Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ TITILE | DEƐMƆTI YƐDI NƆHALƐ LA

Kɛzi Adalɛbɔlɛ Ka Wɔ La

Kɛzi Adalɛbɔlɛ Ka Wɔ La

“Mekɛ biala mɔɔ yɛ nwo kɛhyele yɛ la yɛkola yɛbɔ adalɛ ekyi yɛdie yɛ nwo.”​—Samantha, South Africa.

Ɛdie edwɛkɛ ɛhye ɛto nu ɔ? Kɛ mɔɔ Samantha hanle la, yɛ muala yɛyia tɛnlabelɛ mɔɔ anu yɛ se ɔvi mekɛ mɔɔ ɔkɔ mekɛ la. Kɛzi yɛyɛ yɛ nyɛleɛ wɔ tɛnlabelɛ mɔɔ sɔ yɛ nea kɛ yɛbɔ adalɛ la maa bɛnwu ngyinlazo mɔɔ yɛdie yɛto nu la. Kɛ neazo la, saa yɛsulo anyiemgbabɔlɛ a, bie a yɛbabu adalɛbɔlɛ kɛ ɔle adenle kpalɛ mɔɔ yɛdua zo yɛdwu yɛ bodane bie anwo. Noko akee, saa nɔhalɛ ne da ali a, mɔɔ vi nu ba la ta yɛ ngyegyelɛ dɔɔnwo. Suzu ɛhye mɔ anwo.

ADALƐBƆLƐ ƐMMAA BƐNLIE AWIE BƐNLI

Yɛdie awie yɛdi a yɛɛ yɛfa ye agɔnwolɛ a. Saa menli nwiɔ die bɛ nwo di a, bɛte nganeɛ kɛ bɛ nwo tɔ bɛ yɛɛ bɛlɛ banebɔlɛ. Noko sonla nu anwodozo ɛmba kenle ko. Saa agɔnwolɛma fi nɔhalɛlilɛ nu di adwelie na bɛanyɛ angomedi a, ɔmaa bɛdie bɛ nwo bɛdi. Noko, adalɛbɔlɛ kokye kola sɛkye anwodozo mɔɔ yɛlɛ ye wɔ awie anu la. Anwodozo mɔɔ yɛlɛ ye wɔ awie anu la sɛkye a, ɔyɛ se kɛ yɛbanyia ye bieko.

Asoo awie mɔɔ ɛdie ye ɛdi kɛ ɔle ɛ gɔnwo kpalɛ la ɛbɛlɛbɛla wɔ ɛlɛ ɔ? Saa ɔle zɔ a, kɛzi ɛdele nganeɛ ɛ? Bie a, ɔgyegyele wɔ na ɛdele nganeɛ kɛ yeye wɔ yemaa. Ndelebɛbo wɔ nu. Kpolerazulɛ biala ɛnle nwolɛ kɛ adalɛbɔlɛ kola sɛkye agɔnwolɛvalɛ kpalɛ.

ADALƐBƆLƐ LE KƐ EWULENZANE

Neɛnleanu bie maanle abɔlɔba Robert Innes mɔɔ kile debie wɔ Yunivɛsiti mɔɔ wɔ California la nwunle kɛ “mɛlɛbɛla le kɛ ewulenzane la.” Yemɔti yɛbahola yɛava mɛlɛbɛla yɛatoto ewule ngɛkɛba nwo​—saa ɛfa awie mɔɔ bɔ adalɛ la agɔnwolɛ kyengye a, ɔbamaa ɛdawɔ noko “wɔabɔ” adalɛ.

Kɛ ɔkɛyɛ na wɔahoati adalɛbɔlɛ ɛ? Baebolo ne bahola aboa wɔ. Yɛsɛlɛ wɔ suzu Baebolo ngyinlazo ekyi bie anwo.