1. (a) Aiseā e tāua ai lo tatou tau faasaga iā Satani i le taimi lenei? (e) Aiseā e tatou te iloa ai e mafai ona tatou manumalo iā Satani?

 O LOO faasagatau mai Satani i le vaega totoe o le ʻaufaauuina ma “isi mamoe.” (Ioa. 10:16) O le sini o le Tiapolo, o le taumafai lea e ʻaina le toʻatele o auauna a Ieova, auā ua puupuu lona taimi o loo totoe. (Faitau le Faaaliga 12:9, 12.) E mafai ona tatou manumalo i la tatou taua faasaga iā Satani. Ua faapea mai le Iakopo 4:7: “Ia tetee atu i le Tiapolo, ona sola ese ai lea o ia mai iā te outou.”

2, 3. (a) Aiseā e manaʻo ai Satani e talitonu tagata e lē iai moni o ia? (e) E faapefea ona tatou iloa e iai moni Satani?

² E toʻatele e lē talitonu e iai moni Satani. E latou te manatu o Satani ma temoni ua na o ni talafatu i tusi, ata aitu ma taaloga vitiō. E latou te manatu foʻi e lē talitonu tagata atamamai i agaga leaga. Pe e afāina iā Satani na manatu? E leai. E faigofie ona faatauaso e Satani manatu o tagata e lē iai moni o ia. (2 Kori. 4:4) O le faaauilumaina o le manatu e lē iai moni ni agaga leaga, o se tasi o auala ua faasesē ai e Satani tagata.

³ I le avea ai ma auauna a Ieova, e lē faasesēina i tatou. E tatou te iloa e iai moni le Tiapolo, auā sa ia talanoa atu iā Eva e  ala i le gata. (Kene. 3:1-5) Sa faifai Satani iā Ieova e faatatau iā Iopu. (Iopu 1:9-12) Sa ia faaosoosoina Iesu. (Mata. 4:1-10) Na amata foʻi ona ia “tau le taua” ma le vaega totoe o le ʻaufaauuina, ina ua māeʻa ona faavaeina le Malo o le Atua i le 1914. (Faaa. 12:17) O loo tauina pea lenā taua ma o loo taumafai pea Satani e faavaivaia le faatuatua o le vaega totoe o le ʻaufaauuina ma isi mamoe. E tatau ona tatou tetee atu iā Satani ma tumau pea i le faatuatua, ina ia mafai ai ona tatou manumalo i lenā taua. O le a talanoaina i lenei mataupu auala e tolu e tatou te faia ai faapea.

4. Ua faapefea ona avea Satani ma faaaʻoaʻoga sili o le faamaualuga?

⁴ E matuā faamaualuga lava Satani. Sa luʻia e lenei agelu leaga le aiā a Ieova e pule ai, ma taumafai e tapuaʻi atu isi iā te ia nai lo o Ieova. O Satani le faaaʻoaʻoga sili o le faamaualuga. O lea, o se tasi o auala e tatou te tetee atu ai iā Satani, o le teena lea o le faamaualuga ae faaalia le lotomaulalo. (Faitau le 1 Peteru 5:5.) O le ā le faamaualuga, ma aiseā e leaga ai lenei uiga?

5, 6. (a) Pe e leaga le mitamita? Faamatala. (e) O le ā le mataʻutia o le uiga mimita ma le faamaualuga, ma o ai nisi i le Tusi Paia na faaalia lenā uiga?

⁵ Ua faamatalaina i se tasi o lomifefiloi le upu mitamita, o se lagona o le mautinoa ma le faaaloalo iā i tatou lava. O se “faalogona o le faamalieina ona ua e faia se mea lelei, pe na faia foʻi faapea e ni tagata e te vavalalata i ai, po o lo outou mauaina foʻi o ni mea lelei.” E lē leaga na faalogona. Na faapea mai Paulo: “Ua matou mitamita ai iā te outou i faapotopotoga a le Atua, ona o lo outou tutumau ma le faatuatua i sauāga uma ma puapuaga o loo outou onosaʻia.” (2 Tesa. 1:4) O se mea lelei lo tatou mitamita i galuega a isi ma a tatou foʻi galuega. E lē tatau ona e mā i lou aiga, o lau aganuu ma le nofoaga na e ola aʻe ai.​—Galu. 21:39.

⁶ Peitaʻi, o le uiga mimita ma le faamaualuga e mafai ona faaleagaina ai a tatou faiā ma isi, faapea la tatou faauōga ma Ieova. O lenei uiga e tatou te feita ma teena ai fautuaga, nai lo o le taliaina ma le lotomaulalo. (Sala. 141:5) Ua faamatalaina lenei uiga o le “faatāuaina naʻuā e se tasi o ia lava,” po o le “uiga faualuga e faaalia e tagata e manatu e sili atu i latou nai lo o isi.” E ʻinoʻino Ieova i le faamaualuga. (Eseki. 33:28; Amo. 6:8) Peitaʻi, e fiafia Satani pe a vaai mai ua faaaʻoaʻo tagata i ona uiga faamaualuga e ala i le viiviia o i latou lava. Seʻi mafaufau i le fiafia o Satani ina ua faaalia e Nimarota, Farao, ma Apisaloma lenā uiga. (Kene. 10:8, 9; Eso. 5:1, 2; 2 Samu. 15:4-6) O le faamaualuga foʻi na faaleagaina ai le faiā a Kaino ma Ieova. Sa fautuaina o ia e le Atua, peitaʻi sa ia faamaualuga ma teena faasaʻoga. Sa faauamaaa o ia ma teena fautuaga a le Atua, ma agasala ai.​—Kene. 4:6-8.

7, 8. (a) O le ā le faailogalanu, ma e faapefea ona fesootaʻi atu i le faamaualuga? (e) Faamatala le auala e saveʻu ai e le faamaualuga le filemu o le faapotopotoga.

⁷ I aso nei, ua faaalia e tagata le faamaualuga i le tele o auala. O nisi taimi e ō faatasi le faamaualuga ma le faailogalanu. Ua faamatalaina i se tasi lomifefiloi, o le faailogalanu o le faasinosino lima ma le ʻinoʻino i tagata o le isi ituaiga. E faasino atu foʻi i le “manatu e eseese uiga ma tomai o tagata o ituaiga eseese, ma e sili atu isi ituaiga nai lo o isi ituaiga.” O le lotonuu ua māfua ai fetauaʻiga, taua, ma fasioti tagata.

 ⁸ E lē tatau ona tupu lenā tulaga i le faapotopotoga Kerisiano. E ui i lea, e mafai ona amata ma faateteleina feeseeseaʻiga i le va o uso ma tuafāfine ona o le faamaualuga. O le tulaga lenā sa tupu i Kerisiano i le uluaʻi senituri, lea na fesili atu ai Iakopo: “O le ā le pogai ua outou fetauaʻi ma femisaaʻi ai?” (Iako. 4:1) Pe a tatou feita i isi ma manatu e sili atu i tatou nai lo o i latou, o le a tatou faia se faamatalaga po o se gaoioiga e faatigā ai iā i latou. (Faata. 12:18) O le faamaualuga e mafai ona saveʻu ai le filemu o le faapotopotoga.

9. Ua faapefea ona fesoasoani mai le Tusi Paia iā i tatou e tetee atu i le faailogalanu ma le faamaualuga? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

⁹ Pe a tatou manatu e sili atu i tatou nai lo o isi, e tatau ona tatou manatua, “le loto mimita o tagata, o se mea lea e inosia e Ieova.” (Faata. 16:5) E tatau ona iloilo la tatou vaaiga e faatatau i tagata o isi ituaiga, o atunuu po o aganuu. Pe a tatou aafia i le faailogalanu ma le lotonuu, ua tatou lē amanaʻia le mea moni na ʻfaia e le Atua nuu uma mai i le tagata e toʻatasi.’ (Galu. 17:26) E tutusa ituaiga o tagata uma, auā na tupuga mai tagata uma iā Atamu. O lea, o se mea valea lo tatou manatu e sili atu isi ituaiga o tagata nai lo o isi. Pe a tatou mafaufau faapena, ua tatou faatagaina la Satani e faaleagaina lo tatou alofa ma le autasi faa-Kerisiano. (Ioa. 13:35) E tatau ona tatou teena so o se uiga faamaualuga lava, ina ia tatou tetee atu iā Satani ma manumalo ai.​—Faata. 16:18.

10, 11. (a) Aiseā e ono faigofie ai ona tatou mananaʻo i le lalolagi? (e) Na faapefea ona faaalia e Tema lona manaʻo i le lalolagi?

¹⁰ O Satani o “le pule o lenei lalolagi,” lea ua nofo toʻilalo iā te ia. (Ioa. 12:31; 1 Ioa. 5:19) O lea, o le tele o mea o loo faaauiluma e lenei lalolagi e feteenaʻi ma tapulaa a le Tusi Paia. Ae e lē leaga mea uma o loo i le lalolagi. Peitaʻi, e tatou te faatalitalia o le a faaaogā e Satani lana lalolagi e faaosooso i tatou e faamalie ai o tatou tuʻinanauga, ma faia ai le agasala. Po o lona taumafai foʻi e atiaʻe iā i tatou le manaʻo i le lalolagi ma lafoaʻia ai le tapuaʻiga iā Ieova.​—Faitau le 1 Ioane 2:15, 16.

¹¹ E iai nisi Kerisiano i le uluaʻi senituri na mananaʻo i le lalolagi. O se faaaʻoaʻoga, na tusi Paulo: “Ua tuulafoaʻiina aʻu e Tema ona o le naunau tele i lenei faiga o mea a le lalolagi.” (2 Timo. 4:10) E lē o taʻua patino mai i le Tusi Paia le vala o le lalolagi na manaʻo i ai Tema, ma ia tuulafoaʻia ai Paulo. Atonu na amata ona naunau Tema i meafaitino nai lo o sini faaleagaga. Pe afai o le tulaga lenā, sa ia misia ai faaeaga faaleagaga, ae pe na ia taulau manuia ai? Pe e iai se mea na ono ofo atu e le lalolagi iā Tema e sili atu i faamanuiaga mai iā Ieova, o le avea lea ma fesoasoani iā Paulo?​—Faata. 10:22.

12. O ā auala e tatou te paʻuʻū ai i le “malosi taufaasesē o le ʻoa”?

¹² E mafai foʻi ona tupu lenā mea iā i tatou i aso nei. I le avea ai ma Kerisiano, o se tulaga masani lo tatou naunau e tausia o tatou aiga i le itu faaletino. (1 Timo. 5:8) E tatou te iloa e finagalo Ieova ia tatou fiafia i le olaga, auā na ia tuuina Atamu ma Eva i le parataiso. (Kene. 2:9) Peitaʻi, e mafai ona faasesē e Satani o tatou faanaunauga e ala i le “malosi taufaasesē o le ʻoa.” (Mata. 13:22) E manatu le toʻatele o le mauaina o tupe ma meafaitino e maua ai le fiafia ma le taulau manuia. Ae o na ituaiga o mafaufauga e faasesēina ai i tatou,  ma melea ai le mea e sili ona tāua, o la tatou faigāuō lea ma Ieova. Na lapataʻia e Iesu ona soo: “E lē mafai ona pologa se tasi i ni matai se toʻalua, auā e ʻinoʻino o ia i le tasi ae alofa atu i le isi, pe e pipii atu i le tasi ae manatu faatauvaa i le isi. E lē mafai ona e pologa i le Atua atoa ma ʻOa.” (Mata. 6:24) Pe a tatou pologa i ʻoa, o le a tatou lē toe auauna ai iā Ieova, ma o le mea lenā o loo manaʻo i ai Satani. Seʻi aua neʻi o tatou faatāuaina tupe ma meafaitino nai lo o la tatou faigāuō ma Ieova. E tatau ona tatou faatumau se vaaiga saʻo i meafaitino ina ia mafai ai ona tatou tetee atu ma manumalo iā Satani.​—Faitau le 1 Timoteo 6:6-10.

13. Ua faapefea ona faaauiluma e le lalolagi le vaaiga sesē i feusuaʻiga ma faaipoipoga?

¹³ O se isi mailei o le lalolagi a Satani o feusuaʻiga lē mamā. Ua manatu le toʻatele, o le faamaoni i lau paaga faaipoipo, ua faasāsā naʻuā ma o se faiga tuai. O se faaaʻoaʻoga, na faapea mai se tamaʻitaʻi fai ata tifaga, e lē mafai ona faamaoni i se tagata se toʻatasi. Na ia toe faaopoopo mai: “Ou te lē iloa pe e iai se tagata e faamaoni pe e fia faamaoni foʻi.” Ae na faapea mai se tamāloa fai ata tifaga: “Ou te lē iloa po o se tulaga e masani ai, le mafuta i se tagata e toʻatasi i le olaga atoa.” E matuā fiafia Satani pe a faapena manatu o tagata taʻutaʻua e faatatau i le meaalofa a le Atua o le faaipoipoga. E lē lagolagoina e Satani le faatulagaga o le faaipoipoga, ma e lē manaʻo foʻi o ia e taulau manuia faaipoipoga. O lea, e tatau ona tatou maua le silafaga a le Atua e faatatau i faaipoipoga, ina ia teena ma manumalo ai iā Satani.

14, 15. E faapefea ona tatou teena feusuaʻiga lē mamā?

¹⁴ Pe e tatou te faaipoipo pe nofofua, e tatau ona tatou teena so o se vala o feusuaʻiga lē mamā. Pe e faigofie ona faia faapea? E leai. Pe afai o oe o se talavou, atonu e te faalogo o loo gugutu tamaiti i le aʻoga i lo latou faia o feusuaʻiga. Pe e latou te talanoa foʻi e faatatau i le lafoina i luga o telefoni feaveaʻi o ata po o feʻau tusitusia e faatatau i feusuaʻiga. I nisi atunuu, e tutusa lenā faiga ma le lafoina i isi o ata o tamaiti o loo telenonoa. Ua faapea mai le Tusi Paia: “O lē e faaauau ona faitaaga, ua agasala o ia i lona lava tino.” (1 Kori. 6:18) Ua pagatia le toʻatele i mafatiaga ma le oti, ona o faamaʻi e māfua mai i feusuaʻiga. Ua toe salamō nisi talavou na latou faia feusuaʻiga ae e leʻi faaipoipo. E manaʻo le lalolagi lea ua tumu i faafiafiaga e tatou te talitonu, e leai ni āuga leaga o le solia o tulafono a le Atua. O na ituaiga o mafaufauga ua paʻuʻū ai le toʻatele i “le malosi taufaasesē o le agasala.”​—Epe. 3:13.

¹⁵ Pe a faaosoosoina oe e faia feusuaʻiga lē mamā, o le ā e tatau ona e faia? Ia e iloa lou vaivaiga. (Roma 7:22, 23) Ia tatalo i le Atua mo le malosi. (Fili. 4:6, 7, 13) Ia ʻalofia tulaga e ono uunaʻia ai oe e faia amioga lē mamā. (Faata. 22:3) Ia vave foʻi ona teena faaosoosoga pe a tulaʻi mai.​—Kene. 39:12.

16. Na faapefea ona tali atu Iesu i faaosoosoga a Satani, ma o le ā e tatou te aʻoaʻoina mai ai?

¹⁶ Na faataatia e Iesu se faaaʻoaʻoga lelei o le teena o faaosoosoga. E leʻi faasesēina o ia i folafolaga a Satani, pe e faaalu foʻi se taimi e tau mafaufau i ai. Nai lo o lea, sa vave ona ia tali atu iā Satani: “Ua tusia.” (Faitau le Mataio 4:4-10.) Sa silafia e Iesu le Afioga a le Atua, ma vave ai ona ia gaoioi ma sii atu mau ina ua feagai  ma faaosoosoga. E lē tatau ona faatagaina i tatou e faaosoosoina e faia feusuaʻiga lē mamā, ina ia teena ma manumalo ai iā Satani.​—1 Kori. 6:9, 10.

17, 18. (a) O ā nisi o mailei a Satani, ma aiseā e lē faateʻia ai i tatou i lenā vala? (e) O le ā o le a tupu iā Satani, ma e faapefea ona faalaeiauina ai i tatou?

¹⁷ O le faamaualuga, matapeʻapeʻa, ma feusuaʻiga lē mamā, o nisi o mailei e tolu a Satani mai i le tele o ana mailei. O se faaaʻoaʻoga, o loo feagai nisi Kerisiano ma teteega mai i o latou tauaiga, o tauemuga mai i tamaiti i le aʻoga, po o faasāsāaga mai i faigāmalo i le galuega talaʻi. O na toʻatugā e lē faateʻia ai i tatou, auā na lapataʻia e Iesu ona soo: “O le a inosia foʻi outou e tagata uma ona o loʻu igoa; a o lē e tumau seʻia oo i le iʻuga, e faaolaina o ia.”​—Mata. 10:22.

¹⁸ E faapefea ona tatou tetee atu iā Satani ma manumalo ai? Na fetalai atu Iesu i ona soo: “O lo outou tumau, e maua ai lo outou ola.” (Luka 21:19) E leai se mea e faia e tagata e mafai ona faaleagaina tumau ai i tatou. E leai foʻi se tasi e mafai ona aveesea la tatou faauōga ma Ieova, seʻi vaganā ua tatou faatagaina lenā mea e tupu. (Roma 8:38, 39) E tusa po ua maliliu auauna faamaoni a Ieova, ae e lē faapea ai ua manumalo Satani, auā o le a toe faatutūina e Ieova i latou. (Ioa. 5:28, 29) Peitaʻi, e leai se lumanaʻi mo Satani. Pe a māeʻa ona faaumatia lenei lalolagi leaga, ona lafoina lea o Satani i le tō e lē gata mo le 1,000 tausaga. (Faaa. 20:1-3) Ae i le iʻuga o le Pulega a Keriso i le Afe Tausaga, “ona tatalaina mai loa lea o Satani mai i lona falepuipui” mo se taimi puupuu mo le tofotofoina faaiʻu o tagata lelei atoatoa. Pe a māeʻa lenā, ona faaumatia loa lea o le Tiapolo. (Faaa. 20:7-10) E leai se faamoemoe o Satani, peitaʻi, e iai lo tatou faamoemoe. Ia tatou tetee atu iā Satani, ma ia mausalī i le faatuatua. E mafai ona tatou tetee atu ma manumalo iā Satani!