Wala ray totoon agda labalabay ya wala labat irad abung no ngarem ya mauran, ta anggapoy nagawaan da. “Diad ontan iran panaon,” so kuan na kabataan ya si Robert, “manyurong ak labat ta agko amtay gawaen ko.”

 No bilang ta ontan so naliliknam, makatulong ed sika iyan artikulo!

•  No antoy dapat mon naamtaan

•  No antoy nagawaan mo

•  No antoy ibabaga na arum ya kabataan

•   Agmakatulong so pangusar na teknolohiya.

   Say pan-Internet et nayarin sakey ya paraan na pamalabas na oras, balet agto laingen paganaen so utek mo kanian mas lalo kan na-boring. “Basta ka la onnenengneng ed screen ya agkan talaga maniisip,” so kuan nen Jeremy, ya mantaon na 21.

   Ontan met so iisipen na sakey ya biin kabataan ya si Elena. Inkuan to: “Dagdaiset so nagawaan mo lapud gadyet. Agmo la naimano iray nagagawa ed kaliberliber mo, kanian kayarim ya usaren so gadyet mo, mas a-boring ka laingen!”

•   Makatulong so dugan panagnonot.

   Kasin agka lan balot na-boring no dakel so gagawaen mo? Depende ed no panon kan kainteresado ed gagawaen mo. Alimbawa, oniay nanonotan na sakey ya biin kabataan ya si Karen: “Talagan nabo-boring ak ed eskuelaan, anggano sanagew ya walay gagawaen ko. Dapat interesado kan maong ed gagawaen mo pian agka na-boring.”

 Kasin antam? No “anggapoy nagawaan” mo, aliwa itan ya problema noagta pankanawnawa laingen, singa mabunan dalin ya ditan et sarag mon paaligwasen iray abilidad mo.

 Magmaliw kan interesado ed nanduruman aktibidad. Mananap kay balon kakaarom. Aruman moy hilig mon gawaen. Man-research na arum ya paninteresan mo. Saray totoo ya dakel so paniinteresan da et nayarin ag-ira na-boring anggano bukbukor da​—tan agmet ira makapa-boring ya kaiba!

 Prinsipyo ed Biblia: “Antokaman a nayarin gawaen na limam, gawam ed amin a biskeg mo.”​—Eclesiastes 9:10.

 “Ginapoan koy manaral na Mandarin Chinese, tan lapud halos inagew-agew ak ya manprapraktis, naisip ko ya atan imay labalabay kon paraan na panagaral. Labalabay ko no walay balon aralen ko. Aktibo so nonot ko tan lapud satan et nauusar ko ya makanakana so panaon ko.”​—Melinda.

 Manpokus ka ed labay mon nagawa. No iisipen mon walay kana na gagawaen mo, mas naaruman so interes mon gawaen itan. Anggan saray aktibidad ed eskuelaan et aliwan makapa-boring no antam so rason no akin ya gagawaen mo iratan.

 Prinsipyo ed Biblia: “Anggapo lay mas maabig ed sakey a too nen say . . . manliket ed pansasagpot to.”​—Eclesiastes 2:24.

 “Nen magano ak lan man-graduate, waloy oras ak ya manaaral kada agew pian naaral ko iramay apalampas ko. Kasin boring? Andi, lapud nampokus ak. Naynay kon sankanonot so resulta​—say pan-graduate ko—​kanian lalo ak ya nampursigi.”​—Hannah.

 Awat mo no antoy agmo sarag ya umanen. Diad tua, anggan saramay makapaliket ya aktibidad et makapa-boring met no lanang mo lan gagawaen. Tan no maminsan, no kinansela na best friend mo so lakad yo, ompan nadismaya ka ta anggapo lay gawaen mo. Balet imbes ya manermen kan maong tan makalikna ka lay negatibo lapud satan, mas maabig no magmaliw kan positibo.

 Prinsipyo ed Biblia: “Samay maligligsa so puso to et naynay a manpipiesta.”—Proverbio 15:15.

 “Imbaga na kaarok ya aralen kon panliketan so panaon ya bukbukor ko. Imbaga to ya importantin aralen tayon amin no panon so man-enjoy no wala ray kakaiba tayo tan no bukbukor tayo.”​—Ivy.