša meriri ya bona—leswao la go ikokobeletša Jehofa, go swana le ge basadi ba be ba swanetše go ikokobeletša banna ba bona goba botatago bona. Ba-Nasari ba be ba swanetše go dula ba hlwekile ka go se sware setopo le ge e le sefe, gaešita le sa wa leloko la kgaufsi. Lehono bahlanka ba nako e tletšego ba bontšha moya wa boikgafo ge go tliwa tabeng ya boikgafo le go ikokobeletša Jehofa le tokišetšo ya gagwe. Dikabelo tše dingwe di ka akaretša go ya nageng ya kgole, e lego seo se ka dirago gore go be thata goba go se ke gwa kgonega go boela gae bakeng sa go ya polokong ya setho sa kgaufsi sa lapa.
8:25, 26. E le gore go tlatšwe dikgoba tša tirelo ya ba-Lefi ka mo go swanetšego, le go naganela nywaga ya bona, banna ba bagolo ba be ba laetšwe go tlogela mošomo tirelong yeo ba bego ba swanetše go e dira. Lega go le bjalo, ba be ba ka ithapela go thuša ba-Lefi ba bangwe. Gaešita le ge lehono motho a ka se role modiro wa go ba mogoeledi wa Mmušo, molao wa motheo wa molao wo o ruta thuto ya bohlokwa. Ge e ba Mokriste a sa kgone go phethagatša boikarabelo bjo itšego ka baka la botšofadi, a ka tšea karolo sebopegong sa tirelo yeo a ka kgonago go e phetha.
GO RALALA LEŠOKENG
Ge mafelelong leru le le lego ka godimo ga tabarenakele le hlatloga, ba-Isiraele ba thoma mosepelo wo o tlago go ba fihliša melaleng ya leganateng ya Moaba ka morago ga nywaga e 38 le kgwedi e tee goba tše pedi. O ka hwetša e le mo go holago go lebelela tsela ya bona mmapeng wo o lego go letlakala 9 la poroutšha ya ‘Bonang Naga e Botse,’ yeo e gatišitšwego ke Dihlatse tša Jehofa.
Ge ba le tseleng ya go ya Kadese, Lešokeng la Parane, go na le bonyenyane dilo tše tharo tšeo ba belaelago ka tšona. Pelaelo ya mathomo e fedišwa ke ge Jehofa a romela mollo go fediša batho ba itšego. Ke moka ba-Isiraele ba llela nama, gomme Jehofa o ba nea dikhwiri. Pelaelo ya Miryama le Arone ka Moše e feleletša ka gore Miryama a otlwe ka lephera ka lebakanyana.
Ge ba hlomile mešaša Kadese, Moše o roma banna ba 12 go ya go hlola Naga ya Kholofetšo. Ba boa ka morago ga matšatši a 40. Ka ge ba kgolwa pego e fošagetšego ya dihlodi tše lesome, batho ba nyaka go kgatla Moše, Arone le dihlodi tše di botegago e lego Jošua le Kalebe ka mafsika. Jehofa o akanya go otla batho ka bolwetši, eupša Moše o tsena ditaba gare, ke moka Modimo o tsebatša gore ba tla ralala lešokeng ka nywaga e 40—go fihlela ge bao ba bego ba badilwe ba šetše ba hwile.
Jehofa o nea melao e oketšegilego. Kora le ba bangwe ba rabela malebana le Moše le Arone, eupša marabele a fedišwa ka mollo goba a metšwa ke lefase. Letšatšing le le latelago setšhaba ka moka se belaela ka Moše le Arone. Ka baka leo, ba 14 700 ba bolawa ka kotlo e tšwago go Jehofa. E le go tsebatša yo a mo kgethilego go ba moperisita yo mogolo, Modimo o dira gore lepara la Arone le be le matšoba. Ke moka Jehofa o nea melao e oketšegilego mabapi le ditlamo tša ba-Lefi le go hlwekišwa ga batho. Go dirišwa ga molora wa kgomo e khulong go swantšhetša go hlwekišwa ka sehlabelo sa Jesu.—Ba-Hebere 9:13, 14.
Ba-Isiraele ba boela Kadese, moo Miryama a hwelago gona. Setšhaba se belaela gape ka Moše le Arone. Lebaka la bona ke lefe? Ke gore ga go na meetse. Ka ge Moše le Arone ba palelwa ke go kgethagatša leina la Jehofa ge ba nea meetse ka mohlolo, ba lahlegelwa ke tokelo ya go tsena Nageng ya Kholofetšo. Ba-Isiraele ba huduga Kadese, ke moka Arone o hwela Thabeng ya Horo. Ge ba dutše ba dikologa Edomo, ba-Isiraele ba a lapa ke moka ba bolela gampe ka Modimo le ka Moše. Jehofa o romela dinoga tše di nago le mpholo gore di ba lome. Moše o tsena ditaba gare gape, ke moka Modimo o mo laela gore a dire noga ya koporo gomme a e fege koteng e le gore bao ba lomilwego ba ka fodišwa ka go e lebelela. Noga e swantšhetša go kokotelwa ga Jesu Kriste bakeng sa gore re holege ka mo go sa felego. (Johane 3:14, 15) Ba-Isiraele ba fenya Dikgoši tša ba-Amoro e lego Sihoni le Ogo ke moka ba tšea dinaga tša bona.
Dipotšišo tša Mangwalo di a Arabja:
12:1—Ke ka baka la’ng Miryama le Arone ba ile ba belaela ka Moše? Go bonagala lebaka la kgonthe la go belaela ga bona e be e le kganyogo ya Miryama ya go ba le matla a oketšegilego a bolaodi. Ge mosadi wa Moše e lego Tsipora, a be a boa gape go yena lešokeng, Miryama a ka ba a ile a boifa gore a ka se sa lebelelwa e le mosadi yo e lego moetapele mešašeng.—Ekisodo 18:1-5.
12:9-11—Ke ka baka la’ng e le Miryama feela yo a ilego a otlwa ka lephera? Go molaleng gore ke yena a ilego a hlohleletša pelaelo gomme a šušumeletša Arone gore a mo tlatše. Arone o ile a bontšha boemo bjo bo nepagetšego bja kgopolo ka go ipolela phošo ya gagwe.
21:14, 15—Puku ye go boletšwego ka yona mo e be e le eng? Mangwalo a šupa go dipuku tše di fapa-fapanego tšeo bangwadi ba Beibele ba di dirišitšego e le mothopo wa tsebišo. (Jošua 10:12, 13; 1 Dikxoši 11:41; 14:19, 29) ‘Puku ya dintwa tša Jehofa’ e be e le puku e bjalo. E be e e-na le pego ya histori ya dintwa tša batho ba Jehofa. Dithuto go Rena:
11:27-29. Moše o nea mohlala o mobotse mabapi le kamoo re swanetšego go arabela ka gona ge ba bangwe ba hwetša ditokelo tirelong ya Jehofa. Go e na le gore ka lehufa a nyake go itumiša, Moše o be a thabile ge Elidada le Medada ba be ba thoma go šoma e le baporofeta.
12:2, 9, 10; 16:1-3, 12-14, 31-35, 41, 46-50. Jehofa o letetše gore barapedi ba gagwe ba hlomphe bolaodi bjo bo neilwego ke Modimo.
14:24. Ntlha ya bohlokwa go ganetšaneng le dikgateletšo tša lefase malebana le go dira phošo ke go hlagolela “môya o šele,” goba boemo bja kgopolo bjo bo fapanego le bja ba bangwe. E swanetše go ba bjo bo sa swanego le bja lefase.
15:37-41. Morumo wa moswana-noši wa diaparo tša ba-Isiraele o be o reretšwe go ba gopotša gore e be e le batho bao ba hlaoletšwego go rapela Modimo le go kwa melao ya gagwe. Na le rena ga se ra swanela go phela ka go dumelelana le ditekanyetšo tša Modimo gomme re bonagale re le bao ba fapanego le lefase?
MELALENG YA MOABA
Ge ba-Isiraele ba hloma mešaša leganateng la melaleng ya Moaba, ba-Moaba ba thoma go ba boifa. Ka gona, Kgoši ya Moaba e lego Balaka, o hira Bileama gore a roge ba-Isiraele. Eupša Jehofa o gapeletša Bileama gore a ba šegofatše. Ke moka basadi ba ba-Moaba le ba ba-Midiane ba dirišetšwa go gokeletša banna ba ba-Isiraele boitshwarong bjo bo gobogilego le borapeding bja medimo ya diswantšho. Ka baka leo, Jehofa o fediša bafoši ba 24 000. Mafelelong kotlo e fela ge Finease a bontšha gore ga a kgotlelele borabele malebana le Jehofa.
Go balwa ga batho ka lekga la bobedi go utolla gore ga go le o tee wa banna bao ba ilego ba balwa pele yo a bego a sa phela, ka ntle le Jošua le Kalebe. Jošua o laelwa go ba mohlatlami wa Moše. Ba-Isiraele ba amogela ditaelo bakeng sa dibego tše di fapa-fapanego le ditaelo tša mabapi le go dirwa ga dikeno. Le gona ba-Isiraele ba itefeletša malebana le ba-Midiane. Rubene, Gada le seripa sa ba moloko wa Manase ba dula ka bohlabela bja Noka ya Jorodane. Ba-Isiraele ba newa ditaelo tša mabapi le go tshela Jorodane le go thopa naga. Go hlaloswa ditaba ka botlalo tša mabapi le mellwane ya naga. Bohwa bo swanetše go abja ka matengwa. Ba-Lefi ba abelwa metse e 48, gomme e tshela ya yona e swanetše go ba metse ya botšhabelo.
Dipotšišo tša Mangwalo di a Arabja:
22:20-22—Ke ka baka la’ng bogale bja Jehofa bo ile bja tukela Bileama? Jehofa o be a boditše moporofeta Bileama gore ga se a swanela go roga ba-Isiraele. (Numeri 22:12) Lega go le bjalo, moporofeta yo o ile a sepela le banna ba Balaka ka boikemišetšo bjo bo feletšego bja go roga ba-Isiraele. Bileama o be a nyaka go thabiša kgoši ya ba-Moaba gomme a hwetše moputso go tšwa go yona. (2 Petro 2:15, 16; Juda 11) Gaešita le ge Bileama a be a gapeletšwa go šegofatša ba-Isiraele go e na le go ba roga, o ile a nyaka go amogelwa ke kgoši ka go šišinya gore basadi bao ba rapelago Baali ba dirišetšwe go goketša banna ba ba-Isiraele. (Numeri 31:15, 16) Ka go rialo, lebaka la gore Modimo a galefele Bileama e be e le megabaru ya go se botege ya moporofeta yo.
30:6-8—Na monna yo e lego Mokriste a ka ganetša dikeno tša mosadi wa gagwe? Ge e le mabapi le dikeno, Jehofa bjale o dirišana le barapedi ba gagwe e le motho ka o tee ka o tee. Ka mohlala, go ineela go Jehofa ke keno ya motho ka noši. (Ba-Galatia 6:5) Monna ga a na matla a go ganetša goba go thibela keno e bjalo. Lega go le bjalo, mosadi o swanetše go phema go dira keno yeo e ganetšanago le Lentšu la Modimo goba boikarabelo bja gagwe go monna wa gagwe. Dithuto go Rena:
25:11. Finease o re beetše mohlala o mobotse gakaakang wa go fišegela borapedi bja Jehofa! Na kganyogo ya go rata go boloka phuthego e hlwekile ga se ya swanela go re tutueletša go begela bagolo ba Bakriste tiro le ge e le efe yeo re e tsebago ya boitshwaro bjo bo gobogilego?
35:9-29. Ntlha ya gore mmolai yo e sego wa ka boomo o be a swanetše go tloga gae gomme a tšhabele motseng wa botšhabelo ka nako e itšego e re ruta gore bophelo ke bjo bokgethwa le gore re swanetše go bo hlompha.
35:33. Lefase leo le šilafaditšwego ke madi a tšholotšwego a bao ba se nago molato le ka boelanywa feela ka madi a bao ba a tšhollago. Ke mo go swanetšego gakaakang gore Jehofa o tla fediša ba babe pele lefase le ka fetošwa paradeise!—Diema 2:21, 22; Daniele 2:44.
Lentšu la Modimo le na le Matla
Re swanetše go hlompha Jehofa le bao ba beilwego maemong a boikarabelo gare ga batho ba gagwe. Puku ya Numeri e bontšha therešo ye ka mo go kwagalago. A thuto ya bohlokwa gakaakang bakeng sa go boloka khutšo le botee ka phuthegong lehono!
Ditiragalo tše di anegwago ka go Numeri di bontšha kamoo go lego bonolo ka gona gore bao ba hlokomologago boemo bja bona bja moya ba wele phošong e bjalo ka go belaela, boitshwaro bjo bo gobogilego le go rapela medimo ya diswantšho. E mengwe ya mehlala le dithuto go tšwa pukung ye ya Beibele di ka šoma e le metheo bakeng sa dikarolo tša dilo tšeo di nyakegago tša phuthego Sebokeng sa Tirelo diphuthegong tša Dihlatse tša Jehofa. Ka kgonthe “lentšu la Modimo ké le le phelaxo, ké le matla” maphelong a rena.—Ba-Hebere 4:12.
[Caption on page 25]
Ka leru la mohlolo leo le bego le le tabarenakeleng, Jehofa o ile a hlahla go hlongwa ga mešaša ya ba-Isiraele le go tloga go yona
[Caption on page 26]
Jehofa o swanelwa ke gore re mo kwe gomme o letetše gore re hlomphe baemedi ba gagwe