Makgetho—Na o Swanetše go a Lefa?

KE BATHO ba sego kae bao ba thabelago go lefa makgetho. Ba bantši ba bona eka tšhelete ya bona ya lekgetho e senywa ka baka la go se dirišwe gabotse, go ikhola ka yona, goba boradia bjo bo feletšego. Lega go le bjalo, ba bangwe ba gana go lefa makgetho ka baka la ge a dirišwa ka tsela e sa bontšhego boitshwaro. Ge ba hlalosa lebaka la bona la go gana go lefa makgetho, badudi ba toropong e nngwe ya Bohlabela bja Magareng ba boletše gore: “Re ka se ntšhe tšhelete yeo e rekago dikolo tša dithunya tšeo di bolayago bana ba rena.”

Batho ba bantši ba ikwa ka tsela yeo e bile maikwelo a bjalo ga a thome lehono. Mohu Mohandas K. Gandhi yo e bego e le moetapele wa Bohindu o ile a hlalosa lebaka leo ka lona letswalo la gagwe le sa mo dumelelego go lefa makgetho, ka gore: “Motho yo a thekgago Mmušo wa tša bohlabani—e ka ba ka go lebanya goba ka go se lebanye—o tšea karolo sebeng. Motho yo mongwe le yo mongwe yo monyenyane goba yo mogolo o tšea karolo sebeng ka go tsenya letsogo go hlokomeleng Mmušo ka go lefa makgetho.”

Ka mo go swanago, radifilosofi wa lekgolong la bo-19 la nywaga Henry David Thoreau o ile a bolela ka taba ya boitshwaro ge a be a emelela go gana ga gagwe go lefa makgetho ao a dirišetšwago go thekga ntwa. O botšišitše gore: “Na modudi o swanetše go dumelela mohlami wa molao gore a dire diphetho tšeo modudi ka boyena a swanetšego go di dira go ya ka letswalo la gagwe? Bjale, ke ka baka la’ng batho ka moka ba ena le letswalo?”

Taba ye e kgoma Bakriste, ka gobane Beibele e ruta ka go lebanya gore ba swanetše go dula ba ena le matswalo a hlwekilego dilong ka moka. (2 Timotheo 1:3) Ka lehlakoreng le lengwe, Beibele gape e bontšha gore mebušo e na le tshwanelo ya go lefiša makgetho. E re: “Anke batho bohle ba ikokobeletše balaodi ba bagolo [mebušo ya batho], gobane ga go na bolaodi ge e se ka Modimo; balaodi bao ba lego gona ba beilwe ke Modimo maemong a bona a lekanyeditšwego. Ka gona go na le lebaka le le gapeletšago gore le ikokobeletšeng balaodi bao, e sego feela ka baka la kgalefo yeo eupša le ka baka la matswalo a lena. Gobane ke ka baka leo le bilego le lefa makgetho; gobane ke bona bahlanka ba Modimo bathong bohle bao ka mehla ba hlankelago morero wona wo. Neang bohle tše di ba swanelago, yo a swanelwago ke lekgetho, le mo nee lekgetho.”—Baroma 13:1, 5-7.

Ka lebaka le, Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga ba be ba tsebja ka boikemišetšo bja bona bja go lefa makgetho, gaešita le ge karolo e itšego ya ona e dirišetšwa go thekga tša bohlabani. Go bjalo le ka Dihlatse tša Jehofa mehleng yeno. * Taba ye yeo e bonagalago e thulana e ka hlaloswa bjang? Na Mokriste o swanetše go gatelela letswalo la gagwe ge a swanetše go lefa lekgetho?

Makgetho le Letswalo

Go bonagala karolo ya makgetho ao Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga ba bego ba laelwa gore ba a lefe e be e le ya go thekga tša bohlabani. Ye ke taba ya letswalo yeo ka morago e ilego ya šušumeletša Gandhi le Thoreau go gana go lefa makgetho.

 Ela hloko gore Bakriste ba be ba sa kwe taelo e lego go Baroma kgaolo 13 feela ka gobane ba nyaka go phema kotlo eupša gape ba be ba e ekwa “ka baka la matswalo a [bona].” (Baroma 13:5) Ee, letswalo la Mokriste ge e le gabotse le mo gapeletša go lefa makgetho, gaešita le ge a dirišetšwa go thekga mediro yeo a sa kwanego le yona. Gore re kwešiše taba ye yeo e bonagalago e gakantšha, re swanetše go lemoga therešo ya motheo mabapi le matswalo a rena, e lego lentšu la ka gare leo le re botšago ge e ba ditiro tša rena e le tše nepagetšego goba tše fošagetšego.

Bjalo ka ge Thoreau a boletše, motho yo mongwe le yo mongwe o na le lentšu leo la ka gare, eupša ga se ka mehla le ka botwago. E le gore re kgahle Modimo, matswalo a rena a swanetše go dumelelana le ditekanyetšo tša gagwe tša boitshwaro. Gantši go nyakega gore re fetoše dikgopolo goba dipono tša rena e le gore di sepedišane le tša Modimo ka gobane dikgopolo tša gagwe di phagametše tša rena. (Psalme 19:7) Ka baka leo, re swanetše go katanela go kwešiša pono ya Modimo ka mebušo ya batho. Pono ya gagwe ke efe?

Re lemoga gore moapostola Paulo o biditše mebušo ya batho gore ke “bahlanka ba Modimo bathong bohle.” (Baroma 13:6) Seo se bolela’ng? Ge e le gabotse se ra gore ba boloka thulaganyo setšhabeng e bile ba phetha mediro e bohlokwa. Gaešita le mebušo yeo e gobogilego kudu gantši e nea ditirelo tše bjalo ka go romela mangwalo, thuto ya batho bohle, ditimamollo gotee le go tiišetša molao. Gaešita le ge Modimo a tseba gabotse mafokodi a balaodi ba bao ba kgethilwego ke batho, o ba kgotlelela ka nakwana e bile o laela gore re lefe makgetho ka gobane re hlompha thulaganyo ya gagwe, ke gore, go dumelela ga gagwe mebušo e bjalo gore e buše batho.

Lega go le bjalo, Modimo o dumeletše mebušo ya batho gore e buše ka nakwana feela. Thato ya gagwe ke go dira gore ka moka ga yona e tšeelwe legato ke Mmušo wa gagwe wa legodimong le gore mafelelong a tloše tshenyo yeo pušo ya batho e e bakilego go theoša le nywagakgolo. (Daniele 2:44; Mateo 6:10) Lega go le bjalo, gona bjale Modimo ga se a nea Bakriste tumelelo ya go thekga masolo a setšhaba ka go gana go lefa makgetho goba ka ditsela tše dingwe.

Go thwe’ng ge e ba, go swana le Gandhi, o sa dutše o bona eka go lefa makgetho ao a thekgago ntwa ke go dira sebe? Go fo swana le ge tsela yeo re bonago naga ka yona e kaonefala ge re rotogela lefelong le le phagamego, re ka ikemišetša go fetoša tsela ya rena ya go nagana e le gore e swane le ya Modimo ka go naganišiša kamoo pono ya gagwe e phagametšego ya rena ka gona. Modimo o boletše a diriša moporofeta Jesaya gore: “Go etša ge magodimo a phagametše lefase, le ditsela tša ka di phagametše ditsela tša lena, gomme menagano ya ka e phagametše menagano ya lena.”—Jesaya 55:8, 9.

Na e na le Matla a Feletšego a Taolo?

Thuto ya Beibele ya mabapi le go lefa makgetho ga e re gore mebušo ya batho e na le matla a feletšego a taolo go balata ba yona. Jesu o rutile gore Modimo o file mebušo ye matla a lekanyeditšwego feela a taolo. Ge a be a botšišwa ge e ba Modimo a be a bona e le mo go swanetšego go lefa makgetho a mmušo woo o bego o buša ka nako yeo wa Roma, Jesu o ile a araba ka mantšu a a bohlokwa: “Neang Kesara tša Kesara eupša Modimo le mo nee tša Modimo.”—Mareka 12:13-17.

Mebušo—yeo e swantšhetšwago ke “Kesara”—e dira tšhelete ya tšhipi le ya pampiri le go thuša gore e be le matla a theko. Ka go re’alo, go ya ka  pono ya Modimo, e na le tshwanelo ya go nyaka go bušetšwa tšhelete yeo e le makgetho. Lega go le bjalo, Jesu o bontšhitše gore “tša Modimo”—bophelo le borapedi bja rena—ga se tša swanela go newa mmušo le ge e le ofe wa batho. Ge melao ya batho goba dinyakwa tša bona di thulana le molao wa Modimo, Bakriste ba tla lebelela ‘Modimo e le mmuši yo ba swanetšego go mo kwa go e na le go kwa batho.’—Ditiro 5:29.

Bakriste lehono ba ka ikwa ba sa kgahlwe ke tsela yeo makgetho a dirišwago ka yona, eupša ga se ba swanela go leka go šitišana le goba go tutuetša ditiro tša mmušo ka go o ganetša goba go gana go lefa makgetho. Seo se tla bontšha go se bote tsela ya Modimo ya go rarolla mathata a batho. Go e na le moo, ka go se fele pelo ba letela nako e beilwego ya Modimo ya go tsena ditaba tša batho gare a diriša pušo ya Morwa wa gagwe, Jesu, yo a boletšego gore: “Mmušo wa ka ga se karolo ya lefase le.”—Johane 18:36.

Mehola ya go Latela Seo Beibele e se Rutago

O ka holega ka ditsela tše dintši ka go latela seo Beibele e se rutago mabapi le go lefa makgetho. O tla phema kotlo yeo e boloketšwego bao ba robago molao gotee le poifo ya go swarwa. (Baroma 13:3-5) Se bohlokwa le go feta ke gore o tla dula o ena le letswalo le le hlwekilego pele ga Modimo le go mmontšha tlhompho ka boitshwaro bja gago bja go latela molao. Le ge go ka bonagala o lahlegelwa ke e nngwe ya tšhelete ya gago ge o bapetšwa le bao ba ganago go lefa makgetho goba gaešita le go diriša boradia, o ka ithekga ka kholofetšo ya Modimo ya gore o tla hlokomela bahlanka ba gagwe. Mongwadi wa Beibele Dafida o bea taba ka tsela ye: “Nkile ka ba lesogana, e bile ke tšofetše, eupša ga se ka bona le ge e le mang yo a lokilego a tlogetšwe a le feela, goba bana ba gagwe ba kgopela dijo.”—Psalme 37:25.

Re ka phetha ka gore go kwešiša le go latela taelo ya Beibele ya gore go lefše makgetho go tla dira gore o be le khutšo ya monagano. Modimo ga a bone o ikarabela ka ditiro ka moka tša mmušo tšeo di thekgwago ke makgetho a gago, go fo swana le ge mmušo o sa bone o ikarabela ka seo motho yo o dulago ga gagwe a se dirago ka tšhelete yeo o e lefago ya rente. Pele ga ge a ka ithuta therešo ya Beibele, monna yo a bitšwago Stelvio o tšere nywaga e mentši a nyaka gore dipolitiki di fetoše maemo kua borwa bja Yuropa. Ge a hlalosa lebaka la gore a kgaotše maiteko a gagwe, o itše: “Ke ile ka swanelwa ke go dumela gore motho ga a kgone go tliša toka, khutšo le kwano lefaseng. Ke Mmušo wa Modimo feela wo o ka dirago gore go be le setšhaba se se fapanego le se sekaone.”

Go swana le Stelvio, ge e ba ka potego o ‘nea Modimo tša Modimo,’ le wena o tla kgodišega ka seo. O tla bona nako ya ge Modimo a tliša pušo ya go loka lefaseng ka moka, le go lokiša tshenyo gotee le go hloka toka mo go bakilwego ke pušo ya batho.

[Mongwalo wa tlase]

[Ntlhakgolo go letlakala 22]

Re swanetše gore re fetoše dipono tša rena e le gore di sepedišane le tša Modimo ka gobane dikgopolo tša gagwe di phagametše tša rena

[Ntlhakgolo go letlakala 23]

Ge Bakriste ba lefa makgetho ka potego, ba dula ba ena le letswalo le lebotse pele ga Modimo e bile ba bontšha gore ba dumela gore o tla kgotsofatša dinyakwa tša bona

[Diswantšho go letlakala 22]

“Neang Kesara tša Kesara eupša Modimo le mo nee tša Modimo”

[Mothopo]

Copyright British Museum