Skip to content

Skip to table of contents

Nzyobaamba Bazyali

Nzyobaamba Bazyali

Nzyobaamba Bazyali

Mbobayaabukomena bana banu, ino mbuti mbomukonzya kubagwasya kwiiya mbociyandika kulibombya? Mbuti mbomukonzya kubayiisya milawo iili kabotu? Amubone bazyali bamwi bazwa mumasi aaindene-indene mbobaamba.

KUYANZANA ABAMWI ALIMWI AMILIMO YAAŊANDA

“Ciindi notulya antoomwe alimwi akubandika mbobwabede buzuba, mwana umwi aumwi ulaiya mbociyandika kuswiilila. Ciindi nobatubona katuswiilila cakukkazyika moyo, cibapa kuba aabulemu.”—Oobu mbobakaamba ba Richard, baku Britain.

“Cilakkomanisya kubona bana kabeendelezyanya cabulemu, alimwi akubabona kababamba twaambo kakunyina lugwasyo lwesu, ikuti naa kwaba penzi akati kabo. Alimwi balalikwaya kubandika abantu bapati.”—Oobu mbobakaamba ba John, baku South Africa.

“Akaambo kakuti tandilondokede, zimwi ziindi ndilacita zyintu cakutayeeyela, zyalo zibanyemya bana bangu. Kuti naa ndacita oobo, ndeelede kulilekelela.”—Oobu mbobakaamba ba Janelle, baku Australia.

“Tulabayiisya bana besu kucita milimo yaaŋanda. Kuyiisya bana kubelekela bamwi cigwasya kuti zyintu kazyeenda kabotu mumukwasyi, alimwi eeci cilabagwasya bana kukkutila.”—Oobu mbobakaamba ba Clive, baku Australia.

“Tacili cuuba-uba, pele cilayandika kubayiisya bana mbociyandika kuswiilila, kuba abulemu, alimwi akulekelelana.”—Oobu mbobakaamba ba Yuko, baku Japan.

BULONDO ALIMWI ABUUMI BUBOTU

“Ciindi bana besu nibakali baniini, twakabayiisya kuti kabalisanzya alimwi twakacita oobu munzila yakuti kacikkomanisya kwiinda mukubapa nsipa iipangidwe mbuli cidooli, akuti kababelesya zisaka zyakusambya zili mbuli zidooli.”—Oobu mbobakaamba ba Edgar, baku Mexico.

“Ciindi nitwakali kukkala aŋanda aanyina pompi yameenda, ndakali kubikka cigumbuli cameenda alimwi ansipa abusena mpozikonzya kulibonya kutegwa katucikonzya kusamba kumaanza katutananjila muŋanda.”—Oobu mbobakaamba ba Endurance, baku Nigeria.

“Bana besu tulabapa zyakulya zipa busani buzuba abuzuba, alimwi tulabaambila ncociyandika kulya zilyo zili boobu. Bana balayandisisya kuzyiba mbozijikwa zyakulya, aboobo tujikila antoomwe. Alimwi ciindi eeci ncotucitila antoomwe zyintu cilatugwasya kuti katubandika.”—Oobu mbobakaamba ba Sandra, baku Britain.

“Mbuli bazyali, tulasola kuba cikozyanyo cibotu caboola kumakani aakunyanyaasya mubili kwiinda muzisobano, nkaambo kulayandika. Bana besu balayanda kulunduka-lunduka, kusaya, kusobana bbola, alimwi akuccovwa ncinga antoomwe mbuli mukwasyi. Balazyiba kuti kunyanyaasya mubili takuyandiki buyo, pele kulakkomanisya.”—Oobu mbobakaamba ba Keren, baku Australia.

“Bana ncobayandika kapati nkujana ciindi cakuba abazyali babo. Kunyina cintu cimbi—naaba mali, zipego naa kuunka kubusena bwakulikkomanisya—cikonzya kubakkomanisya kwiinda kuba aciindi cakuba abazyali. Ndibeleka buyo mafwumo-fwumo ciindi bana nobacili kucikolo. Mpoonya kumazuba ndilajana ciindi cakuba ambabo.”—Oobu mbobakaamba ba Romina, baku Italy.

LULAYO

“Twakajana kuti kunyina nzila mbotu yakulailila bana, lulayo lulacinca kweelena abukkale. Zimwi ziindi kupa lulayo kuyandika kubandika amwana cakukkazyika moyo alimwi zimwi ziindi kuyandika kumukasya buya zyintu nzyakkomanina kucita.”—Oobu mbobakaamba ba Ogbiti, baku Nigeria.

“Tulabaambila bana besu kuti baainduluke malailile ngotwabapa kutegwa tubone naa baamvwisya. Kumane, tulacita kweelena anzyotwabaambila. Kuti katuyanda kuti bana besu kabatuswiilila kwiinda mukucita kweelana ambotubalailila, swebo tweelede kucita lubazu lwesu kwiinda mukutabalekelela ikuti naa balubizya.”—Oobu mbobakaamba ba Clive, baku Australia.

“Ndakajana kuti cilagwasya kufwugama ciindi nondibandika abana bangu, kutegwa tweelane. Eeci cipa kuti kabandiswiilila. Alimwi cilabagwasya kubona mbondilibonya kubusyu, calo cipa kuti bazimvwisye nzyondaamba.”—Oobu mbobakaamba ba Jennifer, baku Australia.

“Tulasoleka kutabaambila bana besu kuti, ‘Tamumvwi,’ nokuba kuti zimwi ziindi tabamvwi ncobeni. Tatubanyemeni bana besu akati kabeenzinyina. Tulabandika ambabo cakaumu-umu naa kubaitila ambali.”—Oobu mbobakaamba ba Rudi, baku Mozambique.

“Bana balafwambaana kuyungwa, alimwi balayanda kwiiya bamwi. Akaambo kaceeci tobazyali tweelede kubagwasya bana kuti kabatayungwi abasicikolonyina, zyintu nzyobaswiilila akweebelela, alimwi amubukkale boonse, kutegwa kabalilemeka kweelana ambobayiisyigwa. Imalailile mabotu alabagwasya kukaka kucita cintu cili coonse citaluzi.”—Oobu mbobakaamba ba Grégoire, baku Democratic Republic of the Congo.

“Kupa lulayo kweelede kucitwa calubomba, kukkazyika moyo, alimwi acakutacinca-cinca. Bana beelede kuzyiba cikonzya kucitika ikuti naa balubizya, alimwi akuti tamukacinci pe.”—Oobu mbobakaamba ba Owen, baku England.

Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 14

“Mutanoobanyemyi bana banu, kutegwa batatyompwi.”—Bakolose 3:21

[Kabbokesi/Cifwanikiso icili apeeji 15

MAKANI AAJATIKIZYA MUKWASYI

Kuzwidilila Kamuli Muzyali Uuli Alikke

Kubuzya-buzya ba Lucinda Forster

Ino mbuyumuyumu nzi mbomujana mbuli muzyali uuli alikke?

Ikuba buyo muzyali ncintu cikatazya, pele kuba muzyali uuli alikke, cilakatazya kapati. Kuyandika ciindi cakuyiisya bana alimwi acakulyookezya akulikkomanisya. Kanji-kanji ndilaaba ciindi cangu cakulyookezya kutegwa ndibeleke milimo yaaŋanda.

Mbuti mbomucikonzya kubandika kabotu abana banu?

Bantu nobalekana, bana balakonzya kulibilika alimwi akunyema. Ndakabona kuti ciindi nikwaba mapenzi, cilagwasya kubandika abana ajwi libombe kumwi kamulangana ambabo. Ndilalindila kusikila batontomana, mpoonya ndilasola kubaambila munzila iitakonzyi kukomezya kaambo. Ndilababuzya kuti baambe mbobalimvwa, mpoonya ndilaswiilila kabotu-kabotu, alimwi akutondezya kuti ndilababikkila maano kujatikizya mbobalimvwa. Ndilabikkila maano kuzyintu zijatikizya lwiiyo lwabo alimwi ndilabalumbaizya ciindi nobacita kabotu kucikolo. Tulida antoomwe katukkomene alimwi katulikwaide. Alimwi lyoonse ndilabaambila kuti ndilabayanda kapati.

Ino mbuti mbomubapa lulayo bana banu?

Ibana bayandika kubapa milawo iigaminide, alimwi tamweelede kwiicinca. Ndilasoleka kuba alubomba, pele tandicinci milawo. Ndilabaambila alimwi akubapandulwida bana bangu kaambo micito imwi ncoili mibi. Kanditanabapa lulayo, ndilababuzya mibuzyo iijatikizya mbobayeeya ambobalimvwa kutegwa ndizyibe cabapa kuti balubizye. Ikuti naa ndime ndalubizya—mucikozyanyo, ikuti naa ndabatamikizya buyo akaambo kakuti tiindalizyi twaambo toonse twajatikizyidwe—ndilalilekelela.

Ino mbuti mbomubayiisya bana banu kulemeka bamwi?

Ndilabayeezya kujatikizya nzyaakayiisya Jesu—kucitila bantu zyintu mbubonya mbotuyanda kuti batucitile andiswe. (Luka 6:31) Ndilabakulwaizya bana bangu kutubamba twaambo mulicabo, alimwi ndilabayiisya bubotu bwakwaambaula kabotu-kabotu alimwi calubomba ciindi nobanyemede.

Ino ncinzi ncomucita ciindi nomulyookezya?

Tatukonzyi kuti lyoonse katuunka kukulyookezya mumasena aadula pe, aboobo tulalanga-langa mumiteende kutegwa tubone masena aataduli. Tulaakuunka kuyoosobana alimwi akuyoobona mbuli zisyango mbozikomena. Tulasyanga tucelo-celo mugaladeni lyesu ntotubelesya notujika zyakulya zimwi. Kulikondelezya kulayandika kapati nokuba kuti tatuunki buya kumasena aadula.

Ino mbubotu nzi mbomwajana?

Kukkala muŋanda yeendelezyegwa amuzyali uuli aalikke cilakatazya, pele catugwasya kuti katumvwana, alimwi tulalumba kapati kuzyintu zibotu Leza nzyatucitila. Cilandikkomanisya kubona mwana umwi aumwi mbwakomena. Aciimo eeci, balayanda kuti katuba antoomwe, andime ndilakkomana kuba ambabo. Balazyiba ciindi nendikkomene aciindi nenduuside, alimwi zimwi ziindi balandikumbata akunduumbulizya. Luyando ndobanditondezya lulandikkomanisya. Kwiinda zyoonse, Mulengi siluyando wakali kutugwasya muziindi zyamapenzi. Ibbaibbele lyakandiyumya-yumya kuzumanana kusoleka kuba muzyali uuli kabotu.—Isaya 41:13.

[Cifwanikiso]

Ba Lucinda abana babo basimbi, Brie a Shae