Tingataya mtima asani munyidu watama matenda ngakusuzgika maŵanaŵanu. Kweni tingalongo kuti titimuŵanaŵaniya asani titimuwovya kukunthiyapu matenda ngo. Kumbi tingachita wuli venivi?

‘Muŵi mpusu kuvwa.’​—YAKOBE 1:19.

Chinthu chamampha ukongwa cho mungachita kuti muwovyi munyinu nkhumuvwisiya asani wakhumba kukambisana namwi. Mutenere cha kufipa mtima kuti mukhumbika kumuka chechosi cho iyu wangakamba. Muwovyeni kuziŵa kuti mutimuvwisiya kweniso kuti mutimuŵanaŵaniya. Yesesani kuvwisa mo iyu wavwiya ndipu mungamuyeruzganga cha. Ziŵani kuti nyengu zinyaki wangalongoro bweka ndipu pavuli paki wangajimba mulandu ndi vo wangulongoro.​—Yobu 6:2, 3.

‘Muŵapembuzgengi.’​—1 ATESALONIKA 5:14.

Munyinu wangafipa mtima pamwenga wangajivwa kuti ngwambula kukhumbika. Kweni asani mutimusimikiziya kuti mutimuŵanaŵaniya mungamupembuzga kweniso kumuchiska chinanga kuti muziŵa cha kuti mukambengenji.

“Bwezi chayilu litanja nyengu zosi.”​—NTHANTHI 17:17.

Mumuwovyengi. Mumalu mwakuŵanaŵana ŵaka mo mungamuwovye, mufumbeni vo wakhumba kuti mumuchitiyi. Asani munyinu watondeka kukamba vo wakhumba kuti mumuchitiyi, sachizgani vo mungachitiya limoza nge kuluta kuchitembera. Pamwenga mungamuwovya kuchigula vinthu, kunozga  panyumba ndipuso ntchitu zinyaki.​—Agalatiya 6:2.

“Muzikirengi.”​—1 ATESALONIKA 5:14.

Ndi nyengu zosi cha po munyinu wangakukambiyani mo wavwiya. Musimikiziyeni kuti mwazamuvwisiya pa nyengu yo wazamukhumba kukambisana namwi. Chifukwa cha matenda ngo wenangu iyu wangakamba pamwenga kuchita vinthu vo vingakuguŵisani. Kwambula kuziŵika umampha wangasintha vo mwapangana. Muzikirengi kweniso mumuvwisengi pa nyengu yo mutimuwovya.—Nthanthi 18:24.

“Nditesesa kuti ndije bwezi lakuthembeka lo wangakambisana nalu nyengu zosi. Chinanga kuti ndingawovya viŵi cha pa suzgu laki, kweni nditesesa kuvwisiya vo iyu wakamba. Nyengu zinyaki iyu wakhumba ŵaka kuti munthu wamuvwisiyi, ndipu venivi vitimuchitiska kuti wavwengi umampha.”​—Farrah, a yo mubwezi waki watama matenda ngakusuzgika kurya, kufipa ukongwa mtima kweniso kusuzgika ukongwa maŵanaŵanu.

“Mubwezi wangu munyaki ngwalisungu ukongwa ndipuso watindichiska. Wangundidaniya kunyumba kwaki kuti nkharyi chakurya chakunowa. Iyu wangulongo kuti watindiyanja ukongwa ndipu wanguchitiska kuti ndifwatuki kumukonkhoske mo ndivwiya. Venivi vingundichiska ukongwa!”—Ha-eun, yo watama matenda ngakusuzgika ukongwa maŵanaŵanu.

“Kuzikira nkhwakukhumbika ukongwa. Asani muwolu wangu wachita chinthu chinyaki cho chandiguŵisa ndiziŵa kuti ntchifukwa cha matenda, wachitiya dala cha. Venivi vitindiwovya kuti ndilekengi kukwiya ndipuso kuti ndimuŵanaŵaniyengi.”​—Jacob, yo muwolu waki watama matenda ngakusuzgika ukongwa maŵanaŵanu.

“Muwolu wangu watindiwovya kweniso watindichiska ukongwa. Asani ndafipa mtima ukongwa iyu watindichichizga cha kuchita vinthu vo ndikhumba cha kuchita. Mwaviyo nyengu zinyaki nayu waleka kuchita vo wakhumbanga kuchita. Iyu ngwakuzirwa ukongwa kwaku ini chifukwa ngwakujinora kweniso we ndi mtima wakupaska.”​—Enrico, yo watama matenda ngakufipa mtima ukongwa.