ACA tanqaqa wakin animalkunaq acantan ima hinaraq maskhan, ¿imapaq? Chayta mikhunanpaq, chaypi runtunkunata churananpaq ima. Chaymantapas utilizanku china aca tanqakunata paykunaman pusamunankupaq. Chaymi acataqa manaraq ch’akirushaqtin ima hinaraq makhanku. Huk kutinmi investigaq runakuna rikurqanku 16.000 aca tanqakuna elefanteq acanta iskay horallapi ch’usaqyachisqankuta.

Mayninpiqa askhan saru-saruraq huk acapi huñunakunku, chaymi wakinqa usqhaylla q’ompota ruwaspa karuman apanku, phupa hallp’apitaq p’ampanku. Hinaspapas chay q’ompo acataqa rectollatan apanku, ¿imarayku? Usqhaylla rinankupaq, mana qechuchikunankupaq ima.

Aca tanqaqa p’unchaypipas tutapipas mana chinkaspan rectollata purin.

¿Iman aca tanqata yanapan? Ñawpaq estudiokunapi yachasqanku hina, aca tanqaqa intiq k’anchayninwan killaq k’anchayninwan iman pusachikun. Ichaqa killa mana rikhurisqan tutapipas aca tanqaqa mana chinkaspan rectollata purin. Sudáfrica ladomanta investigaqkunaq nisqanman hina, aca tanqaqa manan wakin ch’askallawanchu pusachikun, aswanpas Vía Láctea (millonninpi huñunasqa ch’askakuna) nisqaq k’anchayninwanmi. Huk revistaq nisqanman hina, chaywanmi runaqa chayraq reparashan “animalkuna Vía Láctea nisqawan yanapachikusqankuta”.

Marcus Byrne investigaq runa nirqan: “Aca tanqaq ñosqhonnin sinchi huch’uyllaña chaypas, pisi ch’askakuna kasqan tutapipas mana chinkaspallan purin”, nispa. Nillarqantaqmi: “Aca tanqaq ruwasqanqa runatan yanapanman pisi k’anchaypi allinta rikuq maquinakunata ruwanankupaq”, nispa. Yaqapaschá huk maquinata ruwankuman edifiokuna thunikusqanpi chinkasqa runakunata tarinankupaq.

¿Ima ninkin chaymanta? ¿Kikillanmantachu chay aca tanqa rikhurimurqan, icha kamasqachu karqan?