Alu i mataupu o loo iai

O le ā le Manufeʻai e Fitu Ona Ulu o Loo Taʻua i le Faaaliga Mataupu 13?

O le ā le Manufeʻai e Fitu Ona Ulu o Loo Taʻua i le Faaaliga Mataupu 13?

Tali a le Tusi Paia

 O le manufeʻai e fitu ona ulu o loo taʻua i le Faaaliga 13:1, ua faaata mai ai faigāmalo faapolotiki a le lalolagi.

  •   E iai lana pule, le malosi ma se nofoālii, lea o loo faasino atu i se faigāmalo faapolotiki.​—Faaaliga 13:2.

  •   E “pule i ituaiga, ma tagata, ma gagana, ma atunuu uma,” o lea e telē atu nai lo o se faigāmalo a se atunuu.​—Faaaliga 13:7.

  •   O lenei manufeʻai e fitu ona ulu, ua tuufaatasia i ai vala eseese o manufeʻai e fa ia o loo taʻua i le valoaga a Tanielu7:​2-8, e aofia ai foliga e pei o se nameri, o vae e pei o se pea, gutu e pei o se leona ma seu e sefulu. O manufeʻai ia o loo taʻua i le valoaga a Tanielu, ua faailoa mai ai ni tupu patino po o faigāmalo faapolotiki na faasolosolo ona puleaina emepaea. (Tanielu 7:​17, 23) O lea la, o le manufeʻai lea o loo taʻua i le Faaaliga mataupu e 13, ua faaata mai ai se tuufaatasiga o faigāmalo faapolotiki i le lalolagi atoa.

  •   Ua “alu aʻe mai i le sami,” ua faaata mai ai le anoanoaʻi o tagata o loo fesouaʻiina lea ua avea ma puna o malo faaletagata.​—Faaaliga 13:1; Isaia 17:12, 13.

  •   Ua taʻua i le Tusi Paia, o le fuainumera po o le igoa o le manufeʻai​—666​—o le “numera a le tagata.” (Faaaliga 13:17, 18) O lenā faaupuga ua faaalia ai, o le manufeʻai o loo taʻua i le Faaaliga mataupu e 13, e māfua mai i tagata ae lē o se agaga po o temoni.

 E ui e ono ioe malo i ni nai mea iti, peitaʻi ua latou tutū faatasi ma le maumauaʻi e faatumauina la latou pule nai lo o le lagolagoina o le pule o le Malo o le Atua. (Salamo 2:2) O le a tuufaatasi foʻi lo latou malosi e faasagatau atu i le ʻautau a le Atua lea e taʻitaʻia e Iesu Keriso iā Amaketo. Peitaʻi, o lenei taua e iʻu atu i le faaumatia o malo uma.​—Faaaliga 16:14, 16; 19:19, 20.

“Seu e sefulu ma ulu e fitu”

 E iai numera o loo faaaogāina i se auala faafaatusa i le Tusi Paia. O se faaaʻoaʻoga, o le numera sefulu ma le numera fitu, ua faaata mai ai le atoatoa. O le auala e malamalama ai i le uiga moni o “seu e sefulu ma ulu e fitu” o le manufeʻai o le Faaaliga mataupu e 13, o le iloilo lea o le “faatusa o le manufeʻai” o loo faamatala mulimuli ane ai i le tusi o Faaaliga. O le manufeʻai e lanu mūmū sesega, e iai ulu e fitu ma seu e sefulu. (Faaaliga 13:​1, 14, 15; 17:3) O loo faapea mai le Tusi Paia, o ulu e fitu o lenei manufeʻai mumū sesega, e faasino atu i “tupu e toʻafitu” po o malo.​—Faaaliga 17:​9, 10.

 I se uiga talitutusa, o ulu e fitu o le manufeʻai o le Faaaliga 13:1, ua faaata mai ai malo e fitu: o nei malo autū sa pulea ma taulamua i le sauāina o tagata o le Atua ao faagasolo le talafaasolopito. E pei o Aikupito, Asuria, Papelonia, Metai ma Peresia, Eleni, Roma ma Amerika ma Peretania. Afai la e tatou te faapea atu o seu e sefulu e faaata mai ai le atoatoa o pulega a malo tutoʻatasi, tusa po o malo tetele po o malo lāiti, o lona uiga la o palealii e sefulu o loo i seu taʻitasi e faaalia ai o malo taʻitasi uma na iai le malosi e pule ai i le taimi lava e tasi faatasi ma le malo autū o loo pule, po o le malo malosi o le lalolagi i lenā taimi.