Agllashca temata ricungapaj

FAMILIACUNATA AYUDANGAPAJ | JOVENGUNA

¿Imashinata ama ñapash culirangapaj controlari ushapangui?

¿Imashinata ama ñapash culirangapaj controlari ushapangui?

PROBLEMA

Dianaca ninmi: “Ñuca ñañataca shinllita caparishpami, pungutapash tucui fuerzahuan pascashpa cuartomanda llujshircani. Punguta yangata pascajpimi pircapica shuj marca quidarca. Chai marcata ricushpami ñucaca shuj huahuashna portarishcata cutin cutin yarin carcani”. a

Lauraca ninmi: “Ñuca papitotaca caparishpami ‘nali taitami cangui’ nircani. Shina nishpami, paipa ñaupapillata pungutaca yangata pascashpa rircani. Pero punguta vichajushpaca, ñuca taitaca llaquirishpa shayajujtami ricui pactarcani. Chaimi ñucapash ninanda mal sintirircani. Na trancarishpa parlashcataca ninandami arripintirini. Ñuca papito nunca na shina nishca cashpaca alichari caiman carcani”.

¿Ima horaspash shina pasapashcanguichu? Shina cajpica, cai temaca quiquinda ayudangami.

¿IMATATA YACHANA CAPANGUI?

Na controlarinata yachajcunaca paicunallatami mal quidan. Cunanbi 21 añosta charij Vanesaca ninmi: “Pundaca pensan carcanimi, shuj gentecunaca ñucata aguantanami can nishpa. Pero shuj jovengunata imamandapash yangata culirajta ricushpaca pensarircanimi, ‘pingaipatami shina ninajun’ nishpa. Shinapash ñapashmi cuenta japircani que shuj gentecunaca ñucatapash shina yashpa ricujunata”.

Bibliapica ninmi: ‘Ñapash fiñarij runaca, imapash cachun ruranllami’ (Proverbios 14:17).

Imashinami urcu tujyajujpica manllarishpa gentecunaca calpan shinallatami culirata na controlai ushaj gentecunamandaca manllarishpa shuj gentecunaca alejarin.

Si quiquinba caracterta na controlanguica shuj gentecunaca canmanda alejaringami. 18 añosta charij Danielca ninmi: “Culirashpaca ñucanchillatami nalicachi tucunchi y shujcunapash ñana ñucanchitaca respetangapaj munanllu”. 18 añosta charij Elenapash ninmi: “Rato culirajcunaca na ali ricurinllu. Ali ricurinapa randica, gentecunataca manllachitarami manllachin”.

Bibliapica ninmi: “Ñapash fiñarijlla runahuanga, ama tandanajunguichu. Fiñarijlla runahuanga, ama cumba tucunguichu” (Proverbios 22:24).

Mejoraita ushapanguimi. 15 añosta charij Saritaca ninmi: “Huaquinbica maimandami imatapash nishpa mal sintirinchi. Pero imashina respondigrijushcataca ñucanchimi decidita ushapanchi. Ñapash culirajunaca na minishtirinllu”.

Bibliapica ninmi, na ñapash fiñarij runami ‘ninan shinlli runata’ yali ashtahuan ali can. Y jarcarinata yachaj runami ‘shuj pueblota japij runatapash’ yali ashtahuan ali can (Proverbios 16:32).

¿IMATATA RURAI USHAPANGUI?

Caita rurapangui. Ama nijupanguichu “Ñucaca shinami cani” nishpa. Chaipa randica mejorangapaj esforzaripangui. Y mejorangapaca tiempomi minishtirin. Callaringapaca, 6 quillacunata pruebata rurapai. Imashina mejorajushcataca anotashpami rina capangui. Cada culirashcatami cai quimsa cosascunata anotai ushapangui: 1) ima pasashcata, 2) imata rurashcata, 3) imata nishpa o imata rurashpa ashtahuan ali cana cashcata y chaita nina o rurana imamandata ashtahuan ali cana cashcatapashmi anotai ushapangui. Cutinba culirashpaca, imata anotashcatami yarina capangui. Shinallata, ima hora controlari ushashcata y controlarishcamanda imashina sintirishcatapashmi anotai ushapangui (Colosenses 3:8pi imata nijujta ricupangui).

10​caman cuentapangui. Culirachingapaj pipash imatapash nijpi o quiquinllata imatapash na alicachishpa ricujushpaca, primero ima shimi llujshishcataca ama ninguichu. Chaipa randica, jarcarishpami respirana capangui. 15 añosta charij Enriqueca ninmi: “Respiranaca alimi can. Porque shinami nara imatapash nishpa o nara imatapash rurashpallata aliguta pensarita ushani y jipacunamanga na arripintirijuni” (Proverbios 21:23pi imata nijujta ricupangui).

Chaishuj personapipash pensaripangui. Huaquinbica ñucanchipilla pensarinatami yachanchi. Chaishuj personapipash pensaringapami esforzarina capanchi. 24 añosta charij Jesicaca ninmi: “Casi siempremi imamandapash imatapash ninchi o imatapash ruranchi. Chaita yaipi charinami ñucataca tranquila sintirichun ayudahuan” (Proverbios 19:11pi imata nijujta ricupangui).

Nara culirashpallatami alejarina capangui. Bibliapica ninmi: “Narapash fiñanajushpa rimari callarijpillata anchuringuilla” (Proverbios 17:14). Huaquinbica imatapash naliman ni callarijujpillatami alejarinalla canchi. Y alejarishpaca ñana chai problemapi pensarijunachu capangui. Porque si chai problemapi pensarijunguica culiranguimi. Chaipa randica, mejor imatapash rurapai. Daniela shuti jovenguca ninmi: “Ejerciciota ruranami ñucataca ama yapata estresarishpa tranquila sintirichun ayudahuan”.

Mejor cunganami capangui. Bibliapica ninmi: “Pecadotaca na ruranachu canguichi. Imata cashpapash cangunapa shungu ucupilla ninguichi y upalla quidanguichi” (Salmo 4:4, Traducción del Nuevo Mundo Biblia). Cai textopi nishca shinaca, culiraita culirarinmi. Pero culirashpaca ¿imata ruragrinchi? Ricardoca ninmi: “Shujcuna culirachijpi respondishpaca paicuna ñucanchita controlachunmi saquinajunchi. Culirajunapa randica, mejor trancarishpa y ima pasashcata cungashparapashmi ali can”. Trancarishpami culira quiquinda controlachun saquinapa randica, quiquin chai culirataca controlajungui.

a Huaquin shuticunata cambiashcanchimi.