Na Yehova Icivir Sha U Eren Kwagh Sha Icivir

“Tom [u Yehova] ka u icivirigh man u engem kpishi kpaa.”—PS. 111:3.

1, 2. (a) U pase inja i “icivir” wer nyi? (b) Ka mbampin mba nyi se time sha mi ken kwaghhenen nee?

 SHIGHE u i pine kwagh u a lu ‘icivir’ yô, wankwase ugen u kuman anyom pue u i yer un ér Madison yô na ikyar fese ér ka “u wuhan iyol tsembele.” A shi nan kpa, wankwase u kpeghee ne yange fa er Bibilo i kaa ér Aôndo “haa icivir man iengem iyol” ga. (Ps. 104:1) Saa or a wuha iyol tsembelee ve uumace vea nenge ér nan ngu a icivir ye. U tesen ikyav yô, apostoli Paulu yange soo ér kasev Mbakristu ve “wuhan ayol a ve daalaa [shin tsembelee,] i̱ lu sha kwaghfan man akuma akuma kpaa, i̱ de lu sha gbatyo u gban, shin sha zenaria shin sha utagbede shin sha akondo a taver ishe kpaa ga.” (1 Tim. 2:9) Kpa ieren i sha icivir i i ve Yehova a ‘icivir man iengem’ la hemba di u wuhan iyol sha inja tseegh la.—Ps. 111:3.

² Ken Bibilo yô, a fatyô u geman ishember i ken zwa Heberu i i til sha ityough ki “icivir” la kpaa ér “iengem” shin “shagba” shin “iwuese.” Dikishenali igen pase inja i ishember i “icivir” la ér ka “mciem kua ishoon man ishughun i ior ve ne Aôndo, gayô ior mbagenev la.” Man ka Yehova tswen a kom u se na un icivir i hemban shi se cia un kpaa ye. Er se lu mbacivir Aôndo mba se tsegh ayol a ase sha ci na yô, doo u iliam man ieren yase cii ia na un icivir. Kpa, uumace mba tesen icivir sha ci u nyi? Se mba nengen a icivir man iengem i Yehova ken igbar nena? Doo u icivir i Aôndo la ia bende a vese nena? Se hen nyi hen Yesu Kristu sha kwagh u nan mbagenev icivir laa? Man se tese icivir er Aôndo nahan nena?

Se Fatyô u Lun a Ieren i Civirigh sha ci u Nyi?

3, 4. (a) Doo u se vengese icivir i i ne se ne nena? (b) Pasalmi 8:5-9 ôr kwaghôron u profeti sha ana? (Nenge ngeren u shin kpe la kpaa.) (c) Ka unô Yehova na ve icivir sha ayange a tsuaa laa?

³ I er uumace cii sha ibeen i Aôndo, nahan vea fatyô u eren kwagh sha icivir. Yehova yange er kwagh a or u hiihii la sha icivir sha u wan un tar cii sha ikyev. (Gen. 1:26, 27) Er yange or va gba ken kwaghbo, nan kera lu vough ga nahan kpa Yehova wa nan tar sha ikyev her. Sha nahan yô, Aôndo shi “cir” or iengem. (Ôr Pasalmi 8:5-9.) * Icivir i Aôndo a ne or la na yô, doo u se kpa se vengese sha icivir, inja na yô se wuese icighanti u Yehova la sha mcie.

⁴ Yehova hemban nan mbacivir un icivir. Aôndo yange na Abel icivir sha u lumun nagh nagh, kpa gema venda ku anngô na, Kain.  (Gen. 4:4, 5) Yange i kaa a Mose ér a ‘pande icivir na a na’ Yosua, u gba u una kar a hemen Mbaiserael la. (Num. 27:20) Bibilo ôr kwagh u Solomon, wan u Davidi ér: “TER kende a Solomon sha kpishi sha ishigh ki Iserael cii, A na un icivir i tor i ma tor ugen u nan vande a na ken Iserael nan lu a zua a mi nahan ga yô.” (1 Kron. 29:25) Aôndo una na Mbakristu mba i shigh ve mkurem mba a va nder ve mbara icivir i hemban la, gadia ve pase “iengem i icivir i tartor Na la” sha mimi. (Ps. 145:11-13) Er ve lu wuese Yehova yô, ikpela i “iyôngo igen” i Yesu la kpa hingir u zuan a tom u civirigh.—Yoh. 10:16.

Se mba Nengen a Icivir man Iengem i Yehova ken Igbar

5. Icivir i Yehova kehe kuma nena?

⁵ Orngeren pasalmi Davidi yange wa icam u tesen er Aôndo a hembe, kpa or nan ndahar nahan ér: “TERE, Ter wase, iti You ngi a icivir sha won, gande cii, We u U ver iengem You sha Usha” la. (Ps. 8:1) Yehova Aôndo hemba icivir sha won cii, man icivir na ka i tsôron gbem sha won, gadia cii man gba “Sha man tar” kpa lu a icivir, shi shighe u una kure awashima na u vesen, una gema tar cii ua hingir paradiso shi tsombor u uumace kpa ua hingir vough la kpa una za hemen u lun a icivir gbem sha won.—Gen. 1:1; 1 Kor. 15:24-28; Mpa. 21:1-5.

6. Orngeren pasalmi kaa ér Yehova haa icivir iyol sha ci u nyi?

⁶ Shighe u orngeren pasalmi u cian Aôndo la nenge a asan sha kwavaôndo tugh mondo engem doo kenger er ka “akaa a injaa” la yô, kwagh la kôr un ken ishima tsung. Er kpiligh orngeren pasalmi la iyol sha ci u Aôndo a “samber Usha er ka tenti nahan” yô, a ôr kwagh u Yehova ér a haa icivir man iengem iyol sha ci u a fe tom u gban akaa yô. (Ôr Pasalmi 104:1, 2.) Se mba nengen a icivir man iengem i Orgbanakaa u i nengen a na ga la ken akaa a á gbe la.

7, 8. Ka icivir man iengem i Yehova i nyi se nengen a mi sha kwavaôndo?

⁷ U tesen ikyav yô, hen ase sha kwagh u ijuku-asan i tar wase kpa ú lu ker, í yer i ér Milky Way la. Ijuku-asan ne ngi a asan kpishi kua iyange man ajiir a ningir iyange a lun er tar nahan man tar u se lu shin u ne kpaa. Tar wase ne ngu ken ijuku-asan ne vough er an-ishange inya u hen waarawa u hen kpezege-mnger nahan. Man ijuku asan ne tseegh kpa ngi a asan ker je hemba biliôn 100! Aluer kape ú fatyô u ôron asan man u ngu ôron hanma ishan ken hanma sekônd a u memen shio ken ahwa 24 sha hanma iyange yô, a tôô u anyom a hemba er 3,000 nahan ve u kôr cio u ôron asan biliôn 100 ye.

⁸ Ijuku-asan i tar wase kpa ú lu ker ne tseegh kpa ngi a asan ker je hemba biliôn 100, man gema sha won jimin cii di ye? Mbatimen sha akaa a sha kwavaôndo ker ahaba ér, ijuku-asan i tar wase kpa ú lu ker ne ka di môm ken azuku-asan a a lu iyenge er hii biliôn 50 zan zan biliôn 125 la tsô. Ka asan a me a lu sha won ciilii? Iyenge i asan ngee je gande mhen wase. Nahan kpa Yehova yô, ngu a “ôr iyenge i asan, A ii a ati cii” je. (Ps. 147:4) Ka wea nenge er Yehova a hee imba icivir man iengem ngila iyol nahan, i lu u pe wuese iti na i hemban la ga he?

9, 10. M-ne u Orgban se a ne se bredi la kende a kwaghfan na sha nena?

⁹ Se mem nen kwagh u asan hegen se ôr nen kwagh u bredi. Yehova gba “Sha man tar” tseegh ga kpa ‘ne ortanivor ivor, shi ne bredi sha ci u kwaghyan’ kpaa. (Ps. 146:6, 7; 2 Kor. 9:10) Se mba nengen a ‘icivir man iengem’ i Aôndo ken ityom na i vesen la, kua iyiav mbi a ne se mbi i eren bredi a mi la kpaa. (Ôr Pasalmi 111:1-5.) Yesu yange tese mbadondon un ér ve eren msen ér: “Na se kwaghyan wase nyian u a lu sha ci u ayange ayange la.” (Mat. 6:11) Ken zwa Heberu yô, ishember i Yesu yange yar tom a mi la ka bredi, nahan a fatyô u kaan ér “Na se bredi wase nyian u a lu sha ci u ayange ayange la.” Bredi yange lu kwaghyan u hange hange u ior mba sha ayange a tsuaa kua Mbaiserael cii yaan yô. Er bredi a lu kwaghyan u or a ngôôr eren un ga nahan kpa, gbenda u ilyôghonough mbi i eren bredi a mi la ka mbi  nungwa imôngo, i hingir bredi la ka kwagh u taver u fan kpishi.

¹⁰ Sha ashighe a i ngeren Bibilo la, Mbaiserael ve tôô alakema gayô shair kua mngerem ve nungwa maa ve er bredi. Ashighe agen yange ve nungwa kwa sha bredi u ve lu eren la. Akaa ne cii ka a nungwa imôngo a hingir u duen a kwagh u doon kpishi. Kpa gbenda u akaa ne cii a eren tom ken mzough la jighilii yô se fa ga. Shi gbenda u bredi a soghon ken iyol yase la kpa ka kwagh ugen u a kpilighyol u henen sha mi yô. Kwagh ne na yô, orngeren pasalmi wa icam ér: “Kpash! TERE, ityom You ngi atô kposo kposo, U er i cii sha kwaghfan”! (Ps. 104:24) Ka u pe wuese Yehova er orngeren pasalmi nahan kpa?

Icivir man Iengem i Aôndo Ngi Benden a We Nena?

11, 12. U gbidyen kwar sha ityom i Aôndo la una bende a vese nena?

¹¹ Saa se lu mbatimen sha akaa a sha kwavaôndo keng ve a kpiligh se iyol a asan a sha kwavaôndo tugh ga, shi gba u se lu mbatôvonkwaghfan u sangen yeke keng ve bredi una doon se ga. Kpa aluer se soo u wuese mhembe u Orgban se yô, doo u se tôô shighe se hen sha ityom i a er la. Doo u imba kwargbidyen ne ua bende a vese nena? Doo u ua bende a vese vough er u henen sha ityom i Yehova igen kpa una bende a vese nahan.

¹² Davidi wa icam sha kwagh u akaa a vesen a Yehova er sha ci u ior Nav la, ér: “Me pase kwagh u iengem i icivir You i hemban la, man shi aeren a Ou a kpilighyol” la. (Ps. 145:5) Se mba pasen ityom i Yehova ne sha u henen Bibilo shi gbidyen kwar sha kwagh u se hen ker la. Nahan kanyi ka i due ken kwargbidyen nee? Ka sea er nahan yô, se seer wuese icivir man iengem i Aôndo la. Nahan yô, ka se na Yehova icivir a Davidi imôngo, se kaa ser: “Me pase mhembe Wou er U hembe cii yô.” (Ps. 145:6) U gbidyen kwar sha ityom i vesen i Aôndo la una seer taver ikyar i se ye vea Yehova la, shi kwagh ne una na yô a maa se iyol u ôron mbagenev kwagh na saan saan man sha gbashima kpaa. U ngu pasen loho u dedoo ne sha gbashima sha er u wase mbagenev kpa ve va wuese icivir man iengem kua mhembe u Yehova Aôndo kpa?

Yesu Tese Icivir i Aôndo Vough

13. (a) Daniel 7:13, 14 tese ér Yehova na Wan na nyi? (b) Er i na Yesu Tor nahan kpa, yange eren a mba ve lu sha ikyev na la nena?

¹³ Wan u Aôndo, Yesu Kristu kpa yange pase loho u dedoo sha gbashima, nahan na Ter na u sha la icivir. Yehova na Wan na u môm môm la icivir sha u nan un ‘tor sha won cii man tartor.’ (Ôr Daniel 7:13, 14.) Nahan kpa Yesu kende a iyol na sha ga. Kpa un ka Orhemen u zungwen mhôônom, u a fe mbamyen mba ior mba a hemen ve la shi a ne ve icivir yô. Ikyav i tesen yô, nenge ase er Yesu u i tsegh un Tor la yange eren  kwagh a ior mba kwagh ve doo mbagenev ishima ga shi ve ta ve kera kpaa la.

14. Yange i nengen mbaamandev ken Iserael u tsuaa la nena?

¹⁴ Mbaamandev mba sha ayange a tsuaa la yange ve kpe ku u nyoon kure kure. Imande yange i samber ve iyol kure kure zan zan i kar cirin ve iyol cica cii. Yange i taver u been or imande vough er u nderen or shin ku nahan. (Num. 12:12; 2 Utor 5:7, 14) Yange i nengen mbaamandev cii ér mba wang ga, nahan ior nyaghen ve shi i dugh ve hen ityô kera, ve lu ve tseegh. Nahan vea zaan ape ior ve lu yô, i gba u vea yôôn ér: “Wang ga, wang ga!” (Lev. 13:43-46) Orimande yange nan lu vough er orkpen nahan. Akaangeren a mbatesen tese ér yange i na orimande ian i van ikyua a orgen kuman er aseva ataratar nahan tseegh. I kaa ér orgen u lu orhemen u kwaghaôndo yange una nenge a orimande ica je kpa, a gba keren nan awen ér nana̱ de ve ikyua a na ga.

15. Yesu yange er kwagh a orimande ugen nena?

¹⁵ Kpa nenge ase gbenda u Yesu er kwagh a orimande ugen u va zamber a na ér a bee un imande la. (Ôr Marku 1:40-42.) Yesu yange zenda orimande la ér a yem sha ga, kpa er kwagh a or u ior nyaghen un la sha mhôôn man sha icivir kpaa. Yesu yange nenge ér or la ngu kunya kunya shi gba u a wase un kpaa. Er ishima mgbegha Yesu ker yô, a er kwagh sha mhôônom ma ma kôr un la. Yange naregh uwegh, bende orimande la iyol, shi bee un imande kpaa.

16. Gbenda u Yesu eren kwagh a mbagenev la tese u nyi?

¹⁶ Er se lu mbadondon mba Yesu yô, se dondo gbenda u Yesu naan mbagenev icivir vough er Ter na la nena? Gbenda môm u eren kwagh ne yô, ka u se fan ser hanma orumace cii, a lu nyi ian je nana lu sha mi shin nana lu gbong gbong shin nana lu uange shin nana bee iyol shin nana bee iyol ga kpa, gba u se na nan icivir. (1 Pet. 2:17) Hemba doon u mba ve lu sha ian i nengen sha mbagenev, er noov man mbamaren kua mbatamen mba ken Kristu nahan, vea naan mba ve lu sha ikyev ve la icivir sha er vea wase ve vea lu a iciviryolough ve her yô. Bibilo tese ér gba u Mbakristu cii vea naan mbagenev icivir. I̱ kaa ér: “Doo nen ayol a en tsung sha dooshima, hemen nen sha u nan ior icivir.”—Rom. 12:10.

Eren Kwagh u Civirigh ken Mcivir

17. Se hen nyi ken Bibilo sha kwagh u tesen icivir shighe u se lu civir Yehova laa?

¹⁷ Doo u se hemba veren ishima u tesen ieren i civirigh shighe u se lu civir Yehova yô. I ôr ken Orpasenkwagh 5:1 ér: “Ver ishima sha nguhar wou zum u u zaan hen iyou i Aôndo yô.” Yange i kaa a Mose man Yosua ér ve tsua akôv shin angahar a ve kera shighe u vea zaan hen icighanjiir yô. (Eks. 3:5; Yos. 5:15) Yange gba u vea er nahan sha u tesen icivir. Upristi mba ken Iserael kpa yange gba u vea koron afo a pupuu vea huan sha u “cirin idyelegh ve.” (Eks. 28:42, 43) Ikyondo i ve huan la i cir alegh  a iyolough a ve a ken myer la shighe u vea naan nagh sha atse a nanden nagh la. Kasev man ônov mba upristi kpa yange i gba u vea eren kwagh sha icivir er upristi nahan.

18. Se mba tesen icivir ken mcivir u se civir Yehova la nena?

¹⁸ Nahan yô, u tesen icivir ken mcivir wase la wa u nan Aôndo icivir shi eren a mbagenev sha icivir. Gba u se eren kwagh sha icivir keng ve mbagenev kpa vea naan se icivir ye. Gba u icivir i se tesen la ia lu i sha ikparashe ga. Hemba doon u ieren i civirigh la ia due ken ishima yase. (1 Sam. 16:7; Anz. 21:2) Doo u ieren i civirigh la ia bende a uma wase jimin cii kua ieren yase a mbagenev man gbenda u se nengen ayol a ase la kpaa. Jighilii yô, gba u se eren hanma kwagh cii sha icivir kua iliam yase kpaa. Hanma shighe u se lu eren kwagh a ior shin se lu wuhan iyol shin se lu eren hwe cii, gba u se umbur kwaghwan u apostoli Paulu ne. A kaa ér: “Se mba nan ityôkwagh i nôngon gbev sha ma gbenda môm je ga, sha u i̱ de teren tom wase sha kwagh u dang ga yô, kpa se mba pasen ayol a ase ken akaa cii je er se lu mbatomov mba Aôndo yô.” (2 Kor. 6:3, 4) Se mba “hingir kwagh u hweegh sha ityesen i Aôndo Oryiman wase sha akaa cii.”—Titu 2:10.

Za Hemen u Eren Ieren i Civirigh

19, 20. (a) Kanyi i lu gbenda u hemban doon u nan mbagenev iciviri? (b) Doo u se kange ishima u eren nyi sha kwagh u nan mbagenev iciviri?

¹⁹ Mbakristu mba i shigh ve mkurem, ve lu “mbaôronkwagh sha ci u Kristu” la mba tesen icivir. (2 Kor. 5:20) “Iyôngo igen,” i i lu suen mba i shigh ve mkurem la kpa mba yôôn angwe u Tartor u Mesiya sha icivir. Or u ôron kwagh sha ci u tar u nan shin or u nan lu ashe a tar u nan ka nan ôr kwagh u tar u nan wang man sha icivir kpaa. Sha nahan yô, doo u se kpa se ôr kwagh u hemen u Aôndo kua Tartor na gbar gbar man sha icivir kpaa. (Ef. 6:19, 20) Man shighe u ka sea pase mbagenev “loho u dedoo” yô, ka i lu icivir je se naan ve ye—Yes. 52:7.

²⁰ Doo u se kange ishima u nan Aôndo icivir sha u eren ieren i icivirigh. (1 Pet. 2:12) Se naan nen Aôndo icivir gbem shi se lu nen a icivir sha gbenda u se civir un la shi se naan mbacivir a vese imôngo kpa icivir. Aluer se er nahan yô, a doo Yehova u a hee icivir man iengem iyol la aa gbenda u se civir un la.

[Footnote]

Ú Na Mlumun Wer Nyi?

• Doo u iwuese i se lu a mi sha iengem man icivir i Yehova la ia bende a vese nena?

• Gbenda u Yesu er kwagh a orimande ugen sha icivir la tese se nyi?

• Se wuese Yehova sha igbenda i civirigh nena?

[Study Questions]

[Picture on page 12]

Yehova yange na Abel icivir nena?

[Picture on page 14]

Se mba nengen a ityom i vesen i Yehova la, kua m-ne u a ne se kwaghyan la kpaa

[Picture on page 15]

Gbenda u Yesu er kwagh a orimande ugen sha icivir la tese u nyi?

[Picture on page 16]

U tesen icivir ken mcivir wase la wa u nan Yehova icivir