Kasin agkayo makapantongtong nen asawam ed kalmadon paraan? Kasin mapagpaga kan lanang ta singa amin ya ibagam odino gawaen mo et sintien to tan sengegan lay pankolkol yo?

No ontay situasyon yo, isip mo ya walan walay paraan pian napaliisan itan. Pero amtaen mo nin unona no anto ray rason akin et lanang kayon mankokolkol.

Agpantatalosan.

Oniay inamin nen Jillian *: “No maminsan, wala ray nibagak ed mister ko ya aliwan saman met so labay kon ibaga, o no maminsan met, say abaloan ko nibagak lad sikatoy labay kon ibaga anta diad tua et andi ni. Akugip ko labat manaya ya imbagak la!”

Mandumaay opinyon.

Anggano balibali ulopan yon sanasawa, walan wala ray agyo pampaknaan. Akin? Ta nandurumay inkatoo na balang sakey—ya nayarin mangarum na liket odino panlapuay kolkol. Balet mas mabetbet ya manresulta itan ed kolkol.

Makapuy ya alimbawa na atateng.

“Lanang ya mankokolkol iray atateng ko tan anggapoy respeto dad sakey tan sakey,” so kuan nen Rachel, “kanian nen akiasawa ak, no mantongtong kami nen mister ko, say panagsalitak et singa si nanay ko no katongtong toy tatay ko. Agko naaralay mangipanengneng na respeto.”

Wala ni ray mas ambelat ya rason.

Mabetbet ya aliwan samay situasyon labat so rason no akin ya manalaay salita so sanasawa. Singa bilang, no ibaga na asawan laki ed misis to ya “Lanang kan atrasado!” ompan panlapuan la itan na kolkol. Balet ompan aliwan samay inkaatrasado nen misis to so pansyodotan to—say talagan rason et isipen ton anggapoy pibabali nen misis tod sikato.

Antokaman so rason, say mabetbet ya pankolkol et makapuy so epekto tod laman, tan ompan mansumpal ni ingen ed pansian. Panon yo sirin ya napaliisan so pankolkol?

Pian napaliisan so kolkol, aral mo no anto ray pansesengegan na satan. No kalmado kayon dua ya sanasawa, sali yon gawaen ya ay:

1. Sansakey kayoy papel, isulat yo ditan no antoy nankolkolan yo nen imbeneg labat. Singa bilang, nayarin oniay isulat na asawan laki ya ginawa na misis to: “Anta sanagew mo la lantin kaiba iray amigam, agmo ak labat tinawagan anggan aminsan.” Nayarin oniay isulat na asawan bii ya reaksion na mister to: “Mansyodot ka ta kaibak iray amigak.”

2. Nonoten a maong tan pantongtongan irayan tepet: Talaga ta’n seryoso imay nankolkolan ta? Sarag to kasin palabasen la iman? Wala ray situasyon ya pian mansiansian mareen so ulopan yo, awat yo lan mandumaan so opinyon yo tan sakbongan la na panangaro so lingo na balang sakey.—Prinsipyod Biblia: Uliran 17:9.

No agmet seryoso imay nankolkolan yo, kerew kayoy pasensia ed sakey tan sakey tan lingwanan la imay agawa.—Prinsipyod Biblia: Colosas 3:13, 14.

No parad sika odino ed si asawam et singa seryoso imay nankolkolan yo, niay onsublay ya gawaen yo.

3. Isulat so aliknam sanen mankokolkol kayo, ontan met so pagawam ed si asawam. Singa bilang, nayarin oniay isulat na asawan laki: “Pakaliknak et mas labay mon kaiba iray amigam nen say siak.” Nayarin oniay isulat na asawan bii: “Pakaliknak et tratratoen mo ak ya singa ugaw ya kaukolan ton ipaamtad tatay to so amin ya gagawaen to.”

4. Mansalatan kayoy papel, insan basa yoy insulat na balang sakey. Anton talagay rason nen asawam akin et mansyodot? Pantongtongan no anto komoy ginawa yo pian imbes ya mankolkol et naresolbe so talagan lamot na problema.—Prinsipyod Biblia: Uliran 29:11.

5. Pantongtongan no antoy naaralan yod sayan ginawa yo. Panon yon nausar itan pian naresolbe o napaliisan so pankolkol yod arapen?