Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

“Ember Kwase Wou U Sha Uye La”

“Ember Kwase Wou U Sha Uye La”

“Ember Kwase Wou U Sha Uye La”

“Ember kwase wou u sha uye la: Inja na nan man u gbe ken imeen i kwase ugene, wan wama?” —ANZAAKAA 5:18, 20.

1, 2. Se fatyô u kaan ser dooshima u hen atô u nom vea kwase u nan la ngu a iveren sha ci u nyi?

 BIBILO ôr kwagh sha kwagh u yavaor paase paase. Í ôr ken Anzaakaa 5:18, 19 ér: “Imbor you i̱ lu a iveren, ember kwase wou u sha uye la: ashim u doon ishima, morya u doon kenger; de atumba na a̱ kuma u sha ashighe cii; gba ken imeen i dooshima na gbem.”

2 Í yar tom a ishember i “imbor” la heen u tesen mkom u kwase man nom ka ve zua a mi sha u yaven ayol a ve la. Imbor la ngi a iveren sha ci u dooshima u hen atô u nom man kwase u nan, man mgbe u ka ve gba ken imeen i dooshima ve ayol a ve la ka iyua i hen Aôndo. Nahan kpa, ka mba ve vese ayol a ve tseegh ve lu sha ian i lun biishii ember iyua ne ye. Ka nahan ve Solomon, u lu Tor u Iserael u tsuaa la, u a nger takerada u Anzaakaa la pine mpin ne ye, wener: “Inja na nan man u gbe ken imeen i kwase ugene, wan wama, man u kuv kwase u u fe nan ga yôô?”—Anzaakaa 5:20.

3. (a) Ka kwagh u vihin u nyi a tseren avese kpishi? (b) Aôndo nengen idya i eren nena?

3 Nomsoor man kwase ka ve tsegha zwa sha iyange i ivesegh ér vea soo ayol a ve shi vea na ayol a ve jighjigh kpaa. Nahan cii kpa, idya i eren ka i vihi avese kpishi. Jighilii yô, kwase u timen sha akaa ugen yange tôv sha avese kposo kposo er 25 nahan, been cii yô á kaa ér, “kasev 25 ken atô u deri man noov 44 ken atô u deri nahan ve yav a or u nan lu nom shin kwase ve ga yô.” Apostoli Paulu kaa wener: “I̱ de tsughun ne ga, mbadyarev shin mbasôronakombo shin mbavihin ivaa sha idya shin nomso mba ve yaven a ayol a ve . . . vea ya dyako u tartor u Aôndo je ga.” (1 Mbakorinte 6:9, 10) Kwagh ne wanger wang. Idya ka isholibo i vesen sha ishigh ki Aôndo, nahan mba ve civir Aôndo sha mimi cii ve palegh u vihin ivaa ve sha idya. Kanyi ia wase se ve ivaa yase ia ‘lu kwagh u civirigh, gambe u ivaagh kpaa una lu a acôghor ga’?—Mbaheberu 13:4.

Fa Wer Ishima Wa Atseregh

4. Orkristu u nan vese kwase shin nom nana hingir u hian a kwase shin nomsoor ugen a mfe shio nena?

4 Ken tar u aeren a vough a vihi kera ne, ior kpishi “ashe a ve iv a idya, nga memen u eren isholibo ga.” (2 Peteru 2:14) Ka ve shi hian a kasev shin nomso mbagenev. Ken ityar igen i yange kasev eren ityom i uke ga kpa, kasev kpishi gema eren ityom i uke hegen. Nahan kwagh ne na yô nomso man kasev ka ve shi hian ayol a ve sha ajiir a tom. Shi ajiir a ior ve ne tadi sha Intanet la kpa na yô, ior mba cian ashe je kpa ka kera taver ve u kôron ikyar a mbagenev sha Intanet ga. Mba ve vese ayol a ve kpishi ka ve gba ken to ne a mfe ve shio.

5, 6. Kwase Kristu ugen yange nyôr iyol ken zayol nena, man kanyi se hen sha kwagh na laa?

5 Nenge ase kwagh u kwase Kristu ugen u i yer un ér Mary la (ka iti na kpôô kpôô ga). Yange nyôr iyol ken kwagh u za a na zan zan je shi kpuaa u ma er idya yô. Nom na u a lu Orshiada u Yehova ga la yange soon u tesen tsombor na dooshima ga. Mary umbur kwagh u yange er anyom a karen ken ijime kpuaa, shighe u zua a or u eren tom imôngo vea nom na yô. Or la yange fa kwagh, eren a na doo doo, shi ken masejime je yô kwaghaôndo u Mary la kpa doo un. Mary kaa ér: “Or la yange fa kwagh je hemba nomom.” Ica gbe ga yô, Mary hingir u hian vea or la. Mary gba henen ken ishima na ér: “M er idya a or ne ga, shi sar un u fan Bibilo. Alaghga tsô me fatyô u wasen un.”

6 Kpa cii man Mary a gba ken kwaghbo yô, a kav er un lu numben a kwaghbo sha ave yô. (Mbagalatia 5:19–21; Mbaefese 4:19) Nahan ishima gba zan un iyol, tsô a de u hian a or la. Kwagh u yange er Mary la tese ér “ishima i wa atseregh je hemba hanma kwagh cii, i vihi je gande.” (Yeremia 17:9) Bibilo wa se kwagh ér: “Hemba kuran ishima you a akaa a u kor a cii.” (Anzaakaa 4:23) Se er kwagh ne nena?

Orfankwagh ka Nan Nenge a Kwaghbo Nan Yer’

7. Shighe u se lu wasen or u nan tagher a mbamzeyol mba ken ivese yô, ka kwaghwan u ken Ruamabera u nyi una kura se?

7 Apostoli Paulu nger ér: “Nahan yô, or u nan fe er nan tile yô, nana̱ ver ishima er nana kera va gba ga yô.” (1 Mbakorinte 10:12) Shi Anzaakaa 22:3 kaa ér: “Orfankwagh ka nan nenge a kwaghbo, nan yer.” Doo u se hen ken ishima yase ser, ‘Kwagh u zan iyol ngu ga’ ze. Hemba doon u nengen a kwagh u alaghga una va a kwaghbo la. U tesen ikyav yô, de lumun wer nomsoor shin kwase u nan lu tagher a mbamzeyol kpishi ken ivese nana pasen we akaamyer a nan ga. (Anzaakaa 11:14) Aluer nan hii u ôron we akaamyer a nan yô, kaa a nan wer, shighe u or lu a zayol ken ivese yô, hemba doon u nana tema vea ikyar u nan u ken ivese la nana lam sha zayol shon, shin nana lam a Orkristu u nan vie tsough tsough, u kwagh u mzehemen u ken ivaa i nan la a gbe nan ishima yô, shin nana lam a mbatamen sha zayol shon. (Titu 2:3, 4) Mbatamen mba ken atôônanongo a Mbashiada mba Yehova mba veren ikyav i dedoo sha gbaa ne. Ka a gba u ortamen nana lam a anmgbian u kwase u ken tiônnongo yô, ve lam henpe ior ve lu yô—er hen Iyou i Tartor nahan.

8. Kanyi i doo u or a er sha u kuran iyol i nan hen ijiir tomo?

8 Hen ijiirtom you kpa palegh akaa a aa na or a hingir u varen a we kôôsôô la. U tesen ikyav yô, aluer ú ngu shin sha ijiirtom kpishi, eren tom imôngo vea kwase shin nomsoor shighe u i kur tom yô, ú ngu wan iyol you ken kwaghbo. Er ú vese kwase shin nom yô, pase ior mba ú eren tom a ve imôngo la wang sha mkaan man sha ieren you wer ú hia a orgen môm ga. Er ú lu Orkristu yô, mayange je ú soo u sôôr kwaghbo sha u hian a mbagenev shin sha hwe man iyolwuhan you ga. (1 Timoteu 4:8; 6:11; 1 Peteru 3:3, 4) Aluer ú ver ufoto mba kwase wou shin nomou man mba ônov ou hen ijiirtom you yô, kwagh ne una wase u kua mba u eren tom a ve imôngo la u fan ér kwagh u tsombor wou gba u ishima. Mayange je de eren kwagh u una na or a soo u hian a we ga, shi de lumun wer or a hia a we kpaa ga.—Yobu 31:1.

“Tema Saan Saan a Kwase u A Doo U Ishima” La

9. Ka aeren a nyi ka a na ve or hii u hian a orgene?

9 U kuran ishima yase la saa sha u palegh akaa a a na se gba ken kwaghbo tseegh ga. Or ka nana hiin u hian vea orgen yô, kwagh la a tese ér kwagh gba nom shin kwase u nan sha mbamgbe mba nan ga. Alaghga tsô kwagh gbe nom a kwase u nan ga, kwase kpa ka nan shi kaan nom u nan akaa. Nom shin kwase la maa nan hii u nengen a orgen—sha ijiirtom shin ken tiônnongo u Kristu—u i lu inja er nan ngu a aeren a nom shin kwase u nan a lu a mi ga yô. Ica a gbaan ga yô nan gba kporom ikyua a or shon, nahan or shon maa nan gba doon nan ishima tsung. Aeren angan nahan cii lumun a kwaghôron u Bibilo ne, ér: “Hanma or ka i mee nan zum u asaren a nan iyol i nan ka a urugh nan a hôn nan la.”—Yakobu 1:14.

10. Nom man kwase vea taver mlu u hen atô ve la nena?

10 Noov man kasev ve nôngo tsung ve taver dooshima u hen atô ve la, sha er vea kuren asaren a ve yô. Asaren ne kua u tesen dooshima ayol a ve shi lun imôngo shi wasen ayol a ve kpaa. Ve de keren orgen ér nana kure mgbe ve ne ga. Sha nahan yô, eren nen akaa imôngo shi var a ikyar ú u ken ivese kpaa. Hide hen sha kwagh u yange na ve orya wou shin kwase wou hii doon we ishima la. Kwase shin nomou ne a hide a doo u ishima vough er shighe u ú zua a na hiihii la nahan. Hen sha ashighe a dedoo a ne luun imôngo la. Er msen hen Aôndo sha kwagh ne. Davidi u a lu orngeren pasalmi la yange zamber a Yehova ér: “Gba ishima i wang ken a mo, Aôndo, shi ver jijingi u he u taver ken a mo.” (Pasalmi 51:10) Kange ishima wer ú ‘tema saan saan a kwase u a doo u ishima sha ayange a uma wou u Aôndo a ne u shin tar la cii.’—Orpasenkwagh 9:9.

11. Mfe man kwaghfan man mkav mba wasen ivese nena?

11 Umbur kpaa wer, mfe man kwaghfan kua mkav mba hange hange sha u maan mlu u ken ivese. I kaa ken Anzaakaa 24:3, 4 ér: “Ka sha kwaghfan i maa ya ye, shi ka sha mkav kpaa i taver un ye; ka sha mfe kpaa i ivin ayou sha akaa a injaa kua a dedoo kpaa ye.” Akaa a injaa a i ivin tsombor u lun saan saan la ka aeren er dooshima man ieren i mimi man mcieaôndo kua jighjigh u nan nahan. Saa or a zua a mfe u Aôndo ve nana kôr cio u lun a aeren ne ye. Nahan yô, doo u nom man kwase vea henen Bibilo kpoghuloo. Kpa, kwaghfan man mkav di gema mba a inja nan je? Ka i gba u or a lu a kwaghfan—ka u yaren tom a mfe u Ruamabera je la—ve nana kôr cio u wan ishima a mbamzeyol mba nan tagher a mi ayange ayange la ye. Or u nan lu a mkav yô ka nan fa shin nan kav mbamhen mba kwase shin nom u nan. (Anzaakaa 20:5) Yehova ôr kwagh sha ikyev i Solomon ér: “Wan wam ver ishima sha kwaghfan wam, ver ato sha mkav wam.”—Anzaakaa 5:1.

Shighe u Ne Lu ‘Yan Ican’ Yô

12. Er nan ve i taver se er i hii ve noov man kasev ve tagher a mbamzeyol ken ivaa ve ga?

12 Hanma ivese yô ngi a mbamzeyol mba i. Bibilo kpa kaa ér noov man kasev vea “ya ican ken iyol.” (1 Mbakorinte 7:28) Ishimanyian man angev kua tôvacan cii vea fatyô u nan mba ve vese ayol ave la ityough ki nanden. Nahan kpa, er ne eren kwagh ayol a en sha mimi shi i sar ne u eren kwagh u doon Yehova yô, shighe u ne tagher a mbamzeyol yô doo u ne tema ne nenge sha mi.

13. Doo u nom man kwase vea time sha akaa a nyi nahana?

13 Kpa aluer zayol ngu ken ivese sha ci u nom nzughul a kwase na, kwase kpaa eren a nom na sha inja ga di ye? Aluer kwagh ngu nahan yô, ve nôngo kwagh tsung ve sôr zayol la. U tesen ikyav yô, alaghga tsô nom lamen a kwase na sha inja ga, kwase kpa sha zwa la, nahan kwagh ne hingir ikye ve. (Anzaakaa 12:18) Er se vande nengen ken ngeren u ken ijime la nahan, kwagh ne ka a va a zayol hen atô u kwase vea nom u nan. Injakwagh igen ken Bibilo kaa ér: “Guda u teman ken taaikyôngo, a u teman a kwase u iyongo kua u wan tswam.” (Anzaakaa 21:19) Aluer ú ngu imba kwase u i er kwagh na heen ne yô, pine iyol you wer: ‘Ieren yam ne na yô ka i taver nomom u lun vea mo?’ Bibilo wa noov kwagh ér: “Kasev enev ve̱ doo ne asema, de yuwen nen ve ga.” (Mbakolose 3:19) Wea lu nom yô pine ase iyol you wer: ‘Ka saren kwase wam u keren msurshima ijiir i genegh sha ci u m eren a na sha dooshima ga yumu?’ Kwagh ne a de lun ityôkyaa i ia na or nana er idya ga. Kpa hemba doon u nom a tema vea kwase na ve lam sha zayol u ve lu a mi la, sha ci u aluer ve wa ikyo ga yô, alaghga vea hingir u eren idya.

14, 15. Hii nan ve u or keren msurshima ken won u ivesegh la a been a zayol mba ken ivese ga?

14 Aluer or ngu keren msurshima ken won u ivesegh yô, nana fatyô u sôron mbamzeyol mba ken ivese ga. Aluer or ngu eren nahan yô, kwagh la una za kure a nan nena? Kwagh ne ka a va a ivese i he man i hemban doono? Alaghga mbagenev vea hen nahan. Vea hen ér, ‘or ne ngu a aeren a m soo mer nomom shin kwase wam a lu a mi yô.’ Kpa imba mhen la ka u kpeegh, sha ci u antior u nan undu ikyar u nan u ken ivese shin nan kaa a we ér u̱ undu ikyar ú u ken ivese yô nan ngu a zayol u vesen je, nan ngu a ikyo i wan sha mtsegh u ivesegh ga. Shi u henen ér u eren nahan la una na ivese ia doo la ka sha mi ga.

15 Mary u i vande ôron kwagh na sha jime la yange hide hen sha kwagh u ieren na ia va a mi la, kua er una va hingir u vihin ikyaryan na vea Aôndo shin una na orgen nana vihi ikyaryan i nan vea Aôndo yô. (Mbagalatia 6:7) Á kaa ér: “Er m hii u henen sha mdoo u or u eren tom vea nomom imôngo la lu doon mo ishima yô, m mase kaven mer, or ne yange una soo u fan mimi je kpa, m lu yangen un. Ieren i bo ia bende a mbagenev, shi ia na ve gbev mbu nôngon je kpaa!”—2 Mbakorinte 6:3.

Kwagh u Vesen u Una Wase Se Yô

16. Idya i eren ngi i va a nyi?

16 Bibilo ta se icin ér: “Ityumbuzwaagh i kwase u u fe nan ga la, ngi nende er anende a ikpayou nahan, man zwa u nan kpaa hemba leghem a mkurem, kpa mkur u nan yô, yua er kon u yuan nahan, er sanker u esen akur ahar nahan.” (Anzaakaa 5:3, 4) Mkur u aeren a bo la vihi kpen kpen, shi aa fatyô u wuan or je kpaa. Kwagh ne kua imoshima i wang ga man iangev mbi tsaren sha idya man ishimavihin i or u kwase u nan shin nom u nan a er idya la kpaa. Sha kpôô yô, kwagh ne ka ityôkyaa i vesen i i doo u or a palegh idya i eren yô.

17. Kanyi i lu kwagh u vesen u a ne ve i doo u nom man kwase vea vihi ivaa ve sha idya ga?

17 Yehova u a lu Orhiin ivese shi a ne nom man kwase tahav mbu yaven ayol a ve la venda idya i eren. Nahan ka ityôkyaa i vesen i i ne ve idya i eren i lu kwagh u bo je ne. Yange ôr sha ikyev i profeti Malaki ér: “Me kporom her a ven sha u ôron ijir, Me lu Orshiada fese je sha . . . udyambaiorov.” (Malaki 3:5) Anzaakaa 5:21 pase kwagh u Yehova a nenge a mi ken ior yô, ér: “Aeren a or nga sha ashe a TER, ka A kar igbenda i nan cii.” Sha mimi yô “akaa cii nga gbar gbar, i tar a tar a kpaa sha ashe a Wen u kwagh a zough se a Na la.” (Mbaheberu 4:13) Nahan yô, aluer or er idya man nan zua a angev ga shi mlu u nan vea ikyar u nan u ken ivese la una vihi ga je kpa, mlu u nan vea Yehova yô vihi, man ka kwagh u vesen u a na ve i doo u se eren kwagh sha mimi a or wase u ken ivese je la.

18, 19. Kanyi se hen sha kwagh u Yosev man kwase u Potifar?

18 Kwagh u Yosev, wan u tertamen Yakob la tese kwagh u vesen u ka a na or palegh idya i eren yô, ka msar u ka i sar nan u lun ken bem vea Aôndo la. Er doo Potifar, or u eren tom ken ya u Farao a Yosev yô, a wa un ya na cii sha ikyev. Yosev shi “kuma ashe, doo ashe kpaa,” nahan gba saren kwase u Potifar a na. Tsô kwase la gba meen Yosev ér a yav a na, kpa fatyô ga. Kanyi yange i na ve Yosev venda imeen laa? I ôr se ken Bibilo ér: “A venda, a kaa a kwase u ter na la er: Nenge, er mo m lu a terem yô, . . . ma kwagh kpaa, a yangem ga, saa we tseegh, sha ci u we u ngu kwase na; a er nan man me er kwaghbo u vesen ne, me er Aôndo isholibo nahana?”—Genese 39:1–12.

19 Yosev u lu kwav la yange hôngor iyol na ga, gadia a venda u yaven a kwase u orgen. Í kaa a noov ken Anzaakaa 5:15 ér: “Kese mngerem shin zuar wou iyol you, ma, man mngerem ma kuwan kpaa shin ijôr you.” Palegh u lun kôôsôô a orgen u nan lu kwase wou shin nomou ga yô. Nôngo tsung sha u taver dooshima u a magh ú vea kwase wou shin nomou la, shi nôngo tsung sôr nyityô zayol u ne tagher a mi ken ivese cii. A lu nyi je ia er kpa, “Ember kwase wou u sha uye la.”—Anzaakaa 5:18.

Ú Hen Nyi?

• Orkristu nana hingir u hian a orgen a mfe u nan shio nena?

• Ka akaawan a nyi aa wase or nana palegh u hian a or u nan vese nan ga laa?

• Shighe u mba ve vese ayol a ve ve tagher a zayol yô, kanyi i doo u vea eree?

• Kanyi i lu kwagh u vesen u a ne ve i doo u nom man kwase vea vihi ivaa ve sha idya ga?

[Study Questions]

[Picture on page 12]

Kwagh u vihin yô, ‘ijiirtom ka i hingir ijiir i hian a ior’ her

[Picture on page 14]

‘Ka sha mfe i ivin ayou sha akaa a dedoo ye’