Bai na kontenido

Bai na kontenido

Pregunta di Lektor

Pregunta di Lektor

Ki motibu e hudiunan di promé siglo tabatin pa ta “den ekspektativa” pa yegada di e Mesías?

Den tempu di Huan Boutista, “e pueblo tabata den ekspektativa di Kristu, i nan tur tabata rasoná den nan kurason tokante Huan: ‘Akaso e ta e Kristu?’” (Luk. 3:15) Dikon e hudiunan tabata spera e Mesías den e tempu ei? Wèl, tin vários motibu.

Pa di promé, despues ku Hesus a nase, Yehova a manda un angel serka algun wardadó di karné ku tabata kuidando nan tounan den kunuku den bisindario di Bètlehèm. E angel a bisa nan: “Awe den e stat di David a nase esun ku lo ta boso Salbador, kende ta Kristu, e Señor.” (Luk. 2:8-11) Despues di esei, “un multitut di angel” a djòin ‘e angel ei, i huntu nan tabata alabá Dios i bisa: * “Gloria na Dios ku ta den shelu, i pas riba tera entre hende ku e ta aprobá.”’—Luk. 2:13, 14.

E notisia ei sigur a hasi un gran impakto riba e humilde wardadónan ei. Mesora nan a sali rumbo pa Bètlehèm, i ora nan a haña Hose i Maria i a mira Hesus, e yu chikitu, “nan a konta loke e angel a bisa nan tokante e yu akí.” “Tur hende ku a tende e kosnan ku e wardadónan di karné a konta nan a keda asombrá.” (Luk. 2:17, 18) E ekspreshon “tur hende ku a tende” ta laga nos komprondé ku e wardadónan a konta mas hende, fuera di Hose ku Maria, e notisia tokante Kristu. Anto tantu na kaminda pa bai kas bèk komo ora nan a yega nan pueblo, e wardadónan a sigui “glorifiká Dios i alab’é pa tur loke nan a tende i mira, presis manera el a laga nan sa.” (Luk. 2:20) No tin duda, e wardadónan ei no a tene e bon notisia tokante Kristu pa nan mes!

Di dos motibu ta loke a pasa ora Maria a hiba su promé yu hòmber, Hesus, Herúsalèm pa present’é na Yehova, manera e Lei di Moises ta manda. Na e okashon ei, profeta Ana a “kuminsá gradisí Dios i papia tokante e mucha ku tur esnan ku tabata spera e liberashon di Herúsalèm.” (Luk. 2:36-38; Éks. 13:12) Asina e notisia tokante e yegada di e Mesías a sigui plama.

E di tres motibu tin di haber ku ‘algun astrólogo di Oriente ku a bini Herúsalèm’ mas despues. Nan a puntra: “Na unda esun ku a nase komo rei di e hudiunan ta? Pasobra nos a mira su strea ora nos tabata na Oriente, i nos a bini pa rindi homenage na dje.” (Mat. 2:1, 2) Ora “Rei Heródes i henter Herúsalèm a tende esaki, nan a bira tur aribabou. I el a reuní tur saserdote prinsipal i eskriba di e pueblo i a kuminsá puntra nan na unda e Kristu lo mester a nase.” (Mat. 2:3, 4) Pues, hopi hende a haña e notisia ku e Mesías, ku e hudiunan tabata spera, a yega! *

E teksto di Lukas 3:15, ku nos a sita anteriormente, ta indiká ku algun hudiu a pensa ku ta Huan Boutista tabata e Kristu. Pero Huan mes a deskartá e idea ei, bisando: “Esun ku ta bini despues di mi ta mas fuerte ku mi, i mi no ta digno di kita su sandalia. É lo batisá boso ku spiritu santu i ku kandela.” (Mat. 3:11) Huan su komentario sin duda a hasi e hudiunan mas ansioso pa yegada di e Mesías.

Awor, por ta posibel ku e hudiunan di promé siglo a usa e profesia di 70 siman, ku ta registrá na Daniel 9:24-27, pa kalkulá na ki tempu e Mesías lo a yega? Kisas, pero nos no por konfirmá esei. Echo ta ku den tempu di Hesus tabatin hopi interpretashon kontradiktorio enkuanto e 70 simannan ei, i niun di nan no ta kuadra ku nos komprondementu aktual. *

Por ehèmpel, e esenenan, ampliamente konosí komo un sekta hudiu, tabata siña hende ku despues di un periodo di kasi 490 aña dos Mesías lo a presentá. Pero nos no sa sigur si e esenenan a usa e profesia di Daniel pa yega na e kalkulashon ei. Asta si esei tabata e kaso, ta difísil pa kere ku e ideanan di un grupo asina, esta, un grupo ku tabata isolá nan mes for di komunidat, por tabatin asina tantu influensia riba e hudiunan.

Durante siglo 2 despues di Kristu, algun hudiu tabata kere ku e 70 simannan tabata referí na e periodo for di destrukshon di e promé tèmpel na aña 607 promé ku Kristu te na destrukshon di e di dos tèmpel na aña 70 di promé siglo. Otronan tabata kere ku e profesia ei a kumpli den siglo 2 promé ku Kristu, durante e époka di e makabeonan. Pues, no tabatin un sistema pa a kalkulá e 70 simannan ei ku tur e hudiunan tabata di akuerdo kuné.

Si e hendenan den promé siglo a komprondé e profesia di 70 siman korektamente, muy probablemente e apòstelnan i otro kristiannan di promé siglo lo a usa e profesia akí pa proba ku ta Hesukristu ta e Mesías primintí i ku el a yega presis na e tempu stipulá. Pero nos no tin prueba ku e kristiannan di promé siglo a hasi esei.

At’akí un otro faktor pa tene kuenta kuné: Vários biaha, e eskritornan di Evangelio a referí na sierto profesianan den e Skritura Hebreo ku a kumpli den Hesukristu. (Mat. 1:22, 23; 2:13-15; 4:13-16) Sinembargo, ni un di nan no a usa e profesia di 70 siman en konekshon ku Hesus.

Pues komo resúmen, nos por bisa: Nos no sa sigur ku e hendenan den tempu di Hesus a komprondé e profesia di 70 siman korektamente. No opstante, e Evangelionan ta duna otro motibunan bálido pakiko e hendenan tabata “den ekspektativa” pa yegada di e Mesías.

^ par. 4 Tuma nota ku Beibel no ta bisa ku e angelnan tabata kanta na Hesus su nasementu ma ku nan tabata alabá Dios.

^ par. 7 Kisas bo ta puntra: ‘Kon bini e astrólogonan a relashoná e “strea” ku nan a mira den Oriente ku e nasementu di e “rei di e hudiunan”?’ Akaso nan a tende e notisia tokante Hesus su nasementu ora nan tabata biaha den Israel?

^ par. 9 Pa un splikashon di nos komprondementu aktual tokante e profesia di 70 siman, wak Presta Atencion na e Profecia di Daniel!, kapítulo 11.