Onlad karga

Antoy Ibabaga na Biblia Nipaakar ed Pangiter na Kakaplo?

Antoy Ibabaga na Biblia Nipaakar ed Pangiter na Kakaplo?

Say ebat na Biblia

 Pian suportaan so tuan panagdayew, ingganggan iray Israelita ya mandonasyon na kakaplo a ed kada taon. Imbaga na Dios ed sikara: “Seguroen yo a tinaon kayon mangiter na kakaplo na amin a bunga na bini yo diad uma.”​—Deuteronomio 14:22.

 Kabiangan ed Mosaikon Ganggan so pangiter na kakaplo, ya ingganggan na Dios ed saray Israelita nensaman. Balet, agla kaukolan na saray Kristiano natan so mangiter na kakaplo lapud agla ra sakop na Mosaikon Ganggan. (Colosas 2:13, 14) Imbes, kada Kristiano et mandonasyon “unong ed denesidi to ed puso to, ya aliwan ambelat ed liknaan to odino napapasootan, ta aaroen na Dios so maliket a mangiiter.”​—2 Corinto 9:7.

 Pangiter na Kakaplo Diad Biblia​—“Daan a Sipan”

 Aminpigan tinukoy so kakaplo ed kabiangan na Biblia ya kabkabat bilang Daan a Sipan. Gagawaen la itan na saray Israelita nensaman kayarin inter ed si Moises so Ganggan (say Mosaikon Ganggan) tan gagawaen met la itan antis ni na satan.

Antis na Mosaikon Ganggan

 Say unonan too ya nabasa ed Biblia ya angiter na kakaplo et si Abram (Abraham). (Genesis 14:18-20; Hebreo 7:4) Angiter si Abram na kakaplo bilang regalo ed saserdote ya ari na Salem. Anggapo lay nirekord ed Biblia ya angiter lamet na kakaplo si Abraham odino saray ananak to.

 Say komaduan toon abitla ed Biblia ya angiter na kakaplo et say apo nen Abraham ya si Jacob. Impromisa to ya no sikatoy bendisyonan na Dios, iter to ed Dios so “kakaplo na amin” ya naawat to. (Genesis 28:20-22) Ibabaga na saray arum ya iskolar na Biblia, ya angiter si Jacob na kakaplo diad impangibagat to ed saray ayayep. Anggaman tinoor nen Jacob iyan promisa to, agto iya ingganggan ya gawaen na saray pamilya to.

Diad Mosaikon Ganggan

 Ingganggan iray Israelita nensaman ya mangiter iray kakaplo pian suportaan so panagdayew da.

  •   Uusaren so kakaplo pian suportaan iray sigpot-panaon ya manlilingkor​—saray Levita, kaiba la iray saserdote—​ya anggapoy sarili dan dalin ya napantaneman. (Numeros 18:20, 21) Makaawat iray aliwan saserdoten Levita na kakaplo manlapud saray totoo, tan mabulos iran mangiter na sankaabigan ya “kakaplo na kakaplo” ed saray saserdote.​—Numeros 18:26-29.

  •   Ompapaway ya walay komaduan pangiter na kakaplo kada taon, tan parehon Levita tan aliwan Levita so nagunggonaan ed satan. (Deuteronomio 14:22, 23) Uusaren na saray pamilya ed Israel iyan probisyon parad espisyal iran piesta, tan wala ray taon ya mangiiter ira na kakaplo parad saray mairap bilay.​—Deuteronomio 14:28, 29; 26:12.

 Panon ya kuentaen so kakaplo? Tinaon ya mangibibiig iray Israelita na kakaplo manlapud saray bunga na intatanem dan mismo ed dalin da. (Levitico 27:30) No kuarta so iter da bilang kakaplo, nepeg dan aruman itan na 20 porsiento. (Levitico 27:31) Ingganggan met iran iter so “kakaplo na pulok na saray baka tan karnero” da, samay komasamplon baka odino karnero da.​—Levitico 27:32.

 Pian naamtaan na saray Israelita so iter dan kakaplo manlapud ayayep da, laen da so kada komasamplon ayep ya ompaway ed kulongan da. Unong ed Ganggan, agda nepeg ya eksaminen odino salatan irayan pinilin ayayep, tan agda met nayarin salatan iratan na kuarta. (Levitico 27:32, 33) Balet, say komaduan kakaplo ya usaren parad saray tinaon ya piesta et nayari lan salatan na kuarta. Lapud saya, nalemewan iramay Israelita ya ombiahe na arawi pian makaatendi ed saray piesta.​—Deuteronomio 14:25, 26.

 Kapigan mangiiter na kakaplo iray Israelita? Tinaon ya mangiiter na kakaplo iray Israelita. (Deuteronomio 14:22) Balet, diad kada komapiton taon et ag-ira mangiter na kakaplo. Satan ya taon et sabaton, odino taon na painawa, ya no iner et agmantatanem iray Israelita. (Levitico 25:4, 5) Legan na satan, anggapoy nagawan panagkolekta na kakaplo diad panag-ani. Kada komatlo tan komanem ya taon na pitoran taon ya itelek na Sabaton, inabang na saray Israelita so komaduan kakaplo ed saray mairap bilay tan ed saray Levita.​—Deuteronomio 14:28, 29.

 Antoy dusa no agmangiter so sakey na kakaplo? Anggapoy dusa ya imbaga na Mosaikon Ganggan ed saramay agmangiter na kakaplo. Iiter da itan lapud amta dan atan so duga ya gawaen. Sakey ni, impromisa dad Dios ya nepeg dan iter so kakaplo tan kerewen day panamendisyon to lapud satan. (Deuteronomio 26:12-15) Say panmoria na Dios ed agpangiter na kakaplo et panagtakew ed sikaton mismo.​—Malaquias 3:8, 9.

 Kasin makapabelat so pangiter kakaplo? Andi. Impromisa na Dios ed saray Israelita ya no mangiter iray kakaplo, ikalbo to ed sikara so agnasabaan ya bendisyon. (Malaquias 3:10) Diad kabaliktaran, onirap so nasyon no agda iter so kakaplo. Nabalang da so panamendisyon na Dios. Sakey ni, lapud kaukolan nin mantrabaho iray saserdote tan Levita, aglaingen ira makapampokus ed itulong da ed saray Israelita diad panagdayew da ed Dios.​—Nehemias 13:10; Malaquias 3:7.

 Pangiter na Kakaplo Diad Biblia​—“Balon Sipan”

 Nen wadia nid dalin si Jesus, kaiba ni ed panagdayew ed Dios so pangiter na kakaplo. Balet, naandi la itan kayari impatey nen Jesus.

Diad panaon nen Jesus

 Diad samay kaslakan ya tatawagen ya Balon Sipan, nanengneng tayod Biblia ya tuloytuloy nin angiter na kakaplo iray Israelita nen wadia nid dalin si Jesus. Imbaga nen Jesus ya say pangiter na kakaplo et obligasyon da, balet kinondena to iray relihyoson lider ya is-istrikto ed panangiter na kakaplo balet ‘ibabaliwala da so mas ambelat iran pamaakaran na Ganggan, salanti, say inkahustisya tan panangasi tan katooran.’​—Mateo 23:23.

Kayari impatey nen Jesus

 Agla kaukolan ya iter so kakaplo kayari impatey nen Jesus. Binural nen Jesus iyan Mosaikon Ganggan panamegley na masakripisyon impatey to, kaiba ed satan so ganggan ya “mankolekta na kakaplo.”​—Hebreo 7:5, 18; Efeso 2:13-15; Colosas 2:13, 14.

a Say kakaplo odino tithe et say “samploran porsiento ed kabuoan na anap na sakey ya ibiig to pian usaren ed espisipikon gagala. . . . Diad Biblia, kaslakan et uusaren itan parad panagdayew.”​—Harper’s Bible Dictionary, pahina 765.